Hockey is een dynamische en competitieve sport die wordt gespeeld door twee teams van elk elf spelers. Net als bij andere sporten zijn er specifieke regels en overtredingen die de scheidsrechters moeten handhaven om een eerlijk en veilig spel te garanderen. In Nederland worden de hockeyregels opgesteld door de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB), die over het algemeen de internationale regels van de International Hockey Federation (FIH) volgt. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de belangrijkste regels, veelvoorkomende fouten en de rol van de scheidsrechter in het handhaven van deze regels.
Basisprincipes van het Hockey Spel
Het doel van hockey is simpel: meer doelpunten maken dan de tegenstander. Een doelpunt is geldig als de bal binnen de cirkel (het doelgebied) is geraakt door een speler van de aanvallende partij. Alle spelers gebruiken een stick, waarmee de bal alleen met de platte kant mag worden gespeeld. Het is niet toegestaan de bal met de voet of andere delen van het lichaam te spelen.
Speelduur en Veld
De duur van een hockeywedstrijd varieert afhankelijk van het niveau. Op het hoogste niveau (Hoofdklasse en internationale toernooien) duurt een wedstrijd vier keer vijftien minuten, waarbij de tijd wordt stopgezet als het spel stilligt. Op alle niveaus daaronder duurt een wedstrijd 4 x 17,5 minuut. Een hockeyveld is 91,40 meter lang en 55 meter breed. Elke speelhelft heeft een 23-meterlijn, en de cirkel rond beide doelgebieden heeft een straal van 14,63 meter. De doelen zijn 3,66 meter breed en 2,14 meter hoog.
Team Samenstelling en Wissels
Een hockeyteam bestaat uit maximaal 16 spelers, waarvan er 11 tegelijkertijd in het veld staan. In tegenstelling tot voetbal, mogen er onbeperkt wissels worden doorgevoerd. De coaches vullen de spelerslijst in voor aanvang van de wedstrijd, welke door de scheidsrechter wordt gecontroleerd.
De Rol van de Scheidsrechter
Een hockeywedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters, elk verantwoordelijk voor een helft van het veld. De scheidsrechters zorgen ervoor dat de regels worden nageleefd en nemen beslissingen over overtredingen. Na de wedstrijd vullen beide scheidsrechters de eindstand in en vermelden eventuele bijzonderheden op het wedstrijdformulier.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Taken voor de Wedstrijd
- Aanwezigheid: Zorg dat je 15 minuten voor aanvang aanwezig bent.
- Melden: Meld je bij de bar (= wedstrijdtafel) en daarna op het veld bij de thuiscoach.
- Kleding: Trek een oranje jas aan en hang deze ook netjes terug.
- Materiaal: Neem een eigen fluitje mee.
- Controle: Controleer op het DWF of de beide teams ingevuld staan met spelers.
- Toss: Fluit 5 minuten voor aanvang voor de toss. Op de aanvangstijd begint de wedstrijd.
Taken tijdens de Wedstrijd
- Tijd: Zorg dat de veldplanning aangehouden wordt, zodat de wedstrijd niet uitloopt. Pauzes zijn 2x 2 minuten en 1x 5 minuten.
- Scorebord: Gebruik op veld 1 het scorebord. De afstandsbediening heeft de thuiscoach of kan gevraagd worden aan de bar.
- Kaarten: Achter de bar liggen ook groene, gele, rode kaarten om te gebruiken.
Fluittips voor Scheidsrechters
- Luid fluiten: Fluit hard.
- Duidelijk aanwijzen: Wijs altijd en fluit als team met de andere scheidsrechter.
Veelvoorkomende Fouten en Overtredingen
Het is essentieel voor scheidsrechters om de verschillende soorten overtredingen te herkennen en correct te beoordelen. Hieronder worden enkele veelvoorkomende fouten en overtredingen in het hockey besproken.
Gevaarlijk Spel
Gevaarlijk spel is een van de meest voorkomende overtredingen in hockey. Het omvat situaties waarin een speler een actie uitvoert die een risico vormt voor de veiligheid van zichzelf of andere spelers.
- Hoge Bal: Het spelen van de bal omhoog in de richting van een tegenstander binnen 5 meter wordt als gevaarlijk beschouwd.
- Opzettelijk Omhoog Slaan: Het is niet toegestaan de bal in het veld opzettelijk omhoog te slaan met een flats of slag, tenzij het een schot op doel is en het geen gevaar oplevert voor de tegenstander.
- Bal op het Lichaam: Een bal die op het lichaam wordt gespeeld en waardoor een speler een terecht ontwijkende reactie maakt, wordt ook als gevaarlijk beschouwd. Er is een algemeen aangenomen interpretatie dat een bal die boven de knie tegen het lichaam komt, gevaarlijk spel is.
Wanneer Is een Bal Gevaarlijk?
Een bal wordt als gevaarlijk beschouwd wanneer deze op het lichaam wordt gespeeld of wanneer een speler een terecht ontwijkende reactie moet maken. Een terecht ontwijkende reactie is wanneer een speler moet wegduiken of springen voor de bal en zonder dit gedaan te hebben de bal tegen het lichaam zou hebben gehad. Een schot op doel wordt altijd als gevaarlijk beschouwd wanneer spelers een terecht ontwijkende reactie moeten maken om de bal te ontwijken.
Afhouden
Afhouden is het afschermen van de bal met het lichaam of de stick om te voorkomen dat een tegenstander de bal kan spelen. Dit is een overtreding en wordt bestraft met een vrije slag voor de tegenpartij.
