De vechtsportwereld, met zijn intense competitie en grote financiële belangen, is niet immuun voor de schaduw van matchfixing. Recentelijk is de aandacht gevestigd op Badr Hari, een bekende kickbokser, in verband met een wedstrijdvervalsing onderzoek. Dit artikel duikt in de complexiteit van matchfixing in de vechtsport, de risico's en de maatregelen die getroffen kunnen worden om dit tegen te gaan.
Nieuwsuur's Onthullingen en Geschokte Reacties
Nieuwsuur meldde dat er bij kickboxer Badr Hari en Hesdy Gerges verboden middelen zijn gevonden in hun urine. Deze zaak ligt nu bij de onafhankelijke tuchtrechter, die een schorsing van maximaal vier jaar kan opleggen. Tweede Kamerleden reageerden geschokt op dit nieuws.
Matchfixing: Een Serieuze Bedreiging voor de Vechtsport
Matchfixing, of wedstrijdvervalsing, is de laatste jaren een belangrijk thema geworden voor de Nederlandse overheid. Het wordt beschouwd als een maatschappelijke ondermijning. De mogelijkheid van matchfixing in de vechtsporten is een serieuze bedreiging die diepgaand onderzoek vereist.
Onderzoek naar Matchfixing in Nederland
In 2013 schreven de Hoogleraren Prof. Dr. T. Spapens (Universiteit van Tilburg) en Prof. Mr. M. Olfers (Vrije Universiteit Amsterdam) een rapport over dit onderwerp met de titel ‘Matchfixing in Nederland’: de aard en reikwijdte van het probleem, de risico’s en de aanpak. Dit onderzoek bracht het probleem helder in kaart en legde verschillende sporten, waaronder voetbal, draf- en rensport, tennis, basketbal en boksen onder de loep.
Signalen van Matchfixing in de Vechtsport
Iedere fan of beoefenaar van het Muay Thai Kickboksen of MMA heeft wel eens zijn of haar bedenkingen gehad bij bepaalde wedstrijden waar veel op het spel stond. Een juryuitslag, een spontane blessure, een topvechter die plots uit vorm is, een vreemde KO of een vechter die zichtbaar inhoud tijdens het gevecht. Het kan zijn dat een vechter in slechte vorm is (ziekte, geblesseerd), het is mogelijk dat de jury vanuit hun perspectief een ander beeld heeft van de partij en iedereen kan tegen een ‘lucky punch’ oplopen. Kortom, de verwachting hoeft niet overeen te komen met het resultaat van de wedstrijd.
Lees ook: Kickboksen en Badr Hari
De Definitie van Matchfixing
Prof. Mr. Marjan Olfers definieert matchfixing als volgt: ‘matchfixing betreft de manipulatie van de uitkomsten van sportwedstrijden door op oneigenlijke manieren het verloop of de uitkomst van een competitie of specifieke gebeurtenissen daarbinnen (zoals individuele wedstrijden of gebeurtenissen tijdens wedsstrijden) te bepalen met het doel om een voordeel voor zichzelf (of organisatie) of voor anderen te bereiken en de onzekerheid van de uitkomst van de wedstrijd of de competitie op te heffen’.
Typen Matchfixing
De Hoogleraren maken onderscheid in vier typen matchfixing:
- Niet-gokgerelateerde matchfixing, zonder omkoping of dwang
- Niet-gokgerelateerde matchfixing, met omkoping of dwang
- Gokgerelateerde matchfixing, zonder omkoping of dwang
- Gokgerelateerde matchfixing, met omkoping of dwang
Risico's van Matchfixing
De risico’s in verband met matchfixing zijn:
- Financieel gewin van betrokkenen
- Criminele infiltratie, waaronder de banden tussen het misdaadmilieu en spelers, managers, promotors en/ of officials, alsmede de mogelijkheid tot witwassen.
- De lage pakkans. Het is uitermate moeilijk om matchfixing te kunnen bewijzen.
- Jurysport. Vechtsporten zijn jurysporten en dat blijkt een risico zeker wanneer een bepaald land is oververtegenwoordigd, dan wel het thuisland/organisator veel invloed uit kan oefenen op samenstelling jury. Ook kunnen commerciële belangen een rol spelen.
