De KNVB biedt verschillende dispensatieregelingen aan om ervoor te zorgen dat jeugdspelers zich optimaal kunnen ontwikkelen, ongeacht hun fysieke gesteldheid of de structuur van hun vereniging. Dispensatie is de toestemming van de KNVB om een speler die eigenlijk te oud is voor een bepaalde leeftijdscategorie, toch in die categorie te laten spelen. Dit kan uitkomst bieden voor kleine clubs die niet in elke leeftijdscategorie een team hebben, of voor spelers die fysiek nog niet klaar zijn voor een hogere leeftijdscategorie.
Dispensatie in het amateurvoetbal: Categorie A en B
Zowel in categorie B als in categorie A kan er met dispensatiespelers worden gespeeld, al gelden er verschillende regels.
Categorie B: Algemene Leeftijdsdispensatie
In de gehele categorie B kan met dispensatiespelers worden gespeeld. In het futsal zijn per leeftijdsklasse, met uitzondering van de JO9, maximaal twee dispensatiespelers toegestaan. Voor de leeftijdscategorie van de JO9 wordt geen dispensatie verleend. Dispensatiespelers mogen maximaal een jaar ouder zijn en kunnen ingezet worden in alle teams van de desbetreffende leeftijdsklasse (voor meisjes junioren betreft dit teams in de categorie A en B).
Bij de spelvorm waarbij er 6 tegen 6 gespeeld wordt is er één dispensatiespeler per team toegestaan. Bij 8 tegen 8 is het maximumaantal dispensatiespelers twee, terwijl er bij 11 tegen 11 maximaal drie dispensatiespelers deel mogen nemen. Een dispensatiespeler mag maar één jaar ouder zijn.
Meisjes junioren en eerstejaars senioren vrouwen in de categorie JO19 en JO17 die uitkomen in gemengde teams (J/M) of als meisjesteam in een gemengde klasse (J/M) mogen standaard één jaar ouder zijn dan de leeftijdscategorie waarin zij uitkomen (automatische dispensatie). Bovenop de automatische dispensatie van één jaar krijgen meiden in de gemengde competities niet nog een extra (tweede) jaar dispensatie.
Lees ook: Nieuwe Game Modes in FIFA
Komt een team met dispensatiespeler(s) uit in een competitieklasse waarop een promotie-/degradatieregeling van toepassing is, dan verliest dit team het recht op promotie, dit met uitzondering van de jeugdteams in de categorie A en B waarin meisjes uitkomen die maximaal één jaar ouder mogen zijn.
Overzicht Aantal Dispensatiespelers per Leeftijdscategorie (Seizoen 2025/'26)
| Competitie | Geboortejaar | Aantal dispensatiespelers |
|---|---|---|
| JO9 | 2017 | Geen dispensatie |
| JO11 | 2015 | In alle klassen maximaal 2 per team |
| JO13 | 2013 | In alle klassen maximaal 2 per team |
| JO15 | 2011 | In alle klassen maximaal 2 per team |
| JO17 | 2009 | In alle klassen maximaal 2 per team |
| JO19 | 2007 | In alle klassen maximaal 2 per team |
35+ Futsal
Voor de 35+ futsal gelden de volgende dispensatiemogelijkheden:
- Er zijn maximaal 2 dispensatiespelers per wedstrijd toegestaan.
- Dispensatiespelers in de leeftijdscategorie 35+ dienen bij het uitkomen in een wedstrijd een minimale leeftijd van 30 jaar te hebben.
Categorie A: Biologische Dispensatie (JO13-JO17)
De KNVB biedt een dispensatieregeling aan voor spelers die relatief klein zijn voor hun leeftijd. Dit wordt ook wel biologische dispensatie genoemd. De KNVB biedt voor het seizoen 2024/'25 dispensatie voor de duur van de najaarscompetitie voor spelers die aantoonbaar klein zijn voor hun leeftijd. Voor de voorjaarscompetitie moet dispensatie voor die spelers opnieuw worden aangevraagd en verleend. De dispensatie geldt voor spelers in de categorie A van JO13 tot en met JO17. Zo kunnen spelers met een tijdelijke fysieke achterstand de kans krijgen zich optimaal te ontwikkelen.
Voorheen was de dispensatieregeling per volledig seizoen. Omdat de groei in deze leeftijden snel kan gaan, voldoet een speler mogelijk in de loop van het seizoen niet meer aan de gestelde voorwaarden.
Aanvraagprocedure Biologische Dispensatie
Dispensatie voor het seizoen 2025/’26 kan worden aangevraagd vanaf 1 mei tot en met 31 augustus 2025. Bij goedkeuring wordt dispensatie verleend voor de duur van het gehele seizoen 2025/’26. Binnen tien werkdagen na aanvraag geeft de KNVB schriftelijk uitsluitsel naar aanleiding van het verzoek.
