Voetbal is zonder twijfel de meest populaire sport in Nederland, en de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) speelt een cruciale rol in de organisatie van zowel het professionele als het amateurvoetbal. Naast de profafdeling heeft de KNVB een grote afdeling amateurvoetbal. Met een groot aantal leden, jong en oud, mannen en vrouwen, en mensen met een beperking, is de KNVB de spil van het Nederlandse voetbal. Via Voetbal.nl, het portaal van de KNVB, kunnen alle competitie-indelingen, rangen, standen en wedstrijdprogramma's van het amateurvoetbal gevolgd worden.
De Jeugd: Pupillen en Junioren
De KNVB besteedt veel aandacht aan de jeugd. Kinderen kunnen al op 4- of 5-jarige leeftijd beginnen met voetballen bij een vereniging. De jongste spelers, de pupillen (tot en met de onder 12-categorie), starten met 2 tegen 2, met aangepaste regels. Via 4 tegen 4, 6 tegen 6 (onder 8, 9 en 10) en 8 tegen 8 (onder 11 en 12) groeien ze door naar 11 tegen 11 in de Onder 13-categorie.
Na de pupillen stromen de jonge voetballers door naar de junioren: Onder 14, Onder 15, Onder 16, Onder 17 en Onder 19. In deze categorieën zijn er zowel gemengde jeugdteams als meidenteams bij de verenigingen.
Senioren en de Breedte van het Amateurvoetbal
Na de junioren zijn de spelers klaar om aan de seniorencompetities deel te nemen. De KNVB organiseert in samenwerking met 3.070 amateurverenigingen diverse competities en bekertoernooien, waar zowel prestatievoetballers als recreatieve spelers terechtkunnen.
Vrouwenvoetbal: Een Sterke Groei
Het meiden- en vrouwenvoetbal heeft zich in Nederland de laatste jaren stormachtig ontwikkeld. In het seizoen 2017-2018 waren er meer dan 125.000 voetballende meiden en vrouwen. Daarmee is vrouwenvoetbal uitgegroeid tot de meest populaire vrouwenteamsport na hockey. Meer dan 2.000 verenigingen hebben één of meer meiden- en/of vrouwenteams die in competitieverband spelen.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
G-Voetbal: Voetbal voor Iedereen
De KNVB zet zich in voor inclusief voetbal. Bij steeds meer verenigingen is het de gewoonste zaak van de wereld dat spelers met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking volwaardig lid zijn. In 1984 startte de KNVB met competitievoetbal voor G-voetballers ouder dan 16 jaar. Inmiddels doen hier ruim 400 teams van ruim 250 verenigingen aan mee. Sinds 2005 organiseert de KNVB ook een speciale G-competitie voor kinderen met een beperking. Bij meer dan 250 verenigingen zijn ruim 5.000 jonge voetballers met een beperking actief.
Futsal: De Zaalvoetbalvariant
Veel veldvoetbalverenigingen hebben een zaalvoetbaltak, maar daarnaast zijn er natuurlijk ook specifieke zaalvoetbalverenigingen. Ongeveer 4.000 teams, verspreid over het hele land, spelen in de KNVB-competities. Dit zijn vrouwen- en mannen-, junioren- en pupillenteams. De KNVB probeert rekening te houden met de wensen van de deelnemers om op een vaste avond te spelen.
De Eurojackpot KNVB Beker: Een Toernooi voor Iedereen
De Eurojackpot KNVB Beker is de beker van heel Nederland. Elk seizoen worden de kaarten opnieuw geschud en nemen grote én kleine clubs uit het hele land het tegen elkaar op. Dat maakt de Eurojackpot KNVB Beker de cup van de kleine en grote kansen. De kans om op een bijzonder podium te spelen, om nieuwe uitdagingen te vinden en nieuw talent te spotten. Om een belangrijke prijs in de wacht te slepen en een ticket voor Europees voetbal te verdienen. Om als club, speler of fan je voetbalhart eens goed op te halen.
Records in de KNVB Beker
Ajax is recordhouder met 20 gewonnen bekerfinales. Op gepaste afstand volgen Feyenoord met 14 zeges en PSV met 11 gewonnen bekerfinales. De Amsterdammers hebben ook de meeste finales gespeeld: 30. PSV en Feyenoord stonden 19 keer in de finale. De meest doelpuntrijke finale was die van 11 juni 1944: Willem II versloeg toen in Eindhoven Groene Ster met 9-2.
