Voetbal is een sport van passie, precisie en, niet te vergeten, pure kracht. De snelheid waarmee een voetballer een bal kan trappen, is vaak een doorslaggevende factor in het spel. Een hard schot kan een keeper verrassen, een verdediging splijten en het verschil maken tussen winst en verlies. In dit artikel duiken we in de wereld van de snelheid van voetbalschoten, onderzoeken we records, analyseren we technieken en geven we tips om zelf harder te leren schieten.
De Impact van Harde Schoten
Harde schoten zijn een belangrijk wapen in het arsenaal van een voetballer. Een bal die met hoge snelheid en precisie wordt getrapt, is voor een keeper vaak moeilijk te stoppen, vooral als de bal in de hoek van het doel belandt. Het dwingt keepers tot uiterste inspanningen en vergroot de kans op een rebound, waardoor er nieuwe kansen ontstaan voor aanvallende spelers.
De Kunst van het Hard Schieten
Om een bal hard te kunnen schieten, is een combinatie van factoren vereist. Traptechniek is essentieel, evenals de kracht in de benen. Ook de aanloop en lichaamshouding spelen een cruciale rol. Het vereist veel training en toewijding om al deze aspecten te perfectioneren, maar de beloning is groot: de mogelijkheid om ballen als raketten op het doel af te vuren.
Technische Aspecten
- Traptechniek: De manier waarop de voet contact maakt met de bal is cruciaal. Een goede techniek zorgt voor maximale krachtoverdracht en precisie.
- Kracht in de benen: Sterke beenspieren zijn essentieel om de bal met veel kracht te kunnen trappen.
- Aanloop: De aanloop bepaalt de hoeveelheid energie die in de schotbeweging kan worden gestopt. Een goede aanloop is vloeiend en explosief.
- Lichaamshouding: De juiste lichaamshouding zorgt voor balans en controle tijdens het schieten.
Nederlandse Schotkanonnen
Nederlandse voetballers zoals Ronald Koeman, Frank de Boer en Jaap Stam stonden in hun tijd bekend om hun harde schoten. Hun vermogen om de bal met veel kracht te raken, maakte hen tot gevaarlijke tegenstanders voor elke verdediging.
Records en Feiten over Harde Schoten
De voetbalgeschiedenis staat vol met prachtige doelpunten, waarvan sommige met een ongelooflijke snelheid zijn geschoten. Van het hardste schot tot de meeste supporters en van de snelste rode kaart tot de meeste goals in één wedstrijd, de voetbalgeschiedenisboeken staan vol met records. Sommige van deze records zullen mogelijk nooit meer verbroken worden.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Het Hardste Schot Ooit
Het hardste doelpunt aller tijden werd geklokt op een snelheid van ruim 200 kilometer per uur. Een van de meest besproken harde schoten is die van Ronny Heberson, een verdediger van Sporting Lissabon. In dienst van de Portugese club schoot hij ooit een waanzinnig harde vrije trap tegen de touwen. De bal zou maar liefst een topsnelheid van 211 kilometer per uur hebben bereikt. Hij schoot een vrije trap met een snelheid van 211 kilometer per uur raak, waarmee hij een plek in de recordboeken veroverde. De keeper heeft de bal waarschijnlijk alleen gehoord.
Andere Opmerkelijke Records
Naast het hardste schot zijn er nog tal van andere records en feiten die de moeite waard zijn om te vermelden:
- Snelste goal: Gavin Stokes uit Schotland scoorde in 2017 na 2,1 seconden, direct van ongeveer 46 meter.
- Doelpunt vanaf langste afstand: Keeper Tom King van Newport County scoorde vanaf ruim 96 meter. Asmir Begovic veroverde in 2014 een plaatsje in het Guinness Book of World Records. Als keeper van Stoke City wist hij binnen 13 seconden te scoren tegen Southampton. De snelheid van de treffer was nog niet eens het meest bijzondere. Het ging namelijk om de afstand van de goal. De doelman schoot de bal wild naar voren en met een beetje hulp van de wind viel de bal zo over Southampton-doelman Arthur Boruc heen. De bal had maar liefst een afstand van 91.9 meter overbrugd voordat hij aan de andere kant van het veld de doellijn passeerde.
- Snelste goal in Champions League-finale: Paolo Maldini scoorde na 52 seconden voor AC Milan in 2005.
- Meeste goals in een kalenderjaar: Lionel Messi maakte in 2012 maar liefst 91 doelpunten (79 voor Barcelona en 12 voor Argentinië), waarmee hij het oude record van Gert Müller (85 goals in 1972) verbrak.