Spelhervatting binnen 23 Meter Gebied
Bij een aanvallende spelhervatting mag de bal niet direct de cirkel in worden gespeeld. Alle spelers moeten op ten minste 5 meter afstand van de bal zijn. De bal mag pas de cirkel in worden gespeeld nadat deze minimaal 5 meter is verplaatst of is geraakt door een speler van de verdedigende partij.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Sticks / Hakken
Wanneer twee sticks elkaar raken, kan er sprake zijn van "hakken". Echter, niet ieder stick gekletter is een overtreding. De scheidsrechter hoeft alleen te fluiten wanneer de speler er last van heeft, of als het al vaker in de wedstrijd is voorgevallen. "Hakken" kan leiden tot ongecontroleerd hockeyen, wat gevaarlijk spel en blessures kan opleveren.
Uitslaan bij Achterbal
Bij een achterbal mag de bal overal in de hele cirkel worden genomen, of buiten de cirkel precies op dezelfde lijn waar de bal achter ging.
Strafcorner en Strafbal
De strafcorner en strafbal zijn belangrijke elementen in het hockey, die vaak voorkomen en cruciaal zijn voor het scoren.
Strafcorner
Een strafcorner wordt toegekend aan de aanvallende partij wanneer de verdedigende partij een overtreding begaat binnen de cirkel of een opzettelijke overtreding begaat buiten de cirkel, maar binnen het 23-metergebied. De strafcorner is pas afgelopen als de bal 5 meter uit de cirkel is geweest. Dit geldt ook voor strafcorners die na het eindsignaal worden genomen.
Strafbal
Een strafbal wordt toegekend wanneer een verdediger een overtreding maakt die een doelpunt voorkomt. De strafbal wordt genomen vanaf een stip voor het doel, waarbij de speler eenmaal op doel mag pushen.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
Kaarten: Straffen voor Overtredingen
Scheidsrechters kunnen overtredingen bestraffen met verschillende soorten kaarten, afhankelijk van de ernst van de overtreding.
- Groene Kaart: Een groene kaart is een waarschuwing en kan gepaard gaan met een tijdelijke uitsluiting van 2 minuten.
- Gele Kaart: Een gele kaart wordt gegeven bij zwaardere overtredingen en kan leiden tot een tijdelijke uitsluiting van 5 of 10 minuten.
- Rode Kaart: Een rode kaart is de zwaarste straf en wordt gegeven bij ernstige overtredingen. De speler wordt direct naar de kleedkamer gestuurd en mag niet verder deelnemen aan de wedstrijd.
Praktijktips voor Scheidsrechters
Naast het kennen van de regels zijn er praktische tips die scheidsrechters kunnen helpen om hun rol effectiever uit te voeren.
Voorbereiding
- Regelkennis: Lees de spelregels door en verplaats je in jouw rol als scheidsrechter.
- Oefening: Oefen het fluiten tijdens je eigen training of ga kijken bij een andere wedstrijd.
- Communicatie: Loop voor de wedstrijd naar de aanvoerder én coach en stel je voor.
Tijdens de Wedstrijd
- Looplijn: Zorg dat je de juiste looplijn hebt (de "hockeystick looplijn").
- Fluiten: Fluit luid en kort.
- Aanwijzingen: Geef duidelijke aanwijzingen met je armen, na élk fluitsignaal en met gestrekte armen.
- Concentratie: Blijf van begin tot het eind consequent en geconcentreerd.
- Samenwerking: Fluit samen met de andere scheidsrechter en neem elkaarsâ signalen over.
Na de Wedstrijd
- Uitslag invullen: Vul de uitslag in op de LISA-App van de club.
Uitdagingen en Oplossingen
Het fluiten van een hockeywedstrijd kan uitdagend zijn, vooral in situaties waarin spelers, coaches of toeschouwers het oneens zijn met een beslissing.
Omgaan met Oneensheid
- Uitleg geven: Eén speler mag om een uitleg komen vragen, eventueel bijgestaan door de aanvoerder.
- Rustig blijven: Geef op een rustige manier uitleg en wees slim in wat je zegt.
- Grenzen stellen: Als anderen zich bemoeien met het fluiten, is het belangrijk om daar iets van zeggen.
Thuisfluiters
De perceptie van "thuisfluiters" kan een bron van frustratie zijn. Om de indruk van partijdigheid te voorkomen, is het belangrijk om:
- Contact te maken: Ga voor de wedstrijd naar beide coaches en stel jezelf voor.
- Open te zijn: Wees open en eerlijk als je iets misschien niet hebt gezien.
- Gelijk te behandelen: Behandel alle spelers en coaches van beide teams gelijk.
Opleiding en Ontwikkeling van Scheidsrechters
De KNHB en de hockeyclubs investeren in de opleiding en ontwikkeling van scheidsrechters om de kwaliteit van de arbitrage te waarborgen.
Opleidingstraject
Het is het beleid van de KNHB dat iedereen een scheidsrechtersdiploma behaalt. MHC Sint-Oedenrode leidt alle jeugdspelers op tot scheidsrechters, met cursussen per leeftijdsniveau. De CS-cursus wordt online gevolgd en afgesloten met een presentatieavond en een schriftelijk examen.
Clubscheidsrechter PLUS (CS+)
De KNHB heeft een CS+ opleiding voor clubscheidsrechters. Na het behalen van het scheidsrechtersdiploma kan men CS+-scheidsrechter worden. Een CS+ coach van de club leert je dan nog beter fluiten.
Bondscheidsrechter (BS)
Bondscheidsrechters worden door de KNHB ingedeeld en fluiten wedstrijden op hoger niveau op andere clubs in de regio.
De Rol van de Arbitragecommissie
Binnen de hockeyclub is er vaak een arbitragecommissie die zich bezighoudt met het opleiden en begeleiden van scheidsrechters. De arbitragecommissie zorgt ervoor dat scheidsrechters naar eigen vermogen ingedeeld worden en helpt waar nodig.