De Uitdaging van Bewijsvoering
In het Nederlandse strafrecht geldt het begrip onschuldpresumptie, simpel vertaald: het uitgangspunt dat een verdachte niet hoeft te bewijzen dat hij onschuldig is. Het bewijzen van matchfixing is uitermate moeilijk. Indien er afspraken gemaakt worden zijn deze zeer geheim en de kring van de betrokkenen zal zo klein mogelijk worden gehouden. Alleen afgeluisterde telefoongesprekken, een ondertekende verklaring of film/videobeelden zouden kunnen bijdragen tot bewijs. Bepaalde geldstromen zouden ondersteunend kunnen zijn, maar iedereen weet dat dit soort zaken niet giraal geregeld worden.
Motieven Achter Matchfixing
Bij matchfixing denkt men meteen aan grote gokwinsten. Zoals eerdergenoemde Hoogleraren het al aangeven hoeft dat in de praktijk niet zo te zijn. Men kan ook aan termijnpolitiek doen. Een vechter moet bijvoorbeeld een wedstrijd winnen om in een volgend gevecht voor de titel te mogen gaan. Goktechnisch gezien is daar weinig winst te behalen maar het publiek wordt genept omdat er géén sprake is van een serieus gevecht. Degene die moest winnen gaat schadevrij naar de publicitair en financieel belangrijke volgende wedstrijd.
Lees ook: Badr Hari vs. Rico Verhoeven: Het verhaal achter de gevechten
Mismatch versus Matchfixing
Er is een verschil tussen een mismatch en matchfixing. Je kan hoogstens spreken over een mismatch, maar er zijn geen afspraken gemaakt onderling. Beiden vechten voor wat zij waard zijn en één van beiden, degene met 80% winstkans, heeft dus statistisch gezien een grotere kans om te winnen. Het gaat er in de kern om of het publiek willens en wetens voor de gek wordt gehouden.
De Rol van Financiële Belangen
Met de grote financiële belangen die er tegenwoordig in de vechtsport een rol spelen is het niet ondenkbaar dat dit wel gebeurt. Zeker als je superkampioenen van verschillende disciplines tegen elkaar laat vechten. Puur omdat dit commercieel een enorme impact heeft. Kampioenen die in hun eigen sport jarenlang onverslaanbaar zijn en dan plotseling tegen een fenomeen uit een andere discipline in de ring staan omdat het affiche zo mooi is en de media er vol op gaat. Geld vergoed dan veel. Zelfs reputatieschade al kan je altijd zeggen dat dit niet jouw spelletje was en dat je graag een rematch wil op jouw regels. Het grote geld zorgt voor grote belangen.
Waakzaamheid is Geboden
Als de TV en andere media een rol gaan spelen is het goed om als vechtsportliefhebber wel scherp te blijven. Het is altijd goed om de context van een gevecht mee te nemen in de beoordeling. Welke belangen spelen er op de achtergrond een rol?
Conclusie
Matchfixing is van alle tijden en speelt een rol in alle sporten waarbij de financiële belangen groot zijn. De bewijsbaarheid is uitermate moeilijk, zo niet onmogelijk. Daarom moet men positief kritisch de gevechten blijven volgen zonder paranoïde te worden en ieder gevecht in twijfel te trekken en met een frisse blik en gezond verstand de wedstrijden te bekijken.
Aanvullende Context: De Zaak Camiel Eurlings
Oud-CDA-minister en huidig lid van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) en bestuurslid van NOCNSF, Camiel Eurlings, lag onder vuur vanwege mishandeling van zijn ex-vriendin. Na druk van bestuursleden van NOCNSF maakte Eurlings excuses. Oud-atlete Ellen van Langen riep hem op zijn functie neer te leggen, omdat een boegbeeld voor de sport van onbesproken gedrag moet zijn.
