De promotie- en degradatieregelingen (P/D) in de Eredivisie volleybal dames zijn een jaarlijks terugkerend onderwerp van discussie en soms zelfs chaos. Het systeem, dat bedoeld is om een eerlijke en competitieve structuur te waarborgen, blijkt in de praktijk vaak complex en onvoorspelbaar. Dit artikel duikt in de details van de degradatieregels, waarbij we kijken naar de huidige situatie, recente wijzigingen en de factoren die de uitkomst kunnen beïnvloeden.
De Basisprincipes van Promotie en Degradatie
In essentie is het principe van promotie en degradatie eenvoudig: de best presterende teams stijgen naar een hoger niveau, terwijl de minst presterende teams afdalen naar een lager niveau. Dit zorgt voor een dynamische competitie waarin teams constant streven naar verbetering. De basisgedachte is dat één klasse (1) gekoppeld is aan twee lagere klassen (2A en 2B). De twee laagst geëindigde teams (plek 9 en 10) van Klasse 1 degraderen direct en worden vervangen door de kampioenen van 2A en 2B. Het team dat als twee-na-laatste eindigt, krijgt een herkansing en speelt tegen de nummers 2 van 2A en 2B. Er is dan één plaats beschikbaar, namelijk die van de twee-na-laatste.
Promotie-/Degradatieregeling tussen Super- en Topdivisie
Tussen de Superdivisie en de Topdivisie verloopt de P/D volgens dit principe. Echter, tussen de Topdivisie en de Eerste divisie is de verhouding competities anders, namelijk twee staat tot drie.
Promotie-/Degradatieregeling tussen Top- en Eerste Divisie
De P/D tussen de Top- en Eerste divisie werkt als volgt:
Promotie-/Degradatieregeling tussen Eerste en Tweede Divisie
Tussen de Eerste en Tweede divisie lijkt het ingewikkeld met drie staat tot zes, maar het principe is hetzelfde als één staat tot twee competities.
Lees ook: Overzicht promotie en degradatie O17
Uitzonderingen en Complexiteiten
De realiteit van promotie en degradatie is echter zelden zo eenvoudig als de basisregels doen vermoeden. Verschillende factoren kunnen de uitkomst beïnvloeden en voor verwarring zorgen.
- Terugtrekkingen van teams: Soms besluiten clubs om zich terug te trekken uit een competitie of af te zien van promotie/degradatie. In dergelijke gevallen schuift het recht op P/D-wedstrijden door naar de nummer drie van de competitie. Het is niet altijd duidelijk of een team dat afziet van promotie ook afziet van het recht om in de huidige klasse te blijven.
- Vrije inschrijving: Sinds de invoering van de vrije inschrijving in de 1e klasse en lager is de verplichte promotie voor die klassen komen te vervallen. Wel wordt geadviseerd hier bij de inschrijving voor het nieuwe seizoen rekening mee te houden.
- Aantal teams in de Superdivisie: De situatie wordt nog ingewikkelder bij de dames, met een onduidelijk aantal teams in de Superdivisie. Er spelen momenteel elf teams, maar het oorspronkelijke plan was om terug te gaan naar tien via versterkte degradatie. Ondertussen heeft VC Zwolle zich teruggetrokken uit de Eredivisie, wat mogelijk invloed heeft op dat voornemen. Bovendien noemt de Nevobo in haar publicaties zelfs een Superdivisie met twaalf teams. Als het aantal teams in de Superdivisie verandert, heeft dit invloed op het aantal plaatsen in alle onderliggende niveaus.
De Rol van de Nevobo
De Nevobo (Nederlandse Volleybal Bond) speelt een cruciale rol bij het bepalen en handhaven van de promotie- en degradatieregels. De bond is verantwoordelijk voor het interpreteren van de regels, het oplossen van geschillen en het aanpassen van de regels indien nodig. Algemeen directeur Guido Davio van de Nevobo legde uit dat ze op basis van de reacties en voorstellen hebben gezocht naar een oplossing waarbij ze zoveel mogelijk de resultaten van het afgelopen seizoen mee konden nemen. Samen met het Bestuur en de Bondsraad (vertegenwoordiging van de volleybalverenigingen) zijn ze tot dit besluit gekomen.
