Basketbal is een dynamische en veelzijdige balsport die wereldwijd wordt beoefend. Twee teams strijden om punten te scoren door een bal door de basket van de tegenstander te werpen, terwijl ze tegelijkertijd proberen te voorkomen dat de tegenstander scoort. Het spel vereist spelinzicht, balvaardigheid en doorzettingsvermogen. Geweld is uit den boze, wat basketbal tot een aantrekkelijke sport maakt voor een breed publiek.
De Basis van Basketbal
Het doel van basketbal is simpel: scoor meer punten dan de tegenstander. Dit gebeurt door de bal door de ring (basket) van de tegenstander te werpen. Tegelijkertijd moet je voorkomen dat de tegenstander scoort in jouw basket.
Spelregels in een Notendop
- Voortbewegen van de bal: De bal mag alleen worden voortbewogen door te dribbelen (stuiteren) of door te passen naar een medespeler.
- Teamwerk: Medespelers zonder balbezit mogen zich vrij over het veld bewegen om zich in een gunstige positie te brengen.
- Scoren: Punten worden gescoord door de bal door de basket te werpen. De waarde van een worp hangt af van waar de speler zich bevindt op het veld.
Geschiedenis van Basketbal
Basketbal kent een relatief korte, maar rijke geschiedenis. Het spel werd in de winter van 1891 bedacht door de Amerikaan James Naismith.
Het Ontstaan in Massachusetts
James Naismith, een sportleraar in Massachusetts, kreeg de opdracht om een binnenspel te verzinnen voor zijn leerlingen, omdat het te koud was om buiten te sporten. Hij wilde een spel creëren zonder fysiek geweld.
Perzikmanden als Baskets
Naismith hing twee perzikmanden op aan het plafond van de gymzaal. De klas werd verdeeld in twee teams van vijf spelers. Het doel was om een bal zo vaak mogelijk in de perzikmand van de tegenstander te gooien. Later werden de bodems van de manden verwijderd om het spel te versnellen. Vandaag de dag gebruiken we een ring met een netje.
Lees ook: Basketbal taart versieren
De Introductie in Nederland
Basketbal kwam naar Nederland dankzij Directeur Blijenberg van de Militaire Sportacademie. Hij had in Springfield leren basketballen en besloot zelf lessen te geven toen hij terugkwam uit Amerika, waar basketbal in Nederland nog onbekend was.
Groei en Populariteit
Ondanks een tekort aan geschikte gymzalen, werd het Amsterdams Basketbal Comité opgericht. Al snel waren er 35 teams die meededen aan competities. De Tweede Wereldoorlog onderbrak de ontwikkeling, maar na de oorlog werd de Nederlandse Basketball Bond (NBB) opgericht om aan de groeiende vraag te voldoen. In 1963 begonnen bedrijven met het sponsoren van basketbalteams, wat een belangrijke impuls gaf aan de sport. In de jaren 80 investeerden gemeenten in meer gymzalen, wat de populariteit verder ten goede kwam.
Spelers, Teams en Uitrusting
Een basketbalwedstrijd wordt gespeeld door twee teams die het tegen elkaar opnemen. Er zijn specifieke regels met betrekking tot de samenstelling van teams en de uitrusting van de spelers.
Team Samenstelling
- Een team bestaat uit maximaal 12 spelers, een coach en maximaal 8 begeleiders (waarvan maximaal 2 assistent-coaches).
- Alle namen van de deelnemende spelers, coaches en assistent-coaches moeten voor de wedstrijd op het wedstrijdformulier staan.
Kleding en Bescherming
- De shirts en broeken van de spelers moeten één overheersende kleur hebben.
- Het thuisteam speelt in hun eigen kleur, terwijl het bezoekende team in reserveshirts speelt als beide teams normaal gesproken dezelfde kleur dragen.
- Harde bescherming is over het algemeen niet toegestaan, met uitzondering van brillen zonder puntige hoeken, bescherming voor een gebroken neus en kniebescherming bedekt met zacht materiaal.
Blessures en Onderbrekingen
- Bij een blessure kunnen de scheidsrechters de wedstrijd stilleggen.
