Veldrijden, een discipline binnen de wielersport, combineert elementen van wegwielrennen en mountainbiken. Het staat bekend om zijn uitdagende parcoursen die vaak modder, zand, sneeuw en diverse obstakels bevatten. Deze sport vereist niet alleen een uitstekende conditie, maar ook technische vaardigheid en mentale veerkracht. In dit artikel duiken we diep in de wereld van het professionele veldrijden, waarbij we de duur van wedstrijden, de eisen aan de atleten, en de ontwikkelingen binnen de sport belichten.
Wat is Veldrijden?
Veldrijden is een vorm van wielrennen die zich afspeelt op een afgesloten circuit, vaak in de natuur. Modder, zand, sneeuw… Veldrijders zijn niet bang om vies te worden. Het motto luidt: No mud, no glory! In het bos, door een weiland, over het strand; je kunt het zo gek niet bedenken of je komt het tegen in een veldrit. Bovendien zijn er tal van kunstmatige hindernissen op het veldritparcours. De sport combineert hardlopen, fietsen en behendigheid. Veldrijden is een intensieve sport waarbij de renners constant moeten schakelen tussen verschillende ondergronden en obstakels.
Parcours en Hindernissen
De parcoursen zijn gevarieerd en kunnen bestaan uit natuurlijke en kunstmatige hindernissen. Denk hierbij aan:
- Modderige paden: Een typisch kenmerk van veldritten, vooral tijdens de wintermaanden.
- Zandstroken: Vereisen een speciale techniek om niet vast te komen zitten.
- Trappen: Dwingen de renners om van de fiets te stappen en te lopen.
- Balken: Lage obstakels waar de renners overheen moeten springen of lopen.
- Steile hellingen: Zowel bergop als bergaf, die de conditie en stuurvaardigheid testen.
Wedstrijdduur
De duur van een veldritwedstrijd varieert afhankelijk van de leeftijdsklasse en het niveau van de renner. De jongste crossers fietsen twintig minuten, terwijl de profs soms langer dan een uur koersen. Dit betekent dat de intensiteit hoog is en de renners constant op hun best moeten presteren.
Professioneel Veldrijden: Een Andere Wereld
De overstap van amateur naar professioneel veldrijder is een grote stap. Het één hangt eigenlijk aan elkaar met het ander; mijn wedstrijden als professional zijn vaak langer, meerdere dagen en op een hoger niveau. De eisen zijn hoger, de wedstrijden langer en de concurrentie sterker.
Lees ook: Hoe lang honkbal?
Lengte en Niveau van Wedstrijden
Als professional rijden we de Amstel Gold Race, Luik-Bastenaken-Luik of Parijs Tours; dit zijn wedstrijden van zo’n 260 km. Dat heeft natuurlijk ook invloed op de dagelijkse trainingen, de rust die je daarvoor moet nemen en de voeding die je gebruikt.
Training en Rust
Om de stap naar de professionals te maken moet je al serieus met je sport bezig zijn. Maar toch blijf je ook onbewust dingen veranderen. Denk hierbij aan het feit dat je meer traint, waardoor je rust nog belangrijker wordt. Dit betekent dus dat je nog vaker sociale bezigheden inkort of zelfs afzegt. Vaak vertrekken wij een dag voor de wedstrijd al naar de locatie. Hierdoor ben je ook nog meer van huis dan bij de amateurs.
Krachttraining en Duurtrainingen
Vanaf nu tot aan het seizoen is nog ongeveer 3 maanden. Op dit moment ben ik voornamelijk bezig met het opbouwen van krachttraining en duurtrainingen. Later in mijn voorbereiding vertrek ik twee keer op trainingsstage om in warmere omstandigheden langere duurtrainingen af te werken. Tijdens mijn opbouw test ik een aantal keer hoe ik ervoor sta. Mijn favoriete training zijn de koffierondjes. Wanneer die training op het programma staat, weet je dat je de goede trainingen of wedstrijden hebt gehad en dat het tijd is voor ontspanning.
