Handbal is een dynamische en snelle teamsport die wereldwijd wordt beoefend. Het is een sport waarbij twee teams van elk zeven spelers strijden om de meeste doelpunten te scoren. Hoewel velen handbal als een sport voor meisjes beschouwen, is het zeker niet alleen dat. Er zijn veel jongens die met plezier handballen. Om goed te kunnen handballen, is het essentieel om als team samen te werken en sportief te zijn. Andere belangrijke eigenschappen zijn snelheid, sprongkracht en een goede worp, afhankelijk van de positie die je speelt.
Samenstelling van een Handbalteam
Een handbalteam bestaat uit maximaal 14 spelers. Tijdens een wedstrijd staan er zeven spelers tegelijk op het veld: zes veldspelers en één doelverdediger, ook wel keeper genoemd. De overige zeven spelers fungeren als wisselspelers en nemen plaats op de reservebank.
- Veldspelers: De zes veldspelers hebben als voornaamste taak om doelpunten te scoren en de tegenstander te verdedigen.
- Doelverdediger (Keeper): De keeper verdedigt het doel en probeert te voorkomen dat de tegenstander scoort. Anders dan bij voetbal, waar de keeper bij de doellijn moet blijven, mag de keeper bij handbal maximaal 4 meter voor zijn doel staan.
Wisselspelers en Wissels
Tussen de veld- en wisselspelers is een zogenaamde "vliegende wissel" mogelijk. Dit betekent dat spelers tijdens het spel gewisseld kunnen worden zonder dat het spel stilgelegd hoeft te worden. De spelerswissel mag echter alleen worden uitgevoerd via de wissellijn. Deze lijn definieert de wisselzone buiten het speelveld en bevindt zich aan de lange zijde van het speelveld, 4,5 meter links en rechts van de middellijn. Als een speler de wissellijn ongeoorloofd overschrijdt, begaat hij een wisselfout, wat bestraft wordt met een vrije worp voor de tegenpartij en een tijdelijke uitsluiting van de overtredende speler.
Tactische Variaties
In hogere handbaldivisies passen sommige teams een tactische variant toe waarbij de doelverdediger tijdens een aanval wordt vervangen door een extra veldspeler. Hierdoor ontstaan er zeven veldspelers die de aanval kunnen uitvoeren. Dit wordt vaak gedaan in cruciale situaties, bijvoorbeeld als de stand vlak voor het einde van de wedstrijd gelijk is en alles op een kaart wordt gezet. Als de ploeg de bal verliest, wordt de doelverdediger weer ingewisseld. Deze tactiek wordt hoofdzakelijk toegepast bij landelijke competitiewedstrijden.
Spelregels en Basisprincipes
Om het spel eerlijk en vlot te laten verlopen, zijn er diverse spelregels en basisprincipes vastgesteld. Deze regels bepalen onder andere de speeltijd, de afmetingen van het speelveld en de toegestane acties van de spelers.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Speeltijd
Een handbalwedstrijd bestaat gewoonlijk uit twee speelhelften van 30 minuten. Bij jeugdwedstrijden worden vaak kortere speeltijden gehanteerd. Wanneer een wedstrijd een winnaar moet opleveren en de stand na de reguliere speeltijd gelijk is, volgen er twee verlengingen van elk 5 minuten. Als er na de tweede verlenging nog geen winnaar is, wordt de winnaar bepaald door middel van 7-meterworpen. Uitgesloten, gediskwalificeerde spelers en spelers die van het veld zijn gestuurd, mogen hieraan niet deelnemen. Elk team wijst vijf spelers aan die beurtelings een 7-meterworp uitvoeren. Bij de senioren die hoog spelen is er bepaald hoeveel rust ze hebben. Dit is bij de Eredivisie, eerste divisie, hoofdklasse, regionale klasse en de eerste klasse 10 minuten en de tweede klasse 5 minuten.
Het Speelveld
Handbal wordt gespeeld op een speelveld van 40 meter lang en 20 meter breed. Dit veld bestaat uit twee speelhelften met aan weerszijden een doel. Bij de F en H jeugd is het veld kleiner. Het speelveld meet 40 x 20 meter en is begrensd en doorsneden door verschillende lijnen:
- Zijlijnen en achterlijnen: Omsluiten het veld.
