Het Nederlandse voetbal, georganiseerd door de KNVB, hanteert een stelsel van regels en straffen om een eerlijk en sportief spel te waarborgen. Een belangrijk onderdeel hiervan is de gele kaart, een waarschuwing die een speler krijgt bij bepaalde overtredingen. Deze artikel gaat dieper in op de regels omtrent de gele kaart, de consequenties ervan en de bijbehorende procedures binnen de KNVB.
Achtergrond en Doelstelling
Sinds 2005 heeft de KNVB de regels voor geweld en wangedrag aangescherpt om het geweld op en rond de voetbalvelden te verminderen. Een van de maatregelen is de directe tijdstraf die aan een gele kaart is verbonden in het jeugdvoetbal.
Gele Kaart in het Jeugdvoetbal: Tijdstraffen
Bij de jeugd heeft een gele kaart directe gevolgen in de vorm van een tijdstraf:
- Pupillen (F, E en D): 5 minuten
- Junioren (C, B en A): 10 minuten
Een tweede gele kaart in dezelfde wedstrijd resulteert in een rode kaart, wat betekent uitsluiting voor de rest van de wedstrijd en spelen met een man minder. Echter, een tweede gele kaart bij de jeugd hoeft niet meer gemeld te worden bij de KNVB; het telt alleen als een tweede tijdstraf.
Gevolgen van een Rode Kaart
Een directe rode kaart leidt tot een schorsing. Zelfs zonder kaart kan een scheidsrechter of een derde partij een incident melden bij de KNVB. Politieaangiftes naar aanleiding van gebeurtenissen bij een voetbalwedstrijd worden ook doorgegeven aan de KNVB.
Lees ook: Uitleg van de rode kaart regels voor handbal keepers
De KNVB hanteert een rechtlijnig beleid bij het opleggen van straffen. Een zielig verhaal doet er niet toe; het gaat om de feiten. Zodra er twee verklaringen of aanwijzingen zijn dat een overtreding is begaan, kan de KNVB iemand schuldig verklaren, ongeacht leeftijd, intelligentie of achtergrond.
Ernstige Overtredingen: Excessief Geweld en Bedreigingen
Sommige overtredingen worden zwaarder bestraft, met name excessief geweld. Het dreigen met geweld, zelfs als het als grap bedoeld is, wordt standaard bestraft met een schorsing van een jaar. Een opmerking als "Je speelt met je leven" tegen een scheidsrechter kan dus ernstige consequenties hebben. Op het voetbalveld geldt een zero-tolerance beleid.
Registratie van Waarschuwingen en Uitsluitingen
De KNVB registreert waarschuwingen en uitsluitingen in verschillende categorieën:
- Competitiewedstrijden (inclusief beslissingswedstrijden)
- Promotie- en degradatiewedstrijden (nacompetitie), play-offwedstrijden of wedstrijden ter opvulling van open plaatsen
- Bekerwedstrijden
- Overtredingen van teamofficials in alle bindende wedstrijden
De staffels per registratiecategorie zijn te vinden in het Handboek Competitiezaken, paragraaf 5.2.
Uitsluitingen: Competitie vs. Beker
Een uitsluiting uit de competitie geldt ook voor de nacompetitie, maar niet voor bekerwedstrijden en vice versa. Als een speler in de laatste competitiewedstrijd een waarschuwing krijgt die een uitsluiting tot gevolg heeft, geldt de uitsluiting voor de eerstvolgende promotie- of degradatiewedstrijd. Speelt het team geen promotie- of degradatiewedstrijd, dan wordt de uitsluiting meegenomen naar het volgende seizoen.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Sancties en Boetes
Spelers in de A-categorie ontvangen boetes bij de eerste tot en met de vierde, zesde en achtste waarschuwing (gele kaart). Bij de vijfde, zevende, negende en volgende waarschuwingen, evenals bij twee waarschuwingen in één wedstrijd, is de boete hoger. Iedere vijfde, zevende, negende en volgende waarschuwing binnen één seizoen betekent uitsluiting voor de eerstvolgende wedstrijd. Hetzelfde geldt voor twee gele kaarten in één wedstrijd.
Spelers die een directe rode kaart ontvangen, krijgen ook een boete en zijn automatisch uitgesloten van deelname aan de eerstvolgende wedstrijd.
