In het MAX-televisieprogramma "De Nieuwe Vermeer" wordt een ode gebracht aan de iconische schilder Johannes Vermeer en aan creatief Nederland. Creatievelingen en professionele kunstenaars uit heel Nederland brengen verdwenen werken van Vermeer tot leven. Het programma omvat naast een televisieprogramma ook een podcast, VOD-serie én een online expositie. De zes afleveringen van De Nieuwe Vermeer zijn te bekijken via NPO Start.
Het Concept van "De Nieuwe Vermeer"
Bijna alle werken van Johannes Vermeer komen naar het Rijksmuseum in Amsterdam voor de grootste Vermeer-tentoonstelling ooit. Zes van zijn schilderijen zijn echter verdwenen. In "De Nieuwe Vermeer" reconstrueren creatievelingen en professionele kunstenaars uit heel Nederland deze verdwenen werken. De deelnemers van het programma streden tot en met zondag 19 maart in twee categorieën: de meester-schilders en de vrije categorie. Experts én vakjury Abbie Vandivere, restaurator van het Mauritshuis, en Pieter Roelofs, hoofd schilder- en beeldhouwkunst van het Rijksmuseum, begeleidden de deelnemers tijdens het maakproces en besloten uiteindelijk ook wie de winnaars werden in deze creatieve titanenstrijd.
Deelnemers en Hun Interpretaties
Een van de deelnemers aan het MAX-tv programma “De Nieuwe Vermeer” is kunstenares Yvonne Heemskerk uit Voorhout. Yvonne Heemskerk reconstrueert “De drie Maria’s bij het graf van Christus”.
Sociaal kunstenaar Domenique Himmelsbach werkte in zijn Amsterdamse atelier aan een verrassende interpretatie van Johannes Vermeers verloren werk, “De Heer die zijn handen wast” en won daarmee de eerste aflevering van tv-wedstrijd ‘De Nieuwe Vermeer’. Himmelsbach interpreteerde het werk van Vermeer op verrassende wijze door het hedendaagse dilemma van een statushouder te verbeelden, ondersteund door Vermeers stijlelementen. In Himmelbach’s werk zien we Khalid, die na 16 jaar illegaliteit eindelijk een verblijfsvergunning heeft. Hij wast zijn handen om zijn goede intenties aan de moeder van zijn dochter te tonen in de hoop dat hij zijn dochter weer mag zien. Himmelsbach heeft het werk uitgevoerd als houtsnede, gedrukt op 400 grams Hahnemühle papier. Teneinde de conceptuele aanpak te benadrukken heeft Himmelsbach het verder gebruik van kleur achterwege gelaten. Himmelsbach is bekend vanwege zijn sociale kunstwerken en guerrilla-interventies met bijvoorbeeld zijn project ‘A Paper Monument for the Paperless’ waarvoor hij ongedocumenteerden portretteerde.
Aflevering twee van De Nieuwe Vermeer werd gewonnen door Rafael Martig. Zijn werk is een blauwdruk overschilderd met een dekkende waterverf. Pieter Roelofs geeft uitleg: “Wat deze kunstenaar heel mooi heeft gedaan is een verbinding maken tussen het verleden en het heden. We zien een blauwdruk die ons het Delft van nu laat zien en daarop is de stad van Vermeer geschilderd. Dat is buitengewoon verfijnd gedaan en echt in de geest van de meester zelf.” Ook de plek op het schilderij speelde een belangrijke rol in het leven van Vermeer.
Lees ook: Nieuwe KNVB Jeugd Indeling
De derde aflevering van De Nieuwe Vermeer werd gewonnen door Judith Dubois. Haar werk is ontstaan door het lijmen van verschillende materialen. En juist over die materiaalkeuze is jurylid Pieter Roelofs erg te spreken: “De voorwerpen op dit werk komen van overal op de wereld vandaan. Zo zijn er schelpen uit de Stille Zuidzee gebruikt en het blauw komt van stenen uit Afghanistan. De materialen laten dus bijna een soort samenvatting zien van onze wereld. En bij Vermeer zien we dat ook in de 17e eeuw. Hij gebruikte hetzelfde blauw, uit lapis lazuli, als wat we in dit winnende werk zien. Dus als we kijken naar de rijkdom aan kleuren in het werk van Vermeer, realiseren we ons soms niet dat er ook daadwerkelijke rijkdom in de materialen van die kleuren zit. Vermeer wist die bijzondere kleuren te schilderen door zijn materialen van over de hele wereld te halen. En dat zien we ook terug in de gebruikte materialen op dit werk.
