Hielspoor kan een vervelende aandoening zijn, vooral voor sporters zoals volleyballers. Deze aandoening veroorzaakt pijn onder de hiel en kan de mobiliteit aanzienlijk beperken. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van hielspoor, de oorzaken, symptomen en verschillende behandelmethoden, specifiek gericht op de behoeften van volleyballers.
Wat is Hielspoor?
Hielspoor is een veelvoorkomende oorzaak van hielpijn, waarbij de pijn zich bevindt aan de onderkant van de hiel. Onder de voet loopt een brede pees, de voetzoolpees (fascia plantaris), die de voorvoet met de hiel verbindt. Bij hielspoor is er sprake van irritatie van de peesaanhechting op het bot, meestal door overbelasting. De plek waar deze pees aan het hielbeen vastzit, kan bij overbelasting pijn gaan doen. In de volksmond wordt dit vaak een hielspoor genoemd, hoewel de term feitelijk alleen van toepassing is als er daadwerkelijk een botspoor aanwezig is op de hiel bij de aanhechting van de pees. Bij een irritatie van de pees kan er sprake zijn van een verkalking op de plek waar het hielbot aan de pees verbonden zit.
Hielspoor vs. Fasciitis Plantaris
Het is belangrijk om het verschil te begrijpen tussen hielspoor en fasciitis plantaris (peesplaatontsteking). Hielspoor verwijst naar de benige groei (osteofyt) die ontstaat bij de aanhechting van de peesplaat onder de voet (fascia plantaris). Fasciitis plantaris is een ontsteking van de peesplaat zelf. In veel gevallen is het benige uitsteeksel een gevolg van fasciitis plantaris, maar het kan ook zonder aanleiding ontstaan.
Oorzaken van Hielspoor
Er zijn verschillende oorzaken waardoor een hielspoor kan ontstaan, maar de meest voorkomende is overbelasting van de voet en peesplaat. Factoren die bijdragen aan overbelasting zijn onder meer:
- Verhoogde belasting: Meer springen, bijvoorbeeld bij sporten zoals volleybal, tennis of touwtje springen.
- Slechte schoenen: Het dragen van schoenen zonder voldoende steun of schokdemping.
- Afwijkende voetstand: Ingezakte voeten kunnen de druk op de peesplaat verhogen.
- Staan beroepen: Langdurig staan kan de peesplaat overbelasten.
- Gewichtstoename of obesitas: Extra gewicht verhoogt de belasting op de voeten.
- Ouder worden: Naarmate we ouder worden, verandert de kwaliteit van botten, spieren en pezen.
- Trauma: Een val of een directe impact op de hiel.
Symptomen van Hielspoor
De symptomen van hielspoor kunnen variëren, maar de meest voorkomende zijn:
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
- Startpijn: Felle, stekende pijn onder de hiel bij het opstaan in de ochtend of na een langere periode van rust. Dit komt doordat spieren en pezen tijdens rustperiodes nauwelijks worden gebruikt, waardoor ze enigszins verkorten en verstijven.
- Pijn bij belasting: Scherpe pijn onder de voet (tegen de hiel aan) bij staan of lopen.
- Doffe pijn: Na een tijdje in beweging kan de felle pijn veranderen in een doffe pijn.
- Drukpijn: Het hele hielbeen kan pijnlijk zijn bij aanraking.
- Pijn bij autorijden: Een duidelijk symptoom kan pijn in de hiel zijn tijdens het autorijden.
- Onduidelijke pijnlocatie: De pijn kan over de gehele voet gevoeld worden of op een specifieke plek.
Diagnose van Hielspoor
De diagnose van hielspoor wordt meestal gesteld op basis van een lichamelijk onderzoek en een beoordeling van de symptomen. De arts of fysiotherapeut zal de voet onderzoeken, de pijnlijke plekken palperen en vragen stellen over de activiteiten en schoenen van de patiënt. In sommige gevallen kan een röntgenfoto of echo worden gemaakt om de aanwezigheid van een botspoor of andere afwijkingen te bevestigen. Met behulp van echografie kan de fysiotherapeut vaststellen of er sprake is van kalkafzetting in de pees, een slijmbeursontsteking, afname van je natuurlijk vetkussens (fat pad) of sprake van een peesontsteking.
Behandeling van Hielspoor
De behandeling van hielspoor is gericht op het verminderen van de pijn en het bevorderen van het herstel van de peesplaat. Er zijn verschillende behandelmethoden beschikbaar, zowel conservatieve als invasieve.
Conservatieve Behandelingen
De meeste gevallen van hielspoor kunnen effectief worden behandeld met conservatieve methoden, waaronder:
- Rust: Het vermijden van activiteiten die de pijn verergeren, zoals intensief volleyballen, is cruciaal in de beginfase. Probeer bij een pijnlijke hiel door hielspoor of fasciitis plantaris de voet zoveel mogelijk rust te geven.
- IJs: Het koelen van de hiel kan helpen om de ontsteking en pijn te verminderen. Prepareer ijsblokjes in de vriezer, en pak ze beet met een stukje papier (anders bevriest de huid van je vingers). Masseer nu met het ijsblokje de hiel. Meestal zal met 10-15 minuten het ijsblokje gesmolten zijn, en dat is ook lang genoeg voor een behandeling. Aangezien de ontsteking op deze manier zowel gekoeld als gemasseerd wordt is dit een erg effectieve manier. Het koelen dient enkele keren per dag herhaald te worden.
