Keepers spelen een cruciale rol in het voetbal. Het is een positie die veel meer vereist dan alleen het tegenhouden van ballen. In dit artikel worden verschillende aspecten van het keepersvak belicht, van de juiste uitrusting tot mentale voorbereiding en specifieke trainingstechnieken. Of je nu een beginnende keeper bent of al ervaring hebt, deze tips helpen je om je spel te verbeteren en een betrouwbare sluitpost te worden.
De Keeper in het Moderne Voetbal
De rol van de keeper is in de loop der jaren aanzienlijk veranderd. Vroeger was het voldoende om ballen tegen te houden, maar tegenwoordig wordt van keepers verwacht dat ze ook meevoetballen en een belangrijke rol spelen in de opbouw van het spel. De keeper is vaak de eerste spelmaker van het team, die met een goede spelopening een snelle aanval kan opzetten. Dit vereist dat keepers tactisch geschoold zijn en over goede voetenwerk beschikken.
Het Belang van Gespecialiseerde Keeperstraining
Keeperstraining is een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van een keeper. Het is een apart onderdeel binnen de voetbaltraining, vaak alleen met de keepers. Tijdens deze trainingen wordt er aandacht besteed aan techniek, het verwerken van voorzetten, 1-op-1 situaties en andere specifieke vaardigheden. Een goede keeperstraining zorgt ervoor dat de keeper optimaal kan functioneren in het doel.
Individuele Aandacht en Kleine Groepen
Een effectieve keeperstraining vereist individuele aandacht en kleine groepen. Dit stelt de trainer in staat om zich persoonlijk op elke keeper te richten en feedback te geven op hun specifieke behoeften. Kleinere groepen zorgen ook voor een betere en intensievere contact tussen de deelnemers.
De Opbouw van een Goede Keeperstraining
Een goede keeperstraining bestaat uit verschillende pijlers. De oefeningen moeten qua coördinatie complex zijn, maar ook op techniek gericht. Een trainingseenheid kan worden opgedeeld in de volgende componenten:
Lees ook: Tips en tricks voor zaalvoetbal
- Hoofdcomponent: Individuele Aandacht: Hier is het belangrijk om op de individuele leerlingen te letten. Heeft een keeper het bijvoorbeeld lastig met hoge ballen, dan probeer ik dat zo snel mogelijk te identificeren en er iets mee te doen.
- Afsluiting: Variatie en Rompstabiliteit: Hoe wordt afgesloten is afhankelijk van het thema van de training. Als de ene training teveel op de andere lijkt, of de oefeningen weinig afwisselend zijn, ligt het gevaar van verveling op de loer. Niet elke oefening hoeft in de training terug te komen. Er wordt extra waarde gehecht aan rompstabiliteitsoefeningen.
Inspiratie uit Andere Sporten
Het is aan te raden om ook eens een blik op andere sporten te werpen. Ervaringen delen met collega-trainers uit andere disciplines kan helpen om 'out of the box' te denken.
Technische Vaardigheden: Duiken, Voetenwerk en Sprongkracht
Naast tactisch inzicht en spelinzicht zijn technische vaardigheden van cruciaal belang voor een keeper. Hieronder vallen onder andere duiken, voetenwerk en sprongkracht.
Duiktechniek
Als de bal vanuit stand niet meer gehaald kan worden, moet de keeper duiken. Om dat te laten lukken, dienen het voetenwerk, de sprongtechniek, het uitstrekken van het lichaam en de valtechniek allemaal op elkaar afgestemd te zijn. Om de bal effectief af te stoppen, dient de keeper altijd licht voorwaarts te duiken.
Sprongkracht en Explosiviteit
Ook de sprongkracht en explosiviteit van een keeper moeten flink getraind worden. Om een beweging zo snel mogelijk te kunnen uitvoeren, moet de maximaalkracht, de fMax, goed ontwikkeld zijn.
Oefening: Verdedigen van Één tegen Één Situatie
Een nuttige oefening om de duiktechniek en reactiesnelheid te trainen is het verdedigen van een één-tegen-één situatie. Hierbij wordt de aanvaller vanaf de zijkant ingespeeld en neemt de bal mee richting het doel met keeper. De verdediger mag verdedigen / druk zetten op het moment dat de pass wordt gegeven. De aanvaller mag pas schieten als hij/zij voorbij de lijn met gele pionnen is. De keeper start op de lijn en mag uitkomen zodra de bal wordt meegenomen door de aanvaller.
Lees ook: Basketbal training en trucs
Mentale Voorbereiding en Omgaan met Fouten
Het hebben van kracht en techniek alleen maakt een keeper nog niet goed. Een sterke concentratie en een goede manier van met fouten omgaan zijn net zo belangrijk.