In de vierde aflevering van De Nieuwe Vermeer kregen de kunstenaars een iets afwijkende opdracht dan in de andere afleveringen. Van het verloren werk ‘Het Concert’ is namelijk wel een afbeelding bekend. De vrije categorie werd gewonnen door Joke van Haperen. Volgens jurylid Pieter Roelofs is dit een werk om meerdere keren te bekijken: “We weten hoe Het Concert eruit heeft gezien en deze kunstenaar heeft daar een eigentijdse voorstelling van gemaakt. We zien een modern interieur met twee jonge mensen bij een platenspeler. Maar als je heel goed kijkt, volgt het precies het sjabloon wat Vermeer heeft gekozen voor zijn eigen ‘Concert’. De figuren staan precies zo opgesteld als in het origineel. Het tafelkleed zien we op dezelfde positie terug. Zelfs de lp’s op de grond volgen het patroon van de tegelvloer in Het Concert.” Daarnaast heeft Joke van Haperen een knipoog naar de verdwijning van Het Concert in het werk toegevoegd.
Aflevering vijf van De Nieuwe Vermeer werd gewonnen door Merel Jansen. Jurylid Pieter Roelofs legt uit waarom haar werk heeft gewonnen: “Als er één kleur is die direct opvalt aan dit werk, dan is het wel de kleur blauw. En blauw wordt ook wel gezien als de kleur van Vermeer. Er is hier dus een duidelijke hint naar de grootmeester te zien. Blauw speelt de hoofdrol in dit werk en verbindt alle figuren met elkaar. Daarnaast zijn het allemaal figuren van vlees en bloed die er allemaal mogen zijn op hun eigen manier. We zien ze op een heel ingetogen manier op het doek staan en ook dat is iets waar Vermeer een meester in was.”
In de laatste aflevering van De Nieuwe Vermeer kregen de kunstenaars wellicht wel de moeilijkste opdracht. We weten namelijk dat er een zelfportret van Vermeer moet zijn, maar ook die is verdwenen. Aan de deelnemers de taak om Johannes Vermeer zelf een gezicht te geven. Volgens de jury is dat Eva van der Klei, in de vrije categorie, het beste gelukt. Pieter Roelofs: “Als we ons Vermeer in zijn hoogtijdagen voorstellen, dan moet hij een man zijn geweest die vol in focus aan zijn schilderijen werkte. Dat zien we goed terug op dit schilderij. Daarnaast stond Vermeer ook echt bekend om hoe hij omging met licht op zijn schilderij. Een schaduw is namelijk nooit helemaal grijs, maar heeft altijd een kleur. Licht is bij Vermeer kleur en kleur is bij Vermeer licht en dat zien we ook prachtig terug op het werk van deze kunstenaar.”
De Jury en Hun Beoordelingen
De werken worden beoordeeld door Vermeer-experts Pieter Roelofs en Abbie Vandivere. Zij begeleiden de deelnemers tijdens het maakproces en beslissen uiteindelijk wie de winnaars worden in deze creatieve titanenstrijd.
Lees ook: Overzicht Reglement Nieuwe Brug Open
Jurylid Pieter Roelofs legt uit waarom het werk van Domenique Himmelsbach de Vries gewonnen heeft: “Het gaat over een verhaal dat heel erg van nu is. We zien een statushouder die in Nederland een verblijfsvergunning heeft gekregen. Daarnaast zien we zijn gezin in de achtergrond staan. Vermeer leefde in een tijd van oorlog en een tijd waarin de kunstmarkt inklapte. Met dat in ons achterhoofd is het gevoel wat op dit werk wordt weergegeven ook zeker een gevoel wat Vermeer heeft gekend.”
