In de wereld van participatie en buurtbeheer, waar de belangen en emoties soms hoog oplopen, kan een creatieve benadering wonderen doen. Live-tekenen, en specifiek het gebruik van cartoons, kan een verrassend effectief middel zijn om complexe situaties te relativeren, de dialoog te bevorderen en zelfs tot constructieve oplossingen te komen. Dit artikel onderzoekt hoe getekende verslagen, met een knipoog, kunnen bijdragen aan een positieve sfeer en een vruchtbare discussie, aan de hand van een concrete casus: een bewonersbijeenkomst over de herinrichting van een park.
De context: Een park, vele belangen
Het park. Een groene oase in de wijk, bedoeld als plek van ontmoeting, spel en ontspanning. Het park is van degenen die het gebruiken en dus van iedereen. Maar de realiteit is vaak complexer. Verschillende groepen gebruikers hebben verschillende behoeften en soms botsen die. Zo ook in dit geval. Er zijn plannen om het park in de buurt te verbeteren met speeltoestellen, beplanting en bewonersinitiatieven. Daarbij staat ‘ontmoeting’ hoog in het vaandel.
Aan de ene kant zijn er de bewoners die plezier beleven aan het park, die de groene ruimte waarderen en de mogelijkheid om te ontspannen en te recreëren. Ze zien de potentie van het park als een verbindende factor in de buurt.
Aan de andere kant zijn er de bewoners die overlast ervaren. Jongeren die tot laat in de nacht basketballen, hondenpoep op de paden, geluidsoverlast… Het zijn klachten die vaak voorkomen in stedelijke parken. Een mevrouw vertelt dat ze regelmatig in haar badjas de jongeren aanspreekt omdat ze niet kan slapen van het geluid van de stuiterende basketbal. Een andere bewoner geeft aan dat hij, als hij zijn zakje hondenpoep wil weggooien, eerst een slalom moet maken tussen alle drollen waarmee het park bezaaid ligt.
Het resultaat: frustratie en irritatie. Bewoners zijn boos vanwege het gebrek aan toezicht en handhaving. In hun ogen laat de gemeente hen in de kou staan en komen ze nu weer met mooie praatjes aanzetten. De angst is dat de bijeenkomst enkel en alleen georganiseerd is om weer een vinkje te zetten: Inspraakavond gedaan, en door. Eén bewoner is immers al stampvoetend huiswaarts gekeerd, ondertussen grommend: “Niks doen ze! Helemaal niks!”
Lees ook: Basketbal taart versieren
De rol van de live-tekenaar: Tact en relativering
In deze gespannen sfeer werd een live-tekenaar ingeschakeld. De taak: de onderwerpen met de nodige tact en relativering te benaderen, de essentie van de discussie te vangen en te vertalen naar begrijpelijke en humoristische beelden.
De uitdaging was om de pijnpunten te benoemen zonder de boel verder op te hitsen. Om de verschillende perspectieven te laten zien zonder partij te kiezen. Om de absurditeit van sommige situaties te belichten zonder de betrokkenen te kwetsen.
De live-tekenaar koos voor een aanpak waarbij de realiteit werd weergegeven door middel van cartoons. Cartoons kunnen complexe situaties vereenvoudigen en toegankelijk maken. Ze kunnen een lach opwekken en daarmee de spanning verminderen. Ze kunnen een spiegel voorhouden en daarmee tot zelfreflectie aanzetten.
De cartoons: Een spiegel met een knipoog
De tekeningen die de live-tekenaar maakte, waren herkenbaar en raak. Ze speelden in op de dagelijkse realiteit van de bewoners, op hun frustraties en hun wensen.
- De hondenpoep: Een hond die trots naar zijn baasje kijkt dat zigzaggend tussen de hondendrollen een vuilnisbak bereikt. Een herkenbaar beeld voor veel bewoners, dat de problematiek van de hondenpoep op een humoristische manier aankaart.
- De basketballers: Een basketballer die alleen tussen 14.00 en 14.30 uur welkom is op zijn omheinde speelplek. Een karikatuur van mogelijke, onrealistische oplossingen, die de discussie over de geluidsoverlast op een luchtige manier benadert.
- De geluidsoverlast: Een bewoner die het geluid van een stuiterende basketbal prefereert boven een aangeboden buurtconcert. Een ironische weergave van de verschillende voorkeuren en de moeilijkheid om iedereen tevreden te stellen.
Natuurlijk, openingstijden van een half uur en vier toezichthouders bij een kind dat in de zandbak speelt is wat al te gortig. Maar de situaties refereren aan de dagelijkse realiteit en de daaropvolgende reacties die mensen verder van elkaar doen afstaan.
Lees ook: Specificaties Wilson Basketbal Maat 6
Het effect: Comic relief en verbinding
De reacties op de cartoons waren positief. Om de tekeningen die de live-tekenaar aan het einde van de avond presenteert, wordt hartelijk gelachen. Buurtbewoners herkennen de absurditeit van de situaties en komen de tekenaar na afloop complimenteren. De medewerkers van de gemeente zijn zichtbaar opgelucht; de cartoons hebben duidelijk gezorgd voor wat ‘comic relief’.
De cartoons zorgden voor een ontspanning van de sfeer en een opening voor een constructieve dialoog. Ze boden een gemeenschappelijk referentiekader, een gedeelde ervaring waarover gelachen kon worden. Ze maakten de problemen bespreekbaar op een minder beladen manier.
Maar het effect ging verder dan alleen 'comic relief'. De cartoons zetten ook aan tot nadenken. Ze lieten de bewoners zien dat hun problemen werden gehoord en erkend. Ze gaven hen het gevoel dat ze niet alleen stonden met hun frustraties. Ze stimuleerden hen om op zoek te gaan naar oplossingen, om met elkaar in gesprek te gaan en om compromissen te sluiten.
Tijdens de gesprekken die erop volgen worden plannen gemaakt voor een vervolg. Er wordt weer gepraat, en er ontstaan plannen voor de toekomst. Wat als koningin Máxima het park zou openen tijdens de Straatspeeldag?
De meerwaarde van getekende verslagen
Deze casus illustreert de meerwaarde van getekende verslagen, en in het bijzonder van cartoons, in complexe participatieprocessen.
Lees ook: Marijkesingel Barendrecht basketbal
- Relativering: Cartoons kunnen de spanning verminderen en de discussie op een luchtiger niveau brengen.
- Verbinding: Cartoons kunnen een gemeenschappelijk referentiekader creëren en de betrokkenheid van de deelnemers vergroten.
- Visualisatie: Cartoons kunnen complexe informatie vereenvoudigen en toegankelijk maken voor een breed publiek.
- Creativiteit: Cartoons kunnen nieuwe perspectieven bieden en de deelnemers stimuleren om out-of-the-box te denken.
- Documentatie: Cartoons kunnen een waardevol verslag vormen van de bijeenkomst, dat op een aantrekkelijke en begrijpelijke manier de belangrijkste punten samenvat.