Handbal is een dynamische en fysiek veeleisende sport die wereldwijd wordt gespeeld. Hoewel de populariteit ervan niet overal gelijk is verdeeld, is het een sport die steeds meer aandacht krijgt. Dit komt deels doordat handbal voornamelijk een zaalsport is, wat de beschikbaarheid van sporthallen vereist. Bovendien is handbal een relatief jonge sport die, in tegenstelling tot oudere sporten zoals voetbal, niet over een langere tijd een positie kon veroveren.
Dit artikel biedt een uitgebreide kijk op handbal, van de basisregels en technieken tot geavanceerde spelstrategieën en tekenoefeningen om je inzicht in het spel te vergroten.
Handbal: Een Overzicht
Een handbalteam bestaat uit maximaal 14 spelers, waarvan er zeven op het veld staan (zes veldspelers en één doelverdediger). De overige zeven spelers fungeren als wisselspelers. Er is een vliegende wissel mogelijk tussen de veld- en wisselspelers, die uitsluitend via de wissellijn mag worden uitgevoerd. Deze wissellijn definieert de wisselzone buiten het speelveld en bevindt zich aan de lange zijde van het speelveld, vanaf de middellijn 4,5 meter naar links en rechts. Een ongeoorloofde overschrijding van de wissellijn wordt bestraft met een vrije worp voor de tegenpartij en een tijdelijke uitsluiting van de betreffende speler.
Een handbalwedstrijd bestaat gewoonlijk uit twee speelhelften van 30 minuten. Bij jeugdwedstrijden worden soms kortere speeltijden gehanteerd. In wedstrijden waar een winnaar vereist is, volgen bij een gelijkspel na de reguliere speeltijd twee verlengingen van elk 5 minuten. Als er dan nog geen winnaar is, wordt de wedstrijd beslist door 7-meterworpen, waarbij elk team 5 spelers aanwijst om beurtelings een doelpoging te wagen.
Het speelveld meet 40 x 20 meter en is gemarkeerd met diverse lijnen, waaronder de zijlijnen, achterlijnen, middenlijn, doelgebiedlijn (6-meterlijn), vrijeworplijn (9-meterlijn) en de 7-meterlijn.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
Basisregels en Toegestane Acties
Het handbalreglement is complex en bevat vele ‘als …, dan’ relaties. Een belangrijk aspect van dit reglement is de 3-meter regel, die in verschillende situaties van toepassing is. Hier zijn enkele basisregels:
- Balbezit: Spelers mogen de bal maximaal drie seconden vasthouden en slechts drie stappen zetten met de bal in de hand.
- Toegestane Acties: De bal mag met de handen, armen, hoofd, romp, bovenbeen of knie worden geworpen, opgevangen, gestopt en met hand of vuist worden geslagen. Contact met onderbenen en voeten is niet toegestaan.
- Fouls: Het vasthouden, omklemmen, stoten en vasthouden van een speler wordt beschouwd als een foul en bestraft met een vrije worp.
- Sancties: Een gele kaart is een waarschuwing. Een tweede overtreding leidt tot een 2-minuten uitsluiting. Een derde uitsluiting resulteert in een diskwalificatie met de rode kaart, waarbij de speler niet meer mag worden ingewisseld.
- Uitworp: De uitworp wordt uitgevoerd door de doelverdediger wanneer de bal over de doellijn het speelveld verlaat en voor het laatst werd aangeraakt door een aanvallende speler, de doelverdediger zelf, of wanneer de bal in het doelgebied blijft liggen.
- 7-Meter Worp: Een 7-meter worp wordt toegekend als een duidelijke doelkans wordt verhinderd door een foul of het betreden van het doelgebied.
De 3-Meter Regel Uitgelegd
De 3-meter regel is een fundamenteel onderdeel van het handbalspel en komt in verschillende situaties voor:
- Beginworp: De beginworp wordt uitgevoerd in het midden van het speelveld na het beginsignaal van de scheidsrechter. De speler die de beginworp uitvoert, moet met één voet de middenlijn aanraken, terwijl de andere voet op de eigen helft moet staan. Spelers van de tegenpartij moeten op een afstand van 3 meter van de speler blijven die de beginworp uitvoert. Dit zorgt ervoor dat de beginnende partij voldoende ruimte heeft om de bal in het spel te brengen zonder onmiddellijke druk van de tegenstander.
- Vrije Worp: De vrije worp wordt toegekend na overtredingen, zoals het betreden van de doelcirkel door een aanvallende speler. De vrije worp wordt uitgevoerd op de plek waar de overtreding plaatsvond. Als de overtreding plaatsvindt binnen 9 meter van het doel, wordt de vrije worp uitgevoerd op de vrijeworplijn (9-meterlijn). Ook hier geldt de 3-meter regel: de verdedigende spelers moeten minstens 3 meter afstand houden van de speler die de vrije worp neemt. Dit geeft de aanvallende partij de kans om een schot op doel te wagen of de bal naar een medespeler te passen, zonder gehinderd te worden door de verdediging.
