Zaalhockey is een dynamische en snelle sport die unieke vaardigheden en strategieën vereist. Dit artikel biedt uitgebreide tips en inzichten voor zowel trainers als spelers, van keeperstraining tot tactische systemen, om je spel naar een hoger niveau te tillen.
De Essentiële Rol van de Keeper in Zaalhockey
De keeper speelt een cruciale rol in zaalhockey, misschien nog wel meer dan op het veld. Een topkeeper kan het verschil maken tussen winst en verlies. Wat maakt het keepen in de zaal zo anders?
Verschillen tussen Zaal- en Veldhockey voor Keepers
Het grootste verschil is de betrokkenheid bij het spel. Een zaalhockeykeeper domineert de cirkel en verdedigt niet alleen het doel, maar de hele cirkel. Bij man-tot-man verdediging kan de keeper zelfs verantwoordelijk zijn voor de diepe spits, hoog in de cirkel spelend om één-op-één duels aan te gaan. Positiespel en communicatie zijn essentieel. Als keeper heb je het beste overzicht en moet je, vooral bij een verdedigend systeem, de coaching op je nemen. Wedstrijdsituatief trainen en veel spelen is cruciaal om situaties te herkennen en sneller te anticiperen.
Specifieke Technieken voor Zaalhockeykeepers
Een goede zaalhockeykeeper beheerst technieken die minder vaak voorkomen op het veld. Omdat de bal niet hoog mag worden voorgegeven, kan de keeper lager zitten in één-op-één situaties, bijvoorbeeld met de Argentijnse techniek waarbij de knie naar de grond wordt gebracht om een groot blok te vormen en toch mobiel te blijven. Ook mogen rebounds niet hoog wegspringen, wat een andere techniek vereist.
Mentale Aspecten van Keepen in de Zaal
Mentale aspecten spelen in de zaal een minder grote rol dan op het veld. Het snelle spel laat weinig tijd om na te denken, en er zijn veel kansen om jezelf te onderscheiden en fouten goed te maken. Concentratie is belangrijk, maar het spel houdt je vanzelf alert. Een blunder blijft minder lang hangen dan bij veldhockey.
Lees ook: Diepgaande Blik op Juliana Korfbal Zaal
Strafcorners: Uitlopen of Blijven Staan?
Bij strafcorners zijn er twee opties: uitlopen of blijven staan. Uitlopen is noodzakelijk als de bal hard en direct op doel wordt gepusht. Blijven staan is beter als de corner wordt afgeschoven, tenzij de tegenstander een zwakke hoofdcorner heeft of vaak scoort uit een afgeschoven corner. Maak hierover duidelijke afspraken en neem als keeper een leidende positie in de verdediging. Reactiesnelheid is essentieel, zowel bij het uitlopen als bij het blijven staan. Anticipeer op de acties van de strafcornernemer en zorg dat je tijdig stilstaat.
Alternatieve Strategieën bij Strafcorners
Naast blijven staan en rechtop uitlopen, kiezen sommige keepers voor een sliding. Dit wordt echter afgeraden vanwege de afstand tot de bal en het feit dat je direct uitgespeeld bent. Bij een afgeschoven corner is hoog blijven een groot goed, maar een duik of sliding kan worden ingezet om een bal weg te tikken of te blokken.
Strafballen: Reageren of een Hoek Kiezen?
Bij het verdedigen van een strafbal is het belangrijk om het de nemer zo moeilijk mogelijk te maken en je eigen kwaliteiten te erkennen. Op topniveau kun je soms een hoek kiezen, maar het heeft de voorkeur om zo lang mogelijk te wachten en te reageren.
De Zesde Veldspeler: Een Risicovolle Tactiek
Het wisselen van de keeper voor een extra veldspeler kan effectief zijn als het team de tactiek op de juiste manier toepast. Maak vooraf duidelijke afspraken en oefen deze tactiek op de training, anders is het nutteloos.
