Hockey, een sport die al duizenden jaren bestaat, kent een rijke en gevarieerde geschiedenis. Hoewel vroege vormen van hockeyspelen al in de oudheid voorkwamen, met voorbeelden in het oude Griekenland en India, begon de moderne variant van hockey pas in de Middeleeuwen vorm te krijgen. De Britten speelden toen een spel genaamd Bandy-on-ice, waarbij ze, vanwege de harde ondergronden zoals ijs en zand, de onderkant van hun stick krommer maakten. Dit leidde tot de naam Hockey-on-ice, waarbij "hockey" waarschijnlijk verwijst naar de kromming ("hook") van de stick.
In Nederland werd hockey pas in 1891 geïntroduceerd door Pim Mulier. Het waren de ijshockeyers (destijds bandyspelers genoemd) in Haarlem die in de zomermaanden op gras gingen spelen. De eerste hockeyclub werd opgericht in 1892 in Amsterdam, en in 1898 volgde de oprichting van de Nederlandsche Hockey en Bandy Bond (NHBB). Aanvankelijk was hockey exclusief voor heren; dames moesten wachten tot 1910 om lid te kunnen worden van een hockeyclub, en dan nog onder strikte voorwaarden.
De Vroege Jaren: Eigenzinnigheid en de Olympische Spelen van 1928
In het begin van de 20e eeuw waren de Nederlandse hockeyers nogal eigenzinnig in hun spel. Ze speelden met een zachte bal, gemengde teams en een stick met twee platte kanten. Dit veranderde met de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam. Om te kunnen deelnemen aan de Spelen in eigen land, werden de regels aangepast aan de internationale standaarden. Voor het oog van 35.000 toeschouwers behaalde Nederland een zilveren medaille, achter India. Dit zorgde voor een enorme populariteit van hockey in Nederland. Na de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam is de Amsterdamse hockeyclub Pinoké ontstaan.
Tragiek en Wederopbouw: Hockey in Oorlogstijd en Daarna
De eerste naoorlogse editie van Hockey Sport stond vol met berichten over omgekomen leden van de Hockeybond. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen veel hockeyers om het leven, zoals Piet Roodenburgh, die in 1944 werd doodgeschoten vanwege verzetswerk. Ook de broers Bert en Hans Kuik van de Arnhemsche Hockeyclub werden door de Duitsers doodgeschoten. Ondanks deze tragische gebeurtenissen werd de draad na de oorlog weer opgepakt en bleef hockey een belangrijke sport in Nederland.
De Gouden Generaties: Van Loggere tot de Nooijer
Na de Tweede Wereldoorlog kende Nederland een sterke generatie met spelers als Dick Loggere, Han Drijver, Dik Esser en Roepie Kruize. Deze spelers leidden Nederland naar brons in 1948 en zilver in 1952. In 1956 ontbrak het Nederlands hockeyteam op de Olympiade wegens de boycot van Nederland als protest tegen de Russische inval in Boedapest.
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
Vanaf 1988 bereikte Nederland steevast de laatste vier op de Olympische Spelen. In 1996 en 2000 wonnen de Oranje-mannen de Olympische titel, wat een ongekend succes was. De basisploeg wisselde tijdens de toernooien van 1996-1998-2000 wel eens van samenstelling, maar spelers als Jacques Brinkman, Jeroen Delmee, Ronald Jansen, Erik Jazet, Bram Lomans, Wouter van Pelt, Stephan Veen, Remco van Wijk en Teun de Nooijer maakten al die jaren deel uit van de selectie.
Belangrijke Nederlandse Hockeyers uit de Geschiedenis
- Dick Loggere (1921-): Een geboren leider die hockey niet alleen voor de lol speelde, maar vooral wilde winnen.
- Roepie Kruize (1925-): De "stamhouder" van de bekendste hockeyfamilie uit Nederland en een echte goalgetter.
- Ties Kruize (1952-): Door velen beschouwd als de beste Nederlandse hockeyer ooit, een van de meest complete hockeyers die in Oranje heeft gespeeld.
- Wouter Leefers (1953-): Een technisch begaafde middenvelder met ontelbare assists en uitgelokte strafcorners.
- Tom van 't Hek (1958-): De eerste hockeyspeler die vaak met nummer veertien speelde, technisch vaardig en een uitstekende backhand.
- Ronald Jansen (1963-): De beslissende keeper tijdens de gouden periode 1996-2000.
- Floris Jan Bovelander (1966-): Een strafcornerspecialist die op de momenten stond dat het er echt toe deed.
- Jacques Brinkman (1966-): Een fanatieke teamspeler die altijd waardevol was, ongeacht zijn positie.
- Stephan Veen (1970-): De leider van Oranje na het stoppen van een aantal dragende spelers in 1996, een uitblinker op de Olympische Spelen van 2000.
- Teun de Nooijer (1976-): Een maestro met een groots carrière, ontelbare prijzen en acties, en driemaal uitgeroepen tot beste hockeyer ter wereld.
- Taeke Taekema (1980-): Een strafcornerspecialist met overweldigende cijfers: 242 interlands en 221 doelpunten.
