Basketbal is een populaire sport onder jongeren, maar het intensieve karakter kan leiden tot diverse blessures, met name kniepijn. Knieklachten bij basketbal onder de 16 jaar kunnen verschillende oorzaken hebben, variërend van overbelasting tot specifieke aandoeningen. Dit artikel geeft een overzicht van de meest voorkomende oorzaken, symptomen en behandelingsmogelijkheden van kniepijn bij jonge basketballers.
Veelvoorkomende Knieklachten
Er zijn verschillende structuren in de knie die symptomen kunnen veroorzaken. Hieronder worden de meest voorkomende knieklachten beschreven:
- Meniscusletsel
- Voorste kruisbandletsel
- Achterste kruisbandletsel
- Collaterale bandletsel
- Kraakbeenbeschadiging (artrose)
Het is belangrijk om te onthouden dat een goede diagnose essentieel is voor een effectieve behandeling. Als de pijn is veroorzaakt door een trauma (ongeluk) met je knie is het slim om je knie te laten checken in de praktijk om eventueel letsel van de kniebanden en meniscus uit te sluiten.
Osgood-Schlatter
Omschrijving
Osgood-Schlatter is een veelvoorkomende overbelastingsblessure bij jongeren in de groei, vooral bij jongens tussen de 10 en 16 jaar en meisjes tussen de 8 en 12 jaar. Het is een irritatie of ontsteking van de aanhechting van de kniepees op het scheenbeen, direct onder de knie (tuberositas tibiae).
Oorzaken
Deze aandoening treedt op wanneer er te snel wordt gegroeid, waardoor de pees aan een nog niet volgroeid botdeel trekt. Dit kan leiden tot microtrauma’s en ontstekingsverschijnselen aan de groeischijf. De juiste balans vinden tussen belasting en belastbaarheid is cruciaal.
Lees ook: Voorbereiding internationale wedstrijden U17
Symptomen
- Een harde, gevoelige knobbel vlak onder de knie.
- Stekende pijn op deze plek, die toeneemt bij knielen, hurken of sporten waarbij veel gesprongen wordt (zoals basketbal).
- De klachten nemen geleidelijk toe, vooral tijdens en na intensieve sportactiviteiten.
- Mogelijke ontstekingsverschijnselen zoals roodheid, warmte en zwelling ter hoogte van de tuberositas tibiae.
Behandeling
- Rust: Het is belangrijk om rust te nemen en de sportbelasting aan te passen.
- Stevige schoenen: Goede schoenen kunnen de belasting verminderen.
- Koelen: De pijnlijke plek kan gekoeld worden om de ontsteking te verminderen.
- Podoloog: Een podoloog kan het looppatroon en de stand van de voeten, knieën en heupen onderzoeken. Indien nodig kunnen op maat gemaakte zolen de drukverdeling onder de voeten beïnvloeden en de belasting op de spieren, pezen en banden aanpassen.
Jumper's Knee (Springersknie)
Omschrijving
Een jumper’s knee is een aandoening waarbij de kniepees bij de aanhechting op de knieschijf is aangedaan. De kniepees loopt van de onderkant van de knieschijf naar de voorkant van het bovenste deel van het scheenbeen (tuberositas tibiae).
Oorzaken
De blessure ontstaat door overmatige belasting, meestal als er ineens te veel of te intensief wordt gesport, of als er te weinig rust is tussen de trainingen.
Symptomen
- Pijn aan de onderkant van de knieschijf en op de kniepees.
- De pijn kan zeurend zijn, soms stekend bij verder door de knieën zakken.
- De knie kan stijf aanvoelen bij opstarten of ontwaken.
- Er zijn vier stadia van Blazina te onderscheiden, variërend van pijn na inspanning tot pijn tijdens en na de inspanning, en zelfs bij dagelijkse activiteiten.
Behandeling
- Rust en aanpassing van de belasting.
- Oefeningen: Specifieke oefeningen voor spierstijfheid en spierzwakte van de bovenbeenspieren en hamstrings kunnen helpen.
- Stabiliteit: Verbetering van de romp- en bekkenstabiliteit.