- Oefeningen: Specifieke rekoefeningen en versterkende oefeningen kunnen helpen om de peesplaat te ontlasten en de spieren rondom de voet en enkel te versterken.
- Schoenen en zooltjes: Het dragen van goede, stevige schoenen met een schokdempende zool en voldoende steun is essentieel. Steunzolen kunnen helpen om de voetstand te corrigeren en de druk op de peesplaat te verminderen.
- Nachtspalken: Een nachtspalk houdt de voet in een hoek van 90 graden, waardoor de peesplaat 's nachts niet kan verkorten. Dit kan de startpijn in de ochtend verminderen.
- Pijnstillers: Paracetamol kan helpen om de pijn te verlichten.
- Airheel bandage: In sommige gevallen kan het dragen van een Airheel bandage helpen om de pijnlijke hiel te ontlasten. De Airheel is een brace die je overdag draagt bij het lopen en staan. Onder de boog van de voet zit dan een met lucht gevulde opvulling die een groot deel van het lichaamsgewicht opvangt. De druk van onder de hiel wordt dan gedeeltelijk gedragen door de brace. Deze brace is vooral bedoeld voor mensen die zware klachten hebben en ondraaglijke pijn onder de hiel ervaren.
Rekoefeningen en Versterkende Oefeningen
- Handdoekrek: Zit op de grond met de benen gestrekt. Plaats een opgerolde handdoek onder de bal van uw voet en houd iedere hand aan een uiteinde vast. Rol de handdoek voorzichtig naar u toe en trek de handdoek voorzichtig aan. Houd dit enkele seconden vast en herhaal. Neem even rust tussen de herhalingen door.
- Balmassage: Plaats een balletje onder uw voet en rol het zachtjes van voren naar achteren. Begin door het balletje onder de voetzool te leggen, dicht bij de hak en hiel. Rol het balletje langzaam naar voren en naar achteren, en besteed extra aandacht aan pijnlijke gebieden.
- Tenentrekoefening: Sla een handdoek om de tenen en pak de handdoek met beide handen vast. Trek de tenen naar u toe en houd deze positie vast.
- Handdoek oppakken: Leg een handdoek plat op de grond en probeer met uw tenen de handdoek te pakken. Probeer met uw tenen te krullen en trek de handdoek naar u toe.
- Kuit stretch: Plaats uw voet met de tenen tegen een muur en het andere been gebogen onder het lichaam. Duw uw lichaam naar voren om de kuitspieren te rekken.
- Calf raises: Ga rechtop staan, til uw hielen van de grond en houd deze positie een paar seconden vast. Herhaal deze oefening 10 keer om de kracht in uw kuitspieren te vergroten.
Invasieve Behandelingen
Als conservatieve behandelingen niet effectief zijn, kunnen invasieve behandelingen worden overwogen:
- Injecties: Corticosteroïde-injecties kunnen de ontsteking en pijn verminderen, maar ze bieden geen permanente oplossing en kunnen bijwerkingen hebben.
- EPTE (Percutane Electrolyse): Een innovatieve behandeling waarbij elektrische stroom wordt gebruikt om het herstel van de peesplaat te stimuleren.
- Operatieve ingreep: In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn om de peesplaat los te maken of het botspoor te verwijderen.
Preventie van Hielspoor
Preventie is essentieel, vooral voor volleyballers die een hoger risico lopen op hielspoor. Hier zijn enkele tips om hielspoor te voorkomen:
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
- Goede schoenen: Draag schoenen met voldoende steun en schokdemping, zowel tijdens het sporten als in het dagelijks leven.
- Steunzolen: Gebruik steunzolen om een afwijkende voetstand te corrigeren en de druk op de peesplaat te verminderen.
- Rek- en strekoefeningen: Doe regelmatig rekoefeningen om de peesplaat soepel te houden en de spieren rondom de voet en enkel te versterken.
- Geleidelijke opbouw: Verhoog de intensiteit van trainingen geleidelijk om overbelasting te voorkomen.
- Gewichtsbeheersing: Behoud een gezond gewicht om de belasting op de voeten te minimaliseren.
- Vermijd blote voeten: Loop niet op blote voeten op harde oppervlakken, omdat dit de hiel extra belast.
Zelfzorg bij Hielspoor
Naast professionele behandeling zijn er verschillende zelfzorgmaatregelen die u kunt nemen om de pijn te verlichten en het herstel te bevorderen:
- Rust: Geef uw voeten voldoende rust en vermijd activiteiten die de pijn verergeren.
- Koelen: Koel de hiel meerdere keren per dag met ijs om de ontsteking te verminderen.
- Warmte: Warme voetenbaden kunnen helpen om de spieren te ontspannen en de doorbloeding te bevorderen.
- Zelfhulp producten: Er zijn diverse zelfhulpproducten beschikbaar, zoals de Strassburg Sock en zooltjes, die u online kunt bestellen.
- Niet op blote voeten lopen: Vermijd het lopen op blote voeten op harde ondergronden, vooral 's nachts. Trek slippers aan om de hiel te beschermen.
Professioneel Advies
Het is belangrijk om bij aanhoudende hielpijn een arts of fysiotherapeut te raadplegen. Zij kunnen de juiste diagnose stellen en een behandelplan opstellen dat is afgestemd op uw specifieke situatie. Een fysiotherapeut kan de belastbaarheid van de voet/onderbeen verbeteren, zodat de belasting beter opgevangen kan worden. De behandeling zal gericht zijn op het verbeteren van de stand van de voet, waardoor de klachten op lange termijn niet terugkomen.
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
tags: #hielspoor #volleybal #behandeling