Elk jaar staat het einde van het volleybalseizoen in het teken van spanning en wiskunde, vermengd met een vleugje chaos. De promotie- en degradatieregelingen (P/D) bepalen welke teams volgend seizoen in een hogere of lagere klasse spelen. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de regels die gelden in de volleybal jeugdcompetitie, met speciale aandacht voor de Hoofdklasse en Topklasse. Hoewel de focus ligt op Regio West, worden ook landelijke ontwikkelingen en harmonisatie binnen de Nederlandse volleybalwereld belicht.
Jeugdcompetitie: Algemeen Overzicht
De jeugdcompetitie is bedoeld voor volleyballers in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. De competitie is opgedeeld in twee helften: een najaarscompetitie (september t/m december) en een voorjaarscompetitie (januari t/m april). Deze competitie is piramidaal en geografisch ingedeeld, om reizen te beperken en de competitie toegankelijk te houden.
Niveaus binnen de Jeugdcompetitie
In de eerste helft van de competitie (najaar) zijn er drie niveaus:
- Hoofdklasse
- 1e Klasse
- 2e Klasse
In de tweede helft (voorjaar) wordt hier een Topklasse aan toegevoegd. De leeftijdscategorieën zijn als volgt:
- A-jeugd: niet ouder dan 17 jaar
- B-jeugd: niet ouder dan 15 jaar
- C-jeugd: niet ouder dan 13 jaar
Nethoogte en Veldafmetingen
De nethoogte en veldafmetingen variëren per leeftijdscategorie en niveau.
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
| Klasse | Jongens | Meisjes | Veldafmeting |
|---|---|---|---|
| A-jeugd Top en Hoofdklasse | 2.43 m | 2.24 m | 9x9 meter |
| A-jeugd 1e en 2e klasse | 2.43 m | 2.24 m | 9x9 meter |
| B-jeugd Top en Hoofdklasse | 2.30 m | 2.24 m | 9x9 meter |
| B-jeugd 2e en 3e klasse | 2.24 m | 2.15 m | 9x9 meter |
| C-Jeugd Top en Hoofdklasse | 2.15 m | 2.15 m | 9x9 meter |
| C-Jeugd 1e en 2e klasse | 2.05 m | 2.05 m | 7x9 meter |
| CMV niv. 6 Hoofd 1e en 2e klasse | 2.00 m | 2.00 m | 6x6 meter |
| CMV niv. 5 Hoofd 1e en 2e klasse | 2.00 m | 2.00 m | 6x6 meter |
*Bij C-jeugd Top en Hoofdklasse wordt gespeeld volgens de spelregels zoals bij de A- en B-jeugd. Binnen de CMV-competitie worden alleen mixpoules gevormd. Bij C-Jeugd 1e en 2e klasse is een sprongopslag toegestaan, waarbij de service achter de achterlijn plaatsvindt en er na 3x serveren verplicht doorgedraaid moet worden.
Dispensatie
In bepaalde gevallen kan dispensatie worden aangevraagd. Dit kan via de wedstrijdsecretaris jeugd of de contactpersoon technische zaken bij de Organisator, middels een aanvraagformulier op nevobo.nl.
Aantal Sets
In alle jeugdcategorieën worden minimaal 4 en maximaal 5 sets gespeeld. Bij een gelijke stand van 2-2 wordt er een beslissende vijfde set gespeeld.
Vernieuwde Opzet Jeugdcompetitie
De jeugdcompetitie wordt door de vier regio’s afzonderlijk van elkaar georganiseerd. Echter, in het belang van de volleybalsport, is er zorgvuldig gekeken naar mogelijkheden om zaken gelijk te trekken en de regels voor iedereen helder te maken. Door een aantal aanpassingen is er meer harmonisatie tussen de regio’s en wordt er tegelijkertijd gehoor gegeven aan de wensen van de verenigingen.
Aanpassingen in de Service Regeling
De aangepaste service regeling voor de C-jeugd geldt alleen nog in de 2e en 3e klasse: Een speler mag bij de servicebeurt maximaal drie keer serveren, daarna wordt er verplicht doorgedraaid in de opstelling. Dit is een aanvulling op spelregel 7.6.
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
Aanpassingen in Klassen
In elke regio kan in dezelfde klassen worden ingeschreven. De Topklasse in de tweede helft kan, met name bij de jongens, door twee regio’s als gecombineerde klasse aangeboden worden. De 3e klasse is in sommige gebieden nieuw en zal alleen gespeeld worden als er voldoende teams voor ingeschreven worden.