Wijzigingen in het Seizoen 2020-2021
In het seizoen 2020-2021 werd een extra Topdivisiepoule van 12 teams ingevoegd, zodat er ruimte werd gecreëerd bovenin de piramide van volleyballend Nederland. Hierdoor konden in de poules t/m de 3e divisie minimaal de nummer 1 én nummer 2 promoveren. Op de lagere niveaus nam het aantal degradanten langzaam weer toe en gold de promotie alleen voor de nummer 1. divisie. De huidige PD-regeling kwam met de invoering van de extra Topdivisiepoule te vervallen.
Promotie-/Degradatiewedstrijden
Voor plekken in de Superdivisie wordt gespeeld door de nummer 8 uit de Superdivisie samen met de nummers 2 uit de Topdivisie. De organisatie ligt bij de nummer 8 uit de Superdivisie. Voor plekken in de Topdivisie wordt gespeeld door de nummers 8 uit de Topdivisie samen met de nummers 2 uit de Eerste divisie. Deze worden georganiseerd in een centrale speelhal die door een vereniging beschikbaar wordt gesteld. Voor plekken in de Eerste divisie wordt gespeeld door de nummers 8 uit de Eerste divisie samen met de nummers 2 uit de Tweede divisie.
Gevolgen van de Wijzigingen in 2023/2024
Zoals we op 17 mei berichtten, heeft de Nevobo de intentie om de competitie piramide ingrijpend te wijzigen. Als we het goed inschatten zal de Bondsraad hiermede akkoord gaan, hetgeen dan inhoudt dat er volgend seizoen per gender een ‘Super-Topdivisie/ Topdivisie-Plus’ wordt toegevoegd aan de piramide, twee Topdivisies van 10 teams zullen blijven, er drie Eerste Divisies van 10 teams zullen zijn, één meer dan nu het geval is. En er 6 in plaats van 4 Tweede Divisies zullen komen. Dat heeft o.o. nogal wat gevolgen voor de promotie en degradatie competitie van 2023/ 2024. De Topdivisies bestaan nu uit 24 (dames) en 25 (heren) teams. Met andere woorden uit de Eerste Divisies kunnen 6 en 5 (heren) teams promoveren, als er uit de huidige Topdivisie (éénmalig) niet gedegradeerd wordt, hetgeen ons niet aan te bevelen lijkt. Dat neemt namelijk op de voorhand alle spanning weg. In de huidige Eerste Divisies komen bij de dames en heren elk 24 teams uit, zie onderstaande indeling. Er komen volgens voorstel in 2024-2025 zowel bij de dames als bij de heren 3 Eerste Divisies van 10 teams. Van de 24 huidige teams bij de dames gaan er wellicht 7 c.q. 6 naar de Topdivisie, blijven er 17 c.q. 18 over en dat moeten er 30 worden. Dus komen er 13 c.q.12 teams uit de 4 Tweede Divisies bij, als er uit de Eerste Divisie niet gedegradeerd kan worden, hetgeen ons weer om reeds genoemde reden niet aan te bevelen lijkt. Als we het doorrekenen naar de Derde Divisie (12 i.p.v. 8 teams in nieuwe opzet) en Promotieklasse (20 i.p.v. 16 teams in nieuwe opzet) is niet promoveren bijna onmogelijk voor die Divisies. Je moet daarin al heel laag eindigen om niet een stapje vooruit te maken. Wat de naam betreft, is het de vraag of de naam van de divisie het niveau van de daarin uitkomende teams moet weergeven, of dat dat maar bijzaak is. Het kan dus zijn dat Sudosa-Desto Dames3, VCN Dames3 of SV Dynamo Heren3 in 2024-2025 uitkomen in de Topdivisie, hetgeen o.i. een behoorlijke devaluatie van de naam ‘Topdivisie’ is. Is de Topdivisie nog een TOPdivisie als er straks nog één ‘amateurdivisie’ en een ‘profdivisie’ hoger zijn? Dekt de naam dan nog de lading? Onzes inziens niet. Dit houdt dan wel in dat er na het seizoen 2023-2024 niet massaal ‘in naam’ gepromoveerd wordt, maar dat eerder ‘in naam’ een bijna algemene degradatie zal plaatsvinden. Slechts 10 teams per gender blijven in het amateurdeel van de piramide hun niveau houden. Namelijk de ‘promovendi’ van huidige Topdivisie naar nieuwe Topdivisie.
Lees ook: Regels voor promotie en degradatie
Praktijkvoorbeelden en Recente Ontwikkelingen
Om de complexiteit van de degradatieregels te illustreren, is het nuttig om naar enkele praktijkvoorbeelden en recente ontwikkelingen te kijken.