- Middenlijn: Loopt door het midden van het speelveld.
- Doelgebied: Het doel is afgeschermd door een halve cirkel waar alleen de keeper mag komen. Dit gebied wordt gedefinieerd door een ononderbroken halve cirkel met een straal van 6 meter. Dit gebied mag alleen door de doelverdediger worden betreden.
- Vrijeworplijn: Een gestippelde lijn op 9 meter afstand van het doel.
- 7-meterlijn: Ligt tussen de doelcirkel en de vrijeworplijn.
- Wissellijn: Loopt vanaf de middenlijn 4,5 meter naar rechts en links aan een van de zijlijnen.
De Handbal
De handbal is gemaakt van kunststof of leer. De diameter van de bal varieert afhankelijk van geslacht en leeftijd van de teams. Een handbal voor herenteams is ongeveer 10 cm kleiner dan een voetbal, maar weegt hetzelfde. Hierdoor kunnen handballers de bal beter grijpen en harder gooien. Vaak wordt de bal behandeld met hars om de grip te verbeteren, maar hars bij handbal is echter niet meer toegestaan.
Basisregels Tijdens Het Spel
- Staande mogen de spelers de bal slechts drie seconden vasthouden. Met de bal in de hand mogen zij slechts drie stappen doen.
- De bal mag met de handen, armen, hoofd, romp, bovenbeen of knie worden geworpen, opgevangen, gestopt en met hand of vuist worden geslagen. Contact met onderbenen en voeten is niet toegestaan.
- Een speler kan in balbezit komen door de bal met open hand van de tegenspeler te veroveren.
Overtredingen en Straffen
- Als een speler op een onsportieve manier wordt gehinderd om de bal te werpen door vastgrijpen, omklemmen, stoten of vasthouden, wordt dit gezien als een fout en bestraft met een vrije worp.
- Als de scheidsrechter een speler de gele kaart toont, is dit een waarschuwing die geen onmiddellijke uitwerking heeft op het verloop van de wedstrijd. Een tweede overtreding van de speler, die de gele kaart rechtvaardigt, wordt bestraft met een 2-minuten uitsluiting. Het team moet dan verder spelen met een speler minder.
- Als een speler voor de tweede keer wordt bestraft met een 2-minuten uitsluiting, wordt hij gediskwalificeerd met de rode kaart en mag voor de verdere rest van de wedstrijd niet meer worden ingewisseld.
- Wanneer een verdediger de bal bewust met zijn been of voet tegenhoudt, kan dit zelfs 2 minuten straftijd opleveren.
Worpen
- Beginworp: Wordt uitgevoerd na het beginsignaal van de scheidsrechter in het midden van het speelveld. Daarbij moet de speler met één voet de middenlijn aanraken, terwijl de andere voet op de eigen helft moet staan. Spelers van de tegenpartij moeten op een afstand van 3 meter van de speler blijven die de beginworp uitvoert.
- Vrije worp: Wordt toegekend na overtredingen, bijvoorbeeld als een speler van de aanvallende ploeg in de doelcirkel komt. De vrije worp wordt uitgevoerd op de plek waar de overtreding plaatsvond. Overtredingen die met een vrije worp worden bestraft op een afstand van minder dan 9 meter van het doel van de tegenpartij worden genomen aan de vrijeworplijn.
- Inworp: Wordt uitgevoerd als de bal buiten het speelveld komt.
- Uitworp: Wordt uitgevoerd door de doelverdediger en vindt plaats als de bal over de doellijn het speelveld verlaat en voor het laatst werd aangeraakt door de aanvallende ploeg of de doelverdediger van de verdedigende ploeg of wanneer de bal in het doelgebied blijft liggen. Anders dan bij voetbal, waarbij de keeper bij de doellijn moet blijven, mag de keeper bij handbal maximaal 4 meter voor zijn doel staan.