Sportvoeding
Wanneer de intensiteit, frequentie en duur van een training steeds hoger worden gaat het lichaam vanzelf om extra ondersteuning vragen. Tijdens mijn duurtrainingen in de winter drink ik altijd sportdrank en eet ik vast voedsel zoals de BYE! Nutrition Endurance Bar. Om beter, sneller en langer te kunnen fietsen zijn de rustige duurtrainingen zeker zo belangrijk als je intensieve trainingen. Je hoeft niet altijd kapot thuis te komen om conditionele stappen te maken. Wanneer je 1,5 uur of langer de fiets op gaat, neem dan altijd sportdrank mee.
De Nederlandse en Belgische Dominantie
Er zijn veel Nederlanders en Belgen die aan veldrijden doen. Nederland en België staan bekend om hun sterke veldritcultuur. Specialisten zoals Lars van der Haar, Marianne Vos, Mike Teunissen en Mathieu van der Poel behoren tot de internationale top. Deze landen hebben een lange traditie in de sport en brengen jaar na jaar talentvolle renners voort. De populariteit van veldrijden in deze regio's zorgt voor een sterke competitie en een hoog niveau.
Lees ook: Hoe lang duurt korfbal
Bekende Namen
- Mathieu van der Poel: Een van de meest dominante figuren in het veldrijden van de afgelopen jaren. Bekend om zijn explosieve kracht en technische vaardigheid.
- Wout van Aert: Een andere toprenner die zowel in het veldrijden als op de weg succesvol is. Staat bekend om zijn allround capaciteiten.
- Marianne Vos: Een legende in de wielersport, met meerdere wereldtitels in het veldrijden.
- Lars van der Haar: Een ervaren veldrijder met een constante prestatie op hoog niveau.
De KNWU en de Wedstrijdstructuur
Het aantal wielersporters in Nederland is steeds verder aan het groeien. Steeds meer mensen weten de racefiets, mountainbike, gravelbike of andere sportieve fiets te vinden. Echter loopt de afgelopen jaren het aantal lidmaatschappen en licenties bij de KNWU terug. Uit onderzoek blijkt dat men wel wedstrijden wil rijden, maar dat om verschillende redenen uiteindelijk toch niet doet. De huidige wedstrijd- en licentiestructuur is door historische ontwikkelingen en de band met de UCI uitgegroeid tot een ingewikkeld systeem. Terwijl slechts een klein deel van onze wedstrijden onder de vlag van de internationale wielerunie worden georganiseerd. Door deze ontwikkelingen is de basis van de wedstrijdsport steeds verder naar de achtergrond verdwenen: het beleven van de wielersport met plezier.
Nieuwe Licentiestructuur vanaf 2025
Vanaf 2025 wordt de wedstrijd- en licentiestructuur van de KNWU aangepast. Je vraagt vanaf dan een licentie aan op basis van waarde, in plaats van op basis van niveau. Het niveau kun je in het vervolg zelf per discipline instellen in je account op MijnKNWU. Alleen voor het wegwielrennen gaat dit automatisch op basis van de promotie/degradatieregeling. Daarnaast worden er twee klasses (klasse 4 en klasse 5) toegevoegd om instapdrempels van de wedstrijdsport te verlagen, en zo deelname eenvoudiger te maken. In deze klasses wordt het eerste deel van de wedstrijd gereden met een racebegeleider, waarna er in het tweede deel gekoerst kan worden. De licentiestructuur die is gehanteerd tot en met 2024 gaat op de schop. In plaats van de verschillende licenties wordt er vanaf 2025 gereden met een jeugdlicentie (tot en met 14 jaar) en een wedstrijdlicentie (15 jaar en ouder). Zoals te zien bestaan er momenteel veel verschillende licenties en categorieën. Met één van deze wedstrijdlicenties is het mogelijk om in vrijwel elke discipline te starten. Daarnaast wordt er afhankelijk van leeftijd, geslacht en niveau nog een categorieaanduiding op de licentie vermeld. Vanaf 2025 worden de amateur-, sportklasse-, nieuwelingen- en startlicenties vervangen door één nieuwe KNWU-wedstrijdlicentie. Binnen deze nieuwe licentie kun je kiezen uit drie prijspakketten: basis, plus en premium, elk met hun eigen voordelen. In plaats van dat licenties zoals voorheen een specifiek niveau vertegenwoordigen, zullen ze nu bepalen wat je ermee kunt doen. Bijvoorbeeld: met het basis-pakket kun je alleen deelnemen aan wedstrijden op clubparcoursen, ongeacht je niveau. Wanneer je, naast clubwedstrijden, ook wedstrijden wilt rijden op de openbare weg kun je dan het plus-pakket afnemen. De UCI licentie heb je nodig als je op internationaal niveau wedstrijden wilt rijden. Deze licenties zijn internationaal bepaald en gebonden aan de reglementen van de UCI. De licenties in het blauwe vlak zijn licenties die niet door de UCI zijn ingesteld. Deze zijn door de KNWU zelf ontworpen om wedstrijdaanbod te creëren per niveau en om differentiatie in prijzen mogelijk te maken tussen categorieën. Voor internationale wedstrijden is minimaal een KNWU wedstrijdlicentie nodig met het plus- of premium-pakket.
