Spelregels zijn essentieel voor een eerlijk en sportief verloop van elke volleybalwedstrijd. Het kennen en naleven van deze regels draagt bij aan een positieve en plezierige ervaring voor alle betrokkenen. Voor officials is het van cruciaal belang om de regels te beheersen en correct toe te passen tijdens de wedstrijd. Deze kennis wordt jaarlijks getoetst via de spelregeltoets, een verplichting voor (nationale) officials om hun licentie te behouden.
Het Belang van de Spelregeltoets
De spelregeltoets is belangrijk om verschillende redenen:
- Opfrissen van spelregelkennis: De toets motiveert en stimuleert officials om het spelregelboek regelmatig door te nemen.
- Aandacht voor spelregelwijzigingen: De toets focust op recente wijzigingen, zodat alle officials een uniform begrip hebben van de aangepaste regels en deze consistent kunnen toepassen.
- Herhaling van zwakke punten: Onderwerpen waarop in eerdere edities van de toets minder goed is gescoord, worden herhaald om de kennis te verbeteren.
Wangedrag en Strafzaken
Naast het correct toepassen van de spelregels, is het ook belangrijk om te weten hoe om te gaan met wangedrag. Een strafzaak ontstaat wanneer een speler ontoelaatbaar gedrag vertoont voor, tijdens of na een wedstrijd. De procedures voor strafzaken zijn vastgelegd in het reglement Strafzaken. Wanneer een official betrokken is bij een strafzaak (bijvoorbeeld na een rode en gele kaart of een incident van belediging of agressie), dient binnen 3x 24 uur een rapport te worden ingediend.
Het Wedstrijdreglement en Aanvullende Reglementen
Voor de wedstrijdsport is het Wedstrijdreglement opgesteld, samen met bijbehorende richtlijnen, leidraden en publicaties. Deze documenten dienen altijd in samenhang te worden geraadpleegd en nageleefd. Er zijn verschillen tussen de nationale en regionale competities en toernooien. Wanneer er geen specifiek document voor een regio is aangegeven, is het landelijke document van toepassing. Er zijn ook reglementen opgesteld op het gebied van strafzaken, vrijwilligerszaken, ongewenst gedrag en opleidingen.
Aansprakelijkheid in Sport- en Spelsituaties
In sport- en spelsituaties geldt een verhoogde aansprakelijkheidsdrempel. Dit betekent dat er niet snel sprake zal zijn van onrechtmatig handelen als iemand letsel oploopt door een gedraging van een ander. Deelnemers aan een sport, zoals volleybal, hebben (tot op zekere hoogte) gevaarlijke gedragingen waartoe het spel uitlokt van elkaar te verwachten. Zelfs als er spelregels zijn overtreden, is er niet per definitie sprake van onrechtmatig handelen. Er gelden zware eisen voor het aannemen van aansprakelijkheid in een sport- en spelsituatie.
Lees ook: Rode Kaarten en Voetbalregels Uitgelegd
Preventie van Wangedrag door de Scheidsrechter
Een van de eerste regels met betrekking tot wangedrag is dat de scheidsrechter moet proberen te voorkomen dat er maatregelen aan de teams moeten worden opgelegd. Dit kan door oogcontact te maken met de speler die bepaald gedrag vertoont of door een berispend of kalmerend handgebaar te geven. Het geven van een kaart moet "water op vuur" zijn en geen "benzine op vuur". Als de scheidsrechter te vroeg is met het geven van een kaart, kan dit leiden tot escalatie en verlies van controle over de wedstrijd. Als de scheidsrechter te laat is, kan hij dit niet meer herstellen en is de wedstrijd mogelijk al uit de hand gelopen.
Het moment waarop een scheidsrechter met strafmaatregelen begint, is mede afhankelijk van ieders persoonlijke instelling. Wat voor de ene scheidsrechter een gewone opmerking is, kan voor een andere scheidsrechter als een aanval worden ervaren. Het is belangrijk dat de scheidsrechter rekening houdt met de context waarin iets wordt gezegd of gedaan. De scheidsrechter heeft begrip voor emotioneel gedrag zoals het direct reageren op een beslissing, maar doelbewust gedrag als provocatie of om te kwetsen, dient te worden bestraft.