Wedstrijdvoorbereiding
Elke keeper moet zijn eigen wedstrijdvoorbereiding kunnen doorlopen. De dag en avond ervoor zijn daarbij even belangrijk als de speeldag zelf. Het is optimaal als zowel team als keeper voor de wedstrijd een gezamenlijke warming-up uitvoeren. Dat helpt de keeper om zijn concentratie op te bouwen.
Koel Blijven Tijdens de Wedstrijd
Ook tijdens de wedstrijd moet een keeper het hoofd koel houden. Er sluipen fouten in op het moment dat je ongeconcentreerd bent, je teveel wil, of simpelweg verkeerde inschattingen maakt.
Omgaan met Tegendoelpunten
De keeper moet voorkomen dat hij na een tegendoelpunt zijn kop in het zand steekt. Heb je een fout gemaakt, moet je daarmee leren omgaan. Een fout kan als een soort drijfzand werken, en de komende acties ook schaden. In ieder geval moet je nooit de komende acties met 110% of 120% aangaan. Dat zorgt voor een soort mentale verkramping. Het belangrijkste is, dat je door kleine succesvolle acties weer kracht opdoet , en vastberaden tegen jezelf zegt: "ik ga dit fixen!" In bepaalde situaties kan het ook nodig zijn dat de keeper een soort van gesprek met zichzelf voert. Soms helpt dat gewoon om in het spel te blijven, of op een goede manier 1-op-1 situaties aan te gaan.
Precisie boven Snelheid
Bij het trainen is de juiste houding van doorslaggevend belang. Het is niet belangrijk hoe snel een oefening uitgevoerd wordt. Liever doe je de oefening langzaam, en met 100% precisie, dan dat je de oefening snel doet, en daarmee afraffelt.
Lees ook: Ultieme gids voor volleybal service
Motivatie en Plezier
Naast goed trainen is het natuurlijk belangrijk dat keeperstraining niet als kwelling wordt gezien, maar dat deze de keeper op een motiverende manier verder brengt. Het is belangrijk dat de keeper met een goed gevoel voor het spel naar de training gaat.
De Keeper als Eerste Aanvaller
De rol van de keeper blijft niet beperkt tot het tegenhouden en verwerken van de bal. Hij helpt ook mee bij het verstoren van de opbouw van de tegenpartij. Beschouw de keeper als de eerste aanvaller. Nadat hij de bal heeft veroverd of na een spelhervatting start de opbouw bij hem. Hij kan kiezen voor het spelen van de lange bal, omdat hij een mogelijkheid ziet om snel een kans te creëren of omdat een oplossing via de laatste linie of het middenveld hem risicovol lijkt. Maar hij kan ook kiezen voor een opbouw via de laatste linie of het middenveld. Belangrijk is dat hij risicoloos opbouwt en geen gedekte spelers aanspeelt. Na de start van de opbouw heeft hij de taak de opbouw op gang te houden door achter de bal aanspeelbaar te blijven.
Opbouw van Achteruit: Risico-Afweging en Tactische Opties
Een geslaagde opbouw van achteruit geeft veel voldoening. Het spelen onder hoge druk betekent vaak dat de ruimtes groot zijn, tegen een tegenstander die met veel mensen voor de bal staat. Een cruciaal startpunt in het spelen van de opbouw van achteruit is de risico-afweging: hoeveel risico ben je bereid te nemen? Dit hangt onder meer af van de leeftijd van de spelers, hun kwaliteit en de situatie in het veld.
Doeltrap
Nu dat de eerste pass na een achterbal vanuit het doelgebied búiten het strafschopgebied worden gespeeld niet meer hoeft, is opbouwen vanuit de doeltrap gemakkelijker geworden. De ontvangende speler heeft altijd wat tijd en ruimte om oplossingen te verzinnen. Voor de tegenpartij verandert ‘vastzetten’ in ‘drukzetten’. Idealiter neemt de keeper de doeltrap en zijn de centrale verdedigers het eerste mikpunt.
Tips voor Keepers in Specifieke Situaties
Naast algemene trainingstechnieken zijn er ook specifieke tips die keepers kunnen helpen in bepaalde situaties.
1-op-1 Situaties
Een 1-op-1 situatie is een van de spannendste uitdagingen voor een keeper. Het is belangrijk dat je als keeper rustig kunt blijven en niet afgeleid raakt. Oefen deze situatie met de meest technische spelers en oefen om zo lang mogelijk te blijven staan. Alleen wanneer de bal daadwerkelijk wordt geschoten kun je het risico nemen om te duiken.