Training en Coaching van Zaalhockeykeepers
Het gebrek aan trainingsruimte is een groot probleem in Nederland. Desondanks is trainen essentieel om zaalhockey onder de knie te krijgen. Keeperstraining is een essentieel onderdeel van de zaalhockeyperiode.
Lees ook: Duik in de geschiedenis van het EK Zaalhockey voor Dames
Effectieve Keeperstraining
Tijdens keeperstrainingen kunnen technieken worden geoefend en verfijnd, en kan er specifiek worden gewerkt aan startsnelheid en reactievermogen. Benut de tijd en ruimte optimaal door de warming-up in de gang te doen en een spits een scoringsoefening te laten doen op de keeper tijdens de passoefening van de spelers. Beperk je tot de specifieke technieken voor zaalhockey.
De Rol van de Coach
Als trainer en/of coach ga je in de zaal niet anders met je keeper om dan op het veld. Gebruik je keeper volwaardig en daag hem uit om meer te doen dan alleen ballen stoppen. Geef hem bijvoorbeeld de taak om de verdediging neer te zetten en leg het belang uit van communicatie. Houd rekening met de keeper bij het voorbereiden van een training en betrek hem effectief bij elke oefening.
Tactische Voorbereiding en Wedstrijdtips voor Coaches
Voorafgaand aan de wedstrijd doe je als coach een kleine voorbereiding. Soms aan de hand van de training, maar meestal gebeurd dit s’ochtends aan de keukentafel. Een klein stappenplan om je houvast te bieden zodat je niks vergeet en je je team naar behoren kan instrueren.
- Maak een opstelling, al dan niet gebaseerd op aanwezigheid of trainingsinzet.
- Behandel de aanvallende en verdedigende strafcorner.
- Geef 1 wedstrijd gerichte tip per speler.
Tijdens de wedstrijd zijn er ook gegevens die handig zijn om te noteren. Na de wedstrijd sluit je de wedstrijd gezamenlijk af, bewaar vooral ook je voorbereiding en notities van de wedstrijd. Geef opbouwende kritiek, leerpunten en vooral complimenten. Zeker na een nederlaag is het makkelijk om alleen maar negatief te zijn. Hier leert niemand iets van en drukt de stemming. Geef elke wedstrijd 3 algemene gerichte tips mee aan je team. Dit kan je doen aan de hand van de vorige wedstrijd of je tactisch plan. Ook individuele tips zijn natuurlijk heel goed bruikbaar om spelers individueel te verbeteren. Denk er hierbij wel aan dat teveel aanwijzingen snel vergeten worden en een enkele tip heel effectief kan werken. Sterk in balbezit. Meer controle schoten op goal. Geconcentreerd in de mandekking verdedigend. Snel schakelen bij balverlies. Iedereen een x aantal meters terug. Midden dicht. Laat de tegenstander buitenom hockeyen. Bal/help kant. Van je kant af hockeyen. Tellen van tegenstanders. Staan er meer tegenstanders dan teamgenoten in je omgeving. Effectief je techniek gebruiken, geen onnodige bewegingen.
Teun Rohof's Tien Serieuze Zaaltips
Teun Rohof, een ervaren zaalhockeyinternational, deelt tien serieuze tips voor de zaalcompetitie:
Lees ook: Tips voor een perfect zaalvoetbaltoernooi
- Ken de balken: De balken zijn elke week anders, dus probeer ze niet te vaak te gebruiken.
- Naar de kop van de cirkel: Probeer zo snel mogelijk naar de kop van de cirkel te komen en creëer ruimte voor de pass naar voren.
- Basistechnieken: Begin elke training met tien minuten basistechnieken.
- Schakelmomenten en strafcorners: Oefen de schakelmomenten en strafcorners, want daar ga je in het zaalhockey uit scoren.
- Aangeven vanaf rechts: Vanaf de rechterkant aangeven op de forehand van de sleper is het makkelijkst en snelst.
