"Draai door!" Een simpele aanmoediging, maar met een diepere betekenis in het voetbal. Opendraaien is een cruciaal aspect van het moderne voetbalspel. Het stelt spelers in staat om ruimte te creëren, het spel te versnellen en de tegenstander te verrassen. Dit artikel duikt in de nuances van opendraaien, verklaart de techniek erachter, en biedt praktische oefeningen om deze vaardigheid te trainen.
Wat is Opendraaien?
In het voetbal spreken we van opendraaien of doordraaien wanneer een speler na ontvangst van de bal in een andere richting draait dan waar de bal in eerste instantie vandaan kwam. Een middenvelder die de bal ontvangt van de verdediging draait door wanneer deze ervoor kiest om met de bal in een andere richting te gaan. Dit kan vooruit zijn, of naar de zijkant.
Het opendraaien/doordraaien is een alternatief voor het kaatsen van de bal. De keuze die wordt gemaakt is afhankelijk van de ruimte die er ligt, en of er druk wordt gezet op de speler die de bal ontvangt. Dankzij het doordraaien ontstaat er een nieuwe situatie op een ander deel van het veld. Het dwingt de tegenstander om te reageren op die nieuwe situatie. Hierdoor kan het opendraaien/doordraaien op onverwachte momenten bij de tegenstander zorgen voor problemen. Dit wordt soms het versnellen van het spel genoemd.
Opendraaien, in de voetbalwereld, betekent dat een speler zijn lichaam en/of benen draait om een betere positie te krijgen, meestal om een pass te ontvangen of een schot te nemen. Het is meer dan alleen maar draaien; het is een strategische beweging die je ruimte creëert en je kansen vergroot. Denk aan de subtiele verschuiving van je gewicht, de gerichte beweging van je heupen, en het nauwkeurige plaatsen van je voet.
Het Belang van Opendraaien
Waarom is deze simpele draai zo belangrijk? Het antwoord is simpel: het creëert mogelijkheden. Door op te draaien, verplaats je je lichaam in een ideale positie om de bal te ontvangen. Je kunt de bal beter controleren, je hebt meer tijd om een beslissing te nemen, en je openstellen voor een pass is eenvoudiger. Een goede opendraai kan het verschil betekenen tussen een verloren bal en een schitterende aanval.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Wat je vaak ziet tijdens een wedstrijd is het naar voren spelen om tot scoren te komen. Vaak komt dit voor als we de bal veroverd hebben. Een probleemstelling die we ook vaak zien in het betaalde voetbal is dat een speler eigenlijk niet opengedraaid staat, hierdoor ontvangt hij de bal met de rug naar de goal. Hierdoor is de speler genoodzaakt om de bal terug of breed te spelen.
De Techniek Achter een Succesvolle Opendraai
De techniek achter een succesvolle opendraai is verfijnd. Het is niet zomaar een snelle draai; het vereist precisie en timing.
- Lichaamshouding: Je lichaam moet altijd naar de bal gericht zijn, zelfs tijdens de draai.
- Voetplaatsing: De plaatsing van je voet bepaalt de richting en de snelheid van je draai.
- Timing: Je moet de juiste timing hebben om de draai uit te voeren zonder de bal te verliezen.
Oefening baart kunst. Hoe meer je oefent, hoe natuurlijker de beweging wordt.
Trainingsvormen voor Opendraaien
Er zijn verschillende manieren om opendraaien te trainen en te verbeteren. Hieronder worden enkele oefeningen beschreven.
1. De Y-Vorm
Een goede manier om opendraaien te trainen is bijvoorbeeld de Y-vorm. Bij deze pass- en trapvorm moet bij de eerste bal al worden gekozen. Na die eerste pass kan er een kaats volgen of de ontvanger kan doordraaien. Het aancoachen gebeurt door de inspeler, die zicht heeft op het spel. Door open te staan kan de ontvanger van de eerste bal makkelijker doordraaien als dat moet gebeuren. Met je rug naar de situatie staan voorkomt dat je weet wat er in je rug speelt. Sta altijd open, zodat je constant kan zien wat er om je heen speelt voordat je een bal krijgt aangespeeld.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
De bedoeling van de Y-vorm is het nabootsen van één of meerdere wedstrijdsituaties. In het voorbeeld van hierboven ontvangt een middenvelder de bal van een verdediger, om vervolgens door te draaien tussen de tegenstanders in. De volgende pass is een bal van de middenvelder naar een aanvaller.
2. Opendraaien in Combinatie met Afwerken
Een andere manier om het doordraaien te trainen is door deze te combineren met het afwerken. Je kan een korte inspeeloefeningen uitvoeren, en met aan het eind daarvan de speler die moet afwerken. Plaats deze op ongeveer 25 meter van de goal. Deze speler moet aannemen en doordraaien, nog een keer indribbelen en vervolgens afwerken. Dit is een goede oefening waarbij het aannemen en doordraaien in combinatie met een versnelling moet worden uitgevoerd. Hierdoor is het een goede aanvulling op een Y-vorm, waarbij het aanzetten met de bal ontbreekt.