- Laudame Financials VCN Dames 1: Dit team maakte furore door als eerste niet-Eredivisie team in de geschiedenis de finale te halen van het nationale bekertoernooi. In de Topdivisie was Laudame Financials VCN met VoCASA in een hevige strijd verwikkeld om het kampioenschap. VoCASA ging aan de leiding, maar speelde twee duels meer dan VCN.
- Dros-Alterno: Dros-Alterno degradeert uit de Eredivisie.
- VCN H1: In de Topdivisie heren waren de verschillen dit seizoen een stuk duidelijker. VCN H1 had na 17 wedstrijden een voorsprong van 10 punten opgebouwd op nummer 2 Keistad en is de onbetwiste nummer 1.
- Eerste klasse dames: Omdat er momenteel te veel teams in de 1e klasse dames zijn, zullen de nummers 8, 9 en 10 aan het einde van het seizoen degraderen naar de 2e klasse. Daarnaast promoveert de kampioen van de 1e klasse niet meer automatisch naar de promotieklasse. Verder wordt overwogen om de vrije inschrijving, vooral in de 1e klasse, te beperken.
- Update 13 april: Bij de dames blijft het ook na de PD-wedstrijden onduidelijk. Volgens volleybal.nl speelt bij de dames één team vanuit PD in de Superdivisie: Alterno. Drie teams: Peelpush 2, Volley Tilburg en Veracles 2, gaan naar de Topdivisie. Dat zou 21 teams in Topdivisie betekenen, als ik goed reken? Gerucht gaat dat Voltena en/of Armixtos zich terugtrekken. Maar hoe dat precies uitpakt is onduidelijk. Want beide waar is, dan zouden er niet drie maar vier teams vanuit de PD doorstromen naar de Topdivisie? Met Flash Nieuwleusen, Halley en Volley Tilburg 2 is het aantal teams in de eerste klasse precies dertig. Als er VV Utrecht 2 extra omhoog gaat naar de Topdivisie dan zijn er 29 over. Hoe dan gekozen wordt wie de plek opvult uit het rijtje tweede plaatsen PD: VVH, Rivo 2 of Sliedrecht 3, is mij niet bekend? In de tweede divisie zijn de aanvullingen: Sudosa-Desto 4, Cupido, VCV Varsseveld, Taurus, Volley Zuid en VC Kessel. Een extra plaats in tweede divisie door het doorschuiven bovenin zal dan weer opgevuld worden uit: Flash Veendam, SVI, Heyendaal, MOVE, Zovoc of Set Up Meerlo. Wie zal dat dan zijn? Tenzij natuurlijk Armixtos of Voltena zich alleen maar terugtrekken naar de eerste divisie. Kortom voorlopig nog even chaos. Als je bij de heren alle door volleybal.nl aangewezen teams invult in de nieuwe klassen dan heeft de Superdivisie tien clubs, de Topdivisie twintig, de Eerste divisie 30 en de Tweede divisie zestig clubs. Zolang daar geen andere terugtrekkingen zijn is de nieuwe competitie duidelijk. Hoogstens nog wat achterhoedegevechten wie in competitie A, B of F speelt. Hoewel het meeste daar ook wel voor zichzelf spreekt.
Gelijk Aantal Punten: Wat Nu?
Aan het eind van elk seizoen is er de vraag wat er gebeurt als het puntenaantal aan het einde van de competitie precies gelijk is. Voor het futsal geldt in categorie A dat bij een gelijk aantal punten, als het gaat om rechtstreekse promotie of degradatie, een beslissingswedstrijd wordt gespeeld. Voor het veldvoetbal geldt zowel in categorie A als in categorie B dat bij een gelijk puntenaantal de rangorde wordt bepaald door het doelsaldo, gevolgd door het aantal doelpunten vóór. Is het aantal doelpunten vóór ook gelijk, dan is het totale resultaat van de onderlinge competitiewedstrijden beslissend. Een beslissingswedstrijd wordt gespeeld als ook het totale resultaat gelijk is. Voor het futsal geldt in categorie A dat bij een gelijk aantal punten, als het gaat om rechtstreekse promotie of degradatie, een beslissingswedstrijd wordt gespeeld. In de categorie B wordt de rangorde wel bepaald door het doelsaldo.
Lees ook: Complete gids voor live zaalvoetbal
tags: #degradatie #regels #eredivisie #volleybal #dames