De Olympische Spelen van Parijs zouden voor Joosje Burg een hoogtepunt in haar carrière worden. De Nederlandse international had zich met haar team gekwalificeerd voor de finale en droomde van olympisch goud. Maar een onfortuinlijk moment in de halve finale tegen Argentinië veranderde alles. Een harde bal op haar neus brak haar neus op meerdere plaatsen en maakte spelen in de finale onmogelijk. Ondanks de pijn en teleurstelling zat Burg gehurkt op het veld tijdens de zenuwslopende shoot-outs in de olympische finale tegen China. Toen Anne Veenendaal de beslissende Chinese shoot-out stopte, sprintte ze direct naar de keepster toe, net als haar teamgenoten. In plaats van dat ze op de tribune zat, was ze nu toch onderdeel van de feestvreugde. ‘Ik vond het fijn om op het veld te staan. Joosje Burg heeft Den Bosch in de wedstrijd tegen Amsterdam op een 0-1 voorsprong gezet.
Het fatale moment
In de halve finale tegen Argentinië voltrok zich de nachtmerrie van elke hockeyer. Burg zette druk op de Argentijnse verdediger Agustina Gorzelany, waarna de bal via haar eigen stick hard op haar neus kwam. Het bloed stroomde direct uit haar neus en het was meteen duidelijk dat het ernstig was. Burg speelde na een behandeling nog wel verder. "Volgens de artsen was het nog wel verantwoord", zei bondscoach Van Ass na afloop van de wedstrijd. "Het bleek al vrij snel dat Joosje slecht kon ademhalen, voornamelijk door de watten in haar neus. Toen zei ik direct: nee, hier stoppen we mee. Dat gaan we niet doen." Na afloop van de partij werd Burg naar het ziekenhuis gebracht voor checks. En daaruit is dus gebleken dat zij haar neus gebroken heeft. Helaas geen eerste gouden, olympische finale voor de rappe Brabantse. Die tijdens dit toernooi ook goed op dreef was.
De diagnose en de beslissing
In het ziekenhuis werd vastgesteld dat Burg haar neus op meerdere plaatsen had gebroken. Bondscoach Paul van Ass nam de moeilijke beslissing om haar niet in de finale te laten spelen. "We willen het risico dat haar neus morgen tijdens de wedstrijd weer een tik krijgt of gaat bloeden niet nemen. Medisch gezien zou ze kunnen spelen, maar we willen Joosje ook in bescherming nemen. We moeten morgen maximaal presteren en nemen in een olympische finale geen enkel risico.” Daaraan voegt hij toe: “Daarom heb ik in het belang van het totale team het moeilijke besluit genomen dat Joosje er morgen niet bij is en vervangen wordt door Pien Dicke.”
Acceptatie en veerkracht
Hoewel Burg aanvankelijk verdrietig en boos was over de beslissing, accepteerde ze het uiteindelijk. "Mijn neus was op zoveel plaatsen gebroken, dat zelfs de arts was gestopt met tellen op hoeveel plaatsen precies. Stel dat ik in de finale toch pijn had gehad. Of dat mijn neus was gaan bloeden. Dan had ik niet verder kunnen spelen. Dan hadden we dus één speelster minder gehad. Dat wil je in een olympische finale natuurlijk niet. Dus is het nooit een optie geweest."
