Basketbal is een snelle, leuke, uitdagende, gezellige en spectaculaire sport die in 1891 in Amerika is uitgevonden door James Naismith, een gymnastiekleraar in Springfield. Het spel, dat aanvankelijk met een voetbal en perzikmanden werd gespeeld, heeft zich sindsdien wereldwijd verspreid en is uitgegroeid tot een populaire sport, ook in Nederland en specifiek in Utrecht. Dit artikel duikt in de geschiedenis van het basketbal in Utrecht, van de eerste introductie tot de huidige clubs en uitdagingen.
De Opkomst van Basketbal in Nederland
In 1926 kwam basketbal over van Amerika naar Nederland. De directeur van de Militaire Sportacademie in Utrecht had in Amerika basketbal gezien en wilde dat spel graag op de academie laten spelen. De eerste jaren werd er alleen in competitie gebasketbald in Amsterdam. Na de Tweede Wereldoorlog werd de ‘Amsterdamse Basketball Bond’ opgericht. Deze bond had toen ongeveer vijfhonderd leden. Hoewel de sport in Amsterdam begon, vond het basketbal al snel zijn weg naar andere steden, waaronder Utrecht.
Vroege Basketbalverenigingen in Utrecht
BC Utrecht is begonnen in 1969 als schoolbasketballvereniging van de Openbare Scholengemeenschap (OSG) Hendrik Van der Vlist. Met 25 tot 30 teams was OSG eind jaren 80 een tijdje de grootste club van Nederland. Begin jaren 90 ging de school OSG op in het inmiddels grotere Prisma College. De naam van de basketballvereniging veranderde in Prisma College. Er wordt overal in de stad getraind en gespeeld.
In 1964 wordt Basketball Vereniging De Cangeroes opgericht uit onvrede over de gang van zaken bij de toentertijd grote basketballvereniging S.V.E. In 1971 verandert Cangeroes haar naam in Ola Stars, als gevolg van een sponsorcontract om vier jaar later weer Cangeroes te worden. In 1977 ontstaat een mooie traditie: het Deukentoernooi, waarbij mannen en vrouwen van alle leeftijdscategorieën met en tegen elkaar spelen. Er vindt regelmatig een wisseling van thuishonk plaats. Eerst het centrum, later Hoog Caterijne en daarna in Leidsche Rijn. 2015 is het jaar van de grote plannen: Cangeroes besluit, samen met Amazone Utrecht Basketball, een pilot van de gemeente aan te gaan om een sporthal in zelfbeheer te nemen. De verhuizing naar een nieuwe hal en een nieuwe wijk gaat gepaard met de start van de Wallabies, kleuterbasketball op zaterdagochtend voor onze kleinste Utrecht Cangeroes. Daarnaast start de jeugd technische commissie met extra skillstraining op vrijdagmiddagen. Met de verantwoordelijkheid voor eigen beheer van sporthal Lunetten, moet Cangeroes op zoek naar nieuwe, liefst basketball, verenigingen die in de hal willen gaan sporten. BC Utrecht geeft al snel blijk van interesse.
Utrecht Cangeroes: Een prominente club
Utrecht Cangeroes is een van de meest bekende basketbalverenigingen in Utrecht. De club kent een rijke geschiedenis en heeft verschillende mijlpalen bereikt. In 2015 besloot Cangeroes, samen met Amazone Utrecht Basketball, een pilot van de gemeente aan te gaan om een sporthal in zelfbeheer te nemen. De verhuizing naar een nieuwe hal en een nieuwe wijk ging gepaard met de start van de Wallabies, kleuterbasketball op zaterdagochtend voor de jongste leden. Daarnaast startte de jeugd technische commissie met extra skillstraining op vrijdagmiddagen.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Faciliteiten en Uitdagingen
De geschiedenis van het Utrechtse basketbal en David Lloyd, een fitnessbestemming in de breedste zin van het woord in het hogere segment, gaan al een aantal jaren terug. De op het terrein van ijsbaan De Vechtsebanen in de wijk Overvecht gelegen ‘luxueuze sportbeleving’ geeft al twaalf jaar onderdak aan eerst BC Utrecht en na de fusie in 2017 tussen die vereniging en Cangeroes aan BC Utrecht Cangeroes.
