Voetbalwedstrijden filmen is een waardevolle manier voor clubs en trainers om wedstrijden te analyseren, spelers te beïnvloeden en de vooruitgang te volgen. Met de komst van geavanceerde camera's en technologieën is het makkelijker dan ooit om kwalitatief hoogwaardige beelden te maken. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de verschillende aspecten van voetbal filmen met camera's, van de beste camera's en objectieven tot tips voor het maken van betere opnames en het juridische aspect.
Camera's en objectieven voor voetbalfotografie en -videografie
De keuze van de juiste camera en objectieven is cruciaal voor het vastleggen van scherpe en gedetailleerde beelden van voetbalwedstrijden. Canon biedt een breed scala aan opties die geschikt zijn voor verschillende behoeften en budgetten.
Canon EOS R-systeem: Topkeuzes voor sportfotografie
Het Canon EOS R-systeem heeft een aantal uitstekende camera- en objectiefopties voor sportfotografen, die ideaal zijn voor het vastleggen van belangrijke momenten, waaronder de professionele EOS R3-camera en het snelle en lichte RF 400mm F2.8L IS USM-objectief.
1. Canon EOS R3: De beste systeemcamera voor sportfotografie
De Canon EOS R3 is het nieuwste professionele topmodel in de EOS R System-serie en tilt de prestaties van full-frame systeemcamera's naar een hoger niveau. De camera heeft veel voordelen, waaronder een verminderd rollende-sluitereffect, waardoor je minder vertekening krijgt van snel bewegende voorwerpen. Autofocus is sneller en veelzijdiger dan ooit. De Canon EOS R3 bevat automatische Eye Control AF-technologie, waardoor je een AF-punt kunt selecteren door je ogen erop te richten. Voorwerptracking is ook naar een hoger niveau getild dankzij de optie om het detecteren en volgen van racewagens en motoren als prioriteit in te stellen. Verder is er een nieuwe Flexi Zone AF, waarmee je de grootte en vorm van het AF-gebied kunt aanpassen. Door de verbluffende in-body beeldstabilisatie (IBIS) kan de Canon EOS R3 in combinatie met bepaalde RF-telefoto-objectieven een toonaangevende 8-stops beeldstabilisatie leveren. Een andere opvallende eigenschap van de EOS R3 is de volledig stille werking bij 30 beelden per seconde.
2. Canon EOS R5: De beste camera voor creatieve sportfotografie
Terwijl de Canon EOS R3 de gouden medaille wint voor snelheid en sensorontwerp, komt de Canon EOS R5 op een nipte tweede plaats voor sportfotografie. De camera is beter draagbaar en dankzij de sensor met 45 Megapixel heb je meer bijsnijdmogelijkheden en kun je werk met een heel hoge resolutie weergeven.
Lees ook: Wat is de Groene Camera?
3. Canon EOS R6 Mark II: De beste hybride camera voor het maken van sportfoto's en -video's
Zowel de Canon EOS R3 als de EOS R5 zijn in staat om sublieme sportfoto's en -video's te maken, maar de Canon EOS R6 Mark II maakt het leven van hybride fotografen net wat eenvoudiger. De EOS R6 Mark II is een zeer goede allrounder die perfect is voor amateursport- en semi-professionele opnamen. Het is ook een van de beste camera's voor sportvideo's, want hij kan oversampled 4K 60p-opnamen van hoge kwaliteit over de volledige breedte van de sensor maken. De combinatie van IBIS, optische IS en Movie Digital IS maakt uitzonderlijk vloeiende opnamen uit de hand mogelijk, waardoor je eenvoudig professionele resultaten behaalt.
4. Canon EOS R5 C: De beste camera voor sportvideografie
Als je je vooral richt op sport- en actievideo's, dan is de meest compacte Cinema EOS-camera een echte aanrader. De Canon EOS R5 C beschikt over dezelfde toonaangevende intelligente onderwerpdetectie en full-frame sensor met hoge resolutie als de Canon EOS R5, maar voegt daar professionele videofuncties aan toe zoals Waveform Monitor, False Colour, Timecode en opname in 12-bits Cinema RAW Light. Omdat je naast 8K-video ook 45 Megapixel-foto's van hoge kwaliteit kunt maken, is het niet nodig om verschillende camera's mee te nemen.
5. Canon EOS R7: De beste APS-C-systeemcamera voor sportfotografie
APS-C-camera's kunnen een voordeel zijn voor sporten waar je genoodzaakt bent om van verder weg te fotograferen. Het voordeel van de Canon EOS R7 is het bereik. Als je geen bijzonder lange objectieven hebt, zorgt de bijsnijfactor van de kleinere sensor in de EOS R7 ervoor dat hardlopers, fietsers en surfers in de verte groter lijken in het kader. De APS-C-sensor met 32,5 Megapixel in de EOS R7 biedt een uitstekende balans tussen resolutie, prestaties bij weinig licht en snelheid. Met de stille elektronische sluiter kan deze camera tot 30 fps continu opnemen en tot 15 fps met de mechanische sluiter - snel genoeg om supersnelle, cruciale momenten vast te leggen tijdens veeleisende actieopnamen. Vooropname in de RAW-burst-modus is ook mogelijk met de EOS R7. Dit betekent dat de camera gedurende ongeveer 15 opnamen (0,5 seconde) gegevens kan opnemen voordat de ontspanknop volledig wordt ingedrukt.
