Sport is een integraal onderdeel van de Zuid-Afrikaanse cultuur, en rugby neemt hierin een speciale plaats in. Een bezoek aan een rugbywedstrijd is een absolute must voor iedereen die naar Zuid-Afrika reist. Rugby verenigt mensen en heeft een rijke geschiedenis in het land.
Rugby Competities in Zuid-Afrika
Zuid-Afrika heeft een aantal prestigieuze rugbycompetities, zowel nationaal als internationaal. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste competities:
Super Rugby
Super Rugby, voorheen bekend als Super 10, Super 12 en Super 14, is de grootste rugbycompetitie op het zuidelijk halfrond. De competitie bestaat uit 15 teams: vijf uit Australië, vijf uit Nieuw-Zeeland en vijf uit Zuid-Afrika. Elk team speelt zes of zeven thuis- en uitwedstrijden. De twee beste teams nemen het in de finale tegen elkaar op. De Super Rugby staat ook wel bekend als de Super 15 in de volksmond.
Currie Cup
De Currie Cup, om sponsorredenen ook wel de ABSA Currie Cup genoemd, is een andere belangrijke rugbycompetitie in Zuid-Afrika. Deze landelijke competitie wordt elk jaar van juni tot oktober gehouden en is de meest prestigieuze competitie van Zuid-Afrika. De Currie Cup is ook de oudste rugbycompetitie van Zuid-Afrika, die sinds 1889 wordt gespeeld. De competitie is verdeeld in twee divisies: de Premier Division, met acht teams die strijden om de Currie Cup, en een tweede divisie. De 14 clubs vertegenwoordigen de verschillende provincies van Zuid-Afrika, waaronder de Northern Cape, North West, Eastern Cape, Free State, Western Cape en Gauteng.
Vodacom Cup
Na Super Rugby en de Currie Cup is de Vodacom Cup de belangrijkste rugbycompetitie in Zuid-Afrika. Elke rugbyclub in Zuid-Afrika heeft een A- en een B-team. Tijdens de Vodacom Cup krijgen de spelers van de B-teams de kans om hun talenten te laten zien. Dit geeft spelers de kans om zich te bewijzen en uiteindelijk geselecteerd te worden voor het A-team.
Lees ook: Uitslagen en finales Districtsbeker Zuid II
Tri Nations Series
De Tri Nations Series is een van de grootste internationale rugbytoernooien, gespeeld tussen Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland en Australië. Het nationale team van Zuid-Afrika heet de Springboks en speelt in de bekende donkergroene trui en gouden kraag.
Universiteitsrugby
Acht universiteitsverenigingen uit heel Zuid-Afrika nemen het tegen elkaar op om de eer van hun universiteit te verdedigen. Omdat rugby zo populair is onder de Zuid-Afrikaanse bevolking, worden de wedstrijden gespeeld in drukbezochte stadions.
Bekende Zuid-Afrikaanse Rugbyspelers
Zuid-Afrika heeft in de loop der jaren een aantal legendarische rugbyspelers voortgebracht. Hier zijn enkele van de meest bekende namen:
Francois Pienaar
Francois Pienaar is een van de bekendste rugbyers die Zuid-Afrika ooit heeft voortgebracht. Hij was de aanvoerder van de Springboks tijdens het WK rugby in 1995, toen Zuid-Afrika de finale won van Nieuw-Zeeland. Zijn ontvangstspeech maakte duidelijk dat de Springboks de beker niet alleen hadden gewonnen voor de 60.000 aanwezige fans in het Ellis Park Stadium, maar voor alle 43 miljoen inwoners van Zuid-Afrika.
Chester Williams
Chester Williams was de eerste zwarte speler die in 1993 werd geselecteerd voor de Springboks, na Errol Tobias in de jaren '80. Zijn selectie was uitzonderlijk in die tijd vanwege de apartheid. Williams bracht in 2002 zijn controversiële autobiografie ‘Chester’ uit, waarin hij schreef dat sommige teamgenoten hem bewust uit de weg gingen en hem racist noemden.