Aanpassing in Aantal Poules per Klasse
Het aantal poules in de Topklasse en Hoofdklasse wordt beperkt om meer garantie te geven op een gelijkmatig niveau van de deelnemende teams. In de Topklasse zal maar één poule per categorie per regio zijn, waarbij regio’s kunnen kiezen om een gezamenlijke poule te maken. In de Hoofdklasse zullen er maximaal drie poules in de eerste helft zijn. In de tweede helft kan dit een ander aantal zijn.
Aanpassing in Toelating tot een Klasse
Toelating tot de Topklasse wordt gebaseerd op de resultaten in de eerste helft in de Hoofdklasse. Toelating tot de Hoofdklasse in de eerste helft wordt gebaseerd op de spelersopgave. Voor elk team moeten zes spelers opgegeven worden. Deze spelers krijgen een aantal punten op basis van hun speelniveau van de vorige speelhelft. De punten van de zes spelers bij elkaar opgeteld geven een ranking. De hoogst geplaatste teams op de ranking worden in de Hoofdklasse ingedeeld, de overige teams zullen in de 1e klasse geplaatst worden. De zes opgegeven spelers moeten in het nieuwe seizoen ook daadwerkelijk in het team gaan spelen, hier zal een controle op plaatsvinden. Voor de 1e klasse geldt voor de eerste helft een vrije inschrijving, voor de 2e en 3e klasse geldt altijd een vrije inschrijving.
Competitiestructuur in Nederland
Een grote groep volleyballende Nederlanders doet mee aan de Nevobo competitie. De teams worden jaarlijks ingedeeld naar niveau en regio in verschillende poules. In elke poule wordt er gestreden om het kampioenschap, in de promotieklasse en hoger gevolgd door een promotie naar een hoger niveau.
Nationale Amateurpiramide
Het hoogste niveau in Nederland is de Eredivisie, deze is losgekoppeld van de rest van de piramide. De amateurpiramide op nationaal niveau bestaat uit:
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
- Superdivisie
- Topdivisie
- 1e Divisie
- 2e Divisie
In de Superdivisie, het hoogste niveau binnen de amateurpiramide, spelen de teams om het amateurkampioenschap van Nederland. De Topdivisie bestaat uit 2 poules, de Eerste Divisie uit 3 poules en de Tweede Divisie uit 6 poules. Elk niveau wordt de poule indeling zoveel mogelijk geografisch ingedeeld waarbij teams van 1 vereniging indien mogelijk in verschillende poules ingedeeld worden. Elke poule bestaat uit 10 teams (met uitzondering van Eredivisie). De kampioen van een poule promoveert naar het hogere niveau. Voor de 1e klasse en lager geldt vrije inschrijving.
Regionale Niveaus
Het hoogste niveau op regionaal niveau is de 3e divisie, gevolgd door de promotieklasse, de 1e en daaropvolgende klassen; afhankelijk van de regio gaat dit tot de 4e, 5e of 6e klasse.
Jeugdcompetitie Indeling
De jeugdcompetitie is voor jeugd van 12 tot 18 jaar. Deze competitie is eveneens piramidaal opgebouwd en zo veel mogelijk geografisch, binnen de regio, ingedeeld. Er wordt gespeeld in de leeftijdscategorieën A, B en C. Binnen de leeftijdscategorieën bestaan weer verschillende niveaus, die per Nevobo regio kunnen verschillen.
Promotie- en Degradatieregels in Detail
Aan het eind van elk seizoen is er de jaarlijkse chaos rondom promotie en degradatie. Het principe is in de basis eenvoudig, maar kan complex worden door verschillende factoren.
Algemeen Principe
Het basisprincipe is dat één klasse (1) is gekoppeld aan twee lagere klassen (2A en 2B). Hieruit volgt:
- De twee nummers laatst (plek 9 en 10) van Klasse 1 degraderen direct en worden vervangen door de kampioenen van 2A en 2B.
- De twee-na-laatst krijgt een herkansing en speelt tegen de nummers 2 van 2A en 2B. Er is dan één plaats, namelijk die van de twee-na-laatst.
Dit principe geldt bijvoorbeeld tussen de Super- en Topdivisie.