Lees ook: Het verhaal van Badr Hari
De Populariteit van Hakim Ziyech
Hakim Ziyech, een Marokkaans-Nederlandse voetballer, is enorm populair. Willem Vissers van de Volkskrant zei: ‘Dat hij aardig was tegen dat jongetje en niet vijandig.’ Ziyech gaf na de wedstrijd zijn shirt aan een man die zich voordeed als de vader. Toen dat helemaal niet zo bleek te zijn, heeft Ziyech die jongen naar Amsterdam laten komen. Daar kreeg hij alsnog een shirt. Vissers: ‘Van de persafdeling van Ajax hoor je ook dat hij heel veel doet voor kinderen en dat vind ik veel belangrijker dan dat hij niet altijd met journalisten wil praten. Hij is getransformeerd van een wat nukkige, achterdochtige man naar iemand die zich open heeft gesteld.
De Marokkaanse Achtergrond van Ziyech
Sam Planting schreef: ‘Misschien, héél misschien, heeft het gebrek aan waardering voor Ziyech te maken met zijn Marokkaanse achtergrond? D66-voormannen Rob Jetten en Jan Paternotte schreven: Ziyech is volgens deze politici het toonbeeld van de geslaagde integratie van Marokkaanse Nederlanders.
Ziyech in Zijn Geboorteplaats Dronten
Bij ASV Dronten waren ze verbaasd toen Hakim werd afgeschilderd als een lastige en nukkige jongen. Zo kennen ze hem hier helemaal niet. Lloyd Meyboom: ‘Voor ons is het gewoon Hakim, binnen de club is het gewoon Hakim.
Ziyech's Jeugd bij Heerenveen
Hans de Jong die Ziyech drie jaar heeft getraind bij Heerenveen: ‘Hij was in het begin redelijk timide, maar op het veld behoorlijk bepalend. Hij was zo goed dat hij dacht dat alles om hem draaide. Ziyech had toen al wat hij nu nog heeft: hij ziet openingen die anderen niet zien én heeft de gave om de bal daar ook te krijgen. De Jong: ‘Het was geen makkelijke jongen. Hij kon opstandig en dwars zijn. Maar waar zijn oude trainer vooral bewondering voor heeft, is de veerkracht van Ziyech.
Ziyech en de Marokkaanse Diaspora
Laila Ezzeroili: ‘Net als bij iemand als Badr Hari zijn het mensen die uit dezelfde klasse komen en die dezelfde statussymbolen nastreven en die een gebrek aan zelfbeheersing interpreteren als assertiviteit en dominantie.
Discriminatie en de Keuze voor Marokko
Nordin Ghouddani: ‘Het eerlijke antwoord en zonder eromheen te draaien: discriminatie. Wat kan het anders zijn?’ Rijsman sputtert nog wat tegen, zegt dat je dat moeilijk kan bewijzen. ‘Maar na alle gesprekken voor ons boek ben ik wel anders naar dit onderwerp gaan kijken. Ik heb zelf de Belgische nationaliteit, maar ben wel in Nederland geboren en getogen. Denk je dat ik daar ooit gezeik over krijg? Dat mensen gaan twijfelen aan mijn loyaliteit? Natuurlijk niet.’
Annelies van der Veer en Moslim-Onzin
Metro-columniste Annelies van der Veer probeert weer eens een actueel thema te duiden met wat moslim-onzin. Annelies vraagt zich echter af waarom die meneer vernoemd is naar een veldslag. Voor wie het niet weet: in het jaar Onzes Heeren 624 werd ergens op het Arabisch schiereiland een kleine schermutseling uitgevochten tussen moslims en -heidense- inwoners van Mekka. Tegen de verwachting in wonnen ze. Volgens Annelies was het een ‘gewelddadige Slag’. Badr betekent ’volle maan’ en het plaatsje op het Arabisch schiereiland en die meneer met die -naar verluid- losse handjes heten dus eigenlijk gewoon ’volle maan’. Volgende poging van Annelies: waarom heet een islamitische school in Uden -de Bedirschool- naar de slag bij Badr? Is dat niet net zoiets als een Duitse school vernoemen naar Stalingrad? Er is dus niks raars met een moslimschool die ‘Badr’ heet.