Canon-objectieven voor sportfotografie
De keuze van het juiste objectief is net zo belangrijk als de camera zelf. Verschillende objectieven zijn geschikt voor verschillende situaties en doeleinden.
- Canon RF 70-200mm F2.8L IS USM: Dit objectief is een essentieel objectief voor algemene sportfotografie. De beeldkwaliteit, scherpte en snelheid ervan zijn ongelooflijk. Je kunt tennis fotograferen, Formule 1, voetbal, bijna alles.
- Canon RF 100-500mm F4.5-7.1 L IS USM: Een veelzijdig zoomobjectief dat details, helderheid en uitzonderlijke telezoomprestaties levert en verre scènes dichterbij brengt dankzij het pullingvermogen van 100-500 mm.
- Canon RF 15-35mm F2.8L IS USM en Canon RF 10-20mm F4L IS STM: Met een groothoekobjectief kun je de atleten in hun omgeving vastleggen en beelden maken met veel impact. De Canon RF 10-20mm F4L IS STM kan een verbazingwekkend gevoel van schaal creëren als hij op deze manier wordt gebruikt. Voor conventionelere groothoek-sportopnamen kun je de Canon RF 15-35mm F2.8L IS USM overwegen.
- Canon RF 400mm F2.8L IS USM: De 400mm f/2.8 met snel diafragma is ideaal voor sportfotografie langs de lijn en is in staat om beelden vast te leggen die ongelooflijke scherpte combineren met fluweelzachte onscherpe gebieden.
Alternatieve camerasystemen
Naast Canon zijn er ook andere camerasystemen die geschikt zijn voor het filmen van voetbalwedstrijden.
Lees ook: KNVB De Meeuwen: beelden en achtergrondinformatie
Pixellot camera
De Pixellot camera is een topcamera met supergoede kwaliteit en is ideaal voor outdoor sporten en vooral voor voetbalwedstrijden/trainingen. Geen bemanning nodig. Wedstrijdbesprekingen en trainingssessies worden al decennialang ingezet als middelen om spelers te beïnvloeden. De laatste jaren is daar een handige manier bij gekomen: het tonen van videobeelden. Door eigen wedstrijden te filmen en te coderen vormen niet de vage herinneringen het aanknopingspunt voor een gesprek over voetbal, maar duidelijke beelden. Waar spelers niet omheen kunnen.
VEO camera systeem
Het VEO camera systeem (Denemarken) maakt gebruik van een draagbare AI camera die automatisch wedstrijden opneemt. Het uploaden van de beelden naar VEO om te bewerken gaat automatisch, zo gauw de camera met WiFi verbonden wordt.
Tips voor het filmen van voetbalwedstrijden
Het filmen van een voetbalwedstrijd vereist meer dan alleen een goede camera. Hier zijn enkele tips om betere opnames te maken:
- Kies de juiste locatie: Sta centraal op de middenlijn, in het verlengde van de middenlijn dus. In de breedte-as van het veld. Zodat je links evenveel van het veld ziet als rechts.
- Film met de zon in je rug: Tegen de zon in is je beeld goed zien in je schermpje of viewfinder, lastig. En spelers zijn zo beter belicht.
- Ga hogerop: Wanneer je langs de lijn staat, op dezelfde hoogte als de spelers, lopen er altijd spelers voor je, die je liever niet in beeld wilt hebben. De hoogte dus in. In ieder geval boven de spelers uit. Dus op minimaal twee meter hoogte. En liever nog drie of vier meter, om goed overzicht te hebben op alles en iedereen op het veld. Het prettigst daarvoor is het natuurlijk wanneer er een tribune langs het veld staat waarop je een goed plekje kunt innemen. Wanneer er geen plek is in het verlengde van de middenlijn op een meter of drie hoogte, zul je een steiger moeten regelen.
- Gebruik een statief: Met een goed statief gaan je beelden er direct een stuk professioneler uit zien. Met een goed statief kun je je camera soepeler bewegen. Minder schokkerig. En dus professioneler. Wanneer je voetbal filmt, zul je vooral van links naar rechts en van rechts naar links moeten kunnen bewegen. Maar ook een beetje omhoog en omlaag.
- Zoom niet te veel in: Wanneer je voor het eerst een voetbalwedstrijd filmt, raad ik aan om niet te veel en misschien wel helemaal niet in te zoomen tijdens de opnames. De kans dat je beeld er dan te onrustig uitziet of dat je een actie of doelpunt mist is dan te groot. Breng ongeveer een derde van het veld in beeld en laat dat zo. Alleen wanneer iemand gescoord heeft zou je kunnen inzoomen.
