Handbal, een sport die in Nederland steeds meer aan populariteit wint, mede dankzij de successen van het vrouwenteam op wereldniveau. De sport staat al lang op het olympische programma, maar de vorm zoals we die nu kennen, is niet hoe de sport ooit olympisch werd. Laten we eens dieper ingaan op de betekenis van handbal, de geschiedenis ervan op de Olympische Spelen, en de kansen van verschillende landen, met inbegrip van Nederland, in de internationale handbalwereld.
Handbal: Meer dan een Sport
Handbal is een dynamische en fysiek veeleisende teamsport die behendigheid, snelheid, tactisch inzicht en uitstekende hand-oogcoördinatie vereist. Het is een sport die zowel individuele vaardigheden als teamwork vereist om succesvol te zijn. De sport staat al lang op het olympische programma, maar de vorm zoals we die nu kennen, is niet hoe de sport ooit olympisch werd.
Een Afwijkend Olympisch Toernooi: Van Veldhandbal naar Zaalhandbal
Handbal stond in 1936 voor het eerst op de olympische kalender. De sport stond toen nog bekend als veldhandbal en de wedstrijd ging tussen twee elftallen. De tweede editie volgde pas in 1972, maar wel in de aangepaste vorm zoals we die nu nog steeds kennen: gespeeld als zaalsport en met zeventallen. Beide edities werden alleen door mannen gespeeld. Pas in 1976 volgde de introductie van het vrouwenhandbal op de Olympische Spelen.
Aan het olympisch handbaltoernooi doen twaalf landen mee. Gastland Japan was automatisch geplaatst en de andere elf landen moesten op een andere manier een plek weten te bemachtigen. Het kwalificatieproces begon tijdens het wereldkampioenschap van 2019. De Pan-Amerikaanse Spelen, het Aziatisch kwalificatietoernooi, Afrikaans en Europees kampioenschap en als laatste drie olympische kwalificatietoernooien. Om het olympisch goud te bemachtigen, moet er voor een langere periode op het allerhoogste niveau worden gehandbald.
Deelnemende Landen en Historische Overwinningen
De landen die zich uiteindelijk voor de Zomerspelen van Tokio hebben gekwalificeerd, zijn Japan, Denemarken, Argentinië, Bahrein, Egypte, Spanje, Brazilië, Noorwegen, Frankrijk, Portugal, Duitsland en Zweden. Bij de mannen is Frankrijk het meest succesvolle land tijdens de Spelen. Met twee keer goud, een keer zilver en een keer brons. Nog geen enkel land wist bij het mannenhandbal drie keer goud te behalen, iets wat de Deense vrouwen wel is gelukt. Van de twaalf landen die dit jaar meedoen aan de Olympische Spelen, hebben maar vijf landen eerder een olympische medaille gewonnen. Duitsland heeft alle drie de medailles een keer bemachtigd, Denemarken wist één keer goud te behalen, Spanje drie keer brons en Zweden vier keer zilver.
Lees ook: Alles over Hockey Scheidsrechter Regels
Kanshebbers voor de Olympische Titel
Gezien de resultaten van de vorige edities van de Spelen behoort Frankrijk ook dit keer bij de favorieten. Tijdens de Spelen van Rio werden de Fransen tweede en de twee voorgaande Spelen wisten ze zelfs met goud af te sluiten. Spanje schreef in 2020 voor de veertiende keer het Europees kampioenschap op zijn naam, waardoor het zich ook kwalificeerde voor de Olympische Spelen. Spanje behoort in Tokio uiteraard tot de favorieten voor het goud. Regerend olympisch kampioen Denemarken mag ook zeker niet worden afgeschreven.
Noorwegen en Brazilië bijten het spits af op zaterdag 24 juli om 02:00 uur Nederlandse tijd. De nummer twee van Rio 2016, Frankrijk, speelt om 04:00 uur tegen Argentinië. Om 14:30 uur mogen de Denen aan de bak tegen het gastland.
De Opkomst van het Nederlandse Handbal
De Nederlandse handbalvrouwen hebben de afgelopen jaren veel successen geboekt, hoewel ze nog niet hebben kunnen schitteren op de Olympische Spelen. Het team heeft zich gekwalificeerd voor de Olympische Spelen in Parijs, samen met beide hockeyteams, de volleybal- en waterpolovrouwen. Dit is een bewijs van de groeiende kracht van de Nederlandse teamsporten.