- Als een speler niet binnen 15 seconden hersteld is, moet hij worden vervangen.
- Als de coach een time-out neemt en de speler herstelt binnen die time-out, mag hij verder spelen.
- Wanneer een speler hulp ontvangt van de coach, een medespeler of de teamverzorger, moet hij worden vervangen.
Speeltijd en Periodes
De duur van een basketbalwedstrijd is afhankelijk van de leeftijdscategorie van de spelers.
Verschillende Leeftijdscategorieën
- Vanaf U14: Vier periodes van 10 minuten speeltijd.
- U10 en U12: Acht periodes van 4 minuten.
Rustperiodes
- Tussen de eerste, tweede, derde en vierde periode zit telkens 2 minuten rust.
- Tussen de tweede en derde periode is er een langere rust: 10 minuten bij een afdelingscompetitie en 15 minuten bij een landelijke competitie.
Verlenging
- Bij een gelijke stand na de reguliere speeltijd wordt de wedstrijd verlengd met 5 minuten.
- Indien de stand na de verlenging nog steeds gelijk is, volgen er extra verlengingen van 5 minuten totdat er een winnaar is.
Begin en Einde van Periodes
- Een nieuwe periode begint wanneer een speler de bal aanraakt.
- Een periode eindigt met het signaal vanaf de jurytafel dat de speeltijd is afgelopen.
- In de tweede helft van de wedstrijd wisselen de teams van basket. Bij een verlenging spelen teams op dezelfde basket als in de tweede helft.
Puntentelling
In basketbal kunnen punten op verschillende manieren worden gescoord, met elk een eigen waarde.
Lees ook: Specificaties Wilson Basketbal Maat 6
Vrije Worp
Een vrije worp is 1 punt waard.
Worp Binnen de Cirkel
Een succesvolle worp binnen de cirkel levert 2 punten op.
Driepunter
Een worp van buiten de driepuntslijn is 3 punten waard en is de moeilijkste manier om te scoren.
Tijdsbeperking
Een team heeft 24 seconden de tijd om te schieten. Als de bal de ring niet raakt binnen die tijd, krijgt de tegenpartij de bal.
Belangrijke Spelregels
Naast de basisregels zijn er nog een aantal belangrijke spelregels die het spel beïnvloeden.
Lees ook: Marijkesingel Barendrecht basketbal
Loopregel
De loopregel verbiedt spelers om met de bal te lopen zonder te dribbelen. Een speler mag wel pivoteren, waarbij één voet op de grond blijft terwijl de andere voet wordt verplaatst.
Dribbelen
Dribbelen is het voortbewegen van de bal door hem te laten stuiteren. Een speler mag niet opnieuw dribbelen nadat hij de bal heeft vastgehouden, tenzij hij eerst een schot op het doel waagt of de bal naar een medespeler passt.
Voetbal
Het is een overtreding als de bal opzettelijk of per ongeluk in aanraking komt met de voet of het onderbeen van een speler.
Uitbal
De bal is uit wanneer hij een speler buiten het speelveld raakt, de vloer, het plafond of een voorwerp buiten het speelveld raakt, of de steunen, apparatuur of de achterkant van het bord raakt.
Overtredingen en Straffen
Er zijn verschillende overtredingen in basketbal, die elk hun eigen straffen hebben.
Loopfout
Een loopfout wordt geconstateerd wanneer een speler stopt met dribbelen en daarna opnieuw begint, of wanneer de pivotvoet wordt opgetild terwijl de bal nog in bezit is.
Tijdsovertredingen
- 3-Secondenregel: Een verdediger mag niet langer dan 3 seconden in de bucket (het gebied onder de basket) van de tegenstander staan.
- 5-Secondenregel: Bij een inworp mag een speler de bal niet langer dan 5 seconden vasthouden.
- 8-Secondenregel: Een team moet binnen 8 seconden de eigen speelhelft verlaten.
- 24-Secondenregel (Shot Clock): Een aanval mag niet langer dan 24 seconden duren.
Double Dribble
Een speler mag niet opnieuw beginnen met dribbelen nadat hij de bal heeft vastgehouden.
