Zitvolleybal is een dynamische en aantrekkelijke teamsport die op steeds meer plaatsen in Nederland wordt gespeeld. Het is een aangepaste vorm van volleybal, ontworpen om beoefend te worden door sporters met een beperking. Dit artikel bespreekt de veldafmetingen, regels en andere belangrijke aspecten van zitvolleybal, en biedt inzicht voor zowel beginners als ervaren spelers.
Geschiedenis en Ontstaan
Sedert de Tweede Wereldoorlog werden er al diverse balspelen toegepast in het revalidatieproces. De regels voor deze bal oefeningen verschilden per centrum en werden ontwikkeld door de sportleiders. Ook bij eventuele sportuitwisselingen werden de regels van het organiserende Revalidatie centrum toegepast. Het spel werd op alle revalidatie centra geïntroduceerd en beoefend, daarna ook in een soort nationale competitie ronde gespeeld. Helaas sloeg het bij vele sporters niet aan. Het BNMO sportcomité moest op zoek naar een aantrekkelijker bal spel. Twee leden van het Comité staken de hoofden bij elkaar en introduceerden een nieuw balspel "Zit Volleybal" . Het populaire Volleybal maar dan Zittend , met wat aangepaste regels, mede gebaseerd op de ervaringen met Sitz bal. Het spel werd bij de Revalidatie centra neergelegd, met verzoek om reacties en adviezen op de regels. Uiteraard kwamen deze van de sportleiders en werden verwerkt in een definitieve regel. De FIVB spelregels van 1952 zijn als basis genomen en leidend voor Zit Volleybval. Het speelveld is 10x 6 m. en de hoogte van het net op 1.20 m . Hoewel er eind jaren 50 uitwisselingen plaats vonden met duitse Sitzbal verenigingen en deze in Nederland geconfronteerd werden met Zit volleybal regels, sloeg het Spel niet over naar de andere landen in Europa. Zij bleven overal met die van elkaar verschillende Sitz bal regels spelen. Hetgeen bij vele Nederlandse teams frustraties opleverden bij deze uitwisselingen. De Paralympics 1980 waren voor Nederland de mogelijkheid om Zit Volleybal Internationaal op de kalender te krijgen. Dit lukte door het af te dwingen bij de wens van de NIS om deze Spelen in Arnhem te organiseren. De Nis , Joon en Bolk, wisten de ISOD te overtuigen om een pré Paralympich toernooi toe te staan, teneinde Nederland kennis te laten maken met Standing Volleybal maar vooral om de Sitz bal landen te stimuleren in te schrijven voor het Zit Volleybal toernooi in de 1980 Paralympics. Het toernooi in 1979 in Haarlem werd voor Nederland en Zitvolleybal een belangrijk toernooi. Liefst 7 Sitz bal landen schreven zich in voor het toernooi in Haarlem. Het enthousiasme van de spelers en het niveau van het Nederlands team gaf Joon in Haarlem veel steun om de landen over te halen om naar Arnhem te komen. 1981 Tijdens het EK in Bonn wederom veel overleg met spelers en coaches over de ervaringen in 1979, 1980 en nu 1981. De vergadering van landen moet beslissen met welke regels we gaan spelen Internationaal. Een aantal voorstellen, waaronder neem voor het veld de badminton afmetingen, werd afgewezen.
Veld Afmetingen
Zitvolleybal wordt gespeeld op een speelveld dat kleiner is dan dat van staand volleybal. De afmetingen van het zitvolleybalveld zijn:
- Lengte: 10 meter
- Breedte: 6 meter
Het speelveld is verdeeld in twee gelijke helften door een net.
Nethoogte
De hoogte van het net verschilt tussen heren- en damesteams:
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
- Heren: 1,15 meter
- Dames: 1,05 meter
Het regulier Volleybal-net zal verticaal boven de middenlijn worden geplaatst.
Algemene Spelregels
De spelregels van zitvolleybal zijn grotendeels gebaseerd op de reguliere volleybalregels, met enkele aanpassingen om rekening te houden met het zittende spel. Enkele belangrijke regels zijn:
- Contact met de vloer: Te allen tijde moet de speler, op het moment van het spelen van de bal, contact hebben met de vloer met een gedeelte van het lichaam tussen het zitvlak en de schouders.
- Service: Het zitvlak van de speler moet volledig achter de achterlijn zijn op het moment van de service.
- Lifting: Lifting is niet toegestaan.
- Speelveld tegenstander: Contact met het veld van de tegenstander met een deel van het lichaam vanaf de voeten is toegestaan, in combinatie met de net-regel. Dit breidt de regeling rond de middenlijn uit.
- Net fout: alleen het raken van de bovenste band van het net of het steunen aan het net wordt gezien als een fout.
Overige Regels en Spelaspecten
Net als bij gewoon volleybal zijn er ook bij zitvolleybal specifieke regels en aandachtspunten met betrekking tot de opslag, het blokkeren en de aanval.