Lees ook: Hoe lang duurt het echt? Extra tijd in voetbal
Belangrijke Voorwaarden en Documentatie
Zorg ervoor dat het verzoek onderbouwd is en voorzien van een ondertekende medische verklaring door een sportarts of fysiotherapeut. Let op: de verklaring mag niet ouder zijn dan 1 maand. Een verklaring kan worden ingediend met het formulier hieronder. Er zit ook een meetinstructie bij het formulier. Let op: het aanvraagformulier is gewijzigd ten opzichte van vorig jaar. Gebruik dus geen oud formulier, maar download altijd de nieuwste versie van deze pagina.
In deze verklaring is opgenomen:
- Naam van de jeugdspeler;
- Naam van de vereniging;
- KNVB-relatienummer;
- Geboortedatum;
- Betreffende team waarin de speler uit wil komen;
- Naam van de sportarts/fysiotherapeut;
- Geboortedatum van de speler;
- Datum van de meting;
- De zittende lengte in cm (gemeten zittend op een stoel, van billen tot kruin);
- De staande lengte in cm;
- Het gewicht in kg.
Controle door de KNVB
Bij twijfel over een verleende dispensatie kan de KNVB die controleren. In dat geval zal de KNVB de vereniging vragen om aanvullende gegevens. De vereniging moet die informatie binnen vier weken aanleveren. Gebeurt dat niet, dan wordt de verleende dispensatie onmiddellijk ingetrokken.
Rekenmethode
De berekening voor het verlenen van dispensatie bestaat uit twee stappen. De complete rekenmethode is hieronder te downloaden.
Teamdispensatie MO17 BVO
Nieuw is ook dat voor een MO17 van een BVO een teamdispensatie kan worden aangevraagd voor deelname aan de JO15 piramide categorie A. Lees hier meer.
Lees ook: Serie A: Strategieën en cruciale momenten
Dispensatie voor Meiden
In het meiden- en vrouwenvoetbal wordt het competitieaanbod in het seizoen 2022/'23 voor de MO13 t/m MO20 vernieuwd. In zowel de categorie A als B meiden mag er met dispensatiespeelsters gespeeld worden. Voor beide categorieën geldt dat er maximaal drie dispensatiespeelsters per wedstrijd mogen deelnemen. Ook de teams die 9 tegen 9 spelen mogen gebruik maken van drie dispensatiespeelsters. Een dispensatiespeelster mag maar één jaar ouder zijn.
Praktijkvoorbeeld Dispensatie
Mijn dispensaties Als jeugdspeler had ik twee keer te maken met dispensatie. Niet omdat er bij Excelsior een leeftijdscategorie ontbrak. Na een jaar bij de club moest ik naar de O16. Ik was klein, en vooral fysiek niet goed genoeg om die stap te maken. Als ik overging, moest ik naar de O16-2. Er was een andere optie. De club kon dispensatie aanvragen, op basis van mijn fysieke profiel. Dankzij de toestemming van de KNVB, bleef ik een extra jaar in de C1 (O14). Hierdoor kon ik blijven spelen op het hoogste niveau, tegen spelers die fysiek gelijk waren of net wat sterker. Dat jaar zette ik mijn ontwikkeling door. Ik bleef wisselvallig, maar mijn zelfvertrouwen nam toe. Ik wist dat er vanwege mijn leeftijd anders naar mij werd gekeken. Het lukte dat seizoen om de trainer van de B1 (O16) ervan te overtuigen dat ik klaar was voor de stap.
Na een jaar in de B1, deed zich hetzelfde voor. Ik was nu 16, maar nog steeds klein. De trainer van de B1 vond het een goed idee om nog een halfjaar met mij door te gaan. Ik zag de A2 (O18-2) niet zitten. Voor de O18-1 was ik nog niet goed genoeg. Gelukkig groeide ik in die zomer wat. Ik trainde in de sportschool bij, en kwam vol vertrouwen aan bij de club voor de voorbereiding. In de winterstop van dat seizoen maakte ik zoals afgesproken de stap naar de O18. Ik groeide gelukkig nog wat, en werd fysiek sterker. Door dispensatie aan te vragen kon ik mij als kleine voetballer blijven ontwikkeling. Ik was anders nooit zover gekomen als speler.
Dispensatie in het Profvoetbal: Trainers
In het profvoetbal moet er dispensatie worden aangevraagd voor een trainer wanneer deze niet beschikt over de juiste papieren. In de Eredivisie en KKD moeten trainers beschikken over UEFA Pro/Voetbal Coach 5 (vroeger Coach Betaald Voetbal). Dit is het hoogste diploma voor trainers.
Assistenten hebben niet altijd dit diploma. Dat is geen vereiste. Wil een club de assistent (tijdelijk) doorschuiven bij ontslag van de hoofdtrainer, dan moet er dispensatie worden aangevraagd. De KNVB zal dit in eerste instantie goedkeuren, maar niet voor langere tijd.
Belangrijke Punten om te Onthouden
- mDWF voert controle uit: Dispensatie hoeft niet meer te worden aangevraagd bij het steunpunt.
- Actuele Informatie: Raadpleeg altijd de meest recente informatie op de KNVB Assist-pagina over dispensatie in het veldvoetbal. De regels en procedures kunnen veranderen.
- Formulieren: Gebruik altijd de nieuwste versie van het aanvraagformulier voor biologische dispensatie.
tags: #extra #dispensatie #aanvragen #knvb #voorbeelden