Introductie
De geschiedenis van hockey in Zuid-Limburg is rijk en divers, geworteld in de gemeenschap en gevormd door de sociaal-economische context van de regio. Van de vroege beginjaren na de Tweede Wereldoorlog tot de fusie van lokale clubs en de opkomst van een internationale hockeyheldin, dit artikel duikt in het verleden van hockeyclub Zuid-Limburg en belicht de unieke kenmerken en mijlpalen die de club hebben gevormd.
De Vroege Jaren: Verbondenheid met DSM en de Mijnstreek
Hockeyclub Geleen, opgericht in 1945, direct na de Tweede Wereldoorlog, was aanvankelijk sterk verbonden met DSM, de voormalige staatsmijn. De club begon op het terrein van het huidige chemiebedrijf en verhuisde later naar Sportpark Graaf Huyn in Geleen-Zuid. Dit sportpark, nu grotendeels overgenomen door voetbalclub FC Geleen Zuid, was ooit het bruisende hart van de hockeygemeenschap in de regio.
Sportpark Graaf Huyn: De Geboortegrond van een Hockeylegende
Het oude veld van hockeyclub HC Geleen is nu een wildernis. Achter de voetbalvelden van Geleen-Zuid staat het gras metershoog. Het hek staat er nog, net als ruim twintig jaar geleden zit ook nu een gat in de omheining. Het is de plek waar Maartje Paumen, een van de grootste namen in de Nederlandse hockeygeschiedenis, haar eerste stappen op het hockeyveld zette. Hoewel er nu geen tastbare herinneringen zijn aan haar aanwezigheid, herinnert Govert van der Vaart, de laatste voorzitter van HC Geleen, zich nog goed hoe ze als klein meisje met haar stick over het veld rende. Ze ging mee met haar moeder Hettie, die training gaf. Haar vader Max zat in het bestuur. Haar oom, broer en zus speelden hier ook.
Maartje Paumen zelf heeft warme herinneringen aan haar jeugd bij HC Geleen. Ze beschrijft hoe de club een centraal punt was in haar leven en dat van haar familie. "Ik kwam als baby al op de club, het was hier elke zondag feest. Kwamen we ’s avonds om zeven uur thuis, mijn ouders met een paar drankjes op en wij als kids zwart van de modder en onder de chips en de chocola. Het waren mooie tijden." Ze vertelt over haar fanatisme als kind, haar paars-oranje stick van het merk Solo en de zaterdagochtendwedstrijden waar ze al om zeven uur klaar voor zat.
Bloeiende Jaren en Sportieve Successen
De jaren tachtig waren de hoogtijdagen van HC Geleen. De club had ruim 370 leden en Heren 1 promoveerde naar de Eerste Klasse. Bekende namen als de broers Marc en Robert Delissen, die later het Nederlands elftal haalden, speelden in die tijd bij de club. Het hoofdveld moest worden afgezet met rood-witte linten om de drukte in goede banen te leiden. De club organiseerde mosselavonden en disco's, en commissies werden moeiteloos gevuld.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Neergang en de Noodzaak tot Fusie
Medio jaren negentig kwam de klad erin bij HC Geleen. Het ledenaantal daalde, het werd moeilijker om elftallen te vullen en de club belandde in een vicieuze cirkel. Tegelijkertijd had ook HC Sittard te kampen met een teruglopend aantal hockeyers. Er was sprake van rivaliteit tussen beide clubs, vergelijkbaar met de rivaliteit tussen Ajax en Feyenoord. Geleen voelde zich vaak het ondergeschoven kindje van het grotere Sittard.
Om het hockey in de mijnstreek te behouden, werd er besloten om de krachten te bundelen. Na de nodige gesprekken en onderhandelingen fuseerden HC Geleen en HC Sittard in 1998 tot HC Scoop.
HC Scoop: Een Nieuwe Start op Sportzone Limburg
HC Scoop vestigde zich op het fonkelnieuwe complex Sportzone Limburg, tegenover voetbalbroer Fortuna Sittard. De fusie betekende een verbetering voor het hockey in de regio, maar de sfeer binnen de club veranderde. Het ons-kent-ons gevoel verdween en de club werd minder kleinschalig.
