Tennis, een sport die wereldwijd geliefd is, kent een rijke historie en diverse competities. Van de recreatieve speler tot de professionele atleet, tennis fascineert door zijn onvoorspelbaarheid en de mentale kracht die het vereist. Dit artikel duikt in de geschiedenis van de ATP-toernooien, met een speciale focus op België.
De Oorsprong van Tennis: Van Kaatsen tot Rackets
De oorsprong van tennis ligt bij het "kaatsen", een spel dat in de 11e eeuw in Frankrijk ontstond. Dit spel, bekend als "Jeu de Paume", kan worden beschouwd als de directe voorloper van het moderne tennis. In het begin werd de bal, gevuld met haar, met de hand gespeeld.
In de loop van de tijd werden er steeds meer attributen gebruikt om de sport te beoefenen. Rond 1500 was er het eerste bewijs van besnaarde rackets. In Engeland heette de sport ‘Tennis’. In Nederland ‘kaatsen’ en in Frankrijk Jeu de paume. Rond 1600 was het de populairste sport in Europa, maar aan het einde van de zeventiende eeuw verminderde de populariteit van het spelletje. Toen echter de rubberbal werd uitgevonden en de spelregels werden aangepast, leefde het animo voor de sport weer op.
Wimbledon: Het Oudste Tennistoernooi
Wimbledon is het oudste tennistoernooi dat nog altijd georganiseerd wordt. De eerste editie van het toernooi werd georganiseerd op de All England Lawn Tennis and Croquet Club, die bestaat sinds 1868. Het toernooi begint meestal eind juni of begin juli en duurt twee weken. Aan het hoofdtoernooi doen 128 enkel- en 64 dubbelspelers mee van de mannen en een zelfde aantal vrouwen. Vanaf 1884 werd het toernooi uitgebreid naar vrouwen. Rond de eeuwwisseling had het toernooi zich ontwikkeld tot een populair en internationaal toernooi en groeide uit tot wat het nu is.
De Davis Cup: Een Internationale Landencompetitie
Doorgaans spelen tennissers voor zichzelf, maar tijdens de Davis Cup komen ze uit voor hun land. Dit jaarlijks terugkerende internationaal landenteamtoernooi voor heren enkel- en dubbelspel werd in het jaar 1900 voor het eerst gespeeld. Toen nog onder de naam “International Lawn Tennis Challenge”. Sinds 1945 spreekt men echter van de Davis Cup.
Lees ook: Speel badminton toernooien in België
De Davis Cup is een internationale landencompetitie voor heren in het tennis. De deelnemende landen spelen onderlinge duels in vijf groepen: de wereldgroep, groep 1, groep 2, groep 3 en groep 4. In de wereldgroep strijden zestien landen om de Davis Cup-beker via een knock out-systeem. De landen in de andere groepen spelen voor promotie naar een hogere groep. De gepromoveerde landen wisselen dan van plaats met de gedegradeerde landen.
Elk duel tussen twee landen bestaat uit vijf partijen tennis en wordt afgewerkt op een weekend. Op vrijdag worden twee enkelpartijen gespeeld, zaterdag vindt het dubbelspel plaats en zondag worden nog twee enkelwedstrijden afgewerkt. Alle wedstrijden worden naar een best-of-five (drie gewonnen sets) gespeeld. Het land dat drie overwinningen binnenhaalt, wint het duel en gaat een ronde verder. De duels in de regionale groepen 3 en 4 worden naar drie partijen, twee enkels en een dubbel, gespeeld. De wedstrijden worden gespeeld volgens best-of-three (twee gewonnen sets) en alles wordt op één dag afgewerkt.
De Geschiedenis van de Davis Cup
De Davis Cup is in 1899 ontsproten uit het brein van een viertal leden van Harvard University. In 1900 vond de eerste ontmoeting plaats tussen de Verenigde Staten en de Britse Eilanden. Tegenwoordig strijden 126 landen in verschillende zones en groepen voor promotie naar een hogere groep of in de wereldgroep voor de Davis Cup-beker. Vanaf 2019 is de landencompetitie hervormd naar een Wereldkampioenschap dat plaatsvindt na het tennisseizoen in november.
Van 1900 tot 1945 vond het tornooi plaats onder de naam International Lawn Tennis Challenge. Sinds 1945 is het omgedoopt naar Davis Cup, genoemd naar grondlegger Dwight Davis. Het tornooi werd in 1899 bedacht door vier leden van het tennisteam van Harvard University die het idee hadden om hun Britse collega's uit te dagen voor een wedstrijd. Vanaf 1904 werden ook Frankrijk en België opgenomen in de competitie, in 1905 sloten ook Oostenrijk en Australazië, een gecombineerd team uit Australië en Nieuw-Zeeland, aan. Later namen steeds meer landen deel aan de competitie. Tot 1972 was de winnaar automatisch geplaatst voor de finale van het jaar nadien, vanaf 1972 moest ook de winnaar aan het ganse tornooi deelnemen.