Nieuwe Wedstrijdstructuur met Niveaus
Vanaf 2025 introduceert de KNWU een nieuwe wedstrijdstructuur met niveaus die per discipline kunnen verschillen. Voor het wegwielrennen komen er vijf nieuwe niveaus, naast de bestaande UCI-categorieën (junioren, belofte en elite). Andere disciplines starten met minder niveaus.
- 4e klasse: +/- 50 minuten koers, waarvan de eerste 5 à 15 minuten geneutraliseerd onder leiding van een meefietsende racebegeleider.
- 5e klasse: +/- 45 minuten koers, waarvan de eerste 10 à 30 minuten geneutraliseerd onder leiding van een meefietsende racebegeleider.
Jeugd en nieuwelingen blijven in hun eigen categorie rijden en rijden dus geen klasse wedstrijden. Sporters van 15 en ouder kunnen deelnemen aan wedstrijden in klasse 1 of 2. Het standaard wedstrijdformat staat open voor deelname van alle geslachten, maar biedt ook ruimte voor subgroepen met een eigen kalender, zoals de SWN-studentencups en het vrouwenwielrennen. Organisatoren van omlopen worden aangemoedigd om standaard alle klassen aan te bieden bij hun wedstrijd, maar behouden de vrijheid om binnen deze structuur extra kenmerken toe te voegen aan de wedstrijdinschrijving, zoals wedstrijden uitsluitend voor dames, studenten, militairen, of masters.
Promotie en Degradatie
De promotie/degradatieregeling is ontworpen om in elke klasse het juiste niveau te kunnen hanteren. Sporters die consistent goede prestaties leveren worden bevorderd naar een hogere klasse. De promotie/degradatieregeling geldt in 2025 alleen voor het wegwielrennen. De promotie/degradatieregeling werkt op basis van eindklasseringen en punten die een sporter daarvoor krijgt. Er is één Nationale ranglijst waarin alle sporters uit klasse 1 tot en met 5 worden opgenomen. Een sporter in klasse 1 krijgt bij winst, of een hoge eindklassering, meer punten dan een sporter in een klasse lager. Wanneer een sporter met het puntentotaal boven de promotienorm komt, moet deze verplicht promoveren naar een hogere klasse.
Lees ook: Duur van jeugdkorfbal wedstrijden
Het WK Veldrijden: De Hoogmis
In het wielervoorjaar wordt de Ronde van Vlaanderen doorgaans aangeduid als de Hoogmis, maar in het winterseizoen kan er ook niet getwist worden over welke wedstijd die benaming verdiend: dat is het WK veldrijden, al sinds jaar en dag goed voor spektakel, relletjes en bovenal mooie cross. Iets wat we zeker ook weer voor de 2025-editie mogen verwachten.
Dominantie van de Grote Drie
De Grote Drie in het veld is een term die we dit jaar door de afwezigheid van Tom Pidcock nog niet veel gehoord hebben, maar bij het bekijken van de recente erelijst van het WK worden we nog wel herinnerd aan het bestaan van die aanduiding. De laatste tien jaar is het rijtje winnaars namelijk tamelijk simpel: zes keer Mathieu van der Poel, driemaal Wout van Aert en één zege voor Tom Pidcock. Van der Poel is bezig aan zijn jacht op het record van Roger De Vlaeminck en wil daar in Noord-Frankrijk verder aan breien. De Nederlander wist de afgelopen twee edities ook al te winnen: in 2023 in zijn eigen Hoogerheide na een zeer spannend duel met Wout van Aert, vorig jaar solo in het Tsjechische Tábor.