Held Ball
Een held ball is een situatie waarin twee spelers van verschillende teams tegelijkertijd de bal vasthouden.
Goaltending
Een verdediger mag een bal die op weg is naar de basket niet aanraken als de bal zich in een neerwaartse beweging bevindt en nog geen contact heeft gemaakt met de ring.
Backcourt Violation
Zodra een team de bal over de middenlijn heeft gebracht naar de aanvallende helft, mag de bal niet meer teruggespeeld worden naar de verdedigende helft.
Persoonlijke Fouten
Een persoonlijke fout wordt gemaakt bij opzettelijk lichamelijk contact met een tegenstander. Bij 5 persoonlijke fouten moet een speler het veld verlaten.
Technische Fout
Een technische fout wordt gegeven bij ongehoorzaamheid richting de scheidsrechter.
Ons portieve Fout
Een ons portieve fout wordt gegeven bij lomp en overbodig lichaamscontact zonder enige kans op balbezit.
Diskwalificerende Fout
Een diskwalificerende fout wordt gegeven bij grofheid of erge onsportiviteit, zoals geweld en schelden.
Hoe Speel Je Basketbal?
Basketbal is een teamsport waarbij twee teams proberen te scoren in elkaars basket. Het is een sport met veel regels, vooral tijdsregels, waar spelers rekening mee moeten houden.
Benodigdheden
- Een team
- De juiste uitrusting (sportkleding en geschikte sportschoenen)
- Een geschikt speelveld
- Een basketbal
- Een basket met ring
- Een scheidsrechter
- Een bord om de tijd bij te houden
Leer de Regels
Voordat je begint met basketballen, is het handig om de regels te kennen. Er zijn veel dingen waar je rekening mee moet houden.
Posities
Er zijn verschillende posities in basketbal:
- Center
- Power-forward
- Small-forward
- Shooting-guard
- Point-guard
Schottechnieken
Er zijn verschillende schottechnieken:
- Jumpshot
- Hookshot
- Layup
- Dunk
- Driepunter
- Alley oop
Competities
Basketbal wordt op verschillende niveaus gespeeld, van amateurcompetities tot professionele competities zoals de NBA.
FIBA Basketbal
De FIBA (Fédération Internationale de Basketball) organiseert internationale competities.
Leeftijdscategorieën
Er zijn verschillende leeftijdscategorieën in basketbal, elk met hun eigen regels en afmetingen van het speelveld.
| Leeftijdscategorie | Leeftijd | Speeltijd | Baskethoogte | Balmaat |
|---|---|---|---|---|
| Senioren | 22 jaar en ouder | 4x10 | 3.05 meter | 7 |
| U22 | 20-21 jaar | 4x10 | 3.05 meter | 7 |
| U20 | 18-19 jaar | 4x10 | 3.05 meter | 7 |
| U18 | 16-17 jaar | 4x10 | 3.05 meter | 7 |
| U16 | 14-15 jaar | 4x10 | 3.05 meter | 6 |
| U14 | 12-13 jaar | 4x10 | 3.05 meter | 6 |
| U12 | 10-11 jaar | 8x4 | 2.60 meter | 5 |
| U10 | 8-9 jaar | 8x4 | 2.60 meter | 5 |
| U8 | 7 en jonger | 8x4 | 2.60 meter | 4 |
Rolstoelbasketbal
Rolstoelbasketbal is een variant van basketbal die wordt gespeeld door mensen met een lichamelijke beperking.
NBA
De NBA (National Basketball Association) is de belangrijkste professionele basketbalcompetitie in Noord-Amerika.
Benodigdheden Om Te Basketballen
Om te basketballen heb je een aantal dingen nodig:
- Geschikt speelveld
- Basketbal
- Basket met ring
- Goede sportschoenen
- De juiste sportkleding
- Een scheidsrechter
- Een bord om de tijd bij te houden
Veelgestelde Vragen
Hieronder vind je antwoorden op enkele veelgestelde vragen over basketbal.
Wat zijn de verschillen tussen NBA en FIBA?
De NBA en FIBA hanteren verschillende regels met betrekking tot de afmetingen van het speelveld, de hoogte van de basket, de speeltijd en de puntentelling.
