Fortuna Sittard, een club met een rijke historie, wordt gezien als een van de pioniers van het Nederlandse voetbal. De club speelde een cruciale rol in de totstandkoming van het betaalde voetbal zoals we dat nu kennen. Laten we teruggaan in de tijd en de belangrijkste momenten uit de geschiedenis van deze bijzondere club belichten.
De vroege jaren: RKSV Sittardia en de opkomst van het profvoetbal
In 1950 werd RKSV Sittardia opgericht, als resultaat van een fusie tussen twee verenigingen uit Sittard. De club speelde in de beginjaren als amateur, in de kleuren geel en blauw. In die tijd bestond het profvoetbal nog niet in Nederland. Dat veranderde echter snel.
In 1954 werd de basis gelegd voor het Nederlandse profvoetbal, slechts enkele kilometers verderop. Aannemer Gied Joosten richtte Fortuna '54 op en deed iets wat nog niet eerder was gebeurd: hij betaalde spelers om in het groen-wit te spelen. Gevestigde namen als Frans de Munck, Cor van der Hart, Bram Appel en Bart Carlier kwamen naar Geleen. Daarmee stond de club aan de basis van het betaalde voetbal in Nederland.
Fortuna '54 speelde in eerste instantie onder de vlag van de NBVB, de tegenhanger van de KNVB. De KNVB hield tot dan toe het profvoetbal tegen. Dit veranderde na de fusie enkele maanden later, waarbij Joosten tevens voorzitter was van de NBVB. De competitie werd afgebroken door de samensmelting, op dat moment stond de Geleense equipe bovenaan.
De eerste successen in de Eredivisie en bekerwinst
In het seizoen 1956/1957 werd de Eredivisie opgericht. Fortuna '54 eindigde het seizoen daarvoor op een derde plaats in de hoofdklasse, waarmee een plek in de nieuwe competitie werd afgedwongen. In het eerste Eredivisie-seizoen werd een knappe tweede plaats behaald, achter landskampioen Ajax, en werd de KNVB Beker in de wacht gesleept. Het bekertoernooi werd in 1963/1964 opnieuw gewonnen. In dezelfde periode schipperde buurman RKSV Sittardia tussen het hoogste niveau en de Eerste Divisie.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
De thuiswedstrijden van de Fortunezen waren met 20.000 toeschouwers bijna altijd uitverkocht. De NS zette extra materieel in om de supporters naar Geleen te vervoeren. In de periode 1956/1957 won Fortuna ’54 in een bomvol en erg warm De Kuip in Rotterdam met 2-4 van Feijenoord. In dat seizoen was Fortuna het dichtste bij het behalen van het landskampioenschap. Tot de één na laatste ronde zou bij punten verlies van Ajax de Limburgers nog langszij kunnen komen. Het liep echter anders want de club kwam uiteindelijk vier punten te kort in de eindstand. De Amsterdammers behaalden haar negende landstitel wat op dat moment een record was in de vaderlandse voetbal geschiedenis.
Fusie en een moeizame periode
Door de jaren heen werden de sportieve prestaties in zowel Sittard als Geleen minder. In 1968 sloeg uiteindelijk het noodlot toe. Fortuna ’54 stond er financieel niet rooskleurig voor en degradeerde van het hoogste niveau, waarna een fusie met het eveneens gedegradeerde Sittardia noodzakelijk was. De gefuseerde clubs gingen verder onder de naam FSC, het huidige Fortuna Sittard.
De eerste jaren na de degradatie verliepen sportief moeizaam en werd een degradatie naar de Tweede Divisie ternauwernood voorkomen. Het geel-groene deel van Limburg moest uiteindelijk veertien jaar wachten op een terugkeer op het hoogste niveau.
