Basketbal is een snelle, uitdagende en spectaculaire sport, uitgevonden in Amerika door James Naismith in 1891. Van de eerste perzikmanden tot de moderne arena's, basketbal heeft een lange weg afgelegd. Een belangrijk aspect van het spel is de standaardisatie van de afmetingen, zodat spelers van alle niveaus onder gelijke omstandigheden kunnen spelen.
Geschiedenis van het Basketbal
James Naismith, een gymnastiekleraar in Springfield, kreeg in de winter van 1891 de opdracht om een nieuw spel te verzinnen dat binnenshuis gespeeld kon worden. Hij hing twee perzikmanden op aan het balkon van de gymzaal en bedacht dertien spelregels. Zo was Basket Ball (zo werd het toen geschreven) uitgevonden. In het begin hadden de manden nog een bodem, wat het lastig maakte om de bal eruit te halen na een score.
De Basketbal zelf
Een basketbal is gemaakt van rubber of leer. Er zijn vier maten ballen:
- Maat 4 (kleinste maat): voor kinderen jonger dan 8 jaar.
- Maat 5: voor kinderen tot en met 12 jaar.
- Maat 6: voor iedereen vanaf 13 jaar.
- Maat 7 (grootste maat): alleen voor jongens/mannen vanaf 15 jaar.
De Hoogte van de Basket
De officiële hoogte van een basket bij basketbal is 3,05 meter, oftewel 10 voet. Dit is de standaard wereldwijd en wordt gebruikt bij alle professionele wedstrijden, zoals in de NBA, bij internationale toernooien en in de meeste amateurcompetities. Deze hoogte is vastgesteld door de FIBA (de internationale basketbalbond) en is bedoeld voor spelers van 13 jaar en ouder.
Hoogte voor Kinderen
Voor kinderen gelden andere regels. De officiële hoogte van 3,05 meter is te hoog voor jonge spelers. Daarom gebruiken veel sportclubs, scholen en speeltuinen een lagere basket. Dit helpt kinderen om het spel goed te leren en meer plezier te hebben tijdens het oefenen. Hier zijn de gebruikelijke hoogtes per leeftijdsgroep:
Lees ook: Complete gids korfbal
- 6 tot 8 jaar: basket op ongeveer 2,60 meter
- 9 tot 11 jaar: basket op ongeveer 2,75 tot 2,85 meter
- 12 jaar en ouder: officiële hoogte van 3,05 meter
Door de hoogte aan te passen aan de leeftijd en lengte van het kind, blijft het spel leuk en uitdagend. Een te hoge basket zorgt voor frustratie en minder succesmomenten. Daarom is het belangrijk om goed te kijken naar welke hoogte past bij de speler.
De Basketbalring
De ring heeft een diameter van 45 centimeter. Dat lijkt behoorlijk groot, want een basketbal heeft een diameter van ongeveer 24 centimeter. De ring hangt op 3 meter en 5 centimeter hoogte.
Het Basketbalbord
Het bord moet officieel 1 meter en 5 centimeter hoog zijn en 1 meter en 80 centimeter breed, maar dat wisselt nog wel eens. Op het bord is net boven de ring een rechthoek getekend van 45 centimeter hoog en 59 centimeter breed. Deze rechthoek is een hulpmiddel om de bal via het bord door de ring te gooien. Als je de bal op het bovenhoekje van het rechthoekje mikt, dan scoor je bijna altijd. Topspelers schieten het liefst van afstand de bal door de ring zonder het bord te gebruiken.
Verschillende Manieren om een Basket op te Hangen
Er zijn verschillende manieren om een basket op te hangen. Je kan een basket aan de muur hangen of aan een paal, maar er zijn ook baskets die je kan verrijden (deze zie je vaak in de sporthal).
Zelf een Basket Ophangen
Als je thuis een basket wilt ophangen, bijvoorbeeld aan je garage of aan een basketbalpaal, is het belangrijk dat je dit goed doet. De hoogte is niet het enige waar je op moet letten. Denk ook aan veiligheid, de ruimte om te spelen en het type basket.
Lees ook: Volleybalveld Gids
Ten eerste kies je de juiste hoogte. Voor volwassenen en tieners is dit 3,05 meter. Voor jongere kinderen pas je dit aan. Meet de hoogte goed met een meetlint of rolmaat, zodat de ring niet te laag of juist te hoog hangt. Zorg ook dat het bord stevig vastzit en dat de basket niet kan verschuiven of losraken tijdens het spelen.
Verder is het slim om genoeg vrije ruimte te hebben. Een ondergrond van beton of asfalt is handig, maar zorg dat het vlak is. Zo voorkom je struikelen of rare sprongen. En denk aan je buren - een zachtere bal maakt minder lawaai!
Waarom de Hoogte Zo Belangrijk is
Ten eerste zorgt het voor eerlijk spel. Als iedereen op dezelfde hoogte speelt, zijn de omstandigheden gelijk. Zo kun je beter je sprongen, worpen en verdediging oefenen. Vooral als je in een team speelt of wedstrijden wilt doen.