Sancties voor Wangedrag
In de spelregels staat geen lijstje met woorden of gedragingen waarachter vermeld staat "hier hoort een rode kaart bij" of "hier horen andere sancties bij". Alleen bij "agressief gedrag" staat duidelijk vermeld wat daar onder verstaan wordt: "lichamelijk geweld of een dreigende houding aannemen".
Spelophouden
De coach, of bij diens afwezigheid de aanvoerder, mag een spelerwissel en/of time-out als spelonderbreking aanvragen. Wanneer de coach of de aanvoerder dat niet volgens de spelregels doet, dan geldt dat als een "onjuist verzoek" en dan moet de scheidsrechter hier tegen optreden. Ieder herhaald "onjuist verzoek" in dezelfde wedstrijd door hetzelfde team is een vorm van spelophouden. Ook onjuist gedrag van een team waardoor het spel wordt vertraagd, wordt beschouwd als spelophouden door dat team. De maatregelen "waarschuwing voor spelophouden" en "bestraffing voor spelophouden", gelden dan ook voor dát team. De eerste keer spelophouden, veroorzaakt door welk lid van dat team dan ook, in de wedstrijd leidt tot een "waarschuwing voor spelophouden", aangeduid met een gele kaart aan de pols.
Oplopende Strafmaatregelen
Als een lid van het team al een maatregel voor wangedrag heeft gehad van de scheidsrechter, dan moet de volgende maatregel voor wangedrag, veroorzaakt door diezelfde speler, altijd een volgende stap in de tabel van maatregelen zijn. Dus na een gele kaart (wat geldt als een officiële waarschuwing voor het hele team), zal bij een volgende gelijksoortige overtreding voor gedrag door één van de leden van dat team, de sanctie een "rode kaart" moeten zijn. Daarop volgt een "rode en gele kaart in één hand" en tot slot volgt nog een "rode en gele kaart in twee handen apart". Dat is de volgorde die geldt bij het vertonen van een gelijke overtreding.
Lees ook: Overzicht rode kaarten voetbal
Procedures en Consequenties van Afwezigheid bij Wedstrijden
Voetbal is een teamsport waarbij de inzet van alle spelers essentieel is. Iedereen die zich inschrijft om bij een voetbalclub te spelen, verbindt zich aan bepaalde verplichtingen. Een van deze verplichtingen is het deelnemen aan wedstrijden, die meestal op zaterdag of zondag plaatsvinden. Het niet nakomen van deze verplichting kan aanzienlijke gevolgen hebben, zowel voor het team als voor de individuele speler.
Het wedstrijdsecretariaat van een club besteedt veel tijd en moeite aan het opstellen van de wedstrijdplanning. Het is daarom van groot belang dat spelers zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid en de impact van hun afwezigheid op het team en de club.
Digitale Wedstrijdformulier (DWF)
Een correct ingevuld Digitaal Wedstrijdformulier (DWF) is cruciaal voor een correcte wedstrijdregistratie. Zorg ervoor dat de scheidsrechter, grensrechter en teamindeling correct zijn ingevuld. Eventuele onjuistheden moeten direct met de tegenstander worden besproken. Een speler die in het DWF is opgenomen, kan de einduitslag invullen en verzenden.
Veldindeling en Aanvangstijden
De veldindeling en aanvangstijden zijn zorgvuldig gepland om alle teams de mogelijkheid te geven te spelen.
Oplossingen bij Spelersgebrek
- Thuiswedstrijden: Neem contact op met het wedstrijdsecretariaat om te kijken of de wedstrijd eerder of later op de dag gespeeld kan worden, wanneer er mogelijk meer spelers beschikbaar zijn.
- Inhaalzaterdag: Onderzoek de mogelijkheid om de wedstrijd te verplaatsen naar een inhaalzaterdag. De speeldagenkalender geeft aan welke zaterdagen hiervoor beschikbaar zijn.
