Rugby is een dynamische en fysieke sport die bekend staat om zijn complexe regels en spelsituaties. Een van de meest kenmerkende en cruciale momenten in een rugbywedstrijd is de scrum. De scrum is een spelhervatting die wordt toegekend na lichte overtredingen, zoals het laten vallen van de bal of een voorwaartse pass. Maar wat zegt de scheidsrechter precies tijdens een scrum? Om dit te begrijpen, is het belangrijk om eerst de basisprincipes van rugby en de rol van de scheidsrechter te kennen.
De rol van de scheidsrechter in rugby
Elke rugbywedstrijd staat onder leiding van een scheidsrechter. In tegenstelling tot andere sporten, staat rugby bekend om het grote respect dat spelers en coaches tonen voor de scheidsrechter. Tijdens een wedstrijd mag er, met uitzondering van de aanvoerder (captain), niet direct met de scheidsrechter gesproken worden. De scheidsrechter is verantwoordelijk voor het handhaven van de regels, het waarborgen van de veiligheid van de spelers en het controleren van het spelverloop. Zijn beslissingen zijn bindend en worden over het algemeen niet in twijfel getrokken.
Basisregels van rugby
Voordat we ingaan op de specifieke commando's van de scheidsrechter bij een scrum, is het handig om enkele basisregels van rugby te herhalen:
- Balbezit: Spelers mogen rennen met de bal in de handen. De bal mag alleen naar achteren worden gegooid (passen).
- Tackelen: De speler met de bal mag getackled worden. Een tackel bestaat uit het naar de grond brengen van de tegenstander gebruikmakend van armen (en handen). Daarbij mogen hoofd of nek niet worden geraakt (high tackle).
- Scrum: Lichte overtredingen, zoals het laten vallen van de bal of een pass naar voren, worden bestraft met een scrum.
- Line-out: Als de bal over de zijlijn gaat, wordt een line-out geformeerd.
- Penalty: Zware overtredingen, zoals praten tegen de scheidsrechter of buitenspel, worden bestraft met een penalty (strafschop).
- Maul: Een maul ontstaat wanneer een baldrager wordt aangevallen, maar alle medestanders die fysiek contact maken met de baldrager niet naar de grond worden gebracht.
- Ruck: Na een tackel ontstaat er vaak een ruck, waarbij spelers van beide teams strijden om de bal.
De scrum: een geordende krachtmeting
Een scrum (kort voor scrummage) is een spelhervatting die vaak voorkomt tijdens een rugbywedstrijd. Het is een geordende ruck waarbij acht spelers van elk team zich in een vaste formatie tegenover elkaar opstellen. De scrum is bedoeld om het spel te hervatten na een kleine overtreding en om beide teams een eerlijke kans te geven om balbezit te krijgen.
De formatie
In de scrum staan de acht voorwaartsen (de 'pack') van elk team in een specifieke formatie. Deze formatie bestaat uit drie rijen:
Lees ook: Eindhovense zaalvoetballegende in de spotlight
- Eerste rij: Twee props (pilaar) aan de buitenkanten en een hooker (hoeker) in het midden.
- Tweede rij: Twee locks (sloten).
- Derde rij: Twee flankers (flankaanvallers) en een nummer 8.
De voorwaartsen zijn belangrijk in de spelonderdelen waarvoor geproportioneerde kracht en techniek nodig is, bijvoorbeeld in de scrums, de rucks en de mauls. Deze spelers in de eerste rij zijn vaak zwaarder en sterker dan de backs.
Het inbrengen van de bal
De bal wordt in de scrum gebracht door de scrum-half (schrum-half). De scrum-half staat klaar om de bal in de "tunnel" te rollen, de ruimte tussen de eerste rijen van beide teams. De inworp moet loodrecht op de scrum worden uitgevoerd. Het is niet toegestaan de bal schuin de scrum in te gooien naar de eigen partij (feeding).
