Inleiding
De Bredase hockeyclub Zwart-Wit kent een rijke historie, die nauw verweven is met de ontwikkeling van de hockeysport in de regio en daarbuiten. Dit artikel duikt in de geschiedenis van Zwart-Wit Heren 1, van de vroege beginjaren en de sportieve ups en downs tot de recente successen en de bijdrage van de club aan de hockeygemeenschap.
De Vroege Jaren en Competitie (1934-1960)
De kiem voor de bloeiende hockeycultuur in Breda werd gelegd met de oprichting van de eerste Rooms-Katholieke heren hockeyvereniging ‘Push’ op 21 september 1934. Dit initiatief kwam mede tot stand dankzij de inzet van kapelaan Wolters van de Baronielaankerk. De club groeide snel en kreeg in 1936 een complex aan de Bouvignelaan.
Zwart-Wit Heren 1 betrad in oktober 1936 de officiële competitie in de 3e klasse Zuid. Al snel bleek het team succesvol, want in 1939 promoveerden ze naar de 1e klasse Zuid, destijds het hoogste niveau. Deze vroege successen legden een stevige basis voor de verdere ontwikkeling van de club.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef de vereniging actief en in 1942 fuseerde Push met de dames van de Katholieke sportvereniging HDS (Houdt Dapper Stand). Na de oorlog maakte Push plannen om de accommodatie te verbeteren, maar de faciliteiten bleken al snel aan vervanging toe.
Wisselende Successen en Verhuizing (1951-1979)
In 1951 volgde voor Heren 1 een terugval naar de promotieklasse, maar de veerkracht van het team werd bewezen door het kampioenschap en de promotie in 1955, waardoor ze terugkeerden naar de 1e klasse. De jaren die volgden, kenmerkten zich door wisselende successen. In 1960 degradeerde het team opnieuw naar de promotieklasse en in 1967 zelfs naar de 2e klasse.
Lees ook: Gids voor Nike zwarte heren hockeyschoenen
Om de overgang soepel te laten verlopen, speelden de senioren vanaf 1960 tijdelijk op de velden van Sportpark Zwart Wit. Uiteindelijk betrok Push in oktober 1969, tijdens het lustrumjaar, het nieuwe hockeycomplex.
In 1978 degradeerde Heren 1 wederom naar de 2e klasse, na een periode van vijf jaar in de 1e klasse. Echter, Heren 2 boekte in deze periode succes door promotie naar de reserve 1e klasse.
Opkomst en Hoogtepunt: Promotie naar de Hoofdklasse (1980-1994)
Het seizoen 1981-1982 markeerde een ommekeer voor Zwart-Wit Heren 1. Het team werd kampioen en wist zich weer in de 1e klasse te vestigen. Dit was een belangrijke stap op weg naar het absolute hoogtepunt in het seizoen 1993-1994: promotie naar de hoofdklasse. Deze mijlpaal in de 60-jarige geschiedenis van de club was een beloning voor jarenlang hard werken en toewijding.
De vereniging bleef zich ontwikkelen en met de opening van het gemeentelijk Sportcentrum werd zaalhockey onderdeel van Push. In 1979 kreeg Push zelfs een eigen sporthal, mogelijk gemaakt door de ‘Stichting Sporthal Push’, wat zaalhockey binnen de club een sterke impuls gaf.
Vernieuwing en Groei (1983-2014)
De club bleef vooruitstrevend. Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 30 mei 1983 werd vrijwel unaniem ingestemd met de aanleg van een kunstgrasveld en een experimenteel miniveldje. Op 12 november 1983 werden deze officieel in gebruik genomen. De groei zette door, en op 5 oktober 1991 kwamen daar nog twee nieuwe kunstgrasvelden bij.
Lees ook: Onze ervaring met Hockey Fun Kamp Zwart Wit
Om extra ondersteuning te bieden aan de club, werd op 5 maart 1990 de stichting ‘Vrienden van Push’ opgericht. Voor fl. 1.000,00 per jaar konden leden deelnemen aan deze groep, die projecten en ideeën van het bestuur zowel financieel als op andere manieren ondersteunde.
In 1995 kocht de vereniging het clubhuis aan de Heerbaan, waarna een grondige verbouwing volgde. Een jaar later, in 1996, nam Push opnieuw een bijzondere stap: enkele ouders namen het initiatief om LG-hockey op te richten, speciaal voor kinderen met een lichamelijke beperking. Push was de eerste vereniging in Nederland die dit mogelijk maakte en breidde dit later uit met G-hockey voor kinderen met een geestelijke beperking. Inmiddels heeft de club zowel een junioren- als een seniorenteam voor deze doelgroep.
Push bleef investeren in vernieuwing en opende in januari 2014 het nieuwste ‘AquaPush’ veld.
Terugkeer naar de Hoofdklasse en Jeugdsucces (2014-heden)
Na een afwezigheid van 20 jaar keerde Heren 1 in 2014, onder de inspirerende leiding van Herman Kruis, opnieuw terug op het hoogste niveau: de hoofdklasse. Deze prestatie onderstreepte de ambities en de potentie van de club.
Een ander opmerkelijk succes is het feit dat het jongens B1 team van Zwart-Wit het allereerste team in de geschiedenis van de Bredase club is dat de landelijke jeugdcompetitie heeft gehaald. Dit toont aan dat de club ook op jeugdniveau sterk presteert en investeert in de toekomst.
De mannen van jongens B1 lieten hun veerkracht zien door koploper SCHC te verrassen met een 3-4 overwinning, na een 3-0 achterstand. Coach Guus Philippart, die samen met spelers van Heren 1 het team heeft opgebouwd, benadrukte de waarde van deze overwinning voor de club.
De Rol van Dames 1
Dames 1 speelde sinds de fusie in 1942 in de 1e klasse Zuid. Hoewel het team in het seizoen 1963-1964 moeite had om zich te handhaven en na 27 jaar degradeerde, bleef de ambitie hoog. In 1970 volgde een tijdelijke stap naar de 2e klasse, maar het team vocht zich sterk terug. Het seizoen 1980-1981 bracht een hoogtepunt met het kampioenschap en promotie naar de 1e klasse. Slechts een jaar later werd zelfs de overgangsklasse bereikt.
De Groei van de Vereniging Push
De groei van de club is indrukwekkend: van 17 leden in 1934 naar 176 in 1954, 500 in 1970, 1.000 in 1994 en ruim 2.500 in 2014. Hiermee is Push uitgegroeid tot een van de grootste en meest toonaangevende hockeyverenigingen van Nederland.
Zwart-Wit als onderdeel van een groter hockeylandschap
Net als MHC Alliance in Heemstede, die teruggaat tot 1927, heeft Zwart-Wit een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de hockeysport. Het zwart-wit geblokte tenue van Alliance, dat teruggaat tot 1932, symboliseert de verbinding met de traditie. Clubs als Zwart-Wit en Alliance laten zien hoe hockeyplezier, prestaties en een hechte clubcultuur leden van alle leeftijden verbinden.