- Melden bij het Wedstrijdsecretariaat: Als de bovenstaande opties niet werken, meld dit dan tijdig aan het wedstrijdsecretariaat. Zij informeren de KNVB, die uiteindelijk beslist over de te nemen stappen en eventuele gevolgen.
Het is belangrijk om te weten dat het niet tijdig of niet spelen van een wedstrijd kan leiden tot een boete voor het team. Het verzoek tot uitstel dient uiterlijk 10 dagen voor de wedstrijd te worden ingediend, zodat het wedstrijdsecretariaat voldoende tijd heeft om dit bij de KNVB aan te vragen. Voor bekerwedstrijden geldt dat er geen snipperdag aangevraagd kan worden; de trainer/leider moet zelf een inhaalwedstrijd regelen.
Lees ook: Uitleg van de rode kaart regels voor handbal keepers
Bij een uitwedstrijd is het raadzaam om direct contact op te nemen met de tegenstander of hun wedstrijdsecretariaat om de verplaatsing te bespreken. Probeer samen een nieuw geschikt moment te vinden om de wedstrijd te spelen, bij voorkeur in een inhaalweekend.
Vriendschappelijke Wedstrijden en Trainingen
Op zaterdagen met een regulier competitieprogramma kunnen geen vriendschappelijke wedstrijden of zaterdagtrainingen worden gepland. Doordeweeks zijn vriendschappelijke wedstrijden alleen mogelijk op de eigen trainingstijd en op een deel van het veld. Als er een datum en tijd met de tegenstander is afgesproken, moet dit worden doorgegeven aan het wedstrijdsecretariaat.
Tijdwijzigingen
Het wijzigen van de aanvangstijd van een wedstrijd kan soms een oplossing bieden als het lastig is om voldoende spelers te vinden. Echter, het schema op zaterdagen is vaak vol, waardoor tijdswijzigingen complex kunnen zijn en andere wedstrijden kunnen beïnvloeden. Verzoeken tot tijdwijziging moeten uiterlijk woensdagavond 19:00 uur (10 dagen voor de speeldatum) worden ingediend. Bij latere verzoeken moet het team zelf contact opnemen met de tegenstander om de mogelijkheden te bespreken.
Tuchtzaken en Sancties
Het niet opkomen dagen voor een wedstrijd kan leiden tot een tuchtzaak. De KNVB hanteert diverse sancties bij overtredingen, waaronder boetes en puntenaftrek.
Gele en Rode Kaarten: Financiële en Sportieve Consequenties
Overtredingen van de spelregels kunnen leiden tot gele en rode kaarten, die financiële en sportieve consequenties hebben. Een speler die twee keer geel krijgt in een wedstrijd, is automatisch uitgesloten voor de eerstvolgende wedstrijd in dezelfde categorie. Directe rode kaarten hebben nog zwaardere gevolgen; de speler is voor geen enkel team speelgerechtigd tot en met de dag waarop het team de eerstvolgende bindende wedstrijd heeft gespeeld.
De KNVB maakt een onderverdeling in verschillende categorieën voor de registratie van waarschuwingen:
- Competitiewedstrijden (inclusief beslissingswedstrijden)
- Promotie- en degradatiewedstrijden
- Bekerwedstrijden
- Eredivisie Cup Vrouwen
De sancties voor gele en rode kaarten variëren afhankelijk van de competitie en de aard van de overtreding. Herhaalde overtredingen leiden tot langere uitsluitingen en hogere boetes.
Procedure bij Niet Spelen van een Wedstrijd
Het niet spelen van een wedstrijd kan leiden tot een tuchtzaak van de KNVB. Dit is het geval als:
- Er geen uitslag of nieuwe datum in Sportlink Club staat vermeld op dinsdag na de wedstrijddag.
- De wedstrijd bij goede weersomstandigheden is afgelast door de vereniging.
- Er een TNO (thuisteam niet opgekomen) of BNO (bezoekers niet opgekomen) in Sportlink Club staat vermeld.