- Keeper moet lopen: De keeper moet gaan lopen bij de strafcorner, want die is het beste beschermd.
- Kromming van de stick: Zorg ervoor dat de kromming van je zaalstick dezelfde kromming heeft als de stick waarmee je op het veld speelt.
- Grote handschoen: Neem de handschoen die zo groot is als toegestaan, zodat je hand zo goed mogelijk is beschermd.
- Houten of kunststof sticks: In Duitsland en Oostenrijk hockeyen ze in de zaal veel met houten sticks, omdat hout meer gevoel heeft.
- Passafstanden klein houden: Maak bij de jeugd de passafstanden op eigen helft wat kleiner, zodat ze makkelijk kunnen overspelen.
Het Spelconcept van het Nederlands Zaalteam
Robin Rösch, de succesvolle bondscoach van het Nederlands zaalteam heren, legt uit hoe het spelconcept tot stand kwam:
- Technische perfectie: Je moet aan de bal in een kleine ruimte in staat zijn keuzes te maken die je kunt dromen.
- Breed spelen: De technische perfectie van het ‘breed’ spelen, waarbij continu van hoogte en breedte wordt veranderd, is essentieel om de ruimte te creëren om tot een aanval te komen.
- Laag verdedigen: Goed laag verdedigen is van levensbelang.
- Counter en tegen-counter: De counter en de zogenaamde ‘tegen-counter’ zorgen veel vaker voor rendement dan een opbouw.
- Creativiteit: Vanuit structuur volgt creativiteit. De kaders worden geschetst door het keihard trainen en bijschaven van techniek. De creativiteit zit in de spelers.
Aanvallende Tactieken
Het Nederlands zaalteam speelt bijvoorbeeld met een carrousel met de voorste drie spelers. De twee achterste spelers moeten zorgen dat ze de bal technisch perfect op en neer schuiven en daarbij steeds veranderen van hoogte en breedte. Ze kiezen er vaak voor om in een zogenaamde L-formatie op te bouwen.
Fasen van het Spel
- Voorbereiding: Dit gebeurt door het op en neer schuiven door de achterste twee.
- Manipulatie: De fase waarin je de verdediging dwingt fouten te maken.
- Afronding: Het is makkelijker een pass die vanaf rechts naar links komt ineens op doel te krijgen dan een bal van links naar rechts.
Belangrijke Tactische Elementen
- Kleine helften: In de zaal speel je over het algemeen twee keer twintig minuten.
- Extra veldspeler: Er wordt vaker dan op het veld gekozen om een extra veldspeler in te brengen voor de keeper.
- Verdedigen: Aangezien je middels een opbouw bijna niet tot scoren komt, is het zaak dat je verdedigen in jouw spelconcept meeneemt.
Verdediging in de Zaal
Bij verdedigen in de zaal ben je afhankelijk van de kwaliteiten van jouw spelers. De spelers dienen goed laag te kunnen zitten. De bal mag niet over de stick gelift worden. Hoe meer je richting de man met de bal durft te stappen, hoe kleiner de hoek is die hij kan benutten om een pass te spelen. Als je goede teamafspraken hebt over waar je de bal wilt afpakken, kun je als team de ideale druk spelen. De backhand kun je verdedigend het best zo min mogelijk gebruiken.
Systemen
- Volle druk: Bij Oranje Zwart speelden ze in het verleden zeer succesvol met volle druk.
- Half court press: Bij Amsterdam en het Nederlands team spelen ze met name half court press.
Strafcorner in de Zaal
De strafcorner bij zaalhockey is misschien nog wel van doorslaggevender belang dan bij veldhockey. Het spelconcept bij de strafcorner wordt door spelers en technische perfectie bepaald.
Verdedigende Corner
Verdedigend is het een groot verschil met veldhockey dat, op één speler na, iedereen plaats dient te nemen aan de kant van de goal waar de strafcorner niet wordt aangegeven. De rol van de keeper is bij de verdedigende corner heel groot.