Investeringen in de kwaliteit van de eigen competities zijn cruciaal om te voorkomen dat talent vroegtijdig naar het buitenland vertrekt. Hoe langer een sporter in Nederland blijft, hoe sterker de competitie wordt. Internationale competities moeten een aanvulling zijn op de nationale competities, niet in plaats van.
Samenwerking voor een Sterkere Toekomst
NOC*NSF, VSG, het ministerie van VWS en vijf teamsporten (handbal, hockey, korfbal, volleybal en waterpolo) werken samen om een impuls te geven aan hun top teamsportcompetities en topclubs. Het doel van de samenwerking is om waar mogelijk de nationale competities van teamsporten te versterken en verder te professionaliseren. Een topdivisie met een kern van gezonde, krachtige, professionele sportverenigingen, die ook lokaal en regionaal een maatschappelijke betekenis hebben. De samenwerkingspartijen zijn ervan overtuigd dat het langer behouden van talenten in Nederland leidt tot een sterke nationale teamsportcompetitie en topclubs. Hierdoor zal de aansluiting met de nationale teams versterkt worden en impact hebben op de prestaties van deze teams.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
Controverses en Uitdagingen op de Olympische Spelen
Zelfs op het hoogste niveau van de sport zijn er uitdagingen en controverses. Tijdens de Olympische Spelen van Parijs 2024 verhuisden de handbalcompetities naar het Stade Pierre Mauroy in Lille. Er ontstond commotie toen de organisatie het wedstrijdschema compleet omgooide, waardoor fans en teams in de war raakten. Zo werd de wedstrijd Nederland tegen Denemarken verplaatst van 17:30 uur naar 09:30 uur.
De Noorse bondscoach Thorir Hergeirsson uitte zijn ongenoegen over de oneerlijke concurrentie, omdat zijn ploeg veel minder rust zou krijgen dan de tegenstander in de halve finale. Hij pleitte voor een blokkensysteem waarbij de winnaars van de vroege wedstrijden tegen elkaar spelen en de winnaars van de late duels elkaar ook later op die dag tegenkomen.
Kwartfinales: Strijd om een Plek in de Halve Finales
De kwartfinales op de Olympische Spelen staan bekend als de zwaarste wedstrijden van het toernooi. In de aanloop naar de kwartfinales van Parijs 2024 stonden er enkele interessante wedstrijden op het programma:
- Nederland tegen Denemarken: Een duel tussen twee teams die elkaar door en door kennen, met veel speelsters die in de Deense competitie spelen of hebben gespeeld. Nederland staat voor de derde keer op rij in de kwartfinales van de Olympische Spelen, terwijl Denemarken voor het eerst sinds Athene 2004 weer in deze fase van het toernooi staat.
- Frankrijk tegen Duitsland: Frankrijk, als gastland, begon als favoriet aan het duel met Duitsland. De Fransen hebben traditioneel een sterke verdediging en een aanval die net genoeg doet om wedstrijden te winnen. Tijdens de spelen van 2024 zijn de rollen omgedraaid. Geen enkel team heeft meer doelpunten gescoord dan Frankrijk,: 159, dus gemiddeld 30,8 doelpunten per wedstrijd.
- Zweden tegen Hongarije: Zweden won vier wedstrijden in Parijs 2024, net zoveel als in Peking 2008, Londen 2012 en Rio 2012 samen en slechts één overwinning minder dan in Tokio 2020. De Scandinavische ploeg heeft nog een kans op een medaille , een die hen de afgelopen tien jaar in elke grote internationale competitie is ontgaan, ook in Tokio 2020.
- Noorwegen tegen Brazilië: Noorwegen heeft sinds de introductie ervan in 2000 nog nooit een van de kwartfinales verloren op de Olympische Spelen. De Zuid-Amerikaanse kampioen, die tot nu toe slechts twee van hun vijf wedstrijden in de groep heeft gewonnen, won echter de laatste onderlinge wedstrijd op de Olympische Spelen tegen Noorwegen: 31-28 in Rio (2016).
Individuele Prestaties en Records
Tijdens de Olympische Spelen zijn er altijd individuele prestaties en records die de aandacht trekken. Zeven doelpunten waren nodig voor Nora Mørk om geschiedenis te schrijven: kan de linkspoot in deze kwartfinale eindelijk topscorer aller tijden wordt van de Olympische Spelen? Mørk staat momenteel op 128 doelpunten, zeven minder dan recordhouder Alexandra do Nascimento.