Afwijkende Verhoudingen
Tussen de Topdivisie en Eerste divisie werkt het anders: Daar is de verhouding competities twee staat tot drie. Tussen Eerste en Tweede divisie lijkt ingewikkeld met drie staat tot zes maar is hetzelfde als één staat tot twee competities.
Situaties bij Afzien van Promotie/Degradatie
Soms besluiten clubs de handdoek in de ring te gooien: een team ziet af van P/D. In zulke gevallen schuift het recht op P/D wedstrijden door naar de nummer drie van de competitie. In het geval dat een kampioen afziet van P/D, is het niet altijd duidelijk of dat betekent dat ze ook afzien van hun recht op promotie en dus in de huidige klasse blijven.
Derde Divisie en Promotieklasse
Next level ingewikkeld bevindt zich tussen de Derde Divisie en de Promotieklasse. De verhouding is daar niet alleen drie tegen vijf competities, maar ook kan het aantal degradanten uit de tweede divisie per regio variëren en dat heeft weer invloed op het aantal promotie-/degradatieplaatsen daaronder. Hoeveel dat er precies zijn, hangt dus af van de uitkomst van de promotie-/degradatiewedstrijden tussen de Tweede en Derde Divisie.
Dames Superdivisie
De situatie wordt nog ingewikkelder bij de dames, met een onduidelijk aantal teams in de Superdivisie. Daar spelen momenteel elf teams, het oorspronkelijke plan was om terug te gaan naar tien via versterkte degradatie. Ondertussen heeft VC Zwolle zich teruggetrokken uit de Eredivisie, wat mogelijk invloed heeft op dat voornemen. Bovendien noemt de Nevobo in haar publicaties zelfs een Superdivisie met twaalf teams.
Alle berekeningen zijn afhankelijk van het aantal teams in de Superdivisie. Als dat het er tien of twaalf worden heeft invloed op het aantal plaatsen in alle onderliggende niveaus.
Promotieregeling Hoofdklasse Jeugd (KNVB)
De KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond) hanteert specifieke promotie- en degradatieregels voor de jeugdcompetities, met name in de Hoofdklasse. Deze regels bepalen welke teams na de tweede fase van het seizoen in aanmerking komen voor promotie naar een hogere divisie. Er vindt twee keer per seizoen promotie/degradatie plaats vanuit de Hoofdklasse naar de bovenliggende Divisie en andersom: na afloop van de winterstop (na de tweede fase van de Hoofdklasse) en na de zomerstop.
Specifieke Regels
- Hoofdklasse Onder 15 (JO15): Alle nummers 1 uit de promotiepoules plaatsen zich voor Divisie 5 O15, voorjaar 2024/’25.
- Hoofdklasse Onder 14 (JO14): Alle nummers 1 uit de promotiepoules plaatsen zich voor Divisie 5 O14, voorjaar 2024/’25.
- Hoofdklasse Onder 13 (JO13): Alle nummers 1 uit de promotiepoules plaatsen zich voor Divisie 4 O13, voorjaar 2024/’25.
Dispensatieregels (KNVB)
Teams die in de eerste fase nog in de eerste klasse speelden, kunnen na de tweede fase promoveren naar de Divisie. Er zijn echter bepaalde voorwaarden verbonden aan promotie, met name met betrekking tot dispensatiespelers. Teams met één of meer dispensatiespelers zijn in principe uitgesloten van promotie naar de Divisie, met uitzondering van biologische dispensatie. Dit betekent dat als een team met niet-toegestane dispensatiespelers op een promotieplaats eindigt, de promotie wordt overgedragen aan het eerstvolgende team in de eindrangschikking zonder dergelijke dispensatiespelers.
Overige Factoren en Recente Ontwikkelingen
- Beperking vrije inschrijving: Er wordt overwogen om de vrije inschrijving, vooral in de 1e klasse, te beperken.
- Degradatie 1e klasse dames: Omdat er momenteel te veel teams in de 1e klasse dames zijn, zullen de nummers 8, 9 en 10 aan het einde van het seizoen degraderen naar de 2e klasse. Daarnaast promoveert de kampioen van de 1e klasse niet meer automatisch naar de promotieklasse.
- Promotie/Degradatie wedstrijden: Over het algemeen krijgt vanaf de promotieklasse en hoger, het als tweede geëindigde team de kans om zich te bewijzen door wedstrijden te spelen tegen een team uit de hogere klasse, dit noemen we PD-wedstrijden.