Daarnaast is het ook goed voor je ontwikkeling. Te hoog is frustrerend, te laag is te makkelijk. De juiste hoogte daagt je uit om beter te worden. Je leert springen, mikken en kracht gebruiken op een manier die past bij jouw niveau. Ook voorkom je blessures, want bij een te hoge basket kun je rare sprongen maken of verkeerd landen.
Voor kinderen is dit extra belangrijk. Spelen op een passende hoogte helpt bij zelfvertrouwen en plezier. En dat is uiteindelijk waar basketbal om draait: plezier hebben in het spel en samen beter worden.
Lees ook: Alles over de afmetingen van een ijshockeydoel
Basketbalwedstrijden
Een basketbalwedstrijd bestaat uit vier kwarten (delen) van 10 minuten. Tussen het 1e en 2e kwart en het 3e en 4e kwart zit een pauze van 2 minuten. Tussen het 2e en 3e kwart zit een pauze van 15 minuten. De speeltijd van een basketbalwedstrijd is dus 40 minuten, maar een wedstrijd duurt langer. Dit komt omdat als de bal uitgaat of als er een overtreding wordt gemaakt, de tijd stil staat. In het basketball kun je niet gelijk spelen. Als de stand op het eind gelijk is, dan wordt er verlengt met 5 minuten. Is de stand na de verlenging weer gelijk? Dan wordt er opnieuw 5 minuten verlengt, net zo lang totdat er een winnaar is.
Spelvarianten
Basketball kan je 3-tegen-3 (3×3) of 5-tegen-5 spelen. Bij 3×3 mag je team uit maximaal 4 spelers bestaan waarvan er altijd 3 op het veld staan. Anders dan bij sommige andere sporten mag je bij basketball onbeperkt wisselen. Elke keer als het spel stil ligt (bijvoorbeeld als de bal uit is), mogen beide team wisselen. Voor een veldscore krijgt je team 2 punten, voor een score uit een vrije worp 1 punt.
Basisprincipes en Regels
In het basketbal staan er tegelijkertijd in totaal tien spelers op het veld; vijf per team. Bij begin van de wedstrijd nemen de basisspelers, de zogenaamde starting five, hun posities in. Normaal gezien staan ze opgesteld als twee Forwards, twee Guards, en een Center (middenvelder). Het is het doel om de bal in de basket van de tegenstander te krijgen, die op de korte zijden van het speelveld op 3,05 meter hoogte bevestigd is. Een treffer door een vrijworp levert een enkel punt op, en een normale worp twee punten. Staat de aanvaller echter achter driepuntslijn, levert een treffer drie punten op. Bij de FIBA bestaat een spel uit vier ronden van elk tien minuten. Bij de NBA daarentegen bedraagt een speelronde 12 minuten.
Je mag maximaal 2 passen zetten met de bal in de hand. Als je 1 voet aan de grond houdt mag je de andere voet wel verplaatsen. Bij het dribbelen stuiter je de bal met 1 hand op de grond. Nadat je de bal hebt opgepakt, mag je niet nog een keer dribbelen. Je mag de bal niet met je voeten spelen. De bal is uit, wanneer de bal buiten het veld op de grond of op de lijn valt. Je krijgt in basketball een persoonlijke fout als je opzettelijk lichamelijk contact met je tegenstander maakt. Als je 5 persoonlijke fouten hebt dan moet je het veld verlaten, je mag dan niet meer terug in het veld komen.
Overtredingen
In het basketbal wordt onderscheid gemaakt tussen vier soorten overtredingen:
- Persoonlijke fout: niet-toegestaan lichaamscontact (Defensief of offensief)
- Technische fout: technische fouten of ongedisciplineerd spel (bijv. Een verdediger mag een aanvaller met balbezit maar op beperkte manieren afweren. Een aanvaller met balbezit begaat een overtreding wanneer hij of zij in contact komt met een verdediger die zich op zijn legitieme verdedidingspositie bevindt, of die zich achteruit beweegt. Bij vijf persoonlijke of technische overtredingen wordt een speler uitgesloten van de lopende wedstrijd.
Shot Clock en Andere Regels
Basketbal is afwisselend en wordt gekenmerkt door het hoge tempo. Op de zogenaamde shot clock worden 24 seconden afgeteld: de maximale tijd die een aanval mag duren. De tijd begint bij de inworp te lopen. Raakt de bal de ring van de basket aan, begint de klok opnieuw te lopen. Zodra een team de bal in bezit krijgt, moeten ze ervoor zorgen dat ze binnen 8 seconden de eigen helft te verlaten en de helft van de tegenstander betreden. Bij een aanval mogen de verdedigers zich slechts drie seconden lang op de helft van de tegenstander bevinden. Daarbij maakt het verschil of ze in balbezit zijn of niet. Bij een inworp mag een speler de bal maximaal 5 seconden lang vasthouden. Tijdens het spel moet een speler, die nauw bewaakt wordt, uiterlijk na vijf seconden beginnen met dribbelen, of een worp op doel wagen. Bij het overtreden van deze regel krijgt de tegenstander een inworp. Zodra de speler met balbezit stopt met dribbelen, mag hij of zij met de voeten nog twee keer de grond aanraken; daarna moet de bal weggepasst zijn, of moet er op de basket geschoten worden. Het aanraken van de bal met voet, knie, of been wordt als voetcontact beschouwd. Daarbij wordt een verschil gemaakt tussen verdedigers en aanvallers:
- Wanneer een verdediger een voetcontact maakt, word de Shot Clock op 14/24 seconden gezet, als er op dat moment al meer dan tien seconden verstreken zijn.
