Folly Art Norg is een jaarlijks terugkerend evenement dat plaatsvindt in de zomermaand augustus. Dit unieke evenement omvat een symbiose van bouwkunst, architectuur, land art, design, vakmanschap en kunst in de openbare ruimte, gepresenteerd langs een prachtige wandelroute in het betoverende Drentse landschap. Het evenement vindt plaats rondom het dorp Norg, dat zelf ook een rijke historie heeft. Norg is een veelzijdig esdorp in het noorden van Drenthe. Ook is het oeroud: het bestaat al sinds het begin van de middeleeuwen. Dat geldt helemaal voor de essen en het nabijgelegen Norgerholt. Deze zijn al in de achtste en negende eeuw ontstaan.
Wat is een Folly?
Een folly is een eigenzinnig bouwwerk, vrij van conventies en praktische functies. Het zijn creaties die niet alleen opvallen door hun uiterlijk, maar vooral door hun gebrek aan logica en functionaliteit. Ze hebben de kracht om emoties op te roepen, te inspireren, te amuseren, te intrigeren, een verhaal te vertellen of een diepere betekenis te dragen. Folly’s worden ook wel ‘landschap-art’ en ‘vermaak-architectuur’ genoemd; nutteloze bouwsels die mensen in hun tuin of op het land creëren. In Norg vindt hiervan ieder jaar een tentoonstelling plaats, die je fietsend of wandelend kunt bewonderen.
Folly Art Norg als Wedstrijd
Naast het bieden van een prachtige wandelervaring is Folly Art Norg tevens een wedstrijd, waarbij deelnemers kans maken op een prijs van €5000. Een deskundig jurypanel, samengesteld uit diverse kunstexpertises, beoordeelt de folly's aan de hand van specifieke criteria.
Deelnemen aan Folly Art Norg
In beginsel is Folly Art Norg een wedstrijd. Van 1 januari tot 1 maart kan een voorstel worden ingestuurd. Uit de inzendingen selecteert de organisatie, Stichting Amonet, maximaal dertig genomineerden. Die worden uitgenodigd om hun plan toe te lichten tijdens een gezamenlijke dag in Norg. Op basis van de presentaties worden de definitieve deelnemers aan Folly Art Norg gekozen. De deelnemers bouwen zelf hun ontwerp op een locatie in of rond Norg. Er is een materialenbudget beschikbaar van 500 euro. Daarmee is de wedstrijd nog niet afgelopen. Deelnemers maken kans op de juryprijs van 5.000 euro. Criteria aan de folly, eisen aan het bouwwerk en de spelregels van de wedstrijd heeft Stichting Amonet gevat in het wedstrijdpakket dat via de organisatie is te verkrijgen.
Stichting Amonet: De Organisator
Het evenement wordt georganiseerd door Stichting Amonet, een non-profitorganisatie met als doel het stimuleren en organiseren van activiteiten op het gebied van theater, (bouw)kunst en muziek. De stichting richt zich met name op studenten, makers en aankomend talent en biedt een platform voor deze disciplines. Voor haar bezoekers en omgeving richt ze zich voornamelijk op culturele participatie in de regio en verbinding.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Folly Art Norg 2025
De 7e editie van Folly Art Norg 2025 vindt plaats van 27 juli t/m 24 augustus. Het infopunt is dagelijks geopend van 10:00 tot 17:00 uur, maar met een ticket (15 euro) en routekaart kun je de follyroute ook daarbuiten verkennen. Tijdens het evenement zijn er diverse activiteiten langs de route.
Na inspirerende pitchdagen zijn de deelnemers voor Folly Art Norg 2025 geselecteerd. Het blijft voor de organisatie een uitdaging om uit 30 schitterende ontwerpen 20 ontwerpen te kiezen voor de follyroute. Wat opviel was dat er bij de inzendingen meer aandacht was voor (oude) ambachten, ontwerpen met textiel en onderwerpen over hoe we als mensen met elkaar omgaan.