Lees ook: Overzicht volleybal Zuid-Holland
Os du Randt
Os du Randt is een voormalige Springbok-speler. In 1999 werd hij door Rugby World Magazine uitgeroepen tot de op één na beste loosehead aller tijden. Hij speelde de volledige 80 minuten van de finale van het WK in 2007, die de Springboks wonnen.
Frik du Preez
Frik du Preez maakte zijn debuut bij de Springboks op 7 januari 1961. Ondanks dat hij niet uitzonderlijk lang of groot was voor een rugbyer, had hij genoeg kracht en snelheid om zich staande te houden. Hij werd uitgeroepen tot de beste Zuid-Afrikaanse rugbyer van de 20e eeuw.
Joost van der Westhuizen
Joost van der Westhuizen speelde voor de Springboks in de jaren '90 en begin 21e eeuw. Zijn speelstijl kan het beste worden omschreven als snel en agressief. Van der Westhuizen won met het nationale team, de Springboks, in 1995 de wereldbeker.
Victor Matfield
Victor Matfields rugbycarrière kende een langzame start. Het was pas toen hij zijn positie bij de Blue Bulls verruilde voor een plek als speler voor de Griquas, dat rugbytalent Victor Matfield pas echt goed tot zijn recht kwam. Zijn harde werk ging niet ongemerkt voorbij. Niet alleen een selectie bij de Springboks volgde, hij werd zelfs aanvoerder van het team.
Naas Botha
Naas Botha staat bekend als een van de beste kickers aller tijden. Hij is de beste Zuid-Afrikaanse kicker, wat hem de bijnaam 'Nasty Booter' opleverde. Hij staat bekend als een speler die altijd goed presteerde onder druk.
Lees ook: Keepersavontuur in Zuid-Afrika
Morne du Plessis
Morne du Plessis wordt beschouwd als een van de beste aanvoerders in de geschiedenis van het Zuid-Afrikaanse rugby, op Francois Pienaar na waarschijnlijk. Hij was ook de manager van het Zuid-Afrikaanse nationale team tijdens de finale in 1995.
Percy Montgomery
Percy Montgomery is een gepensioneerde Zuid-Afrikaanse rugbyer. Hij werd in 2003 van het veld gestuurd toen hij een scheidsrechter naar de grond duwde en miste daardoor het WK in 2003.
Siya Kolisi
Siya Kolisi is de eerste zwarte aanvoerder van de Springboks. In 2019 mocht hij de trofee omhoog steken na een eenzijdige finale in het Japanse Yokohame tegen Engeland.
Bongi Mbonambi
Bongi Mbonambi is een andere belangrijke speler in het Zuid-Afrikaanse rugbyteam. Tijdens het WK 2023 werd hij vaak naar voren geschoven bij persconferenties.
Rugby en de Zuid-Afrikaanse Geschiedenis
Rugby heeft een speciale plaats in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis. Tijdens de apartheid was rugby een sport die vooral door blanke Zuid-Afrikanen werd beoefend. Donkere Zuid-Afrikanen zagen rugby vaak als een agressieve blanke sport, de sport van de onderdrukker.
De gewonnen finale van het WK rugby in 1995 was een belangrijk moment in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis. Het was het eerste grote evenement dat het nieuwe Zuid-Afrika organiseerde. President Nelson Mandela gebruikte de gewonnen wedstrijd om de harmonie in Zuid-Afrika te herstellen. De foto waarop Mandela de trofee overhandigde aan aanvoerder Francois Pienaar ging de hele wereld over.
Recente Ontwikkelingen
In de aanloop naar de finale van het WK 2023 was er veel te doen rondom Bongi Mbonambi, die in de halve finale tegen Engeland Tom Curry racistisch zou hebben bejegend. De internationale rugbybond seponeerde de zaak wegens gebrek aan bewijs.
Ondanks dit incident won Zuid-Afrika de finale van het WK 2023 met 12-11 van Nieuw-Zeeland. Met vier wereldtitels is Zuid-Afrika nu de succesvolste rugbynatie ter wereld.