Het Parcours van Liévin
Liévin is een parcours dat we al even niet meer zagen in Nederland en België, maar de Sven Nysen en Gerben de Knegts kennen de ronde nog wel van de tijd dat zij in het veld actief waren. De laatste keer dat er een cross in de Wereldbeker verreden werd, dateert van dertien jaar geleden. Goed, wat voor ronde is het dan? Typisch Frans is wellicht de beste omschrijving. Dat houdt in dat het nergens écht lekker bolt en dat de ondergrond constant aan de wielen blijft zuigen, waardoor rust er eigenlijk vrijwel tot niet bij is. Een omloop voor de moteurs, zouden ze in de landen onder ons zeggen. Vanuit het vertrek op de Rue du Percot trekken de coureurs de Franse wei in, die er vermoedelijk nog zwaar bij ligt door de regenval van de afgelopen tijd. Na twee chicanes volgt een eerste passage langs de materiaalstrook, waarna we via een wat technischere zone naar de trappen trekken. Tussendoor staan er ook nog wat hoogtemeters op de rol, waardoor de koers nog zwaarder wordt. In de tweede helft van de ronde zien we ietwat meer lange, rechte stroken, waar vermogen van belang is. Na een tweede trappenpassage komen de coureurs vervolgens weer bij de start- en aankomststrook.
Favorieten voor de Titel
Mathieu van der Poel is dé te kloppen man in Liévin, meer woorden moeten we daar richting het WK veldrijden van komende zondag niet aan vuil maken. De Nederlander van Alpecin-Deceuninck won alle crossen waaraan hij dit seizoen meedeed, waarbij de ene nog meer indrukwekkender was de ander. De topfavoriet laat er verder ook geen twijfel over bestaan dat een zevende wereldtitel in het veld zijn grote doel is, dus is het aan de rest om dat klein beetje twijfel nog te kunnen creëren op en richting zondag. Daarbij lijkt het vooral van eeuwige rivaal Wout van Aert te moeten komen, die tot ieders verbazing op zondagavond bekendmaakte dat hij één week later aan de start zou gaan staan in Liévin. 'Ik verheug me erop om aan zo’n prachtige wedstrijd deel te nemen, en ik denk dat deze extra prikkel me goed gaat doen in de aanloop naar mijn grotere doelen op de weg. Natuurlijk is de voorbereiding heel anders geweest, maar ik ga natuurlijk mijn best doen', aldus de Belg van Visma | Lease a Bike, die in Maasmechelen als tweede eindigde na Van der Poel. De strijd om brons lijkt wat dat betreft nog meer open te liggen.
De Internationale Wedstrijdscene
Veldritwedstrijden vinden plaats op regionaal, nationaal of internationaal niveau. De sport heeft een sterke basis in Europa, maar wint ook aan populariteit in andere delen van de wereld.
De Wereldbeker in Waterloo
Ieder jaar weerklinkt vanuit de op en top Vlaamse en Nederlandse crosswereld wel een noodkreet, dat de trip naar de overkant van de plas te duur is, of dat het onnodig is om vanuit onze contreien voor één keer op het jaar die verre verplaatsing te maken.
Trek's Betrokkenheid
Brown: “Veldrijden als businessgegeven is relatief klein. Als discipline maakt het maar een klein deel uit van ons bedrijf. Ik zou onze relatie met veldrijden eerder een high passion-commitment noemen, eentje waarin we way back gaan. Onze eerste successen in de cross gaan terug tot het midden van de jaren 90, toen Matt Kelly ons eerste WK won (bij de junioren in Poprad in 1999, voor Sven Vanthourenhout, red). Er zijn veel mensen binnen ons globale team van Trek, die veel om cyclocross geven. Sven is een superster voor ons in vele markten. Hij opent veel deuren, voornamelijk in de Noord-Europese landen. “Wereldwijd is dat sponsorship natuurlijk niet te vergelijken met dat bij Lidl-Trek. Wij zagen de laatste jaren de toeschouwersaantallen bij de Wereldbekercrossen aan de overkant van de plas teruglopen.