Zodra een aanvaller na het dribbelen de bal opgepakt heeft, mag hij niet opnieuw aan een dribbel beginnen (vandaar: dubbele dribbel). Een bal die richting basket geworpen word, die zich in neerwaartse richting beweegt, en de ring van de basket nog niet aangeraakt heeft, mag niet door een verdediger aangeraakt of geblokkeerd worden.
Basketbal in Nederland
In 1926 kwam basketball over van Amerika naar Nederland. De directeur van de Militaire Sportacademie in Utrecht had in Amerika basketball gezien en wilde dat spel graag op de academie laten spelen. De eerste jaren werd er alleen in competitie gebasketbald in Amsterdam. Na de Tweede Wereldoorlog werd de ‘Amsterdamse Basketball Bond’ opgericht. Deze bond had toen ongeveer vijfhonderd leden.
Basketbal Wereldwijd
Basketball is uitgevonden in Amerika. Het is daar dan ook een erg populaire sport samen met honkbal, american football en ijshockey, populairder dan bijvoorbeeld voetbal. Zo hebben bijna alle high schools (middelbare scholen) en universiteiten hun eigen basketbalteams, die elk jaar in maart voor tienduizenden toeschouwers de finales van hun schoolcompetitie spelen. De beste basketballers van de wereld spelen in de Amerikaanse profcompetitie: de NBA. De letters NBA staan voor National Basketball Association. De profs verdienen miljoenen dollars. Spelers als Stephen Curry, James Harden, Kevin Durant en LeBron James zelfs meer dan dertig miljoen per seizoen. In de NBA zijn ook veel goede basketballers actief die niet uit Amerika komen. Een van de allergrootste talenten heet Luka Doncic en is afkomstig uit Slovenië. Hij speelt bij de Dallas Mavericks. De Toronto Raptors wonnen in 2019 de NBA Championship met hun sterspeler Kawhi Leonard.
Veldmaten
De basketbalbond kent 4 veldmaten voor wedstrijdvelden (28×15, 26×15, 26×14 en 25×13) met verschillende uitloopruimtes en opstelruimtes. Rondom elk speelveld ligt een veiligheidszone: de uitloopruimte. Aan één lange zijde van het veld bevinden zich de zone voor de teambanken en de zone voor de scoretafel. Dit wordt de opstelruimte genoemd. Ieder van de vier NBB wedstrijdvelden heeft specifieke belijning; niet alleen de lengte en breedte wijken af maar ook de driepuntslijn bij de zijlijn. NISAV heeft gedetailleerde tekeningen met alle precieze maten, details en specificaties ter beschikking. De kleur van de belijning contrasteert voldoende met het speelveld en met de lijnen van de andere sporten. De kleur van de belijning in een multifunctionele sportaccommodatie is bij voorkeur rood, RAL-nummer 3020.
Basketbalinstallaties
De voorschriften voor basketbalinstallaties kunnen verschillen per niveau waarop gespeeld wordt, met name voor jeugdwedstrijden. Voor de basketbalinstallaties geldt dat de borden en de ringen op één wedstrijdveld aan beide kanten hetzelfde moeten zijn. De borden zijn gemaakt van niet-reflecterend gelaagd veiligheidsglas of gehard glas. Dit is verplicht voor de centrecourts 28 x 15 meter. Voor sidecourts mogen de borden ook zijn gemaakt van transparant acryl of polycarbonaat, hout, glasvezel, staal of aluminium.
Het Belang van de Basketbalvereniging
Een sportvereniging is meer dan een plek waar mensen sporten. Naast het faciliteren van trainingen en wedstrijden is een basketbalvereniging ook een plek waar mensen elkaar ontmoeten, vrienden maken, vrijwilligerswerk doen, leren hoe met elkaar om te gaan en normen en waarden leren. Het sociale aspect van een basketbalvereniging is enorm belangrijk en zorgt daarmee voor sociale cohesie in een buurt, wijk en stad. Om dat sociale aspect te stimuleren is in een indoor sportaccommodatie meer nodig dan alleen een goede sportvloer, kleedkamers en sportmaterialen. Een kantine/horecagelegenheid in een sporthal mag niet ontbreken.
tags: #afmetingen #basketbal #hoogte