Tentoonstelling van de Winnende Werken
Vanaf 20 maart zijn de twaalf winnende werken van de tv-wedstrijd De Nieuwe Vermeer te zien in het Mauritshuis in Den Haag en Museum Prinsenhof Delft. Zes weken lang brachten zowel amateur- als professionele kunstenaars uit heel Nederland zes verdwenen werken van Johannes Vermeer weer tot leven. De zes winnende meester-schilders hebben met hun talent bewezen de titel ‘de nieuwe Vermeers’ te kunnen dragen. Daarmee wonnen zij een plek in een speciale presentatie in het Mauritshuis die te zien is in de foyer van het museum. Martine Gosselink, directeur Mauritshuis: ‘Geweldig om te zien dat mensen uit het hele land zich hebben laten inspireren door het werk van Johannes Vermeer. Wat een werk, wat een zweet en (soms) een traan! Janelle Moerman, directeur Museum prinsenhof Delft: ‘Fantastisch om te zien hoezeer Vermeer, zijn werk en zijn stad leven en inspireren!
Zowel in het Mauritshuis als in Museum Prinsenhof Delft zijn de winnende werken te zien in de gratis toegankelijke entreegebieden van de musea. Er hoeft geen entreeticket te worden gekocht. In de historische binnenstad van Delft zijn ook creaties uit de vrije categorie te zien.
De Gezonken Meesters: Een Nieuwe Uitdaging
Na het succes van De Nieuwe Vermeer gaat de grootste creatieve competitie opnieuw van start. In De Gezonken Meesters staan zes Nederlandse meesterwerken centraal die verloren zijn gegaan met het zinken van het schip Vrouw Maria. Creatief Nederland krijgt de kans om werken van o.a. Paulus Potter en Gerard Dou - meesters die tot de top van de vaderlandse kunstschilders in de zeventiende eeuw behoren - nieuw leven in te blazen. Alles mag, op welke kunstzinnige manier dan ook.
Het leest als een spannend boek; in de avond van 3 oktober 1771 slaat het Nederlandse zeilschip Vrouw Maria in een zware storm vast op de rotsen, vlak voor de kust van Finland. De schade lijkt aanvankelijk mee te vallen. Gedurende zes dagen probeert de crew met man en macht het schip te bergen. Tevergeefs, door het slechte weer. Als in de ochtend van 9 oktober het weer eindelijk is opgeklaard, blijkt de Vrouw Maria in de nacht te zijn verdwenen.
Lees ook: Volleybal in Pekela: Volop '69
De Gezonken Meesters biedt creatief Nederland de unieke kans om een eigen versie te maken van één van de gezonken werken. Alles mag, abstract of figuratief, geschilderd of op welke kunstzinnige manier dan ook. De winnende werken worden na afloop geëxposeerd op een bijzondere plek in Nederland.
Het verhaal van de Vrouw Maria vormt de rode draad door de zes afleveringen; elke week staat één gezonken werk centraal. De opzet van De Gezonken Meesters is verder vergelijkbaar met De Nieuwe Vermeer. Elke week krijgen twee geselecteerde meesterschilders de opdracht van hun leven: maak het missende schilderij zoals de betreffende meester dat zelf gedaan zou hebben. Zij laten hun eigen stijl volledig los. Daarnaast is er een groep amateur-, beginnend of professionele kunstenaars die thuis aan de slag gaat. Ook zij worden gevolgd in de afleveringen. Bij hen gaat het om de persoonlijke interpretatie van het gezonken werk.
MAX is op zoek naar creatievelingen. Enthousiastelingen die deel uit willen maken van het project en binnen drie maanden een gezonken werk nieuw leven in willen blazen, kunnen zich opgeven. Ervaring is geen vereiste, de wedstrijd is voor iedereen vanaf dertien jaar.
tags: #de #nieuwe #vermeer #wedstrijd #informatie