In de wereld van het voetbal, waar traditie en innovatie hand in hand gaan, duiken regelmatig trends op die vragen oproepen. Een van de meest recente en opvallende is het verschijnsel van voetballers die gaten in hun sokken knippen. Wat begon als een individuele oplossing voor een specifiek probleem, is uitgegroeid tot een wijdverspreide gewoonte, zelfs onder internationale sterren zoals Jude Bellingham en Xavi Simons. Maar wat is de reden achter deze trend? Is het puur bijgeloof, een modegril, of schuilt er een wetenschappelijke verklaring achter? In dit artikel duiken we dieper in de materie en proberen we te ontrafelen waarom voetballers gaten in hun sokken knippen.
De opkomst van de gatenkaas-sok
"Je gaat het pas zien als je het doorhebt", zei Johan Cruyff ooit. Dat geldt ook voor de kapotgeknipte voetbalkousen. Pas als je je bewust bent van dit fenomeen, zie je hoeveel voetballers de kousen bewerken. De trend begon enkele jaren geleden en heeft sindsdien aan populariteit gewonnen. Een van de eerste spelers die met gaten in zijn sokken op het veld verscheen, was Kyle Walker in 2018. Hij knipte gaten in zijn sokken omdat zijn kuitspieren te groot waren voor de kousen. Ook Belg Raj Nainggola en Xavi Simons zetten de schaar in hun voetbalsokken. Simons verklaarde in de Volkskrant dat hij snel kramp in zijn kuiten kreeg en dat de gaten ervoor zorgden dat zijn kuiten beter konden ademen.
Compressiekousen versus voetbalsokken: een wereld van verschil
Het idee om gaten in je voetbalsokken te knippen om kramp te voorkomen, lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig. Marathonlopers dragen immers vaak compressiekousen om kramp te voorkomen. Het verschil zit hem echter in de functie en de eigenschappen van de kousen. Volgens Rud Raymakers, fysiotherapeut en begeleider van het Nederlands basketbalteam, hebben compressiekousen voornamelijk als doel om de verschillende compartimenten in het onderbeen minder tegen elkaar te laten schuren, waardoor scheen- en onderbeenklachten verminderen.
Een ander belangrijk verschil is de elasticiteit. Compressiekousen bevatten een elastische component, waardoor ze meerekken als de kuit opzwelt tijdens een inspanning. Voetbalsokken daarentegen, missen deze elasticiteit vaak. Dit kan vooral problematisch zijn voor voetballers met kleine voeten en gespierde kuiten. Een sok wordt immers gekocht op voetmaat, niet op kuitmaat. Wanneer een voetballer kleine voeten heeft in vergelijking met zijn kuit, kan het zijn dat de kous in rust prima zit, maar bij belasting te strak aanvoelt, wat kan leiden tot een gevoel van kramp. Het is dan ook geen toeval dat spelers die bekend staan om hun gigantische kuiten, zoals Memphis Depay of Jack Grealisch, vaak met hun kousen op de enkels spelen.
De psychologische factor: geloof in de werking
Of het openknippen van je voetbalsokken daadwerkelijk helpt tegen kramp, is wetenschappelijk niet onomstotelijk bewezen. Volgens Rud Raymakers is dat echter niet het belangrijkste. "Als de atleet het gevoel heeft dat het werkt, dan werkt het ook. En andersom, wanneer hij z'n sokken niet mág openknippen en dit als een belemmering ervaart, kan het zijn prestaties verslechteren", merkt hij op. Of dat dan een wetenschappelijke grondslag heeft, is volgens hem niet relevant.
Lees ook: Waarom draagt PSV rouwbanden? Een uitgebreide uitleg.
Raymakers onderbouwt zijn standpunt met een voorbeeld: "Tijgerbalsem smeren tijdens een sportinspanning, daar is maar weinig wetenschappelijke onderbouwing voor. Maar als een jongen van het Nederlands basketbalteam tijdens een internationale wedstrijd vraagt of ik z'n kuit vol wil smeren omdat hij voelt dat-ie daar wat aan heeft, reken maar dat ik dat dan doe." Met andere woorden, de psychologische factor speelt een belangrijke rol in de sport. Als een speler gelooft dat een bepaalde handeling hem helpt, kan dat daadwerkelijk een positief effect hebben op zijn prestaties.
Wetenschappelijk bewezen methoden om kramp te voorkomen
Hoewel het openknippen van sokken mogelijk een placebo-effect heeft, zijn er ook technieken om kramp te voorkomen die wel wetenschappelijk bewezen zijn. Volgens Rud Raymakers is het belangrijkste om de vochtbalans op peil te houden. Dat betekent veel water drinken en dit aanvullen met elektrolyten. Daarnaast wijst hij op het belang van de juiste brandstof voor het lichaam: koolhydraten. Zorg er dus voor dat je voor een inspanning voldoende koolhydraten binnenkrijgt, bijvoorbeeld door een paar uur voor de wedstrijd een groot bord pasta te eten en voldoende water te drinken.
De mening van een andere fysiotherapeut
Fysiotherapeut Ralph van der Horst van Sports Performance is er echter duidelijk over: "Het hangt van bijgeloof aan elkaar." Hij is verbaasd dat voetballers nu massaal gaten knippen in hun sokken. "Hoe meer gaten in de kous, hoe meer hij zwabbert rond het bot. De kuit wordt niet beter ondersteund. Een compressiekous en normale kous doen dat juist wel. Ik zie er het nut niet van in."
Lees ook: Strategie en realtime feedback met koptelefoons in hockey
Lees ook: De betekenis achter de naam 3x3