Het snelste doelpunt in de bekerfinale staat op naam van Romário de Souza Faria. De Braziliaan van PSV had op 25 mei 1989 tegen FC Groningen slechts twee minuten nodig om raak te schieten. Sinds de invoering van het betaalde voetbal is het slechts drie amateurclubs gelukt de halve finale te bereiken: IJsselmeervogels in het seizoen 1974/’75, VVSB in het seizoen 2015/’16 en Spakenburg in het seizoen 2022/'23.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
De Vroege Jaren: Een Moeizame Start
De clubs stonden in 1893 niet bepaald te springen om dit nieuwe initiatief: er schreven zich zo weinig deelnemers in dat de competitie niet van de grond komt. Het weerhield de Amsterdamse ondernemer er niet van in 1898 een nieuwe poging te wagen en nu had hij wel succes. Op 7 mei 1899 versloeg RAP Amsterdam het Haagse H.V.V. na verlenging met 1-0 en mocht het zich de eerste bekerwinnaar van Nederland noemen.
In de jaren daarna werd regelmatig om de beker gespeeld, maar het toernooi werd, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in Engeland en Duitsland, nauwelijks serieus genomen. Dat in de bekerfinale van 16 mei 1910 de tweede elftallen van Quick (H) en H.V.V. stonden, hielp daarbij ook niet echt. Uiteindelijk ontbrak de bekerfinale tussen 1899 en 1960 maar liefst twintig keer op de agenda, soms vanwege uitzonderlijke omstandigheden (zoals de Tweede Wereldoorlog), maar vaker gewoon vanwege desinteresse.
'De Dennenappel': Een Nieuwe Beker
In de tussentijd is de Holdert-beker wel vervangen door een nieuwe beker, in 1946 aangeboden door de Algemene Nederlandse Voetbalvereniging De Zwaluwen. Het kostbare geschenk - de beker is namelijk van zilver - kreeg vanwege zijn karakteristieke vorm al snel een populaire bijnaam: 'De dennenappel'.
De Europa Cup II en de Toenemende Animo
Belangrijker voor het bekertoernooi is dat de UEFA in 1960 voor het eerst een toernooi uitschrijft voor nationale bekerwinnaars, de Europa Cup II. De animo voor deelname aan het vaderlandse bekertoernooi neemt daarna in ieder geval wel toe en vanaf 1960 kent ieder voetbalseizoen een apotheose in de vorm van de bekerfinale.
Traditie Krijgt Vorm: Zoektocht naar de Ideale Formule
Zowel de vorm van het bekertoernooi als de locatie voor de finale bezorgen de KNVB in de jaren zeventig en tachtig veel hoofdbrekens. Het ene jaar deden amateurclubs wel mee aan het bekertoernooi en het andere jaar weer niet, verder wist men geen keuze te maken tussen een knock-outsysteem en een poulesysteem.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
De locatie was eveneens een pijnpunt. Nadat De Kuip tussen 1972 en 1976 tot ieders tevredenheid gastheer was geweest voor de bekerfinale, werd op aandringen van de finalisten FC Twente en PEC Zwolle in 1977 uitgeweken naar Nijmegen. In de jaren daarna volgden ook andere plaatsen en gedurende enkele seizoenen werd de bekerfinale zelfs uitgesmeerd over een uit- en thuiswedstrijd.
Uiteindelijk viel in 1989 de beslissing om de bekerfinale exclusief te spelen in De Kuip, een besluit waar niet meer van werd afgeweken. Samen met de - tegenwoordig - vaste deelname van de amateurclubs en het knock-outsysteem, kreeg het bekertoernooi eindelijk allure.
Voetbalfeesten: De Bekerfinale als Evenement
De (her)start in Rotterdam is uitstekend: Feyenoord kwalificeert zich tussen 1991 en 1995 vier keer voor de bekerfinale, waarmee een uitverkocht stadion gegarandeerd is. In de seizoenen die volgen blijkt De Kuip ook vol te lopen bij finales waar de Rotterdamse club niet aan deelneemt.
De eerste memorabele eindstrijd is wat dat betreft het duel tussen Ajax en sc Heerenveen in 1993. De Friezen gaan met 6-2 ten onder, maar het beeld van de rijen bussen onderweg van Heerenveen naar Rotterdam en de fantastische sfeer in en om het stadion, markeren het begin van de ‘bekerfeesten’. Inmiddels zijn dat bekende beelden. De Eurojackpot KNVB Bekerfinale is een jaarlijks hoogtepunt op de voetbalkalender.