Het tijdig melden aan de tegenstander dat de wedstrijd niet gespeeld kan worden zonder een nieuwe datum af te spreken, voorkomt geen tuchtzaak.
Bestuurlijke Maatregelen
Naast de sportieve en financiële sancties kan de KNVB ook bestuurlijke maatregelen opleggen bij incidenten, zoals fysiek of verbaal geweld tegen scheidsrechters. Een voorbeeld hiervan is een bezinningsperiode, waarin het team gedurende een bepaalde tijd geen wedstrijden mag spelen. Tijdens deze periode moet de vereniging een plan van aanpak opstellen om herhaling van dergelijke incidenten te voorkomen.
Correct Afmelden en Verplaatsen van Wedstrijden
Om problemen te voorkomen, is het belangrijk om een wedstrijd op de juiste manier af te zeggen of te verplaatsen. Afgelasten mag alleen bij slechte weersomstandigheden of als het veld onbespeelbaar is. In alle andere gevallen moet de wedstrijd gespeeld worden.
Verplaatsen van Wedstrijden in Datum en Tijd
Voor het verplaatsen van wedstrijden gelden specifieke regels. Wedstrijden die vastgesteld staan in een bepaalde periode mogen in onderling overleg verplaatst worden, maar moeten wel binnen een bepaalde termijn gespeeld worden. Verzoeken tot vrijstelling (snipperdagen) zijn beperkt tot één wedstrijd per seizoen per team en moeten tijdig worden ingediend.
Verenigingen kunnen tot acht dagen voor de wedstrijd via de accommodatiebezetting van Sportlink eenzijdig de aanvangstijd aanpassen. Voor bepaalde competities is de goedkeuring van de KNVB noodzakelijk.
Kosten en Verantwoordelijkheid
Alle kosten die voortvloeien uit gele en rode kaarten worden door de club in rekening gebracht bij de betreffende speler. Dit sluit aan bij het KNVB-standpunt "tegen geweld voor sportiviteit". Het is dus belangrijk om sportief te spelen, de beslissingen van de scheidsrechter te respecteren en commentaar achterwege te laten.
Trainingen Sport & Gedrag
Spelers onder de 23 jaar die een uitsluiting van minimaal vijf wedstrijden opgelegd krijgen, kunnen in aanmerking komen voor de training Sport & Gedrag I. Deelname aan deze training kan leiden tot een vermindering van de straf. Een vergelijkbare training, Sport & Gedrag II, is beschikbaar voor spelers die een uitsluiting van minimaal zes maanden opgelegd krijgen.
Communicatie en Informatie
Het is essentieel dat alle betrokkenen goed geïnformeerd zijn over de regels en procedures. De KNVB stelt diverse documenten en handleidingen beschikbaar, zoals de speeldagenkalender, het handboek competitiezaken amateurvoetbal, de reglementen amateurvoetbal en de handleiding tuchtzaken amateurvoetbal.
Tijdstrafregeling in Categorie B
In de categorie B wordt gewerkt met een tijdstrafregeling. De scheidsrechter is verplicht deze tijdstrafregeling toe te passen. Tijdstraf kan niet worden opgelegd aan teams die uitkomen in de categorie A van het veldvoetbal.
- Voor de competities van O13 en O14 categorie B en MO13 categorie A geldt een tijdstraf van 5 minuten. Voor de competities vanaf O15 en ouder geldt een tijdstraf van 10 minuten.
- Het toezicht op de speler aan wie tijdstraf is opgelegd, is in handen van de scheidsrechter. Hij houdt ook de tijd bij en noteert de naam van de speler aan wie tijdstraf is opgelegd. Als de tijdstraf om is, mag na een teken van de scheidsrechter de speler het speelveld vanaf de zijlijn weer betreden. Dit mag alleen tijdens een onderbreking, dat wil zeggen als de bal niet in het spel is.
- Een speler moet zich op het moment dat hij een tijdstraf ontvangt ophouden buiten het speelveld, doch binnen de omrastering van het speelveld, in een door de scheidsrechter aan te geven gebied.
