Voetbal is een sport van techniek, tactiek en teamwork. Om een complete voetballer te worden, is het belangrijk om verschillende vaardigheden te ontwikkelen en te perfectioneren. Dit artikel behandelt diverse oefeningen en tactieken, variërend van spectaculaire trucjes zoals de "Rainbow Flick" tot effectieve manieren van drukzetten en specifieke oefenvormen om het spelinzicht te verbeteren.
De Rainbow Flick: Een spectaculaire truc
Een van de meest indrukwekkende trucjes in het voetbal is de "Rainbow Flick", waarbij de bal met de hak over het hoofd wordt gespeeld. Deze beweging is niet alleen spectaculair om te zien, maar kan ook effectief zijn om een tegenstander te passeren.
Hoe voer je de Rainbow Flick uit?
- Stap 1: Plaats je zwakke voet voor de bal en je favoriete voet achter de bal. Oefen met je favoriete been om de bal omhoog te rollen langs je standbeen.
- Stap 2: Zodra de bal je standbeen bereikt, leun je voorover en beweeg je je been omhoog, zodat de bal over je heen gaat.
Variatie op de Rainbow Flick
Als de basisbeweging lukt, kun je een variatie op de Rainbow Flick proberen:
- Stap 1: Plaats je zwakke been voor de bal.
- Stap 2: Rol de bal met je favoriete been omhoog langs je standbeen.
- Stap 3: Wip de bal lichtjes omhoog met je zwakke been.
- Stap 4: Wip de bal met de hak van je favoriete been over je heen.
Drukzetten op de helft van de tegenstander
Naast individuele technieken is het tactische aspect van voetbal cruciaal. Een effectieve manier om de tegenstander onder druk te zetten is door hoog op het veld druk te zetten, oftewel "drukzetten op de helft van de tegenstander".
Waarom drukzetten?
In het moderne voetbal zien we twee belangrijke trends in de verdediging:
Lees ook: De wereld van voetbal lezen
- Inzakken: Teams kiezen ervoor om in te zakken, de ruimtes klein te houden en de tegenstander langer de bal te gunnen.
- Zoneverdediging: Teams verdedigen vanuit de zone.
Bij drukzetten op de helft van de tegenstander zijn deze trends minder relevant. Zoneverdediging is lastiger, omdat het belangrijk is dat de tegenstander zo weinig mogelijk afspeelmogelijkheden krijgt.
Drukzetten in ondertal
Een manier om hoog druk te zetten is door overal 1:1 te verdedigen. Dit geeft de tegenstander weinig tijd en ruimte om op te bouwen, maar geeft achterin veel ruimtes weg. Het afdwingen van een lange bal is relatief eenvoudig, maar het verdedigen van deze lange bal is vaak lastig. Als een speler achterin het duel verliest, ontstaat er direct een ondertalsituatie.
Het hoog afjagen met een ondertal van twee spelers is ook erg lastig. De tegenstander kan dan 4:2-, 5:3- of 6:4-situaties creëren achterin. Daarom kiezen veel teams ervoor om het drukzetten uit te voeren met één speler minder dan de tegenstander op dat deel van het veld, zodat er achterin een '+1' kan worden behouden.
Principes van hoog drukzetten
Er zijn een aantal gangbare principes bij het hoog drukzetten:
- De as dichthouden: Zorg ervoor dat de tegenstander de bal naar de zijkant speelt.
- Kantelen: Kantel met het hele team naar de kant van de bal, waardoor de tegenpartij aan de zijlijn wordt "vastgepind".
- Druk op de bal: Zet druk op de bal en blokkeer passlijnen om te voorkomen dat de bal naar het midden kan worden gespeeld.
- Aanval op de bal: Doe een aanval op de bal, het liefst in een 2:1-situatie, om de bal te veroveren.
Soms kan het slim zijn om de tegenstander juist uit te nodigen om door de as op te bouwen. Dit kan als een "pressing trigger" werken, waarbij je bijvoorbeeld de controlerende middenvelder laat inspelen en er vervolgens van meerdere kanten opduikt om de bal af te pakken.
Lees ook: Korfbalgedichten voor 5 december
Specifieke manieren van drukzetten
Er zijn verschillende manieren om druk te zetten, afhankelijk van de speelwijze en de individuele spelers van het team en de tegenstander. Over het algemeen wordt er op drie manieren drukgezet: met één, twee of drie aanvallers.
Drukzetten met één aanvaller
De enige centrumspits bespeelt twee centrale verdedigers en zet in de passlijn naar de andere centrale verdediger druk op de speler met de bal. Dit wordt vaak aangeduid met "met een boogje lopen". Een voordeel is dat veel andere spelers in positie kunnen blijven. Een nadeel is dat twee centrale verdedigers die goed op kunnen bouwen deze manier van drukzetten vaak kunnen omzeilen.