Het litteken als symbool
Elke keer als Burg in de spiegel kijkt, wordt ze herinnerd aan de Olympische Spelen van Parijs. Het litteken op haar neus symboliseert niet alleen het succes van het olympisch goud, maar ook het leed van het missen van de finale.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
De confrontatie met Gorzelany
De gedachten gaan zondag in de wedstrijd Amsterdam-Den Bosch (1-2) al snel terug naar dat fatale moment van zes weken geleden. Burg maakt aanstalten om druk te zetten op een verdediger van Amsterdam. Maar plotseling bedenkt ze zich en houdt ze in. De verdediger van Amsterdam is de Argentijnse international Agustina Gorzelany, op wie ze in de olympische halve finale óók druk zette, waarna de bal via haar eigen stick hard op haar neus kwam. ‘Zet druk!’ roept teamgenoot Frédérique Matla. Maar Burg houdt afstand. ‘Vorige week speelde Gorzelany linksachter. Dus in eerste instantie dacht ik: laat mij maar linksvoor beginnen, in plaats van rechtsvoor. Dan startte ik niet gelijk tegenover haar. Maar later vond ik dat ik niet bang moest zijn. Dus begon ik gewoon als rechtsvoor. Op dat ene moment na heb ik er geen seconde meer aan teruggedacht. Ik voel geen angst meer’, vertelt Burg, die na de wedstrijd door Gorzelany werd opgezocht. De nieuwe strafcornerspecialiste van Amsterdam wilde weten hoe het met haar neus was. ‘Ze voelt zich schuldig. Argentijns international Agustina Gorzelany informeert bij Joosje Burg hoe het met haar neus gaat. In de catacomben van het Wagener Stadion streelt Burg, die haar masker dan al heeft afgezet, met haar rechterwijsvinger over haar neus. Op het eerste gezicht staat hij kaarsrecht. Maar Burg kent haar neus al 27 jaar lang. ‘Andere mensen zeggen dat mijn neus er goed uitziet. Maar zelf moet ik er nog even aan wennen. Ik zie dat hij scheef staat. Ik vóél het ook. De bovenkant van mijn neus staat niet recht. Er zit een bochtje in. De arts zegt dat hij er alles aan gedaan heeft om hem zo recht mogelijk te zetten, maar dat hij nooit meer wordt zoals hij was. Ik heb het geaccepteerd.
De steun van Matla
Frédérique Matla, die zag wat er gebeurde na de push van Agustina Gorzelany, reageerde ontdaan tijdens de wedstrijd. Met betraande ogen zat ze op de bank, nadat haar ploeggenoot van Den Bosch eerst op het veld werd behandeld en later door drie man naar de kleedkamer werd begeleid. ‘Joosje en ik zijn echte vriendinnen van elkaar. Spelen samen bij Den Bosch en bij Oranje, maar zien elkaar buiten het veld ook heel veel. Ze speelde vandaag haar vijftigste interland. Ik gunde het haar zo dat dit de allermooiste wedstrijd voor haar zou worden. Een halve finale met een gouden randje. En dan gebeurt dit. Haar ogen zijn rood omrand. Matla kan in het veld een killer zijn, maar erbuiten is ze een gevoelsmens. Het raakt haar dat haar vriendin - letterlijk en figuurlijk - zo hard is getroffen. Samen liepen ze na afloop een ereronde door de oranje hockeytempel. Opnieuw brak Matla. Dat Burg in de tweede helft nog haar opwachting zou maken, daarop rekende eigenlijk niemand meer. Maar nog voor de andere speelsters van Oranje en Argentinië het veld voor de tweede helft betraden, was daar de Veghelse spits plots weer. Met een watje in haar neus en een pleister op de getroffen plek. Samen met fysio Jan Jorn van ’t Land oefende ze wat. Burg en Matla samen tijdens de ereronde van de Oranje Dames. Vlak voor het derde kwart begon, werd nog snel de oranje tanktop van Burg voorzien van nummer zestien. Met een rol tape. Het zag er nog niet eens gek uit. Burg was weer van de partij. Tot bewondering van Matla. ‘De klap was echt hard, ze had er veel last van. Het spreekt voor haar dat ze nog probeert om het veld in