- Beweeg vloeiend mee met de actie: Hou het beeld zo rustig mogelijk, beweeg zo vloeiend mogelijk mee met de actie. En laat in je beeld wat meer ruimte zien in de richting waarin de bal gaat. Dus als een team voor een aanval naar links gaat, laat dan links in je beeld ook wat meer veld en spelers zien dan rechts in je beeld. Omdat de actie die kant op gaat.
- Gebruik een action camera als extra camera: Zet een action camera op een statief achter het doel waarin je team moet gaan scoren. En vergeet die niet achter het andere doel te zetten, in de rust. Dan heb je dat doelpunt ook op een tweede camera, die je alleen maar hoeft neer te zetten en aan te zetten, op te laten nemen. Dat is ook handig wanneer je met je basis-camera toch dat doelpunt gemist hebt. En handig voor wanneer je de wedstrijdbeelden wilt gaan monteren.
Actionstick
Een Actionstick is super lichtgewicht en telescopisch (ingeschoven 1.20 meter). Omdat een Actionstick met magneten tegen een mast werkt hoeft u geen contra gewichten mee te zeulen. Een losse statief - ook wel mono-pod genoemd - zal meewaaien in de wind, een Actionstick staat muurvast tegen een lichtmast. U kunt met een actioncamera opnemen - point and shoot.
Het coderen van de beelden
Het coderen van een wedstrijd betekent het categoriseren van momenten op een van tevoren bedachte indeling. Daarnaast worden ook de spelers die bij een actie betrokken zijn gelabeld. Op die manier is het heel erg overzichtelijk. Iedere speler kan zijn eigen beelden terugkijken en zijn positieve punten en verbeterpunten eruit halen. Tevens maakt het het ook gemakkelijk voor de trainer om op momenten te filteren. Komt hetgeen dat we hebben getraind goed terug in de wedstrijd. Waar liggen de verbeterpunten. Het is wellicht overbodig om te zeggen, maar het coderen door een video analist bespaart een trainer veel tijd. Hij hoeft niet meer de hele wedstrijd terug te kijken om de bruikbare informatie eruit te kunnen halen.
Lees ook: Spelersontwikkeling met camerasystemen
Het effect van het filmen op de spelers
Zwart-wit gesteld heb je drie typen spelers. Sommige spelers zijn in staat om uit te voeren wat de trainer van ze verwacht als hij het ze in woorden uitlegt. Veel spelers hebben daar echter visuele ondersteuning bij nodig in de vorm van animaties en beelden. De derde groep moet situaties zelf ervaren om het te begrijpen en toe te passen. Het filmen van een wedstrijd kan de trainers te helpen om ook die tweede en derde groep spelers te bereiken. Door de juiste clipjes te vinden en complexe informatie begrijpelijk aan te reiken, is het leereffect groter.
Juridische aspecten van het filmen van voetbalwedstrijden
Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de juridische aspecten van het filmen van voetbalwedstrijden.
Beelmateriaal dat onrechtmatig wordt gebuikt, kan grote problemen opleveren met eventuele vervelende financiële gevolgen. Dat kan gebeuren wanneer beeldmateriaal wordt gepubliceerd zonder uitdrukkelijke toestemming van de rechtmatige eigenaar. Het is niet toegestaan om zonder toestemming werk te verspreiden, publiceren of kopiëren.
Filmen of fotograferen met een mobiele telefoon in de openbare ruimte is wel toegestaan. Met betrekking tot het publiceren van filmpjes of foto’s bestaan echter wel regels. Ondervindt iemand nadeel van het filmen of fotograferen, dan heeft diegene een redelijk belang tegen publicatie. Daarnaast kan ook het portretrecht van die persoon een rol spelen.
Het opzettelijk filmen of fotograferen van personen met een aangebrachte camera in de openbare ruimte is volgens het Wetboek van Strafrecht verboden, tenzij dit duidelijk wordt aangegeven. Mocht dit wel gebeuren dan moet het en een duidelijk doel dienen en zo min mogelijk ingrijpen in de privacy van personen.
Volgens het Wetboek van Stafrecht is elk opzettelijk filmen of fotograferen in woningen of niet-publieke plaatsen verboden, tenzij dit vooraf duidelijk is aangekondigd. Het maakt hierbij niet uit of het een vaste camera betreft of dat iemand met een mobiele telefoon filmt of fotografeert.
Een voetbalvereniging wordt in principe aangemerkt als een openbare ruimte. Het grootste deel van de accommodatie is immers ook toegankelijk is voor mensen die geen lid zijn van de vereniging. Camera’s zijn alleen toegestaan als dat duidelijk staat aangegeven. In de kleedkamer zijn camera’s niet toegestaan in verband met de privacy. Mochten ze er, om diefstal tegen te gaan, wel hangen, dan moet dat expliciet zijn aangegeven en moeten ze gericht zijn op bijvoorbeeld de kluisjes. Voetbalclubs mogen dus foto’s en video’s maken en deze plaatsen zonder uitdrukkelijke toestemming. Wel moet daarbij rekening gehouden worden met de belangen van mensen die herkenbaar zijn afgebeeld, zeker wanneer het gaat om minderjarigen. Wil iemand dat een afbeelding of video wordt verwijderd?