Soest kent een rijk verenigingsleven, en sport speelt daarin een belangrijke rol. Dit artikel duikt in de geschiedenis van de handbalvereniging aan de Birkstraat in Soest, waarbij ook de bredere context van sportorganisaties in de gemeente wordt belicht.
De Opkomst van Sport in Soest
De sportieve activiteiten in Soest hebben een lange geschiedenis. Al in 1923 waren er pogingen om een voetbal- en atletiekclub op te richten, omdat de bestaande voetbalverenigingen kampten met organisatorische problemen en gebrekkige leiding. De behoefte aan goed georganiseerde sportclubs met beschaafde manieren was groot.
Voetbalvereniging "De Ploeg" en de Verzuiling
De oorsprong van de sportorganisatie Soest ligt in 1926. Kapelaan Schaepman van de Petrus en Paulusparochie zag het als een probleem dat katholieke jongemannen bij openbare voetbalclubs gingen spelen. Daarom besloot hij een katholieke voetbalvereniging op te richten, genaamd "De Ploeg". Deze oprichting paste in de tijdsgeest van de verzuiling, die in de 19e en vroege 20e eeuw sterk aanwezig was in Nederland. Katholieke en gereformeerde organisaties ontstonden op diverse gebieden, zoals gezondheidszorg, woningbouw en dus ook sport. "De Ploeg" sloot zich aan bij de Nederlandse Katholieke Sportfederatie.
Kapelaan C.J. van Wijk speelde een actieve rol binnen "De Ploeg" en zorgde voor een veld aan de Lange Brinkweg. De naam "De Ploeg" werd niet altijd positief ontvangen, en er werd gesuggereerd om de club "Be Quick" te noemen, wat destijds populairder was. Een nieuw veld aan de Birkstraat, achter café Du Passage (later "De Schouw"), gaf de vereniging een nieuwe impuls. Pastoor Wilhelmus Voss wijdde het veld plechtig in.
Rivaliteit en Fusie
In Soestdijk richtte pastoor A.G. Smit van de Mariaparochie in 1934 ook een katholieke voetbalvereniging op. Deze vereniging vond haar thuis aan het einde van de Kostverlorenweg, nabij de r.k. begraafplaats Soestdijk. Er ontstond echter een ongezonde rivaliteit tussen Be Quick en DIOS, wat geen goede reclame was voor de katholieke voetbalsport. Er waren zelfs "veldslagen" en overlopers, wat de organisatie bemoeilijkte.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
In 1938 werd het voortbestaan van DIOS ter discussie gesteld, maar uiteindelijk werd besloten door te gaan. In 1939 werd een nieuw terrein aan de Ferdinand Huijcklaan (het huidige Gildeterrein) in gebruik genomen. Na de moeilijke oorlogsjaren kwam in 1945 een fusie tot stand tussen Be Quick en DIOS, onder de nieuwe naam Be Quick Dios Combinatie (B.D.C.).
Invloed van de Geestelijkheid en Onderwijzers
De geestelijkheid had een grote invloed op de verenigingen. Zo vertelde pastoor R.G. Lommerse in 1948 aan Henk Butzelaar dat hij voorzitter van BDC moest worden, wat ook gebeurde. Ook onderwijzers uit het r.k. onderwijs droegen de vereniging een warm hart toe. Antoon Hilhorst was in 1945/46 voorzitter, en Evert Hilhorst was gedurende enkele jaren secretaris.
De Oprichting van de Dames Handbalvereniging
In 1950 richtten de dames en vriendinnen van de voetballers de dames handbalvereniging op. Piet Jansen, hoofd van de St Jozefschool, was van 1946 tot 1970 jeugdvoorzitter en de drijvende kracht achter het jeugdblad 'Tam Tam'.
De Sportorganisatie Soest: Van Voetbal tot Omni-vereniging
Met de komst van Herman Ankoné als voorzitter in 1968 koos de vereniging voor een organisatie waarin prestaties en gezelligheid hand in hand moesten gaan. Er waren grote ambities om een omni-vereniging te worden, waarbinnen meerdere sporten beoefend konden worden. In 1970 werd de naam gewijzigd in 'Sportorganisatie Soest'.
Handbalvereniging aan de Birkstraat
Hoewel de exacte details over de handbalvereniging aan de Birkstraat ontbreken, is het duidelijk dat deze vereniging een onderdeel was van de bredere Sportorganisatie Soest. De handbaltak profiteerde van de structuur en de faciliteiten die de overkoepelende organisatie bood. De locatie aan de Birkstraat, met het veld achter café Du Passage, was een belangrijke ontmoetingsplaats voor de leden.
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
Verdere Ontwikkelingen
- 1983: De atletiekafdeling ging verder als A.V. Pijnenburg.
- 1970: Meester Piet Janssen stopte omdat hij het niet eens was met het selectiebeleid. Theo Westerveld (Malatrasi) werd zijn opvolger.
- 1968-1978 en 1984-1986: Herman Ankoné was voorzitter.
- 1986-1992: Vier voorzitters wisselden elkaar af na een korte bestuursperiode.
- 1992: Paul Smit werd voorzitter en vervulde die functie ruim 17 jaar.
Bekende Namen
Verschillende spelers van s.o. Soest hebben de overstap gemaakt naar het betaalde voetbal, waaronder Robert Roest (PC Utrecht, Fortuna Sittard, AGOVV), Marcel van de Lugt (sc Gooiland), Peter Visee (sc Amersfoort), Ton Wolfsen (Go Ahead Eagles), Peter Heemskerk (PC Wageningen), Hi1mi Michi (PC Den Bosch, De Graafschap), Dennis Heijkamp (Helmond Sport), Bas Dreef (Ajax, RKC), Nico Verburg (FC Haarlem) en Casper Nelis (Ajax, Willem II). Jasper Kok, een oud-jeugdspeler, speelde bij RKC en Ajax en keerde in het seizoen 2009-2010 terug naar s.o. Soest.
Conclusie
De handbalvereniging aan de Birkstraat, als onderdeel van de Sportorganisatie Soest, heeft een rijke geschiedenis die nauw verbonden is met de ontwikkelingen in de Soester sportwereld en de maatschappelijke context van de verzuiling. De vereniging heeft bijgedragen aan de sportieve en sociale ontwikkeling van vele Soesters. De Sportorganisatie Soest staat bekend om zijn sterke organisatie en de inzet van vele vrijwilligers.
Lees ook: Hemelvaart Handbal: Programma en Meer
tags: #Birktstraat #handbalvereniging #Soest