Drukzetten met twee aanvallers
Twee spelers voorop zetten druk, bijvoorbeeld vanuit een 1:4:4:2 of 1:3:5:2 formatie. Vanuit een 1:4:3:3 formatie zijn het vaak de spits en de meest aanvallende middenvelder. Tegen twee centrale verdedigers is dit een goede manier om de bal naar de zijkant te dwingen, omdat er "verticaal" druk kan worden gezet op de centrale verdediger die de bal heeft. Een nadeel is dat er een ondertal op het middenveld kan ontstaan.
Drukzetten met drie aanvallers
Drie aanvallers zijn verantwoordelijk voor vier verdedigers. Ze dwingen de bal naar een kant en laten de back aan de contrakant vrij. Als de bal naar de linksback gaat, zet de rechtsvoor druk, kantelt de spits richting de linker centrale verdediger en kantelt de linksvoor naar de rechter centrale verdediger. Een voordeel is dat de middenvelders vanuit hun positie kunnen blijven spelen. Een gevaar is dat de tegenstander de bal weet te openen op de vrijstaande back aan de andere kant en daar door kan komen.
Oefenvorm van Benno Nihom: "De Piramide"
Benno Nihom, hoofdtrainer van de vrouwen van Ajax, gebruikt een specifieke oefenvorm genaamd "de piramide" om het uitspelen van een overtalsituatie te verbeteren. Deze oefening is geschikt voor junioren van O13 t/m O18 en senioren.
Lees ook: Gids: Honkbalboeken kopen
Doel van de oefening
Het doel van de oefening is het verbeteren van het uitspelen van een overtalsituatie naar het doel van de tegenstander, met als doel het maken van de juiste keuzes in het aanvalsspel en het maken van doelpunten.
Organisatie
- Veld van 32 meter lang (dubbel zestienmetergebied) en 25 meter breed
- 2 grote doelen (vast en verplaatsbaar)
- 10 veldspelers + 2 keepers (2 teams van 5 + 1)
- Voldoende pylonen om het veld af te bakenen
- 20 ballen verdeeld over de beide doelen
- 2 trainers per organisatie
- De lijn van het zestienmetergebied geldt als buitenspellijn
Inhoud van de oefening
- Team A start met de bal vanaf het verplaatsbare doel.
- Eén speler van team A dribbelt met de bal richting de keeper van de tegenstander (B) en moet voor de zestienmeterlijn afronden (1 tegen 0).
- Zodra de bal uit het spel is, in het doel gaat of in de handen van de keeper komt, komen er zo snel mogelijk twee spelers van team B met één bal het veld in om zodoende 2:1 te spelen.
- Wederom, als de bal uit het spel is, in het doel gaat of in de handen van de keeper is, komen er twee nieuwe spelers van het andere team (A) het veld in om zodoende 3:2 te spelen.
- Dit gaat zo door tot en met de situatie waarin er 5:4 gespeeld wordt door team A.
- Na deze 5:4-situatie komt de laatste speler van team B het veld in en wordt er 5:5 gespeeld totdat er een doelpunt valt.
- Hierna begint de hele vorm opnieuw, alleen nu is het team B dat begint.
- Het totaal aantal doelpunten wordt geteld om het winnende team te bepalen.
Coaching
Het gaat om het maken van de juiste keuzes om goals te maken. Deze keuzes zijn in elke situatie anders en dus vraagt elk overtal om specifieke coaching:
- 1:0: Een vrij schot vanaf de '16' moet altijd tussen de palen zijn.
- 2:1: Geduld aan de bal, aanspeelbaar zijn voor de teamgenoot en zodoende vrij voor de keeper komen.
- 3:2: Geduld aan de bal, veldbezetting (groot en breed). 1:1 betekent 2:1 aan de andere kant. Loopactie zonder bal om tegenstander tot keuzes te dwingen.
- 4:3: Geduld aan de bal, veldbezetting (groot en breed). Hoog baltempo, spelverplaatsingen en meerdere loopacties zonder bal. 2:1 creëren of 1:1 uitspelen om tot een kans te komen.
- 5:4: De lastigste vorm en dus belangrijk om alles wat hierboven staat toe te passen.
- 5:5: Kleine partij, gelijke aantallen.
De Wedstrijdbespreking: Meer dan een Monoloog
Voor elke wedstrijd is er de wedstrijdbespreking. Dit is het moment om de puntjes op de i te zetten en de spelers op scherp te zetten. Traditioneel was de wedstrijdbespreking vaak eenrichtingsverkeer, een monoloog van de trainer. Tegenwoordig zijn er trainers die de bespreking heel anders invullen.