Aanvallende Corner
Een goede corner bestaat uit mogelijkheden om vanaf beide kanten aan te geven, direct te scoren en via de afschuif te scoren. In de zaal moet iedereen verplicht een specialisme hebben bij de corner.
De Rol van de Keeper bij de Verdedigende Corner
Keepers in de zaal bepalen voor een groot deel hoe je kunt verdedigen. Er zijn 2 uitersten van keepers: de keeper die het liefst door de hele cirkel gaat en de lijnkeeper. Jouw uiteindelijke spelconcept is hier ook afhankelijk van.
Het Gebruik van de Balken
Leer om de balken zo min mogelijk te gebruiken, omdat de balken overal verschillend zijn.
Fysieke Componenten
Naast technische perfectie is de fysieke component van het zaalhockey ook erg groot.
Trainingsoefeningen voor Zaalhockey
Zaalhockey is een intensieve sport die technische vaardigheden, strategisch inzicht en fysieke conditie vereist. Een centrale aanpak in zaalhockeytraining is het spelgericht trainen, waarbij kinderen leren om hun technische vaardigheden in situaties te gebruiken die gelijk lijken aan een werkelijke wedstrijd.
Spelgerichte Oefeningen
- De dobbelsteen: De bal wordt door meerdere spelers doorgegeven, terwijl ze zich tegelijkertijd moeten bewegen in een patroon dat lijkt op een dobbelsteen.
- Hoek in, hoek uit: De bal wordt doorgegeven via meerdere spelers die in de hoeken van een veld staan.
- Opbouw ligbed-oefening: Spelers leren hoe ze een bal efficiënt naar voren kunnen brengen, zonder dat de bal op de grond valt.
Actieve Oefeningen
- Ballen op doel rammen: In plaats van dat spelers bal per bal doorgeven, wordt een wedstrijd gespeeld waarbij de bal op het doel gericht wordt, waarna ze naar een verzamelpunt lopen.
- Partijvorm: Een training in de zaal die minder stilleggen en meer partijvorm bevat.
Oefeningen voor Ouders en Kinderen
- Overslaan: Het kind slaat de bal met de stick op en neer.
- Passeerbewegingen: Kinderen en ouders oefenen dummies, liften of turns, waarbij een verdediger als tegenstander fungeert.
- Hooghouden: Spelers leren om de bal in de lucht te houden met de stick.
Zaalclinics
- Technieken: Aandacht voor technieken zoals passen, aanvallen en verdedigen.
- Spelinzicht: Het herkennen van ruimtes en het positioneren.
- Snelheid en beweeglijkheid.
Tips voor Keepers van Alexandra Heerbaart
Alexandra Heerbaart, keepster van SCHC, deelt 13 tips voor zaalkeepers:
Algemeen
- Blijf coachen, kies posities en blijf betrokken: Betrokkenheid is essentieel omdat het spel zo snel gaat.
- Blijf scannen: Let op waar tegenstanders staan en hoe ze hun stick vasthouden.
- Nooit naar achteren hangen: Let op je balans. De bal mag niet stuiteren in de zaal, dus ga niet naar achteren hangen.
- Sprintjes: Doe vooral sprintjes tijdens de training en warming up.
- Wissel uitkomen af: De timing wanneer je uitkomt is lastiger in de zaal dan op het veld.
Strafcorner
- Bestudeer het ritme van de aangever: Kijk of ze met hun hoofd naar boven of beneden aangeven, zodat je je eigen start kunt optimaliseren.
- Meteen weg: Zorg dat je bij het uitlopen meteen weg bent.
- Echt gaan keepen: Probeer vlak voor de cirkelrand weer echt te gaan keepen.
- Alles blijven geven: Elke strafcorner alles blijven geven.
- Baas over de strafcornerverdediging: Als keeper ben je de baas over de strafcornerverdediging.