Communicatie en Overzicht
Vanuit het doel heb je het beste overzicht over het defensieve veld. Maak hier gebruik van! Je kunt namelijk alle spelers goed zien vanuit het doel en daardoor ook goed zien waar het gevaar van de tegenpartij vandaan komt. Dit is een superkracht wanneer je je team daardoor ook goed kunt aansturen en helpen bij de verdediging.
Mindfulness
Mindfulness betekent niets meer en minder dan dat je aanwezig bent in het huidige moment, het nu. Als keeper kun je ook van mindfulness profiteren. Doordat je een frisse ‘mind’ hebt verbetert je concentratie en heb je minder last van ‘ruis’.
Het Gebruik van Voeten
Als keeper gebruik je natuurlijk het liefst je handen. Daar ben je het meest op getraind en in je handen heb je ook het meeste gevoel en controle. Dat is ook logisch. In bepaalde situaties is een keeper sneller met zijn voeten bij de bal, dan met zijn handen. Het gaat dan vooral om laag geschoten ballen, die vlak langs het lichaam van de keeper worden geschoten. Maar ook lage ballen die iets verder naast de keeper worden geschoten, zijn vaak beter met de voet dan met de hand te stoppen.
Extra Stap bij het Duiken
Vaak zie je keepers vanuit stand naar de hoek duiken om een bal te pakken. Dat is een natuurlijke reactie. Een probleem hierbij kan zijn, dat je niet ver genoeg kunt duiken waardoor je de bal (net) mist. Het zetten van een extra stap, voordat je duikt, kan hierbij zeker helpen. Het hoeft maar een klein stapje opzij te zijn.
Positionering in het Doelgebied
Regelmatig komt het voor dat een keeper, tijdens een situatie op of achter de doellijn belandt. Dat is onwenselijk. Het positioneren binnen het doelgebied is ook onderdeel van het keepersvak. Waar stel je je op in het doel? Als keeper wil je je hoek verkleinen. Mee bewegen met de situatie. Zodra er bijvoorbeeld aan je linkerzijde een dreigende situatie ontstaat, draai je als keeper mee naar de linkerkant. Dat doe je door op zij te stappen richting de linkerpaal, waardoor je de korte hoek afschermt. Daarbij moet je je altijd bewust zijn wat er in je rug gebeurt, en dus niet teveel naar de voorste paal bewegen.
Tips voor Keepers in de Zaal
Ook in de zaal zijn er specifieke tips die keepers kunnen helpen om hun spel te verbeteren.
Kom uit je Hok!
Veel keepers voelen zich prettig als ze lekker tussen de doelpalen, dus spreekwoordelijk “in hun hok”, staan. Wat je je misschien niet beseft is dat de kans dat de tegenstander kan scoren het grootst is, als je juist daar blijft staan. De hele cirkel is dus van jou! Kom dus van die doellijn af en zoek je tegenstander maar lekker op. Maak het ze vooral lastig om een doelpunt bij jou te maken.
Hou de Bal Laag
In tegenstelling tot het veldhockey kun je in de zaal (helaas) niet lekker uithalen met je stick, hand of klomp om de bal weg te werken. Je mag de bal alleen stoppen en daarna over de grond wegwerken. Wat belangrijk is, is dat je altijd zo goed positie kiest tussen de bal en de goal nadat je de bal gestopt hebt. Hierdoor hou je de kans op een effectieve rebound van je tegenstander beperkt. Probeer de bal onder controle te brengen en werk de bal daarna weg over de grond.
Verklein je Hoek
De term “verklein je hoek” zou je dus ook kunnen vervangen door “loop snel op die speler met de bal af”. Niet alleen wordt het technisch gezien lastiger om een doelpunt te maken, het maakt ook nog eens behoorlijk indruk op zo’n speler als er ineens een keepers op hem of haar af komt “stormen”.
Gebruik je Handen
De keeper mag de bal ook wegspelen met de hand. Dit wordt nog betrekkelijk weinig in de praktijk gebracht, maar met name zaalhockey wordt laag bij de grond gespeeld (de bal mag niet omhoog) en dus kan met name de linkerhandschoen uitstekend gebruikt worden als een extra middel om een actie van een aanvaller te onderbreken.
De Speler met de Bal is voor Jou!
De speler met de bal is altijd voor de keeper! Zorg dat je medespelers dit ook weten: jij pakt de speler met de bal en je verdediger dekt de andere speler(s) af. Omdat alles in de zaal heel snel gaat en omdat de zaal vrij klein is, is het niet altijd noodzakelijk om als keeper een daadwerkelijke actie te maken. Het is vaak voldoende om de aanvaller de doorgang te versperren en zodoende je medespelers de tijd te geven terug te komen.