Maartje Paumen: Het Boegbeeld van HC Scoop
Ondanks de fusie en de veranderingen bleef Maartje Paumen het boegbeeld van de club. Het hoofdveld van HC Scoop is naar haar vernoemd en in het clubhuis hangt een groot bord met een foto van het hockeyicoon, met de tekst 'Inspire a generation'. Paumen is trots op haar roots bij HC Geleen en HC Scoop en is een inspiratie voor de jeugdige hockeyers in de regio.
Mijnwerkersverleden in Zuid-Limburg
De regio Zuid-Limburg heeft een rijke geschiedenis in de mijnbouw, en dit heeft een diepe invloed gehad op de lokale cultuur en identiteit. De mijnindustrie was een belangrijke bron van werkgelegenheid en economische activiteit, maar het had ook zijn schaduwzijden, zoals de risico's en gevaren van het werk onder de grond.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
De mijnwerkersclubs in Zuid-Limburg waren meer dan alleen sportverenigingen; ze waren een belangrijk onderdeel van de gemeenschap en boden een gevoel van saamhorigheid en verbondenheid aan de mijnwerkers en hun families. De clubs organiseerden niet alleen voetbalwedstrijden, maar ook sociale evenementen en culturele activiteiten.
Mijnwerkersclubs in het Voetbal
In de Nederlandse voetbalgeschiedenis speelden mijnwerkersclubs een belangrijke rol. In de jaren 50 werd het Nederlandse voetbal gedomineerd door Zuid-Limburgse mijnwerkers. Clubs als Limburgia uit Brunssum en Maurits uit Geleen waren toonaangevend en leverden veel talentvolle spelers.
De mijnwerkersclubs stonden bekend om hun harde werk, discipline en teamgeest, waarden die ze waarschijnlijk hadden overgenomen van hun werk in de mijnen. Ze waren vaak fysiek sterk en hadden een groot uithoudingsvermogen.
De Mijnramp in Brunssum
De grootste mijnramp uit de Nederlandse geschiedenis vond plaats in 1947 in Brunssum, waarbij 13 kompels omkwamen in de Staatsmijn Hendrik. Deze ramp had een grote impact op de lokale gemeenschap, inclusief de voetbalclub Limburgia. Veel spelers van Limburgia werkten in de mijn, en sommigen verloren familieleden bij de ramp.
Ondanks het verdriet en de rouw werd Limburgia gedwongen om kort na de ramp een belangrijke wedstrijd te spelen tegen PSV. Dit leidde tot veel kritiek op de KNVB, die weinig begrip toonde voor de situatie.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
Juliana uit Spekholzerheide
In 1940 won Juliana uit Spekholzerheide het afdelingskampioenschap, als eerste mijnwerkersclub ooit. Ze werden geplaatst voor de kampioenscompetitie tegen de andere titelwinnaars uit Noord, West en Oost. Deze wedstrijden vonden plaats onder zeer zware omstandigheden, omdat vlak na de gevechten in mei 1940 een groot deel van de infrastructuur beschadigd of vernietigd was. De reis naar Feyenoord duurde anderhalve dag, inclusief overnachting in Den Haag!
Limburgia Kampioen in 1950
Limburgia uit Brunssum is één van de meest succesvolle mijnwerkersclubs geweest, spelend voor de KNVB. In 1950 won Limburgia als eerste Limburgse club de landstitel na een zinderende kampioenscompetitie met Ajax en Blauw-Wit uit Amsterdam, de Enschedesche Boys en Heerenveen. De beslissende wedstrijd tegen Ajax in het Olympisch Stadion verbijsterde de Nederlandse voetbalwereld. In de eigen stad werden de Amsterdammers met 0-6 verslagen, wat bijna 75 jaar later nog steeds de grootste thuisnederlaag is.
De Onderlinge Strijd tussen Limburgia en Maurits
De onderlinge wedstrijden tussen Limburgia en Maurits waren legendarisch en stonden bol van rivaliteit en passie. Beide clubs wilden de eer van hun club, hun district en hun mijn verdedigen.
tags: #hockey #club #zuid #limburg #geschiedenis