- Inworp: Wanneer de bal buiten het speelveld komt, wordt het spel hervat met een inworp. De speler die de inworp neemt, moet met één voet de zijlijn aanraken en de tegenstanders moeten ook hier minstens 3 meter afstand bewaren. Deze regel zorgt ervoor dat de inwerper de ruimte heeft om de bal nauwkeurig in het spel te brengen.
De 3-meter regel heeft als primair doel om eerlijk spel en voldoende ruimte voor de uitvoerende speler te waarborgen tijdens spelhervattingen. Zonder deze regel zouden verdedigers zich direct voor de speler kunnen positioneren, waardoor het bijna onmogelijk zou zijn om de bal effectief in het spel te brengen.
Handbalposities en Spelstrategieën
Handbal kent verschillende posities, elk met hun eigen specifieke taken en verantwoordelijkheden. Het begrijpen van deze posities en hoe ze samenwerken, is essentieel voor een succesvolle spelstrategie.
- Hoekspeelster: Dit is een positie in de eerste lijn, vaak de meest aantrekkelijke plaats om handbal te spelen.
- Opbouwspeelster: Dit is een positie in de tweede lijn, waarvandaan veel spelsituaties beginnen. Het is een spelbepalende positie.
- Cirkelspeelster: Dit is een positie in de eerste lijn.
Samenwerking en Tactieken
De combinatie van 1 positie met 2 andere posities is cruciaal. Spelers moeten snel en gericht op elkaar kunnen reageren. Een goede afstemming en timing zijn essentieel voor het succesvol uitvoeren van spelstrategieën.
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
- Naar buiten trekken: Spelers kunnen naar buiten trekken om ruimte te creëren voor andere spelers.
- Zetten: Het zetten van een blok of sper kan een medespeler in een betere positie brengen.
- Kijken: Spelers moeten constant kijken en anticiperen op de bewegingen van hun medespelers en tegenstanders.
- Aanpassing in aantal: Afhankelijk van de situatie moeten teams een aanpassing doen in het aantal spelers op bepaalde posities. Meerdere mensen op deze posities voorkomt dat de tegenpartij de situatie kan controleren.
Voorbeelden van Spelstrategieën
- Spelen vanuit de opbouwspeelsters: Het spel wordt vaak vanuit de opbouwspeelsters gespeeld.
- Verdediging naar rechts brengen: De bal wordt naar rechts gebracht, waardoor de hoekverdediger weer naar rechts moet.
- Afzetsper: De cirkelspeelster zet een afzetsper op de 2e verdediger.
- Spelen op het fluitsignaal: De cirkelspeelster moet op het fluitsignaal de juiste timing vinden.
- Laatste seconde van de wedstrijd: In de laatste seconde van de wedstrijd moet er direct worden afgesloten. Spelers staan naast elkaar met de hand richting de bal. Eén speelster heeft de bal vast. Op het fluitsignaal gaan alle speelsters in beweging om de verdediger langs te gaan.
Uitwerking van een Spelsysteem
- De bal gaat van de midden opbouwspeelster naar de linker opbouwspeelster.
- De bal gaat van de linker opbouwspeelster naar de linker hoekspeelster.
- De bal gaat van de midden opbouwspeelster naar de rechter opbouwspeelster.
- De bal gaat van de rechter opbouwspeelster naar de rechter hoekspeelster.
Dit spelsysteem biedt vele keuzemogelijkheden. Spelers kunnen snel midden uit nemen en de bal afspelen op de cirkelspeelster of zelf schieten. Het spel wordt gespeeld volgens een concept, waarbij tegenaanvallen worden benut.
Tactische Aanpassingen
Het is belangrijk om te onthouden dat handbal een dynamische sport is en dat tactische aanpassingen cruciaal zijn.
- Breed maken van het speelveld: De opbouwspeelsters maken het speelveld zo breed mogelijk.
- Spelconcept naar links: De midden opbouwspeelster zet het spelconcept naar links in.
- Voorlangs afspelen: Het afspelen gebeurt zoveel mogelijk voorlangs.
Oefeningen en Training
Om een goede handbalspeler te worden, is het belangrijk om diverse vaardigheden te trainen en te verfijnen. Dit kan door middel van verschillende oefeningen en trainingen.
Je kunt oefeningen ontwerpen en opslaan in een persoonlijk overzicht. Hiervoor is het volgende belangrijk:
- Maak een account aan door jezelf te registreren.
- Wanneer je een oefening hebt ontworpen, klik je links in het menu op download. Er wordt een zip bestand opgeslagen.
- Dit zip bestand sleep je in het veld onder de tekentool.
- Zodra je dit hebt gedaan, zie je dat het document wordt ingeladen.
- Wanneer het laden compleet is, vul je het formulier zo compleet mogelijk in.