Het doel van de scrum
Het doel van de scrum is om door te duwen balbezit te verkrijgen. Nadat de bal in de scrum is ingebracht, zal de hooker proberen de bal met de hak van zijn schoen naar achteren te werken. De spelers mogen slechts duwen met de schouders boven de heupen. Het is niet toegestaan een scrum naar de grond te drukken. Dit wordt gezien als een overtreding (collapsing the scrum).
De commando's van de scheidsrechter bij een scrum
De scheidsrechter speelt een cruciale rol bij het correct en veilig uitvoeren van een scrum. Hij geeft specifieke commando's om de spelers te begeleiden en ervoor te zorgen dat de scrum op de juiste manier wordt gevormd en uitgevoerd. De exacte formulering van deze commando's kan variëren, maar de belangrijkste zijn:
- "Crouch" (Bukken): Dit is het eerste commando. De voorwaartsen bukken en plaatsen hun handen op de grond om zich voor te bereiden op de impact.
- "Bind" (Binden): Op dit commando grijpen de props de tegenstander vast om stabiliteit te creëren. De props binden zich aan de tegenstander.
- "Set" (Aanspannen/zetten): Dit commando geeft aan dat de scrum mag beginnen. De voorwaartsen spannen hun spieren aan en duwen tegen elkaar.
Na deze commando's brengt de scrum-half de bal in de scrum. De scheidsrechter houdt de scrum nauwlettend in de gaten om ervoor te zorgen dat de regels worden nageleefd en dat de spelers veilig blijven.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Veelvoorkomende overtredingen en straffen
Tijdens een scrum kunnen verschillende overtredingen voorkomen. Enkele veelvoorkomende overtredingen zijn:
- Collapsing the scrum: Het opzettelijk laten instorten van de scrum.
- Feeding: Het schuin inwerpen van de bal in de scrum.
- Not straight: De bal wordt niet recht ingegooid.
- Wheel: Het opzettelijk draaien van de scrum.
Bij een overtreding kan de scheidsrechter een penalty toekennen aan het niet-overtredende team. De penalty kan worden genomen op de plaats van de overtreding, of het team kan ervoor kiezen om een nieuwe scrum te vormen.
Andere spelsituaties en de rol van de scheidsrechter
Naast de scrum zijn er nog andere belangrijke spelsituaties in rugby waarbij de scheidsrechter een cruciale rol speelt:
De line-out
Een line-out wordt gegeven als de bal over de zijlijn is gegaan. Spelers van beide teams stellen zich op in twee rijen dwars op de zijlijn met 1 m onderlinge afstand. Een speler (meestal de hooker) gooit de bal tussen de 2 rijen door dwars op de zijlijn in. Spelers in de rij mogen worden opgetild om de bal te vangen of naar een teamgenoot door te spelen. De scheidsrechter controleert of de line-out correct wordt uitgevoerd en of er geen overtredingen plaatsvinden.
De maul
Als een baldrager wordt aangevallen, maar alle medestanders die fysiek contact maken met de baldrager niet naar de grond worden gebracht, dan ontstaat een maul. De scheidsrechter beoordeelt of de maul actief blijft en of de bal er snel genoeg uitkomt. Als de maul tot stilstand komt en de bal er niet snel genoeg uitkomt, wordt het spel hervat met een scrum.
Lees ook: Een Terugblik op de Loopbaan van Wim Meijer
De ruck
Na een tackel ontstaat er vaak een ruck, waarbij spelers van beide teams strijden om de bal. De scheidsrechter controleert of de spelers zich aan de regels houden en of er geen gevaarlijke situaties ontstaan.
Respect voor de scheidsrechter
Een belangrijk aspect van rugby is het respect dat spelers tonen voor de scheidsrechter. Tijdens een wedstrijd wordt het als onwenselijk gezien dat de beslissingen van de scheidsrechter worden bekritiseerd door spelers. De enige van wie het wordt gedoogd is de teamcaptain. Bij rugby mogen de scheidsrechters bij openlijke kritiek een penalty geven door de overtredende partij de bal te ontnemen en tien meter terug te laten gaan op het eigen terrein.