- 7-meterworp: Wordt toegekend wanneer een duidelijke doelkans wordt verhinderd door een foul of door het betreden van het doelgebied. De werpende speler gaat voor de 7-meter staan en probeert na het fluitsignaal een doelpunt te scoren. Zo lang de speler de bal vasthoudt, mag hij de 7-meter lijn niet aanraken of overschrijden.
Handbal in Nederland
Volgens de Nederlandse overlevering komt handbal oorspronkelijk uit Duitsland. Het was de Duitser Max Heiser die handbal voor het eerst spelregels gaf. Aanvankelijk werd handbal vooral door meisjes beoefend om de sporttak gymnastiek te verbreden. Later voegden de heren zich ook toe. De Duitse speelwijze is uiteindelijk de basis geworden voor het internationale handbal.
Via een uitwisseling tussen Hamburgse- en Berlijnse turnverenigingen kwam handbal in Groningen terecht waar de basis werd gelegd voor het Nederlandse handbal. In die tijd werd handbal nog op aangepaste voetbalvelden gespeeld en (ook opvallend) met elf spelers. De eerste competities werden in de jaren ‘20 gespeeld. Het doelgebied was vierkant (afgeleid van het voetbal) en er mocht vanaf 5 meter geschoten worden. Ballen waren voor de keeper vrijwel niet te houden. Het waren de kleine mankementjes van een beginnende sport in opkomst.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
In 1935 kreeg handbal een eigen bond, het Nederlands Handbal Verbond (NHV). Momenteel heeft de bond ruim 50.000 leden. Om praktische redenen werd handbal met zijn elfen afgeschaft en vervangen door het huidige handbal, met zijn zevenen.
G-Handbal
Al ruim twintig jaar wordt er binnen het NHV G-(Gehandicapten)handbal gespeeld. Inmiddels is dat uitgegroeid naar vele teams die iedere maand in toernooivorm tegen elkaar spelen. Er zijn inmiddels andere verenigingen onlangs gestart en er zijn nog een aantal bezig zijn om een team op te starten. Op dit moment zijn de verenigingen die G-handbal aanbieden vooral in het westen van Nederland (regio’s Noord- en Zuid-Holland) gevestigd. Het NHV wil heel graag de verenigingen in Noord, Oost en Zuid uitdagen om ook een G-team op te starten. De begeleiding van en de omgang met sporters met een handicap vraagt om specifieke kennis en vaardigheden van het kader Het NHV heeft in samenwerking met Gehandicaptensport hiervoor de opleiding Begeleider sport en bewegen ontwikkeld.
Leeftijdsindeling
De samenstelling van een handbalteam varieert enigszins afhankelijk van de leeftijdscategorie:
- Senioren, A, B, C & D jeugd: Een team bestaat uit zeven spelers; zes veldspelers en één keeper.
- E jeugd: Een team bestaat uit zes spelers.
- F & H jeugd: Een team bestaat uit vijf spelers.
Daarnaast mogen er zeven wisselspelers op de reservebank plaatsnemen.
De duur van een wedstrijd is ook afhankelijk van de leeftijd:
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
- Senioren en A jeugd: 2 x 30 minuten.
- B & C jeugd: 2 x 25 minuten.
- D & E jeugd: 2 x 20 minuten.
- F-jeugd: Wedstrijden van 15 minuten in toernooivorm. Meestal 1 keer per 3 à 4 weken.
Competitie
Het Bondsbestuur heeft een aantal wedstrijdklassen benoemd waarin drie Team time-outs per wedstrijd gebruikt mogen worden. Binnen de leeftijdscategorie F-jeugd tot en met de C-jeugd is het verboden om klevende middelen te gebruiken. Op het digitaal wedstrijdformulier (DWF) kunnen maximaal 14 spelers en 5 team officials worden toegevoegd voor alle klassen. De teams voor de najaarscompetitie kunnen tegelijk met de zaalinschrijvingen voor het nieuwe seizoen worden ingeschreven.
Handbalvereniging HV Rapiditas / Peter Stultiëns Banden
Iedereen is van harte welkom bij HV Rapiditas / Peter Stultiëns Banden. Heb je interesse om lid te worden kom dan eerst eens kijken bij een van de trainingen. Je mag 3 trainingen gratis mee doen.