Strafcodes en Wedstrijdformulier
Wanneer een scheidsrechter een gele of rode kaart geeft, moet de reden worden aangegeven op het wedstrijdformulier in de vorm van een strafcode. Er zijn acht strafcodes in het amateurvoetbal:
- Gele kaart
- Onreglementair voorkomen van een doelpunt of ontnemen van een scoringskans
- Ernstig gemeen spel (tijdens een duel om de bal)
- Gewelddadige handeling (buiten een duel om de bal)
- Grove en/of beledigende taal
- Bedreigen
- Spuwen
- Overige overtredingen begaan door teamofficials
Er zijn gesloten vragenlijsten op het digitale wedstrijdformulier (DWF) die een helder beeld geven van de overtreding, waardoor aanvullende rapportages vaak niet meer nodig zijn.
Seizoensovergang en Openstaande Uitsluitingen
Iedereen in het amateurvoetbal begint het seizoen met nul gele kaarten, zowel in de beker als in de competitie. Een uitsluiting na een directe rode kaart uit het vorige seizoen wordt meegenomen naar het nieuwe seizoen en geldt voor alle bindende wedstrijden. Uitsluitingen na gele kaarten zijn gekoppeld aan de desbetreffende competitie (competitie of beker).
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Een teamofficial die in de laatste competitiewedstrijd een gele kaart met een wedstrijd functieontzegging tot gevolg heeft gekregen, neemt die mee naar het komende seizoen.
Uitsluitingen in het veldvoetbal zijn niet van toepassing op futsal en vice versa, tenzij anders beslist door de tuchtrechtelijke organen.
Tijdstrafregeling in Categorie B
In de categorie B wordt gewerkt met een tijdstrafregeling. Voor competities van O8 t/m O15 geldt een tijdstraf van 5 minuten, en voor O16 t/m O23 en senioren is dit 10 minuten. Een speler die een tijdstraf ontvangt, mag gedurende die tijd niet worden vervangen. Een tweede waarschuwing in dezelfde wedstrijd resulteert in een rode kaart en een tweede tijdstraf.
Wanneer krijgt een speler een gele kaart?
Een speler kan een gele kaart krijgen voor een onbesuisde overtreding, waarbij geen rekening wordt gehouden met het gevaar of de gevolgen voor de tegenstander. Twee waarschuwingen in één wedstrijd leiden tot een veldverwijdering en uitsluiting voor de eerstvolgende wedstrijd in dezelfde categorie.
Registratiestaffels Amateurvoetbal
De registratiestaffels voor het amateurvoetbal zijn als volgt:
Reguliere Competitie
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 5 | 1 |
| 7 | 1 |
| 9 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Promotie- of degradatiewedstrijden/play-offs of opvulling open plaatsen
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 2 | 1 |
| 4 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Bekercompetitie
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 2 | 1 |
| 4 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Eredivisie Cup Vrouwen
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden uitsluiting |
|---|---|
| 2 | 1 |
| 4 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Teamofficials
| Aantal registraties | Aantal wedstrijden functieontzegging |
|---|---|
| 4 | 1 |
| 8 | 1 |
| en vervolgens steeds | 1 |
Twee waarschuwingen in één wedstrijd voor een teamofficial leiden tot een functieontzegging voor de eerstvolgende wedstrijd.
Rode Kaarten: Directe Veldverwijdering
Bij handelingen met buitensporige inzet en ernstig wangedrag volgt een directe rode kaart. De speler moet direct het veld verlaten. Op basis van de vermelding op het wedstrijdformulier volgt een schikkingsvoorstel.
Niet Speelgerechtigd
Een speler die een directe rode kaart krijgt, is niet speelgerechtigd voor bindende wedstrijden tot de dag dat zijn team de eerstvolgende bindende wedstrijd heeft gespeeld.
Boetes en Beroep
Spelers kunnen beboet worden voor gele en rode kaarten. Teams kunnen ook boetes krijgen voor bijvoorbeeld het niet op komen dagen of het staken van een wedstrijd. Het niet correct invullen van de wedstrijdformulieren kan eveneens leiden tot boetes.
Het is mogelijk om in beroep te gaan tegen een boete bij de tuchtcommissie van de KNVB, maar hier zijn administratiekosten aan verbonden. De tuchtcommissie behandelt alleen direct rood, gestaakte wedstrijden en wedstrijden waarbij een team niet is komen opdagen.
Gedragsgesprekken
Spelers die gedurende één seizoen vier of meer gele kaarten oplopen, worden uitgenodigd voor een gesprek met het bestuur/jeugdbestuur. Na dit gesprek kunnen aanvullende maatregelen worden genomen.