- Meeste Champions Leagues-winsten op rij: Real Madrid won de Champions League drie keer op rij tussen 2016 en 2018. Het absolute record is echter vijf keer op rij, behaald door Real Madrid in de jaren 50.
- Jongste coach in de Champions League: Julian Nagelsmann maakte in 2018 zijn opwachting als coach in de Champions League op 31-jarige leeftijd.
- Vijf goals in negen minuten: Robert Lewandowski scoorde in september 2015 vijf doelpunten in negen minuten tegen VfL Wolfsburg.
- Snelste goal op een WK: Hakan Sükür scoorde in 2002 na 10.89 seconden in de troostfinale tussen Turkije en Zuid-Korea.
- Meeste rode kaarten in een carrière: Gerardo Bedoya pakte 46 rode kaarten in zijn loopbaan.
- Meeste doelpunten als keeper: Rogerio Ceni maakte tussen 1997 en 2015 131 doelpunten namens Sao Paulo.
- Meeste doelpunten ooit in een wedstrijd: In de wedstrijd Samoa - Australië in 2001 werd het 0-31! Archie Thompson scoorde 13 keer in deze wedstrijd.
Hulk: de Man met de Verwoestende Schotkracht
Givanildo Vieira de Souza, beter bekend als Hulk, is een Braziliaanse voetballer die bekend staat om zijn verwoestend harde afstandsschoten. Meerdere keren in zijn carrière scoorde hij vanaf een meter of 30 bijna dwars door het net. Er wordt gezegd dat hij een schotkracht heeft van tussen de 200 en 250 kilometer per uur. Zijn schoten waren soms in de hoek van de keeper, maar zo hard dat de doelman aan de grond genageld stond.
Hulk speelde voor verschillende clubs over de hele wereld, waaronder FC Porto, Zenit Sint-Petersburg en Shanghai SIPG. Hij verdiende veel geld, maar wat had hij kunnen laten zien en bereiken als hij naar een topclub was gegaan?
Tips om zelf harder te schieten
Wil jij zelf ook harder leren schieten? Om ballen harder richting doel te schieten moeten verschillende aspecten getraind worden. Traptechniek is minstens net zo belangrijk als de kracht die jij in je benen hebt. Maar wat te denken van de aanloop en de lichaamshouding? Om ballen als raketten op doel af te vuren moet je alles tot in de perfectie trainen. Hier gaat veel tijd in zitten, maar wees niet bang. Al deze trainingsuren zullen hoe dan ook lonen. Misschien lukt het nog niet om ballen net zo hard te schieten als de internationale topvoetballers, met het verbeteren van jouw schot is altijd een goed plan. Want wat is nou leuker dan het maken van doelpunten?
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Analyse van een Hard Schot: Wesley Sneijder vs. Mexico (WK 2014)
Na een eerste helft waarin niet heel veel gebeurde, scoorde Mexico in de achtste finale van het WK voetbal 2014 aan het begin van de tweede helft. Hierop volgde een spannende tweede helft waarin Nederland het Mexicaanse doel zocht. Na enkele mislukte pogingen van verschillende spelers uit het team nam Wesley Sneijder in de 88e minuut de bal met volle kracht op zijn schoen. Een kleine 0,4 s later maakte de bal contact met het Mexicaanse net. Hoewel het hierboven om een simulatie gaat, is al goed te zien dat dit een flink hard schot is. Het is lastig om een filmpje van dit doelpunt te vinden dat lang op youtube blijft staan. Deze filmpjes worden vanwege rechten zeer snel weer van youtube verwijderd, op last van de FIFA. Wie zelf zoekt, kan misschien wel wat vinden. Het is geen moeilijke berekening om de snelheid uit te rekenen. Eenvoudigweg delen van afstand door tijd en je bent er. Wanneer we dus betrouwbare gegevens hebben voor afstand en tijd, is het een heel eenvoudig sommetje.
Berekening van de Snelheid
De afstand is goed te bepalen. Sneijder raakt de bal net binnen het strafschopgebied en de bal gaat zo goed als rechtdoor. De lijn van het strafschopgebied is op 16 m afstand van de doellijn. Een afstand van 15 m voor het schot lijkt hiermee een redelijke schatting. De tijd bepalen is wat lastiger, daarvoor is een filmopname een dankbare bron. Dit filmpje wordt opgenomen met een videoprogramma en daarmee kunnen we het bestand beeldje voor beeldje afspelen. Zoals ook aangegeven in de tip, is het helaas niet zinvol om dit filmpje op youtube te plaatsen omdat het direct toch weer verwijderd wordt. De afbeeldingen onderaan dit artikel zijn afkomstig van het hier besproken NOS-filmpje.