Terugkeer naar de Eredivisie en Europees voetbal
In 1982 promoveerde Fortuna naar de Eredivisie, waar het uiteindelijk elf seizoenen zou spelen. In deze periode werd onder leiding van Frans Körver de bekerfinale gehaald, waarin Feyenoord met 1-0 te sterk bleek. Ondanks het verlies hield Fortuna een tastbare herinnering over aan het bekertoernooi, namelijk een ticket voor de Europacup II.
Het leverde prachtige affiches op tegen FC Kopenhagen en Wisla Krakow. Het absolute hoogtepunt volgde in de kwartfinales, waarin de Sittardse formatie werd gekoppeld aan de Engelse grootmacht Everton. De club uit Liverpool won over twee wedstrijden en zou het toernooi uiteindelijk winnen. De successen zorgden voor volgepakte tribunes in Stadion De Baandert.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Sportieve en financiële tegenslagen
Na deze goede jaren gleed Fortuna beetje bij beetje weg. Het resulteerde in een degradatie in 1993. Het verblijf in de Eerste Divisie bleef beperkt tot twee seizoenen. In die periode begon de jeugdopleiding te floreren en werden de eerste vruchten daarvan geplukt. Bij de promotie maakten onder meer Mark van Bommel en Fernando Ricksen deel uit van de selectie. Enkele jaren later maakte de voetbalwereld ook kennis met Kevin Hofland.
Met de verdediger binnen de gelederen reikte Fortuna in 1999 opnieuw tot de bekerfinale. Ditmaal was Ajax te sterk: 2-0. Het was het laatste hoofdstuk in een succesvolle periode, in 2002 volgde opnieuw een degradatie. Deze keer dreunde de klap jaren door. De club zakte steeds dieper in het moeras met financiële problemen en sportieve tegenslagen. In 2009 raakte de club zelfs even haar proflicentie kwijt, een beslissing die de burgerrechter terugdraaide. Kort daarvoor hadden supporters met de stichting Trots op Fortuna de schuldenlast al flink teruggedrongen.
Een nieuw tijdperk en de terugkeer naar de Eredivisie
In 2016 werd Isitan Gün de nieuwe grootaandeelhouder van Fortuna. Met de Turkse investeerder aan het roer kreeg Fortuna weer kleur op het gezicht. Zonder drastische veranderingen door te voeren, onderging de club een metamorfose. Met een gedegen plan en een innovatieve benadering werd in 2018 -enigszins verrassend- promotie bewerkstelligd. Daarmee keerde Fortuna na zestien jaar terug op het hoogste niveau, waar het tot op heden nog altijd speelt.
Heden en toekomst
Momenteel is de club bezig met het schrijven van een nieuw hoofdstuk in de rijke historie van Fortuna. Met het toetreden van Principion Holding (2021) zijn de ambities naar boven bijgesteld. Daarnaast werd Fortuna Vrouwen verwelkomd, uitkomend in de Azerion Vrouwen Eredivisie.
Fortuna '54: De pioniersrol van Gied Joosten
Fortuna. Op 1 juni 1954 schreef Gied Joosten geschiedenis in Geleen door de oprichting van de Nederlandse Beroeps Voetbal Bond (NBVB) en de eerste Nederlandse betaalde voetbalclub, Fortuna ’54. Ondanks het verbod van de KNVB op professioneel voetbal, durfde Gied Joosten het wel aan. Als echte pionier legde hij met Fortuna '54 de basis voor het betaalde voetbal in Nederland. Met bekende namen als Frans de Munck, Faas Wilkes, Jan Notermans, Cor van der Hart, Bram Appel en Bart Carlier groeide Fortuna ’54 uit tot een belangrijke speler in het Nederlandse voetbal.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Gied Joosten was de drijvende kracht achter de professionalisering van het voetbal in Nederland. Hij werd geïnspireerd door wat er in het buitenland al tientallen jaren gewoon was. Op 12 maart 1953 zat Gied Joosten op de tribune in Parijs voor een wedstrijd tussen in het buitenland spelende profs en het Franse nationale elftal. De opbrengst was bestemd voor het Rampenfonds voor het door watersnood getroffen Zeeland. Het Nederlandse gelegenheidselftal won met 2-1 deze zo genoemde Watersnoodwedstrijd.