Doel van de wedstrijdbespreking
Bedenk voor jezelf wat je wil delen in je wedstrijdbespreking. Wat is het doel? Waarom hou je de bespreking? Wat wil je eruit halen? Aangezien spelers zelf graag willen voetballen, zou je ervan uit mogen gaan dat motiveren van spelers niet per se nodig is. De spelprincipes veranderen niet elke week.
Duur van de wedstrijdbespreking
Uit onderzoek blijkt dat tijdens een presentatie volwassenen de eerste 10 minuten goed kunnen opletten, maar dat de concentratie daarna snel afneemt. Hoe lang sta jij voor de groep op wedstrijddagen? En hoe lang wil je voor de groep staan?
Hulpmiddelen
De mogelijkheden zijn enorm tegenwoordig: PowerPoint, videobeelden van eigen team of profteams, (zelfgemaakte) animaties, een tactiekbord, flip-over of een "ouderwets" praatje zonder verdere poespas. Doe vooral iets wat bij jezelf past, als de boodschap maar overkomt.
Locatie en Aanwezigen
Kies je ervoor om de bespreking, ook voor uitwedstrijden, altijd thuis te doen? Logisch is dat alle spelers die tot de wedstrijdselectie behoren aanwezig zijn. Mag een geschorste of geblesseerde speler ook aanschuiven?
Interactie
Ben jij als coach vooral zelf aan het woord of zoek je de interactie met spelers? Het actief erbij betrekken van spelers heeft diverse voordelen: spelers houden hun aandacht er beter bij en door samen na te denken over het strijdplan ontstaat er draagvlak.
De Wedstrijdbrief
Een wedstrijdbespreking hoeft overigens ook niet per definitie alleen een praatje te zijn. Je kan er ook voor kiezen om een bestand na de laatste training en voor de wedstrijdbespreking door te sturen met relevante info (ook tactisch) voor de wedstrijd. De wedstrijdbrief is een document dat na de laatste training en voor de te spelen wedstrijd rondgestuurd kan worden naar je selectie en stafleden. In de brief is ruimte voor praktische zaken zoals aanvangstijdstip en chauffeurs, maar ook de ranglijst en tactiek.
KICKS: Flexibele Voetbaltrainingen
De KNVB merkt dat het aantal seniorenleden terugloopt. Daarom hebben Remco Nieuwenhuis en Pim van der Hoorn KICKS opgezet. Via KICKS volg je een intensieve voetbaltraining wanneer het jou uitkomt.
Het Idee Achter KICKS
Remco Nieuwenhuis ondervond als vader van drie kinderen hoe lastig het is om aan te haken bij het ritme van het clubvoetbal. Veel clubs hebben moeite om de training voor senioren uit lagere elftallen goed te organiseren. Het is heel vrijblijvend en het gaat vaak niet verder dan een partijtje. KICKS biedt een alternatief voor wie meer wil en niet bij een selectie kan of wil spelen.
Flexibiliteit en Professionele Training
KICKS biedt flexibiliteit en een professionele training onder leiding van een gediplomeerde trainer. In Utrecht en Amsterdam kun je je inschrijven om een KICKS-training te volgen. Iedereen die hier komt trainen, wil graag.
Leren van Elke Training
De start van het initiatief is vooral een proces van uittesten. Nieuwenhuis en Van der Hoorn leren van elke training. Ze dachten bijvoorbeeld dat ze altijd een keeper nodig hadden voor het afwerken op goal, maar ook met kleine goaltjes kun je hier hele goede oefeningen voor verzinnen.
Een Nieuwe Tak aan de Voetbalboom
Flip de Bruijn, bewegingswetenschapper en trainer, was direct enthousiast over het concept. KICKS laat zien dat er behoefte is aan iets anders. Het kan natuurlijk prima naast elkaar bestaan. Dit is een nieuwe tak aan de voetbalboom.
Ambities
De doelstellingen zijn ambitieus. De latente behoefte aan de bal is volgens Nieuwenhuis niet te onderschatten. Over drie jaar moet KICKS een begrip zijn in 25 steden met vijftigduizend voetballers op de velden.
Spelprincipes: Onder de Druk van de Tegenstander Uit Voetballen
Er zijn tal van clubs die heer en meester zijn in het positiespel, met als doel de vrije man te vinden en over de grond naar de overkant te voetballen, om vervolgens daar tot kansen te komen. Clubs als Manchester City en Ajax laten dat week in, week uit weer op de velden zien. Steeds meer trainers werken met spelprincipes en daarom willen we deze trainers inspireren.
tags: #flip #over #voetbal #oefeningen