- Gebruik altijd dezelfde coachnaam, zodat het systeem herkent dat je de oefening hebt ontworpen en deze aan je persoonlijke overzicht kan toevoegen.
Handbal Evenementen en Vrijwilligerswerk
In Nederland worden regelmatig handbal evenementen georganiseerd, waaronder het WK Handbal 2025 in Rotterdam en ’s-Hertogenbosch. Dit is een mijlpaal in de Nederlandse handbalgeschiedenis, aangezien het laatste WK op Nederlandse bodem plaatsvond in 1986.
Lees ook: Hemelvaart Handbal: Programma en Meer
Vrijwilligerswerk
Voor het WK Handbal in 2025 zijn er diverse mogelijkheden voor vrijwilligerswerk. Je kunt onderdeel worden van het meest bijzondere team van het WK Handbal. Rotterdam Ahoy en Maaspoort Den Bosch worden omgetoverd tot handbalarena’s om duizenden supporters van over de hele wereld te ontvangen.
Verschillende rollen voor vrijwilligers:
- Allround EventMaker: Springt bij op momenten waar het druk is of wanneer er een ziekmelding is en deze persoon vervangen moet worden.
- Medewerker Informatiebalie: Een cruciaal aanspreekpunt voor de gasten van het WK Handbal 2025 dat plaatsvindt in Rotterdam en ‘s-Hertogenbosch. Biedt informatie en ondersteuning aan diverse groepen, zoals atleten en coaches, die verblijven in de officiële evenementhotels.
- Field of Play: Zorgt ervoor dat de fotografen toegang krijgen tot de juiste plekken rondom het veld.
- Perscentrum: Het eerste warme welkom voor alle pers en media dat naar het evenement komt. Voorziet hen van de nodige informatie en houdt zicht op dat het in het perscentrum netjes blijft.
- Mixed Zone: In de Mixed Zone worden alle atleten geïnterviewd voor of na hun wedstrijd.
- Vrijwilliger Statistieken: Houdt via een systeem allerlei informatie bij over de wedstrijden. Voor deze rol word je uitgenodigd om een cursus te volgen voor het gebruik van dit systeem.
- Team Liaison: Loopt gedurende het gehele toernooi mee met een land en ben je het eerste aanspreekpunt voor dit land.
- Officials Guidance: Het eerste aanspreekpunt voor alle officials tijdens het evenement.
- Chauffeurs: Voor het WK Handbal zijn we op zoek naar chauffeurs.
Belangrijke informatie voor vrijwilligers:
- De beschikbaarheid van een vrijwilliger op 12 of 14 december wordt niet meegerekend in de beschikbaarheidseis. Aangezien deze finaledagen (12 en 14 december) populair zijn, willen we vrijwilligers inzetten die de dagen voorafgaand aan de finales ook actief zijn geweest in Rotterdam of ‘s-Hertogenbosch.
- Om toegang te krijgen tot het evenement moeten bezoekers tickets kopen. Tijdens het evenement zijn er plekken op het evenemententerrein waar je alleen toegang krijgt met een toegangskaartje of met een accreditatie.
Creatieve Workshops: Mandalatekenen en Meer
Naast de fysieke en strategische aspecten van handbal, kan creativiteit ook een rol spelen in de ontwikkeling van spelers en teams. Verschillende workshops kunnen helpen om de creativiteit en het inzicht te vergroten.
Workshop Mandalatekenen:
- Start met een kennismaking.
- Licht lichaamswerk en een inleidende tekenoefening.
- Maak een spiraal Mandala, door middel van een stap voor stap opzet.
- Er wordt gewerkt met passer en kleurpotlood.
Beeldend bezig! (G.C.)
- Kennismaken met Beeldend bezig! en met de zeven Chakra's.
- Informatie over Chakra's.
- Een testje om te weten hoe het erbij jou op dit moment voor staat.
- Lichaamsbeweging en een meditatie.
- Twee tekeningen en kleur tips.
Stromingsbeelden tekenen:
- Je maakt kennis met stromingsbeelden tekenen.
- Vervolgens maak je met materiaal van jouw keuze een opdracht.
Fantasie vakantie bestemming tekenen:
- De dobbelsteen bepaalt wat je tekent.
- Zo teken je stap voor stap je fantasie vakantie bestemming.
Vrij werken met verf:
- Je kunt kiezen voor gekleurd papier en het formaat.
- Let op de kleding die je aan hebt, i.v.m. verf.
Belangrijke informatie voor deelname aan workshops:
- Activiteiten vinden plaats tussen 6 maart 2023 en 21 juli 2023.
- Indien de kosten te hoog zijn, na overleg is veel mogelijk.
Handbal versus Zaalvoetbal (Futsal)
Hoewel dit artikel zich richt op handbal, is het interessant om een korte vergelijking te maken met zaalvoetbal, ook bekend als futsal. Beide sporten worden in een zaal gespeeld en vereisen een snelle en dynamische speelstijl.