De deelnemers van Folly Art Norg 2025 zijn:
- Hemelwerk - Tim Stoop
- Sunspace - Paul de Wilde
- Groei - Jeroen van den Bosch
- Membrana - Jim Du Pan & Catarina Garcia
- Plug-intree - Marcel Boon
- Wervel - Jitse van Keimpema & Veerle van der Werf
- Wall - Jessica Scholtes
- De Welkomsttotem - Marko Dol
- Stranger than Paradise - Topp & Dubio
- Ruimtekussen - Erikjan Roodbol
- Triangles of Joy - Maarten Douwe Bredero
- POV - Marten Siegers & Regine Pijning
- Ontheemd - Carol Nobbe
- Huispijn - Paula Biemans & Klaas Kloosterhuis
- The Sung Room - Rob van Rijswijk & Marc van Vliet
- Interlaced - Noortje Weenink, Tevin Blanch & Nikki Jansen
- Het Regio Kasteel - Martin Pas, Familie Posthumus & Ger de Wilde
- Reithutte - Mettsje de Boer
- Perspectief - Marcel Brouwer
- Me-Bubble - Albert Eikelenboom & Eva ten Velden
Jong Talent in het Prestigeproject
Voor de tweede keer op rij doet het Commanderij College uit Gemert mee aan Folly Art Norg met het Prestigeproject. Dit initiatief biedt talentvolle leerlingen uit het voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs of kunstopleidingen een podium om te schitteren. Nienke (17) ontwierp een folly die de wankele huizenmarkt treffend verbeeldt. Haar bouwwerk symboliseert de onbetaalbaarheid en onzekerheid waar starters mee kampen. Het is een probleem dat zij al voelt aankomen voor haar eigen toekomst. Wat verpakt is in een speels kinderwerk, draagt een serieus maatschappelijk boodschap: een markt die op instorten staat.
Pitchdagen in Veenhuizen
Tijdens de pitchdagen presenteren makers hun inzendingen aan zowel de organisatie als mede-deelnemers. Het is een inspirerende dag vol ontmoetingen, waarbij creatievelingen een sneak peek krijgen van elkaars bijzondere ontwerpen. Dit jaar vond de pitch plaats in Cultuurplaats Madre Mia in Veenhuizen, een culturele ontmoetingsplaats voor theater, muziek en bijeenkomsten.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Mycelium als Bouwmateriaal
Een opvallende trend in de recente edities van Folly Art Norg is het gebruik van mycelium als bouwmateriaal. Mycelium is een levend bouwmateriaal, een schimmelnetwerk dat houtvezels, hennep of gras met elkaar verbindt. Als je het verzorgd, blijft het ‘leven’. Stop je het, dan sterft het materiaal af en houd je een vaste vorm over.
Het project 'Groei', van Jeroen van den Bosch, is een voorbeeld van een folly waarbij mycelium een centrale rol speelt. Omroep Gelderland reed naar Drenthe voor een item over deze folly en de mogelijkheden van mycelium. Het is een vorm van experimenteer‑kunst (geen experimentele kunst): een nieuw materiaal, nieuwe inzichten, direct toegepast in een groot bouwwerk. Waar het naartoe kan? Denk aan producten zoals een lampenkap, een muurwerk (momenteel groeiend in een mal), of verder onderzoek naar biobased bouwmateriaal (Samen Biobased Bouwen).
Het collectief Sporenvangers maakte in samenwerking met ArtEZ University of the Arts 'Sporenvangers', een tijdelijk object als onderdeel van Folly Art Norg, waarbij geëxperimenteerd werd met mycelium en de integratie daarvan in een ruimtelijk object. De uitkomst is een structuur die als simpele lijn in het landschap staat, waarbij de 69 panelen van mycelium kunnen meebewegen op de wind. Het object is daarmee een 12 meter lang lineaal geworden dat de maat van de wind weergeeft in horizontale en verticale richting. Zes weken lang strotseerde het zon, wind, regen en storm. En achteraf waren ze oprecht verrast over de prestaties van het onbehandelde mycelium. Tijd voor mycelium in architectuur, meubels en kleding!
Perspectief en Verwondering
Een ander belangrijk aspect van Folly Art Norg is het bieden van een nieuw perspectief en het opwekken van verwondering bij de bezoekers. Marcel Brouwer bouwde de afgelopen maanden de folly ‘Perspectief’. De folly is nu te zien tijdens Folly Art Norg 2025, een kunstroute die door het prachtige landschap van Norg slingert. Dit jaar met 21 folly’s: ogenschijnlijk nutteloze bouwwerken die juist een verrassende verrijking vormen voor hun omgeving. En met (soms) een oproep, zoals die van Marcel. Je blik kantelen, je uit je vertrouwde denkraam halen. Eerst misschien irritant, je bent je fijne uitzicht kwijt. Maar je krijgt er een ander perspectief voor terug, dat je zelf niet had kunnen verzinnen. Mensen een ander perspectief laten innemen is misschien wel de kern om écht in verbinding te raken. Het is een van zijn belangrijkste missies in de gesprekken die hij begeleidt. Waardevol als dat écht lukt. Kunst kan dat ook doen.