- De tijdstraf gaat in bij het hervatten van het spel. Als de scheidsrechter de tijd stilzet, staat ook de tijdstraf stil.
- Een tijdstraf wordt opgelegd wanneer een speler een overtreding begaat waarvoor een waarschuwing wordt gegeven, de scheidsrechter geeft dit aan door de speler de gele kaart te tonen. Tijdstraffen kunnen alleen opgelegd worden aan de spelers (inclusief doelverdedigers) die op dat moment aan de wedstrijd deelnemen, dus niet aan de wisselspelers of gewisselde spelers. De speler aan wie tijdstraf is opgelegd, blijft onder de rechtsbevoegdheid van de scheidsrechter.
- Een speler, aan wie tijdstraf is opgelegd, kan gedurende zijn tijdstraf niet worden vervangen.
- Indien aan de aanvoerder van een team tijdstraf is opgelegd, moet zijn taak gedurende de tijdstraf aan een andere speler worden overgedragen. Hij mag ook geen toelichting aan de scheidsrechter vragen op de genomen beslissingen.
- Een speler die een tweede waarschuwing ontvangt in dezelfde wedstrijd krijgt de rode kaart en zal een tweede tijdstraf krijgen. De speler mag daarna niet verder deelnemen aan de wedstrijd. De speler mag worden vervangen door een wisselspeler aan het eind van de tweede tijdstraf als het team van de speler nog niet het maximum aantal wisselspelers en/of wisselmogelijkheden heeft bereikt.
- Indien een wisselspeler een waarschuwing krijgt, volgt geen registratie na de wedstrijd. Bij een tweede waarschuwing als wisselspeler of speler, wordt de rode kaart getoond en mag hij helemaal niet meer deelnemen aan de wedstrijd.
- Indien een teamofficial een waarschuwing krijgt, hoeft deze niet geregistreerd te worden. Bij een tweede waarschuwing in dezelfde wedstrijd wordt de rode kaart getoond en dient de teamofficial het speelveld en de directe omgeving te verlaten. Het wegzenden wordt door de scheidsrechter apart bij de aanklager van het betreffende district gemeld.
- Als een doelverdediger tijdstraf krijgt opgelegd, dan moet een andere speler zijn plaats als doelverdediger innemen. De als doelverdediger optredende veldspeler zal door het aantrekken van afwijkende kleding als doelman herkenbaar moeten zijn.
- Als een speler zijn tijdstraf van 5/10 minuten niet kan volmaken, omdat de rust aanbreekt, dan zal hij het resterende gedeelte van de tijdstraf in de tweede helft dienen te ondergaan; dit geldt ook voor de verlenging. Als een speler zijn tijdstraf van 5/10 minuten niet kan volmaken, omdat het einde van de tweede helft is bereikt en sprake is van een verlenging, dan zal hij het resterende gedeelte van de tijdstraf direct aan het begin van de verlenging dienen te ondergaan. Is de tijdstraf van een speler nog niet om bij het einde van de wedstrijd, wordt hem de rest kwijtgescholden.
- Indien een speler zijn tijdstraf van 5/10 minuten niet kan volmaken omdat de wedstrijd wordt gestaakt, dient hij het restant te ondergaan vanaf de spelhervatting. Dit betekent dat, indien de wedstrijd alsnog uitgespeeld dient te worden op een later tijdstip, de betreffende speler aan wie een tijdstraf was opgelegd niet aan het restant van de wedstrijd mag deelnemen totdat de volledige tijdstraf is uitgezeten. Mocht deze speler niet meer aan de wedstrijd meedoen, dient een andere speler zijn tijdstraf uit te zitten.
- Als het aantal spelers vanwege het aantal tijdstraffen onder de 7 daalt, moet de wedstrijd worden gestaakt. Het betreffende team is dan schuldig aan het staken van de wedstrijd.
- Spelers die de tijdstraf nog niet volledig hebben ondergaan bij het starten van de strafschoppenserie, mogen wel aan de strafschoppenserie deelnemen.