Bij het analyseren van het filmpje valt op dat de opeenvolgende beeldjes, twee aan twee hetzelfde beeld weergeven. Voor gebruik op internet komt dat vaker voor. Gangbaar is om filmpjes met 30 beeldjes (frames) per seconde op te nemen en af te spelen. Op internet wordt om geheugen te besparen vaak 15 fps (frames per second) gebruikt. Wanneer je een filmpje van 15 fps converteert naar 30 fps, zet je elk beeldje twee keer in het nieuwe filmpje. Hoewel het dus niet zeker is, kunnen we best aannemen dat het filmpje op werkelijke snelheid wordt afgespeeld. Daarmee is de tijd die de bal er voor nodig heeft om van de voet van Sneijder naar de doellijn te reizen eenvoudig te bepalen. We zien dat op beeldje 1 de bal op de voet van Sneijder is. Op beeldje 13 passeert de bal de doellijn. De tijd die daar tussen zit is volgens de in dit artikel gemaakte aanname t = 12 / 30 = 0,400 s. Merk op dat de tijd die nodig is om van beeldje 1 naar 13 te gaan inderdaad 12 tijdstappen is.
Foutenmarge
Zoals bij elke meting, zou ook over de snelheid van de bal een foutenmarge gegeven moeten worden. De afstand van 15 m is een beredeneerde schatting maar zou ook wel iets kunnen afwijken, ook omdat de bal misschien niet precies loodrecht op de lijn van het strafschopgebied beweegt. De positie van de bal is ook niet altijd eenduidig te bepalen, op de afbeeldingen zien we een opgerekte, ovalen bal en geen ronde bal. Dit komt ook terug in de uitdrukking ‘als een streep ging de bal richting doel’ die commentatoren nog wel eens gebruiken. Door consequent de voorkant van de bal te nemen, is dit probleem beperkt te houden maar dat er een marge in de positie van de bal zit is wel duidelijk. Verder is door veranderende lichtval de positie van de bal moeilijker te bepalen naarmate de bal dichter bij het doel komt (oordeel hier zelf over op basis van de gegeven afbeeldingen).
Rekening houdend met bovenstaande overwegingen kunnen we de volgende aanpassingen maken in onze basisgegevens: de tijd is 0,40 s met een marge van 0,03 s, de afstand is 15 m met een marge van 1 m. Logisch redenerend zijn er twee grenzen aan de berekende snelheid. De ene grens is de minimale afstand gedeeld door de maximale tijd. De andere grens is de maximale afstand gedeeld door de minimale tijd. Hiermee vinden we:
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
- Vmin = 14 m / 0,43 s = 32,6 m/s = 117 km/uur
- Vmax = 16 m / 0,37 s = 43,2 m/s = 156 km/uur
Er zijn rekenregels die gelden voor marges in berekeningen met meetgegevens. Daar gaan we hier niet verder op in maar er geldt dat de procentuele fout in het eindantwoord van een vermenigvuldiging, gelijk is aan de wortel van de som van de kwadraten van de marges in de afzonderlijke gegevens. Als in beide factoren een fout zit van 10% dan is de marge in het product dus de wortel van 200 ofwel 14%. Voor dit specifieke geval hebben we marges van 3/40 voor de tijd en 1/15 voor de afstand. Dat is respectievelijk 7,5 % en 6,7 %. De wortel van de som van deze twee is 10,06 %. Wanneer we nagaan wat er bekend is over de snelheid van de bal bij voetballen dan lijkt het dat dit een realistische waarde is.
Precisie vs. Kracht
Nee, het is niet slim om bij elke doelpoging zo hard te schieten als je kunt. Dit kan ten koste gaan van de nauwkeurigheid en dat is niet de bedoeling. Een voorbeeld is de penalty die de Chileen Gonzalo Jara op 28 juni 2014 in de strafschopserie tegen Brazilie op de paal schoot. Deze bal had een snelheid van 105 km/uur. De penalty die Klaas-Jan Huntelaar in de wedstrijd tegen Mexico precies in de hoek schoot, had een snelheid van 91 km/uur. Hoewel het natuurlijk om twee verschillende gevallen gaat, kun je hier wel een conclusie aan verbinden.