- Opslag: De bal wordt in het spel gebracht door de serveerder door middel van een opslag of service van achter de achterlijn. De opgeslagen bal moet over het net in het veld van de tegenstander belanden. Wanneer de bal het net raakt en eroverheen gaat, gaat het spel gewoon door.
- Blokkeren: Een speler mag de bal niet naar zichzelf spelen, behalve bij het blokkeren.
- Aanval: Op het veld wordt het aanvalsvak begrensd door de middenlijn en de aanvalslijn.
De Libero
De "libero," een gespecialiseerde defensieve speler, is ingevoerd om de "eerste pass" en defensieve pass te verbeteren.
Competitie en Niveaus
Spelregels en reglementen van competitiesporten lijken vaak helder. Toch ontstaat regelmatig discussie over de toepassing in de praktijk. Voor welk competitieniveau gelden welke regels, hoe zit het met maatvoering en wanneer moeten spelinstallaties aangepast worden na een regelwijziging?
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
Speelveld en Omgeving
Rondom elk speelveld ligt een veiligheidszone: de uitloopruimte. Deze ruimte moet altijd vrij blijven van obstakels, dus ook de spelersbanken en tafel voor de tellers. Aan één lange zijde van het veld moet rekening zijn gehouden met de opstelruimte voor een jury/teltafel en de zitplaatsen voor staf en wisselspelers.
Belijning
- Breedte: De belijning is 50 mm breed. De belijning van velden voor CMV-jeugd is ten minste 35 mm breed.
- Kleur: De kleur van de belijning contrasteert voldoende met het speelveld en met de lijnen van de andere sporten in de accommodatie. De kleur van de belijning is geel. Mits goed gemotiveerd mag hiervoor van worden afgeweken. Als er een centrecourt volleybal wordt aangebracht in combinatie met sidecourts dan is de kleur van de lijnen van het centrecourt wit. De kleur van de belijning van velden voor CMV-jeugd wijkt altijd af van de kleur van de belijning van het reguliere veld.
- 7-meterlijn: Op een standaard speelveld van 18 x 9 meter is een 7-meterlijn aangebracht, indien het veld gebruikt wordt door jeugd in de tweede en derde klasse C. De 7-meterlijn bestaat uit 2 smalle lijnen en een tussenruimte of de enkelvoudige 7-meterlijn heeft een totale breedte van 35 mm.
Volleybalzuilen en Net
Aan weerszijden van de middellijn staat een volleybalzuil voor de ophanging van het volleybalnet. Een volleybalzuil is voorzien van netspanners. Het net kan worden opgehangen op de hoogte die past bij het niveau. Bij de eredivisie, superdivisie en topdivisie zijn veiligheidskussens (paddings) aan de palen verplicht. Voor de eerste divisie en lager is dat een aanbeveling. Volleybalzuilen moeten onwrikbaar vast gezet kunnen in een vaste grondpot. Er mogen geen spandraden aan de zuilen zitten. Aan de buitenkant van elke zijband is een antenne bevestigd. Deze is gemaakt van glasfiber, of ander buigzaam materiaal. De antenne is gekleurd met twee verschillende contrasterende kleurstroken. De kleurstroken zijn rood en wit.
Accommodatie en Faciliteiten
Een sportvereniging is meer dan een plek waar mensen sporten. Naast het faciliteren van trainingen en wedstrijden is een volleybalvereniging ook een plek waar mensen elkaar ontmoeten, vrienden maken, vrijwilligerswerk doen, leren hoe met elkaar om te gaan en normen en waarden leren. Het sociale aspect van een vereniging is enorm belangrijk en zorgt daarmee voor sociale cohesie in een buurt, wijk en stad. Om dat sociale aspect te stimuleren is in een indoor sportaccommodatie meer nodig dan alleen een goede sportvloer, kleedkamers en sportmaterialen. Een kantine/horecagelegenheid in een sporthal mag niet ontbreken. Er zijn nog veel meer zaken waarmee je rekening moet houden als je een sporthal gaat bouwen en inrichten. Hoe plaats je de velden bijvoorbeeld naast elkaar? Denk verder aan ruimte voor de toeschouwers, scheidsrechters, transport voor materialen, scheidingswanden, grondpotten etc.
Obstakelvrije Hoogte
De obstakelvrije hoogte van de wedstrijdruimte verschilt per niveau.
Scheidsrechters
Er is voor ieder veld een scheidsrechtersplatform voor wedstrijden beschikbaar. De regels zeggen het volgende: "De eerste scheidsrechter vervult zijn taken zittend, of staand op een stoel / platform die / dat bij één van de uiteinden van het net is geplaatst.
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
Materiaal en Veiligheid
Paal en netconstructie . Een paal- en netconstructie wordt geadviseerd door WOVD. De palen die het net ondersteunen worden geplaatst op een afstand van 0,50-1,00 m buiten de zijlijnen . Voor WOVD wereldcompetities en regionale kampioenschappen, worden de palen , ter ondersteuning van het net, geplaatst op een afstand van 1 m buiten de zijlijnen, tenzij anders in overleg met WOVD.
tags: #zitvolleybal #veld #afmetingen #en #regels