Joosten richtte simpelweg een alternatieve bond op, de Nederlandse Beroeps Voetbal Bond (NBVB) en werd voorzitter. Drie van de Parijse voetbalhelden trok Joosten aan om de centrale as van Fortuna ’54 te vormen: keeper Frans de Munck (de ‘zwarte panter’), stopperspil Cor van der Hart en midvoor Bram Appel. Joosten kon de spelers betalen dankzij de winst van zijn in 1924, mede door zijn vader, opgerichte Bouwmaatschappij .
De NBVB bestond uit 10 clubs: Alkmaar ’54, BVC Amsterdam, Fortuna ’54, BV De Graafschap, Den Haag, Rapid ’54, BVC Rotterdam, Twentse Profs, Utrecht, Sportclub Venlo ’54. Het clubtenue van Fortuna werd een witte broek met een wit shirt en de Nederlandse driekleur in een horizontale baan op de borst. Naast de eigen competitie inviteerde Gied gerenommeerde internationale clubs die voor extra inkomsten zorgden.
De KNVB kwam met de NBVB overeen dat beider competities op 28 november werden samengevoegd. Wel moesten nieuw opgerichte voetbalclubs gelieerd zijn aan reeds bestaande verenigingen die een bestuursstructuur kenden en een goed gekeurde accommodatie. Ook moest er om in aanmerking te komen voor een proflicentie een bankgarantie van 50.000 gulden worden afgegeven.
SV Maurits: De voorloper van Fortuna '54
In 1958 smolt amateurvereniging SV Maurits samen met Fortuna ’54. Voor beide een belangrijke stap. De amateurs werden bevrijd van een schuldenlast en de profclub kreeg naast de accommodatie een bredere selectie tot haar beschikking. In 1926 werd in Geleen de voetbalvereniging SV Maurits opgericht. De club was de bedrijfsvereniging van de eveneens in 1926 geopende Staatsmijn Maurits uit Geleen. Maurits was de bespeler van het Mauritsstadion in de wijk Lutterade en speelde ook meermaals op het hoogste zuidelijke voetbalniveau.
Fortuna Museum: Een blik in het verleden
Bewonder de enerverende historie van de voetbalclub Fortuna Sittard en haar roemruchte voorlopers Sittardse Boys, VV Sittard, SV Maurits Geleen, Sittardia en Fortuna '54. In het Fortuna Museum dat in het hoofdgebouw van het stadion van de eredivisieclub gevestigd is, herleven de grote momenten van bovengenoemde verenigingen. Het wel en wee van het huidige in 1968 opgerichte Fortuna Sittard krijgt vanzelfsprekend de meeste aandacht.
Bekende spelers zoals de internationals Mark van Bommel, Frans Thijssen, Kevin Hofland, Fernando Ricksen, Wilbert Suvrijn, Wim Koevermans en Ruud Hesp hebben de eer van Fortuna Sittard verdedigd.
Het Fortuna Museum is een bolwerk van herinneringen. wedstrijdshirts, verhalen met attributen over legendarische spelers, bekers en vaantjes, oude programmaboekjes, krantenknipsels, foto's, honderden namen en jaartallen van voormalige spelers van Fortuna en hun trainers, interviews, een documentatiecentrum, kortom: allerlei zaken die met de club te maken hebben.
Het laatste onderdeel van de wandeling door het museum bestaat uit een bezoek aan de mini-bioscoop met twintig zitplaatsen. Hier draaien aan de lopende band documentaires over Fortuna Sittard, Fortuna '54, Sittardia en Willy Dullens. En een bijzonder interessante documentaire over het ontstaan van het betaalde voetbal in Nederland.
tags: #voetbal #fortuna #sittard #geschiedenis