Materiaal
- Zaalmateriaal op orde: Zorg dat je zaalmateriaal op orde is.
- Schoenen niet te glad: Zorg dat je schoenen niet te glad en stoffig worden.
- Zaalstick niet te licht: Zaalstick moet niet te licht zijn, vanwege de vele grondduels met andere sticks.
Gouden Regels voor Hockeytrainers
- Maak echte hockey oefeningen.
- Coach op wat goed gaat; vermijd negatieve coaching.
- Stimuleer om forehand en backhand te trainen.
- Creëer succesbeleving; veel kunnen scoren.
- Speel kleine partijvormen.
- Laat niveau tegen niveau spelen.
- Laat keepers veel mee hockeyen.
- Techniek; veel herhalingen in diverse omstandigheden.
- Inzicht; daag spelers uit eigen keuzes te maken.
- Stel neutrale en open vragen.
- Zorg voor plezier tijdens trainingen.
Zaalhockey Spelsystemen
Zaalhockey is een prachtig spel en kan een team veel leermomenten brengen op technisch gebied, maar zeker ook op het gebied van de tactiek. Het spelsysteem is je tactische basis op de wedstrijddag. Als coach heb je de mogelijkheid om je team te laten spelen zoals jij dat zelf graag wilt. Wij zullen je altijd aanraden om hierbij goed te kijken naar de spelers die je hebt. Zij moeten het tenslotte uitvoeren. Vaak kiezen coaches voor één vast systeem dat geschikt is voor de spelers die je tot je beschikking hebt.
Voorbereiding Zaalhockey Wedstrijd
Voorafgaand aan de zaalhockey wedstrijd doe je als coach een kleine voorbereiding. Soms aan de hand van de training, maar meestal gebeurd dit s’ochtends aan de keukentafel. Een stappenplan om je houvast te bieden zodat je niks vergeet en je je team naar behoren kan instrueren staat hieronder. Als extra tip wil ik je meegeven dat je ook aan de meegekomen ouders duidelijk moet maken dat aanmoedigen perfect is, maar instructies van de coach komen. Maak een opstelling, al dan niet gebaseerd op aanwezigheid of trainingsinzet. Geef 1 wedstrijd gerichte tip per speler. Tijdens de wedstrijd zijn er ook gegevens die handig zijn om te noteren. Na de wedstrijd sluit je de wedstrijd gezamenlijk af. Zeker bij de 1e zaalwedstrijd van de twee is dat belangrijk. Bewaar vooral ook je voorbereiding en notities van de wedstrijd. Je speelt immers twee keer tegen een tegenstander. Geef opbouwende kritiek, leerpunten en vooral complimenten. Er gaan ook altijd dingen goed. Zeker na een nederlaag is het makkelijk om alleen maar negatief te zijn. Niemand leert daar iets van en drukt de stemming. Onthou altijd dat het gaat om plezier en opleiding.
Materiaal: Sticks, Schoenen en Bescherming
In tegenstelling tot veldhockey is het in de zaal alleen toegestaan om de bal te pushen over de grond, behalve bij een doelpoging. Om die reden zijn zaalhockeysticks een stuk lichter en platter dan veldhockeysticks. Zaalsticks komen voor in zowel hout als kunststof. Om die reden moeten zaalschoenen naast een goede ondersteuning ook een gripvaste buitenzool hebben. Het dragen van een bitje en scheenbeschermers is voor zowel zaal- als veldhockey even belangrijk en verplicht. Ondanks dat het dragen van een hockeyhandschoen niet verplicht is, is het om die reden alsnog erg belangrijk. Allereerst moeten keepers de riempjes van hun legguards en klompen vervangen, aangezien de metalen gespjes anders de zaalvloer beschadigen. Verder zijn er speciale hoezen voor zowel de legguards als de handschoenen. Hierdoor kan je als keeper betere slidings maken.
tags: #begeliding #zaalhockey #tips