Wat is het gewicht van een basketbal?
Het gewicht van een basketbal varieert afhankelijk van de maat.
Overige Interessante Informatie
- Basketbal is een snelle, leuke, uitdagende, gezellige en spectaculaire sport.
- In Nederland wordt bij de jeugd de versneld innemen regel toegepast, hoewel dit geen officiële FIBA regel is.
- Wil je competitie spelen? Dan vraagt de Nederlandse Basketball Bond je het ‘Spelregelbewijs’ te halen.
Materiaal van de Basketbal
Een basketball is van rubber of leer. Er zijn 4 maten ballen:
- Maat 4 (kleinste maat): wordt gebruikt door kinderen jonger dan 8 jaar.
- Maat 5: wordt gebruikt door kinderen t/m 12 jaar.
- Maat 6: wordt gebruikt door iedereen vanaf 13 jaar.
- Maat 7 (grootste maat): wordt alleen gebruikt door jongens/mannen vanaf 15 jaar.
Basketbalveld
Er zijn verschillende manieren om een basket op te hangen. Je kan een basket aan de muur hangen of aan een paal maar er zijn ook baskets die je kan verrijden (deze zie je vaak in de sporthal). De ring heeft een diameter van 45 centimeter. Best groot want een bal past dus meer dan 2 keer door de ring heen. Het bord moet officieel 1 meter en 5 centimeter hoog zijn en 1 meter en 80 centimeter breed, maar dat wisselt nog wel eens. Op het bord is net boven de ring een rechthoek getekend van 45 centimeter hoog en 59 centimeter breed. Deze rechthoek is een hulpmiddel om de bal via het bord door de ring te gooien. Als je de bal op het bovenhoekje van het rechthoekje mikt, dan scoor je bijna altijd. Topspelers schieten het liefst van afstand de bal door de ring zonder het bord te gebruiken. De ring hangt op 3 meter en 5 centimeter hoogte.
Tijdsduur van een Basketbalwedstrijd
Een basketbalwedstrijd bestaat uit 4 kwarten (delen) van 10 minuten. Tussen het 1e en 2e kwart en het 3e en 4e kwart zit een pauze van 2 minuten. Tussen het 2e en 3e kwart zit een pauze van 15 minuten. De speeltijd van een basketbalwedstrijd is dus 40 minuten, maar een wedstrijd duurt langer. Dit komt omdat als de bal uitgaat of als er een overtreding wordt gemaakt, de tijd stil staat. In het basketball kun je niet gelijk spelen. Als de stand op het eind gelijk is, dan wordt er verlengt met 5 minuten. Is de stand na de verlenging weer gelijk? Dan wordt er opnieuw 5 minuten verlengt, net zo lang totdat er een winnaar is. Kinderen t/m 12 jaar spelen in plaats van 4×10 minuten 8×4 minuten.
Spelvormen
Basketball kan je 3-tegen-3 (3×3) of 5-tegen-5 spelen. Bij 3×3 mag je team uit maximaal 4 spelers bestaan waarvan er altijd 3 op het veld staan. Anders dan bij sommige andere sporten mag je bij basketball onbeperkt wisselen. Elke keer als het spel stil ligt (bijvoorbeeld als de bal uit is), mogen beide team wisselen.
Punten
Voor een veldscore krijgt je team 2 punten, voor een score uit een vrije worp 1 punt.
Regels Tijdens Het Spel
Je mag maximaal 2 passen zetten met de bal in de hand. Als je 1 voet aan de grond houdt mag je de andere voet wel verplaatsen. Bij het dribbelen stuiter je de bal met 1 hand op de grond. Nadat je de bal hebt opgepakt, mag je niet nog een keer dribbelen. Je mag de bal niet met je voeten spelen. De bal is uit, wanneer de bal buiten het veld op de grond of op de lijn valt. Je krijgt in basketball een persoonlijke fout als je opzettelijk lichamelijk contact met je tegenstander maakt. Als je een persoonlijke fout maakt op een speler die schiet maakt mag die speler 2 vrije worpen schieten. Als je 5 persoonlijke fouten hebt dan moet je het veld verlaten, je mag dan ook niet meer terug in het veld komen.