Echter, de club staat ook voor uitdagingen. David Lloyd sloot op 4 januari plotsklaps de deur voor Utrecht Cangeroes om de trainingsruimte te verhuren aan Peakz Padel, dat al sporthal 2 en 3 van David Lloyd aan de Mississippidreef huurde en er acht padelbanen realiseerde. Sporthal 1 werd door Utrecht Cangeroes van maandag tot en met vrijdag gebruikt voor trainingsuren. Daarmee verviel in één klap zo’n beetje 50 procent van de capaciteit die Utrecht Cangeroes nodig heeft om de leden aan het basketballen te houden en aan de vraag te voldoen. Na de zomer zou de oplossing er zijn in de vorm van een tijdelijke trainingshal, ergens in de stad. Theo Slaats, voorzitter van Utrecht Cangeroes, weet dat het geen afspraak was die zwart op wit stond. ‘Het was geen harde toezegging van de gemeente, maar wel het streven. Nu is het september en weten we nog niks. Donderdagavond kwamen daar Hellas (atletiek), EDO (voetbal), Utrecht Cangeroes (basketbal) en Orca en Triton (beide roeiverenigingen) bij. Het Manifest moet zich als een soort olievlek over de Utrechtse sport verspreiden, hopen de kandidaat-raadsleden Bosse en Stam.
Michel Bosch Reitz
Deze week ontvingen we het treurige bericht dat afgelopen dinsdag Michel Bosch Reitz op 87-jarige is overleden. Michel was jarenlang een grootheid in het Utrechtse basketball.
Basketbal in Houten
In Houten wordt al meer dan veertig jaar basketbal gespeeld. Weet jij nog een belangrijke gebeurtenis binnen de vereniging, klopt er iets niet of staat er een mijlpaal niet bij? Geef het aan ons door! Houten wordt uitgebreid met de wijk De Lobben. 1976Houten wordt uitgebreid met de wijk De Lobben. In de zomer van 1986 ontstaat de jongens-jeugd: de meiden-junioren hebben nieuwe speelsters nodig en staan op Het Rond om leden te werven. 1986In de zomer van 1986 ontstaat de jongens-jeugd: de meiden-junioren hebben nieuwe speelsters nodig en staan op Het Rond om leden te werven. Basketbalclub Woodpeckers is dé basketbalclub in Midden-Nederland! Wedstrijden worden gespeeld in Sporthal de Slinger, achter College de Heemlanden.
Regels en Spel
Basketbal is een sport met specifieke regels en afmetingen. Een basketbalwedstrijd bestaat uit 4 kwarten (delen) van 10 minuten. Tussen het 1e en 2e kwart en het 3e en 4e kwart zit een pauze van 2 minuten. Tussen het 2e en 3e kwart zit een pauze van 15 minuten. De speeltijd van een basketbalwedstrijd is dus 40 minuten, maar een wedstrijd duurt langer. Dit komt omdat als de bal uitgaat of als er een overtreding wordt gemaakt, de tijd stil staat. In het basketball kun je niet gelijk spelen. Als de stand op het eind gelijk is, dan wordt er verlengt met 5 minuten. Is de stand na de verlenging weer gelijk? Dan wordt er opnieuw 5 minuten verlengt, net zo lang totdat er een winnaar is.
Lees ook: De memorabele bekerfinale van 2016
Basketball kan je 3-tegen-3 (3×3) of 5-tegen-5 spelen. Bij 3×3 mag je team uit maximaal 4 spelers bestaan waarvan er altijd 3 op het veld staan. Anders dan bij sommige andere sporten mag je bij basketball onbeperkt wisselen. Elke keer als het spel stil ligt (bijvoorbeeld als de bal uit is), mogen beide team wisselen. Voor een veldscore krijgt je team 2 punten, voor een score uit een vrije worp 1 punt.
De Nederlandse Basketball Bond
Op 15 juli van 2022 bestond de Nederlandse Basketball Bond 75 jaar en dat vierden we samen met de gehele basketball community! In het jaar dat de Nederlandse Basketball Bond 75 jaar bestaat, verschijnt het boek Game Changers - De geschiedenis van basketball in Nederland.
Lees ook: Complete Gids Volleybal Utrecht
tags: #utrecht #basketbal #geschiedenis