Sportiviteit en respect zijn essentiële pijlers binnen de hockeywereld. Het creëren van een veilige en prettige omgeving voor spelers, supporters, bezoekers en scheidsrechters is van groot belang. Plezier in het hockeyen en de ambitie om te presteren gaan hand in hand met goed gedrag. Om dit te waarborgen, worden er binnen hockeyverenigingen en overkoepelende organisaties zoals de KNHB diverse initiatieven genomen. Een van deze initiatieven is de introductie van de blauwe kaart, een instrument om positief gedrag te belonen en te stimuleren.
Sportiviteit en Respect: Een Gemeenschappelijke Verantwoordelijkheid
Het waarborgen van een veilig sportklimaat is een gezamenlijke inspanning. Samenwerking en open communicatie zijn hierbij cruciaal. Verenigingen zoals LHC Roomburg hebben gedragsregels opgesteld en voldoen aan het keurmerk 'Veilig Sporten in Leiden', waarbij gekeken wordt naar vertrouwenscontactpersonen, verklaringen omtrent het gedrag (VOG's), vakkundige trainers en een verenigingsbrede gedragscode. De KNHB heeft sinds 1991 al een beleid ten aanzien van Sportiviteit & Respect, met als doel plezier te beleven op en rond de hockeyvelden.
De Rol van de Scheidsrechter: Kaarten als Instrumenten
Tijdens wedstrijden heeft de scheidsrechter de bevoegdheid om overtredingen te bestraffen met kaarten. Hockey kent traditioneel drie verschillende kleuren kaarten: groen, geel en rood.
- Groene kaart: Een groene kaart resulteert in een tijdstraf van twee minuten, waarbij het team van de betreffende speler tijdelijk met een speler minder op het veld staat.
- Gele kaart: Een gele kaart betekent een tijdstraf van minimaal vijf minuten, met een mogelijke verlenging tot tien minuten voor zwaardere overtredingen. Ook hier staat het team tijdelijk met een speler minder op het veld.
- Rode kaart: Een rode kaart betekent definitief uitsluiting van de speler van de wedstrijd.
De Blauwe Kaart: Een Nieuwe Benadering van Sportiviteit
In navolging van Nederland, heeft ook de Belgische hockeybond de blauwe kaart geïntroduceerd. De blauwe kaart is geen straf, maar juist een beloning voor een sportieve actie tijdens de wedstrijd. Het idee is overgenomen uit Nederland, waar clubs zoals Hockeyclub Doorn al experimenteerden met deze vorm van fair play, voornamelijk bij jeugdwedstrijden.
De Belgische bond wil met de blauwe kaart een krachtiger signaal afgeven en de focus leggen op positief gedrag. De kaart kan, net als de andere kaarten, tijdens de wedstrijd worden getoond. De bond is gestart met de hoogste divisie om het concept te introduceren en te evalueren.
Lees ook: Wat is de blauwe kaart?
Voorbeelden van Sportief Gedrag
De blauwe kaart is bedoeld voor acties die getuigen van sportiviteit en fair play. Voorbeelden hiervan zijn:
- Een speler die toegeeft dat een doelpunt onterecht is toegekend, bijvoorbeeld omdat de bal met de bolle kant van de stick is geslagen.
- Een speler die een fout toegeeft, ook al heeft de scheidsrechter het niet gezien.
- Spelers die elkaar helpen en respectvol met elkaar omgaan, ongeacht de uitkomst van de wedstrijd.
De Uitdaging en de Toekomst van de Blauwe Kaart
De introductie van de blauwe kaart is niet zonder uitdagingen. Er is kritiek geweest, met name de vrees dat het spel onnodig zou worden stilgelegd. De Belgische bond benadrukt echter dat de kaart op een vergelijkbare manier zal worden gehanteerd als de andere kaarten, waarbij de actie eerst wordt afgewacht.
De Belgische bond is van plan om de blauwe kaart in de toekomst ook op andere niveaus in te voeren, waaronder de nationale U14, U16 en U19 afdelingen. Daarnaast wordt er gewerkt aan een beloningssysteem, een "fair play challenge", waarbij teams op basis van bepaalde criteria een aparte ranking kunnen behalen. De details van dit systeem zijn nog niet bekend, maar het doel is om sportiviteit en respect verder te stimuleren.
Initiatieven in Nederland: De Campagne 'Dát is Hockey!'
Ook in Nederland wordt er actief gewerkt aan het bevorderen van sportiviteit en respect in de hockeywereld. De campagne 'Dát is Hockey!', die op 1 november 2024 van start is gegaan, benadrukt de gewenste hockeycultuur met posters en slogans die het hockeygevoel uitstralen. Voorbeelden hiervan zijn:
- "Samen limonade drinken na de wedstrijd. Dát is hockey!"
- Proosten met elkaar na de wedstrijd.
- Elkaar overeind helpen.
- Een complimentje uitdelen.
De campagne biedt ook praktijkgerichte casussen die verenigingen kunnen gebruiken om belangrijke gesprekken over sportiviteit en respect te voeren.
Lees ook: Nieuwe basketbalhal: Impuls voor Leiden en ZZ Leiden
De Week van Respect en de Rol van Trainers en Coaches
De Respect Foundation organiseert sinds 2006 de jaarlijkse bewustwordingscampagne 'Week van Respect'. De KNHB en de Respect Foundation werken samen om trainers en coaches te ondersteunen in hun rol als opvoeders van de toekomstige generatie. Plezier is de belangrijkste reden om te sporten en te blijven sporten, en daarom is het essentieel om aandacht te blijven geven aan dit thema.
Concrete Acties: De Blauwe Kaart als Compliment
Gedurende de maanden mei en juni promoot de KNHB via diverse kanalen de Blauwe Kaart. Met de Blauwe Kaart geven thuisspelende teams de tegenstander na de wedstrijd een compliment. Verenigingen kunnen een gratis Blauwe Kaart pakket aanvragen om deel te nemen aan dit initiatief.
Lokale Initiatieven: HC Tilburg als Voorbeeld
Verenigingen spelen een cruciale rol in het bevorderen van sportiviteit en respect. Bij HC Tilburg houdt de commissie sportplezier zich bezig met het stimuleren van positief gedrag. Zij hebben de eerste speeldag van de tweede seizoenshelft uitgeroepen tot S&R weekend om dit thema extra onder de aandacht te brengen van de jeugdteams en hun begeleiding. Tijdens dit weekend werden lolly's uitgedeeld aan toeschouwers om hen 'zoet' te houden en werden de basisregels en gedragsregels ('Respect the Rules') zichtbaar gemaakt.
Lees ook: Kwaliteit en conformiteit bij blauwe waterpolocaps.