De Koperen Kamer: Een Folly van René van Zuuk
Op het landgoed van de Fraeylemaborg in Slochteren stonden afgelopen weekeinde tien follies, waaronder 'De Koperen Kamer' van René van Zuuk. De Koperen Kamer is het resultaat van René van Zuuks zoektocht naar nieuwe technieken voor het realiseren van complexe ontwerpen. Het paviljoen van René van Zuuk springt in het oog door zowel zijn vormgeving als het materiaalgebruik. De folly heeft een taps toelopende en tegelijkertijd licht vervormende contour. Het bouwsel heeft een roodkoperen kleur, die verwijst naar de Fraeylemaborg.
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd
De Koperen Kamer is gesneden uit twee platen EPS van 4500 x 2250 x 500 mm. Daarbij heeft Van Zuuk gebruik gemaakt van een zelfontwikkelde CNC 3D schuimsnijder. Het snijapparaat schroeit met een hete draad een smalle keep weg volgens een computerscript. Het apparaat heeft de ringen voor de folly onder een zodanige hoek gesneden, dat ze 'naadloos' gestapeld konden worden. Telkens is een kleinere aangrenzende ring op de ring erbuiten geplaatst.
Het taps toelopende paviljoen eindigt in een opening die refereert aan de contouren van De Fraeylemaborg. Dit uitgesneden daklicht is het enige reststuk van de EPS-platen, stelt Van Zuuk; het wordt gebruikt als tafel in het paviljoen. De ringen zijn voorzien van een hotspray coating, die het schuim stevig en weersbestendig maakt. Vervolgens is het bouwwerk afgewerkt met een kopercoating, waarmee de folly zal schitteren in het zonlicht.
Van Zuuk onderzoekt met de computergestuurde schuimsnijder of deze techniek een alternatief kan zijn voor 3D printen. Volgens de architect biedt het apparaat een vergelijkbare vormvrijheid als de 3D printer en kan het bovendien de snelheid van de huidige bouw bijhouden.
De Koperen Kamer is een van de tien follies die zijn gerealiseerd, nadat ze door een jury en het publiek waren aangewezen als de winnende inzendingen van een wedstrijd.
Norg: Meer dan alleen Folly Art
Norg is meer dan alleen Folly Art. Het dorp heeft vijf brinken, allemaal in het centrum van Norg. Ze zijn in de 19e eeuw aangelegd voor grote dierenmarkten. Deze grote markten bestaan niet meer, op één jaarlijks evenement na. Dat vindt plaats op de laatste zaterdag in juli. Het belangrijkste monument in Norg is de romanogotische Sint-Margaretakerk. Deze kerk is gebouwd in de 13e eeuw. De wijwaterbak en het doopvont zijn nog ouder. Ook de twee korenmolens, Noordenveld en De Hoop, staan er al lang. De Zwartendijksterschans is een verdedigingsbolwerk uit de 16e eeuw. Het beschermde de belangrijkste verbindingsweg tussen Friesland en Drenthe. De schans bestaat uit een (meestal droge) gracht en vier bastions. Aan de noordzijde van het dorp liggen drie aaneengesloten bosgebieden: de Molenduinen, de Langeloërduinen en de Oosterduinen. Deze bossen zorgen ervoor dat het bijna niet waait in Norg! In de omgeving van Norg bevinden zich ook nog de natuurgebieden Norgerholt, Noordsche Veld en het Fochteloërveen (inclusief het Kraanvogelparadijs). In die mooie Norgse natuur kun je opvallende dingen zien en doen. Het Worteldagen Festival is zoiets. Het is een kleinschalig beeldend locatietheater in en rond Norg, waarbij studenten van kunstopleidingen vier dagen lang theatrale beeldende uitvoeringen geven. Ze doen dit op zo’n veertig heel diverse locaties. Een stuk langer is De Veldslag om Norg. Dit is een evenement voor mountainbikers die kunnen meedoen aan een wedstrijd (100 kilometer) of toertocht (80 of 100 kilometer).
tags: #architectuur #wedstrijd #student #folly #Nederland