Populariteit in Amerika
Brown: “Eerst moet je begrijpen dat ons seizoen anders is ingedeeld dan in Europa. In Wisconsin hebben we vijftien weekends waarin er gecrost wordt, te beginnen in het eerste weekend van september tot het eerste deel van december. In die periode is er elke zaterdag en zondag een cyclocross is tussen Madison, waar wij leven, en Chicago, op maximaal een uur rijden. Die wedstrijden zijn populairder dan ooit, dus ik zou zeker niet zeggen dat de animo verkleint. Daubert: “Ik vind het gevaarlijk om de populariteit te meten aan de hand van toeschouwersaantallen alleen. Dat zegt niet alles. Zeker omdat het veldrijden in Amerika veel meer participant-driven is. De mensen die naar die wedstrijden komen, zijn mensen die effectief fietsen bij Trek kopen. Toegegeven, er staan niet veel mensen langs de kant van het parcours, maar iedereen doet wel graag mee.
Uitdagingen en Kansen
Brown: “Het is ook een reminder hoe on-global de sport nog steeds is, en hoeveel werk we te doen hebben. Kijk, we kennen allemaal de roots van de cyclocross. De legacy en de foundation zit in Europa. Maar zou het niet leuk zijn als we deze sport groter kunnen maken, meer met een Formule 1-mindset? Soms moet je investeringen doen om veranderingen teweeg te brengen, en ja, er zijn groeipijnen en moeilijke beslissingen om te nemen. Maar als we geen investeringen doen, gaat er ook niets groots veranderen.
Tips voor Beginnende Veldrijders
Los van de fysiologische opbouw.., zou ik zo veel mogelijk CX trainen als kan. Want volgens mij is behendigheid super belangrijk. Plus ervaring op allerhande verschillende omstandigheden en ondergronden. Hoe meer kilometers je maakt in het terrein, hoe beter je zult worden in het inschatten van de situatie van de ondergrond, de bochten, de kuilen etc. incl wellicht bandenkeuze, bandenspanning etc. Bij wegrennen en rijden in een peloton moet je ook ervaring op doen. Maar is het technische deel relatief eenvoudig en moet je vooral zo hard mogelijk leren fietsen. Bij veldrijden zit zo veel meer techniek, inzicht, ervaring, handigheid etc.
Focus op Techniek en Ervaring
Hoe wissel je deze dan best af? Ik zou je vooral niet druk maken wanneer je als amateur gaat fietsen. Wanneer je komende winter pas goed wilt zijn, maakt het niet zoveel uit wat je komende periode doet. Ga vooral lekker fietsen zoveel je wilt en geniet van het luikende voorjaar. Dit kan zowel op de weg of de crosser. Van de zomer kun je meer specifieke trainingen inpassen. Aangezien het veldrijden intensief is, kan dit heel goed met clubkoersen of amateur koersen op de weg. Als je dat niet wilt kun je zelf je eigen trainingen intensiever maken. De meeste veldrijders zullen vanaf september meer met de crosser gaan trainen om de basis en kracht die zij van de weg hebben technisch om te zetten naar kracht en uithouding in het veld. De duur neemt dan af, maar de intensiteit en focus op techniek nemen toe.
Wegwedstrijden als Training
Ik zou je sowieso aanraden om van de zomer proberen wat wegwedstrijden te rijden. Daar komt alles samen, van bochtentechniek, tot het rijden in een peloton, tot het explosieve karakter van de wedstrijden.
Technische Begeleiding
Nijkie zijn tip is heel goed. Zeker met veldrijden heb je veel baat bij clubtrainingen die over het algemeen een goede trainer tot hun beschikking hebben. Indien je weet wie dat is bij de club bij jou in de buurt, of wie er nu als amateur bij een club bij jou in de buurt veel aan veldrijden doet, kun je via die weg altijd meer technische begeleiding vragen.
tags: #duur #wedstrijd #veldrijden #professioneel