te gaan. Om te kijken of het gaat. Of het verstandig was, weet ik niet. Ik denk dat de medische staf niet zoveel keus had, haha. Burg speelde nog wel wat minuten in de tweede helft, maar moest tussendoor telkens koelen. Het was overigens niet meer nodig dat de 26-jarige aanvaller minuten maakte. Ook met vijftien speelsters was Oranje veel en veel te sterk voor het huidige Argentinië. Voor het eerst dit olympische toernooi speelde Oranje van de eerste tot de laatste minuut sterk en geconcentreerd. Met 3-0 kwamen de Zuid-Amerikaanse hockeysters nog genadig weg. Matla snelt voorbij een speelsters van Argentinië. Matla keek na afloop met trots terug op de prestatie van haar ploeg, die vrijdagavond de olympische titel van Tokio in Parijs mag verdedigen. ‘Ik denk dat we heel overtuigend hebben gespeeld. We hebben laten zien dat we vandaag gewoon verreweg de beste ploeg waren. Meer dan een paar corners heeft Argentinië niet gehaald. Bij Las Leonas zat de schrik over de kracht van Nederland er al voor de wedstrijd goed in. De hoge druk, waarmee het team in het verleden indrukte maakt, was in geen velden of wegen te bekennen. De wit-lichtblauwe shirts klonterden samen binnen de eigen 23-meterlijn. Matla: ‘Daar ben ik niet eens mee bezig geweest. We hebben de wedstrijd zowel qua hockey als mentaal geen moment uit handen gegeven. De blik van de Oranje Dames gaat nu op vrijdag, wanneer de finale wordt gespeeld. Matla weet wat haar en haar ploeggenoten in de eindstrijd te doen staan om de titel te prolongeren. ‘De mindset die vandaag goed was, moet dat in de finale ook zijn. We moeten zoveel vertrouwen naar elkaar uitspreken dat de tegenstander er hier niet aan te pas komt. In een finale gaat het niet meer over video-analyses, maar over de ploeg die het liefst wil winnen. Dat willen wij laten zien. Dat wij Nederland zijn, de allerbeste. Dat stralen we uit, dat laten we met bal en stick én onze vechtersmentaliteit zien. In de finale wint de ploeg die het liefst wil winnen. Dat willen wij laten zien. Dat wij Nederland zijn, de allerbeste. Matla verdwijnt vervolgens naar de verzamelplek met vrienden en familie. Maar niet voordat ze haar vriendin Joosje Burg, vlak voordat die met een ambulance wordt afgevoerd, een hart onder de riem steekt. Ze heeft dan nog 50 uur om te herstellen voor de finale. Matla: ‘Ik weet niet of ze erbij is in de finale.
Een nieuw hoofdstuk
Ondanks de tegenslag in Parijs, kijkt Joosje Burg positief naar de toekomst. Ze heeft het incident verwerkt en is vastbesloten om haar carrière voort te zetten. Het litteken op haar neus zal haar altijd herinneren aan de Olympische Spelen van Parijs, maar het is ook een symbool van haar veerkracht en vastberadenheid. De gedachten gaan zondag in de wedstrijd Amsterdam-Den Bosch (1-2) al snel terug naar dat fatale moment van zes weken geleden. Burg maakt aanstalten om druk te zetten op een verdediger van Amsterdam. Maar plotseling bedenkt ze zich en houdt ze in. De verdediger van Amsterdam is de Argentijnse international Agustina Gorzelany, op wie ze in de olympische halve finale óók druk zette, waarna de bal via haar eigen stick hard op haar neus kwam. ‘Zet druk!’ roept teamgenoot Frédérique Matla. Maar Burg houdt afstand. ‘Vorige week speelde Gorzelany linksachter. Dus in eerste instantie dacht ik: laat mij maar linksvoor beginnen, in plaats van rechtsvoor. Dan startte ik niet gelijk tegenover haar. Maar later vond ik dat ik niet bang moest zijn. Dus begon ik gewoon als rechtsvoor. Op dat ene moment na heb ik er geen seconde meer aan teruggedacht. Ik voel geen angst meer’, vertelt Burg, die na de wedstrijd door Gorzelany werd opgezocht.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.