Dit artikel is geen traditioneel wedstrijdverslag in de zin van een gedetailleerde beschrijving van de scoreverloop en individuele prestaties. In plaats daarvan biedt het een analyse van cruciale aspecten die van invloed zijn op het functioneren van een handbalvereniging, zoals DWS 15, en de bredere context van sportiviteit en veiligheid binnen de sport. We zullen ons richten op de rol van de Vertrouwenscontactpersoon (VCP) en de procedures rondom seksuele intimidatie, aangezien deze elementen essentieel zijn voor het creëren van een veilige en respectvolle omgeving voor alle betrokkenen.
De Rol van de Vertrouwenscontactpersoon (VCP)
Binnen een sportvereniging zoals DWS 15 is de Vertrouwenscontactpersoon (VCP) een cruciaal aanspreekpunt. De VCP fungeert als eerste contact voor iedereen die opmerkingen of vragen heeft met betrekking tot seksuele intimidatie (SI), of die een gesprek wil over een concreet incident. Dit geldt voor sporters, ouders, toeschouwers, kaderleden, vrijwilligers en het bestuur zelf. De gesprekken met de VCP zijn in principe vertrouwelijk, maar deze vertrouwelijkheid kent grenzen.
De VCP heeft een belangrijke taak bij het waarborgen van een veilige sportomgeving. De vertrouwelijkheid kan echter in conflict komen met het algemeen belang van een veilige sportomgeving en de Nederlandse wetgeving, die in bepaalde gevallen de VCP en het bestuur verplicht de vertrouwelijkheid te doorbreken. Dit conflict ontstaat vooral wanneer de VCP in een vertrouwelijk gesprek op de hoogte wordt gesteld van een concreet ernstig incident van seksuele intimidatie.
Protocol bij Incidenten van Seksuele Intimidatie
Om de handelwijze van de VCP in geval van een melding van seksuele intimidatie te structureren, is er een protocol opgesteld. Dit protocol beschrijft stapsgewijs de acties die de VCP moet ondernemen en behandelt ook eventuele interne conflicten die kunnen ontstaan.
Stap 1: Aanspreekpunt en Opvang
Iedereen kan een beroep doen op de VCP bij vragen, vermoedens, meldingen, klachten of aangifte met betrekking tot seksuele intimidatie. De VCP is het eerste aanspreekpunt binnen de vereniging. De betrokkene moet in vertrouwen zijn verhaal kwijt kunnen en worden opgevangen in verband met emoties die daarbij kunnen spelen.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
Stap 2: Informeren over Vervolgstappen
Naar aanleiding van wat de VCP ter ore komt, wordt de betrokkene geïnformeerd over mogelijke vervolgstappen en over de (externe) instanties waartoe de betrokkene zich kan wenden.
Stap 3: Uitleg over Gevolgen en Vertrouwelijkheid
De VCP informeert de betrokkene over de gevolgen die het incident heeft op stappen die de VCP moet zetten. In alle gevallen volgt geanonimiseerd overleg met het bestuur, dat beoordeelt hoe vanuit bestuurlijke verantwoordelijkheid moet worden gehandeld. Indien dit vereist dat (een deel van) de vertrouwelijkheid moet worden opgeheven, zal de betrokkene hierover uitleg krijgen en om diens toestemming worden gevraagd.
Het opheffen van vertrouwelijkheid gebeurt echter ook zonder toestemming van de betrokkene, maar niet nadat:
- De VCP de betrokkene heeft uitgelegd waarom hij/zij deze stap moet nemen en om diens toestemming daarvoor is gevraagd;
- Het is gebleken dat er geen andere weg is dan het opheffen van de vertrouwelijkheid om het voor het bestuur mogelijk te maken haar verantwoordelijkheid te nemen;
- Naar het oordeel van het bestuur het niet-opheffen van de vertrouwelijkheid voor betrokkene en/of derden schade of gevaar zal opleveren en dit kan worden voorkomen door het opheffen van de vertrouwelijkheid;
- Er in gevallen van ernstige twijfel bij de VCP (en/of bij het bestuur) aan de juistheid van het opheffen van de vertrouwelijkheid, consultatie van zijn/haar collega op Bondsniveau heeft plaatsgevonden.
Het opheffen van de vertrouwelijkheid gebeurt met inachtneming van alle verplichtingen die het bestuur en VCP hebben jegens de bescherming van de privacy van alle betrokken partijen. Met de betrokkene bespreekt de VCP de mogelijke gevolgen van deze stap en verwijst de betrokkene naar relevante hulpverlening. Tevens wordt afgesproken hoe betrokkene op de hoogte wordt gehouden van het handelen van het bestuur.
Overwegingen die tot het opheffen van de vertrouwelijkheid aanleiding kunnen geven:
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
- Er is sprake van een ernstig strafbaar feit;
- Er is sprake van angst of onmacht aan de zijde van betrokkene om een strafbare en/of ongewenste situatie te beëindigen;
- Er is sprake van een voor de betrokkene of derden acute onveilige sportomgeving;
- Er is sprake van gedragingen of een situatie waarin het bestuur vanuit haar verantwoordelijkheid in het algemeen belang moet ingrijpen.
Als de vertrouwelijkheid moet worden opgeheven omdat er sprake is van een ernstig strafbaar feit waar aangifteplicht voor geldt, zoals bij verkrachting, dan stelt de VCP het bestuur daarvan in kennis en moet het bestuur deze verplichting tot aangifte nakomen. Doet zij dat niet, dan berust deze verplichting in even grote mate bij de VCP.
Stap 4: Informeren van het Bestuur
De VCP brengt het bestuur altijd op de hoogte van wat een betrokkene heeft verklaard en welke afspraken met betrekking tot doorverwijzing zijn gemaakt.
Stap 5: Verslaglegging
De VCP legt verslag van de gevoerde gesprekken en de daaruit voortvloeiende doorverwijzing en gemaakte afspraken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het standaard formulier dat hiervoor is ontwikkeld: het registratieformulier voor de VCP en het rapportageformulier voor de rapportage aan het bestuur. Deze formulieren worden binnen de vereniging op een veilige wijze gearchiveerd.
Stap 6: Vermoedens en Signalering
Bij vermoedens van seksuele intimidatie, anonieme signalen, eigen waarnemingen of geruchten daarover, licht de VCP het bestuur in. Besluit het bestuur daarop tot verdere stappen, zoals nader onderzoek, dan wordt de VCP daar niet mee belast.
Belang van Overleg tussen VCP en Bestuur
Overleg tussen de VCP en het bestuur van de vereniging speelt een belangrijke rol bij de oplossing van het conflict van taken. Het bestuur heeft de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van haar leden, de VCP zal in alle gevallen dat hij/zij op welke wijze dan ook kennisneemt van een incident m.b.t. seksuele intimidatie dit geanonimiseerd met het bestuur moeten bespreken. Hierbij wordt de vertrouwelijkheid niet geschonden terwijl het bestuur kan beoordelen of en hoe zij moet handelen. Alléén wanneer het bestuur niet zonder nadere informatie kan handelen, zal zij de VCP om die informatie vragen, waardoor de vertrouwelijkheid (deels) wordt opgeheven. Het is aan te bevelen dat binnen het bestuur een portefeuillehouder fungeert als aanspreekpunt voor de VCP.
Lees ook: Hemelvaart Handbal: Programma en Meer