De weg naar succes: Internationale doorbraak en Olympische triomfen
Nederland is sinds 1926 actief in de internationale hockeywereld en het Nederlandse mannenhockeyteam heeft vaak een belangrijke rol gespeeld in grote toernooien, waarbij diverse Olympische, Europese en wereldtitels door de Oranje heren zijn behaald. Nederland heeft bovendien een aantal hockeyers van wereldfaam voortgebracht, zoals Teun de Nooijer en Ties Kruize.
Het Nederlands Mannenhockeyelftal ontbrak op de eerste twee Olympische Spelen waar hockey op het programma stond (1908 en 1920), mede doordat er in Nederland lange tijd niet volgens de internationale regels werd gespeeld. Pas op 23 maart 1926 speelde Nederland zijn eerste officiële interland. In 1928 kwam hockey namelijk op de Olympische kalender en Oranje wilde graag deelnemen aan het Olympisch hockey in eigen land. Daarom werd er overgeschakeld op de internationale regels. Tijdens de Olympische Spelen van Amsterdam in 1928 wonnen de Nederlandse heren direct zilver. In 1932 ontbrak Oranje weer, om vervolgens in 1936 weer brons te winnen.
In 1973 behaalde Nederland succes op het tweede wereldkampioenschap in Amstelveen, waar de wereldtitel werd gewonnen met sterspeler Ties Kruize. In 1990 werd de tweede wereldtitel veroverd, de enige buiten Nederland. In 1998 volgde de derde wereldtitel, behaald in Utrecht. In 1996 en 2000 wonnen de Oranje-mannen de Olympische titel, wat een ongekend succes was.
Belangrijkste Prijzen van het Nederlands Mannenhockeyteam
- Olympisch goud: 1996, 2000
- Olympisch zilver: 1928, 1952, 2004, 2012
- Olympisch brons: 1936, 1948, 1988
- Wereldkampioen: 1973, 1990, 1998
- Europees kampioen: 1983, 1987, 2007, 2015
- Champions Trophy/World Hockey League: 1981, 1982, 1996, 1998, 2000, 2002, 2003, 2006, 2013
Ranglijsten met de Beste Nederlandse Hockeyers
In de loop der jaren zijn er verschillende pogingen gedaan om de beste Nederlandse hockeyers aller tijden te rangschikken. Een voorbeeld hiervan is het boek "Hockey Top 50" uit 2009, waarin Rim Voorhaar en Philip Kooke de beste 50 mannelijke en 50 vrouwelijke hockeyers van Nederland opnamen. Hoewel hun keuzes subjectief waren, biedt dit boek een overzicht van de beste hockeyers van Nederland tot medio 2009.
Lees ook: Programma en kwalificatie Handbal EK Heren op Ziggo Sport
In het boek "Top 500" (1999) werden in alfabetische volgorde de beste 500 Nederlandse sporters van de twintigste eeuw beschreven. De volgende hockeyers stonden in de "Top 500": André Bolhuis, Floris Jan Bovelander, Jacques Brinkman, Marc Delissen, Cees Jan Diepeveen, Han Drijver, Dik Esser, Tom van 't Hek, Taco van den Honert, Roepie Kruize, Ties Kruize, Wouter Leefers, Paul Litjens, Dick Loggere, Maarten Sikking, Stephan Veen, Rein de Waal.
In het boek "Top 100 van de Nederlandse Sport" uit 2012 worden drie hockeyers genoemd, namelijk Teun de Nooijer (op nummer 14), Ties Kruize (op nummer 52) en Stephan Veen (op nummer 60). Overigens werd de mannenhockeyploeg uit de jaren 1996-2000 (tweemaal Olympisch kampioen, eenmaal wereldkampioen) in hetzelfde boek opgenomen bij de beste tien sportteams uit de Nederlandse geschiedenis.
De Rol van de Keeper: Ondersteuning en Training
De Keepersclub is er voor alle keepers van Schaerweijde, van de jongste keepers in de O9 tot en met de senioren. Het doel is om alle keepers, naast hun teamtraining, nog een uur individueel te trainen en keepersvaardigheden bij te brengen, en om deze groep hockeyspelers te ondersteunen en te stimuleren.
GoalieWorks, opgericht door Pirmin Blaak, oud-keeper van het Nederlands Elftal, wil goede keeperstraining mogelijk maken voor iedere keeper die beter wil leren keepen. Om dit te bereiken hebben zij regionale keepersscholen opgericht waar iedere keeper welkom is. GoalieWorks levert keeperstrainers van het hoogste niveau, waardoor elke training een mooi leermoment is.
Keepers in het hockey zijn vaak mensen met een hoge pijngrens, veel incasseringsvermogen en rust in het oog van de orkaan. De hockeybal…
Lees ook: Complete gids heren volleybal
Nederlandse Gouden Medailles op de Olympische Spelen
Nederland heeft door de jaren heen vele gouden medailles gewonnen op de Olympische Spelen, waaronder meerdere in het hockey. Een recente toevoeging aan deze lijst is de gouden medaille van de mannenploeg op de Olympische Spelen van Parijs 2024.
tags: #heren #hockey #olympische #spelen #geschiedenis