Zorg dat je de Regels Kent
Zorg dat je op de hoogte bent van de spelregels. Niet alleen weet je hierdoor wat je zelf wel of niet mag doen, maar je kunt hierdoor ook anderen erop wijzen.
Loop uit bij de Corner
Een keeper, die uitloopt bij een strafcorner, heeft meer kans om een ingeschoten bal tegen te houden, dan als deze in de goal zou blijven staan. Loop daarom altijd uit richting de aanvaller die de bal in gaat schieten.
Training is Training
Tot slot nog iets over de keepers die meedraaien tijdens de trainingen van hun team. Een keeper is ook in de zaal geen schietschijf! Als je meedoet met de training van je team dan moet dit ook voor jou een zinvolle training zijn en moet je je bijvoorbeeld kunnen werken aan de in dit stuk beschreven tips.
Het Winterseizoen: Uitdagingen en Oplossingen
De winter is een van de grootste vijanden van elke keeper. IJskoude vingers, bevroren grond en natte kleren! Elke keeper kent dit lijden in het koude seizoen. Zeker in vriendschappelijke wedstrijden, waar je vaak 90 minuten lang helemaal niet wordt uitgedaagd. Wanneer deze "wachtperiode" gepaard gaat met regen, sneeuw en vrieskou, wordt het extreem moeilijk om de aandacht bij het spel te houden.
De Juiste Keepersuitrusting
Voor keepers is goede kleding erg belangrijk. Onderkleding zoals broeken en speciale wintershirts slaan waardevolle warmte op zodat je lichaam niet zo snel afkoelt. Naast de kwetsbare maar uiterst belangrijke zones (vingers en tenen), beschermen speciale keepershandschoenen of onderhandschoenen en voetbalschoenen met isolerende eigenschappen je tegen de kou!
Voldoende Kleding
Naast het "wat" is het "hoeveel" uiterst belangrijk. Want rustpauzes in de regen of sneeuw zijn vaak contraproductief voor de keeper. De pauze duurt meestal zo lang dat je tegen de tijd dat je weggaat gewend bent geraakt aan het droog en warm zijn. De tweede helft voelt daardoor een stuk kouder aan! Daarom raden we je aan om je kleding tussen de twee helften van het spel om te wisselen, vooral diegene die in direct contact met je huid staan, zoals ondergoed.
Intensief Opwarmprogramma
Keeperscoaches over de hele wereld zweren bij een lange en intensieve warming-up voordat de wedstrijd daadwerkelijk begint. Maar vooral bij sneeuw, regen en kou raden de coaches aan om de intensiteit weer op te voeren. Door de fysieke belasting stroomt de adrenaline eruit zodat je de eerste minuten van de wedstrijd niet aan de kou denkt. Anders moet je tijdens het spel blijven strekken of bewegen, vooral als je niet veel te doen hebt. Hierdoor blijft je lichaam op gang en koelt het minder snel af!
Blijf Altijd Positief
De grootste uitdaging voor de keeper in wedstrijden rond het vriespunt is dat je je op twee dingen tegelijk moet concentreren. Aan de ene kant moet je in beweging blijven om het niet koud te krijgen. Aan de andere kant moet je je volledig op het spel concentreren om altijd klaar te zijn voor een save. Daarom speelt de psyche een grote rol. Negatieve gedachten over de koude temperaturen zijn niet prestatieverhogend.
ESPN Fantasy Voetbal Keepers Tips
Voor degenen die deelnemen aan ESPN Fantasy Voetbal, hier zijn enkele keeperstips om in gedachten te houden:
- Matej Kovar (PSV): 5,5 miljoen: Peter Bosz heeft de knoop doorgehakt. Leverkusen-huurling Matej Kovar heeft (voorlopig) de strijd onder de Eindhovense lat gewonnen van Nick Olij.
- Rome-Jayden Owusu-Oduro (AZ): 5,0 miljoen: Met dezelfde redenering als hierboven kan je voor een half miljoen minder ook een iets groter risico nemen. Want ondanks de valse start bij Ilves Tampere is AZ een ploeg die gebouwd is op de groei.
- Mattijs Branderhorst (Fortuna): 4,5 miljoen: Met één goede keeper ben je er doorgaans niet in ESPN Fantasy Voetbal. Onder de lat kan je het beste denken in ‘koppeltjes’.
- Gonzalo Crettaz (NEC) en Bernt Klaverboer (sc Heerenveen): 4,0 miljoen: Voor veel Fantasy-deelnemers zal het een herkenbaar beeld zijn: na ellenlang gepuzzel met je verdedigers, middenvelders en spitsen, heb je alleen nog maar een minimumbedrag over voor je tweede keeper.