3. Partij "Scherp"
Een simpele oefening die je kunt toepassen is een partij “scherp”. Elke uitbal begint bij 1 keeper. Deze is vervolgens verplicht de bal op 1 van de backs in te spelen. Het coachaccent zit dan op de back die de bal opengedraaid moet ontvangen. Om niet alleen de vrije man vooruit te vinden, kun je de oefening uit gaan breiden door de bal vanaf de verdediging naar het middenveld in te spelen. Of je probeert vanuit het middenveld de spits te bereiken.
4. Balvaardigheid Oefening met Kaatser en Gooier
Je begint met twee mensen die tegelijk werken met één kaatser en één gooier tijdens de oefening. De gooier die bepaalt aan welke kant de kaatser moet beginnen. Zo gooit de gooier de ballen drie keer aan dezelfde kant en vervolgens wisselt de kaatser van kant. De kaatser neemt de bal zijwaarts binnenkant voet aan achter de paal langs en speelt de bal terug met zijn andere been binnenkant voet naar de gooier toe. De kaatser neemt de bal aan met zijn buitenste been van de paal. Dit doe je een aantal keer en vervolgens wissel je van functie. De gooier wordt dan kaatser en de kaatser wordt dan gooier. Zorg dat je beide benen traint en hierin wisselt tijdens het trainen met aannemen en passen.
Het belangrijkste is om een goede balvaardigheid te hebben tijdens het voetballen. Als je als voetballer niet goed overweg komt met de bal dan zorg je ervoor dat het spel wordt vertraagd en dat je meer tijd nodig hebt om de bal te controleren. Deze oefeningen zorgen ervoor dat jouw balvaardigheid wordt verbeterd en dat je sneller en beter kan aannemen en passen, maar ook kan bewegen zonder bal tijdens het spel. Alles heeft te maken met tijd en bal efficiëntie in het voetbal.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
5. Voetbalfit in Eigen Vak
Elke speler voert in zijn eigen vak diverse oefeningen uit met de bal:
- Tip top: stilstaand, voorwaarts, achterwaarts
- Planken met de voeten op de bal
- Bal tussen de enkels, squat maken, bal opwippen en deze direct uit de lucht aannemen met de voet
- Hooghoud challenges
Als de bal buiten je vak belandt speelt een medespeler deze terug. Als de bal aan de buitenzijde ligt mag je deze pakken, let hierbij op de 1,5 meter afstand. Gebruik vooral je eigen ideeën als trainer, de gekozen oefeningen zijn slechts voorbeelden. Denk hierbij ook in wedstrijdvormen (hoe vaak hooghouden?).
Tips voor het Verbeteren van je Opendraai
- Neem video op: Bekijk video’s van jezelf om je techniek te analyseren en te verbeteren.
- Begin met eenvoudige oefeningen: Begin met eenvoudige oefeningen, zoals het draaien op de plek met de bal. Werk langzaam toe naar meer complexe oefeningen in combinatie met andere spelers.
Opendraaien in de Opbouw van Achteruit
Weinig onderdelen binnen het voetbal geven zoveel voldoening - voor spelers én trainers - als een geslaagde opbouw van achteruit. Onder de hoge druk uit spelen betekent vaak dat de ruimtes groot zijn, tegen een tegenstander die met veel mensen voor de bal staat.
Risico-afweging
Voetbal is in feite een spel van risico-afwegingen. Als je altijd de veilige keuze maakt en de bal lang speelt naar de spits, krijg je weinig counters tegen. Domineren en veel kansen creëren is dan alleen erg lastig. Blijf je te allen tijde kort en laag opbouwen, ook als dit veel te gevaarlijk is, dan roep je de problemen eveneens over jezelf af. Kortom, een cruciaal startpunt in het spelen van de opbouw van achteruit is: hoeveel risico ben je bereid te nemen? Dit hangt onder meer af van onderstaande factoren:
- Leeftijd: Bij jonge spelers, voor wie vooral ontwikkeling belangrijk is, neem je eerder fouten in de opbouw op de koop toe dan bij senioren, waarbij het resultaat boven alles gaat.
- Kwaliteit: Hoe beter je spelers de opbouw van achteruit al onder de knie hebben, hoe meer risico je hierin kunt nemen. Anderzijds: je moet ergens beginnen. Al doende leert men.
- Situatie: Soms leent een bepaalde situatie in het veld zich ervoor om kort op te bouwen. Als er een overtal is, bijvoorbeeld. Soms is het verstandiger om lang te spelen.
Doeltrap
Tot enkele jaren geleden moest de eerste pass na een achterbal vanuit het doelgebied búiten het strafschopgebied worden gespeeld. Nu dat niet meer hoeft, is opbouwen vanuit de doeltrap gemakkelijker geworden. De ontvangende speler heeft altijd wat tijd en ruimte om oplossingen te verzinnen. Voor de tegenpartij verandert ‘vastzetten’ in ‘drukzetten’.