Records en Statistieken van de Davis Cup
De records en statistieken van de Davis Cup moeten bekeken worden met de kennis dat in de beginfase slechts enkele landen aan de competitie deelnamen. De Verenigde Staten, pioniers van de Davis Cup, behaalden 32 eindoverwinningen en waren 29 keer runner-up. Ze zijn daarmee in beide categorieën recordhouder. Australië, in de beginjaren ook onder Australazië, won de Davis Cup 28 keer en was 19 keer verliezend finalist. Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk vervolledigen het podium: beide landen waren 10 keer eindlaureaat en 8 keer runner-up. België haalde 3 keer de finale (1904, 2015, 2017) maar moest zich telkens met de tweede plaats tevreden stellen. Ook India en Roemenië werden driemaal verliezend finalist.
Lees ook: Overzicht van Belgische badmintontoernooien
In 1972 werd afgestapt van het systeem waarbij de winnaar van het jaar voordien automatisch geplaatst was voor de finale. Sinds de invoering van de nieuwe spelformule behaalden de Verenigde Staten 9 titels, Zweden veroverde 7 titels, Australië 6, Spanje 5 en Frankrijk 3.
De Verenigde Staten hebben niet alleen de meeste titels gewonnen, ze hebben met 7 overwinningen op een rij, van 1920 tot en met 1926, ook de meeste opeenvolgende titels weten binnen te halen. Sinds 1972 hebben 5 landen succesvol hun titel verdedigd: Zweden (1984, 1985 en 1997, 1998) en de VS (1978-1979 en 1981, 1982) slaagden daar zelfs twee keer in, Duitsland (1988, 1989), Spanje (2008, 2009) en Tsjechië (2012, 2013) wisten elk één keer met succes de titel te verdedigen.
Slechts één keer in de geschiedenis van de Davis Cup is het voorgevallen dat een land een 2-0-achterstand in de finale heeft weten om te buigen naar een 3-2-overwinning: in 1939 wist Australië dit huzarenstukje te verwezenlijken tegen de Verenigde Staten.
Sinds 1972 slaagden 14 spelers er in om 3 punten voor hun land te winnen. De Amerikaan Stan Smith was de eerste in 1972, Andy Murray bezorgde in 2015 drie punten aan het Verenigd Koninkrijk tegen België.
Roy Emerson is de speler met het meeste overwinningen. Hij won met Australië 8 keer de Davis Cup.
Lees ook: Overzicht Handbal Evenementen
België in de Davis Cup
België debuteerde in 1904 en speelde meteen de finale tegen de Britse Eilanden, maar verloor deze met duidelijke cijfers. Daarna was het tot 2015 (111 jaar) wachten tot België de finale weer wist te bereiken. In Gent werd met 1-3 verloren van Groot-Brittannië. Ook in 2017 speelde België de finale, ditmaal in en tegen Frankrijk. De Belgische ploeg werd pas in de beslissende wedstrijd verslagen: 2-3. België en Nederland wonnen de Davis Cup nog nooit. België was er wel een paar keer dichtbij. In 1904, 2015 en 2017 was het verliezend finalist.
Nederland in de Davis Cup
Nederland speelde vanaf 1992 tot en met 2006 15 jaar onafgebroken in de Wereldgroep. In 2001 behaalde Oranje haar grootste succes tot nu toe; een plaats in de halve finale. In 2008 promoveerde Nederland weer naar de Wereldgroep om een jaar later alweer te degraderen naar de regionale groep I waar het tot en met 2013 speelde. In 2014 promoveerde het naar de Wereldgroep en degradeerde daar direct uit.
Andere Internationale Tenniscompetities
De vrouwelijke tegenhanger van de Davis Cup is de Fed Cup (vroeger Federation Cup). Dit toernooi wordt sinds 1963 gehouden. Verder kent het tennis sinds 1989 nog de Hopman Cup, een internationaal landentoernooi voor gemengde tenniskoppels.
De Davis Cup Vandaag
De Davis Cup is een internationaal landenteamtoernooi voor heren enkel- en dubbelspel tennis. Meer dan 130 landen doen elk jaar mee aan het toernooi dat al sinds 1900 wordt gehouden. Het toernooi werd eerst gehouden onder de naam "International Lawn Tennis Challenge", maar na de dood van de grondlegger Dwight Davis in 1945 werd het naar hem vernoemd.
De Davis Cup kent vijf niveaus. Op het hoogste niveau spelen landen tijdens de Davis Cup Finales om de Davis Cup. De Davis Cup is, naast de Hopman Cup en de Billie Jean King Cup, een landenontmoeting tussen tennisnaties. De Davis Cup geniet veel prestige bij toptennissers. De meeste toppers komen dan ook graag uit voor hun land in deze competitie.
In 2019 kreeg het toernooi een nieuwe opzet. Achttien landen, die voorheen onderdeel uitmaakten van de Wereldgroep, speelden een toernooi in Madrid. De landen waren verdeeld in 6 poules van 3 landen die ieder 2 wedstrijden speelden. De nummers 1 van de poules plaatsten zich direct voor de kwartfinales, samen met de twee beste nummers 2. Vanaf dat moment speelden de landen in een knock-out systeem tegen elkaar, tot en met de finale.
De Toekomst van Belgische ATP-Toernooien
Hoewel België nog geen Davis Cup heeft gewonnen, heeft het land wel een rijke tennisgeschiedenis en een passie voor de sport. Met de juiste investeringen en talentontwikkeling is het zeker mogelijk dat België in de toekomst een rol van betekenis kan spelen in de Davis Cup en andere internationale tennistoernooien.
tags: #ATP #toernooi #België #geschiedenis