Idealiter neemt de keeper de doeltrap en zijn de centrale verdedigers het eerste mikpunt. Bij teams die in een formatie spelen met twee centrale verdedigers, zie je vaak dat zij beiden aan een kant naast de keeper starten. Teams die met drie centrale verdedigers starten, schuiven de middelste van de drie vaak door naar voren, zodat hij de keeper niet in de weg loopt. De vier spelers vormen nu samen een ruit.
De backs kiezen vaak aan de zijlijn positie, soms wat hoger, een andere keer wat lager. Zij zoeken vooral naar ruimtes. Dekt de tegenstander bijvoorbeeld back-op-back door, dan kan het verstandig zijn ver uit te zakken. Zo vergroot je de afstand die de back van de tegenstander moet overbruggen. Staat een buitenspeler half-half, dan kan het slim zijn juist wat hoger te spelen. Kortom, de back kiest zo positie dat hij de ruimtes voor zichzelf zo groot mogelijk maakt, afhankelijk van hoe de tegenstander positie kiest.
De middenvelders kunnen naar de bal toe komen om extra opties te creëren. Soms is het echter verstandiger weg te blijven. Dat is vooral een goede optie als er (inclusief of liever nog exclusief keeper) al een overtal is gecreëerd. De aanvallers loeren op een lange bal of zelfs een dieptepass achter de verdediging, die vaak in een hoge lijn speelt. Spelen zij te ver naar achteren, dan worden de afstanden te groot en staat het team in de lengte niet compact.
Open Spel
De manier waarop je de opbouw van achteruit speelt, is sterk afhankelijk van hoe de tegenstander drukzet. Die bepaalt tenslotte waar ruimtes vallen. Hieronder bespreken we de vier meest voorkomende manieren van hoge pressie van de tegenstander.
Met één spits (boogje lopen): De vrije man is de andere centrale verdediger. Hem rechtstreeks bereiken is lastig, dus is er een andere aanpak nodig. Een vaardige centrale verdediger kan bijvoorbeeld even versnellen richting middenveld, waardoor de passlijn wél openligt. Of hij gebruikt de keeper om de bal uit te halen en vervolgens bij zijn teamgenoot te krijgen. Ook kan hij een middenvelder als verbindingsspeler gebruiken.
Druk met de 9 en 10: Je kunt een overtal creëren door met drie centrale verdedigers op te bouwen. Soms lukt dat automatisch vanuit je basisformatie (als je bijvoorbeeld 1:3:5:2 speelt). Ook kun je een derde centrale opbouwer creëren met een back aan de binnenkant of een uitzakkende middenvelder. Je kunt ook opbouwen in 2:2 (waarbij je de keeper hebt als ‘uitlaat’) zodat je je overtal elders op het veld behoudt. Vanuit 1:4:3:3 staat er tegen 1:4:4:2 bijvoorbeeld vaak een centrale middenvelder vrij. De kunst is vervolgens om hem te bereiken.
Kantelende buitenspeler: De vrije man is de back aan de contrakant. Soms kun je hem rechtstreeks bereiken, met een crosspass. Maar meestal lukt dit beter via de keeper (uithalen, andere kant zoeken) of een middenvelder (opendraaien, spel verleggen).
Buitenspeler presst aan balkant: Tegen deze manier van pressing is het vaak de back aan de balkant die de vrije man wordt. Soms kan de centrale verdediger hem zelf bereiken. Cruciaal is dan dat hij opengedraaid staat als hij de bal ontvangt. Een andere keer is er een verbindingsspeler nodig, meestal in de persoon van een middenvelder.
Superioriteit in de Opbouw
In de opbouw van achteruit wil je hoe dan ook superioriteit creëren. Oftewel, je wilt op eigen helft superieur zijn aan je tegenstander. Dat geeft je tenslotte de mogelijkheid om vooruit te spelen en kansen te creëren. Superioriteit kun je op vier manieren bereiken:
- Numeriek: Met een overtal. Jij hebt meer spelers dan de tegenstander en bent daardoor in het voordeel.
- Positioneel: Een speler staat vrij, waardoor hij aangespeeld kan worden. Dit kan vanuit stilstand, maar zal meestal gebeuren vanuit de beweging.
- Kwalitatief: Eén of meerdere spelers zijn simpelweg beter dan hun tegenstander en kunnen daarmee hun druk omzeilen, bijvoorbeeld met een goede versnelling of schijntrap.
- Coöperatief: Jouw spelers werken beter samen dan de tegenstander. Ze hebben betere onderlinge connecties ontwikkeld, waardoor ze de tegenstander een stap voor zijn.
De Opbouw van Achteruit Trainbaar Maken
Hoe train je de opbouw van achteruit? Daar kun je heel creatief in zijn. In elk geval heb je de volgende dingen nodig:
- Weerstand: Defensieve druk van tegenstanders dus, net als in de wedstrijd. Het liefst op volle kracht.
- Richting: Je speelt van achteren naar voren, richting een bepaald doel of een andere manier van scoren.
- Puntentelling: Winnen en verliezen. Anders kun je altijd risico nemen, zonder dat dit kan worden afgestraft.
tags: #voetbal #oefening #opendraaien #uitleg