- Statiekafwijkingen: Correctie van statiekafwijkingen zoals platvoeten, holvoeten, beenlengteverschil, X- of O-benen.
Patellofemoraal Pijnsyndroom (Knieschijfpijn)
Omschrijving
Het patellofemoraal pijnsyndroom is een aandoening waarbij pijn rondom of onder de knieschijf wordt ervaren, in het gewricht tussen de knieschijf en het bovenbeen.
Oorzaken
De oorzaak kan divers zijn en is vaak moeilijk te achterhalen. Het kan te maken hebben met zwakke heup- en bovenbeenspieren, een verkeerde uitlijning van de knie, hypermobiliteit, te snelle opbouw van sportbelasting, een zittend beroep, of bewegingsbeperkingen in de enkel, heup, bekken en lage rug.
Symptomen
- Zeurende pijn, soms stekend bij een bepaalde hoek in de knie.
- Pijn bij activiteiten zoals traplopen, fietsen, hurken en zitten met gebogen knieën.
Behandeling
- Oefeningen: Versterken van de heup- en bovenbeenspieren.
- Correctie van uitlijning: Aandacht voor de uitlijning van de knie en het voorkomen van naar binnenzakken van de knie.
- Aanpassing van belasting: Een geleidelijke opbouw van sportbelasting.
- Mobilisatie: Verbeteren van de mobiliteit in de enkel, heup, bekken en lage rug.
Lopersknie (Tractus Iliotibialis Frictiesyndroom)
Omschrijving
De lopersknie is een overbelastingsblessure aan de buitenzijde van de knie, waarbij de peesplaat (tractus iliotibialis) over het botuitsteeksel van het bovenbeen wrijft.
Lees ook: Alles over de KNVB Onder 10 regels
Oorzaken
De blessure ontstaat vaak door een te snelle opbouw in trainingsbelasting, te weinig rust, zwakke heupspieren, een bekkenscheefstand, een te strakke tractus iliotibialis, een afwijkend afwikkelingspatroon van de voeten, matige stabiliteit van de knie, slecht schoeisel, of lopen op een schuine weg.
Symptomen
- Zeurende tot scherpe pijn aan de buitenzijde van de knie.
- De pijn neemt toe bij hardlopen en kan afzakken bij wandelen of stilstaan.
Behandeling
- Rust en aanpassing van de belasting.
- Oefeningen: Versterken van de heupspieren en bovenbeenspieren.
- Rekoefeningen: Rekken van de tractus iliotibialis.
- Schoeisel: Goed schoeisel met de juiste ondersteuning.
- Podoloog: Een podoloog kan helpen bij het corrigeren van afwijkende afwikkelingspatronen van de voeten.
Knieholtepijn (Plantaris Hypertonie)
Omschrijving
Knieholtepijn, of plantaris hypertonie, is een pijn die diep in de knieholte wordt gevoeld, vaak veroorzaakt door een verkrampte spier (musculus plantaris).
Oorzaken
De klachten kunnen worden veroorzaakt door een trauma of overbelasting van de knie of enkel, instabiliteit van het kniegewricht, een instabiele dynamische beweegketen, of een knieoperatie. Ook een verhoogde of gewijzigde trainingsbelasting of verandering van looptechniek kan een rol spelen.
Symptomen
- Pijn gelokaliseerd aan de binnenkant van de knie, diep in de knieholte.
- Een constant drukkend gevoel en stekende pijn bij belasten.
- Een strak gevoel rondom de knie.
Behandeling
- Oefeningen: Rekoefeningen voor de hamstrings.
- Stabiliteit: Verbeteren van de stabiliteit vanuit de enkels, knie en heup.
- Aanpassing van belasting: Vermijden van specifieke overbelasting, zoals een te snelle trainingsopbouw of fietsen op een niet goed afgestelde fiets.
Hoffitis
Omschrijving
Hoffitis is een ontsteking van het vetlichaam van Hoffa, dat zich onderaan de knieschijf bevindt.
Oorzaken
De ontsteking ontstaat meestal door herhaalde overbelasting, waardoor het weefsel inklemt tussen het bovenbeen en het scheenbeen. Ook een verkeerde sporing van de knieschijf, een val op de knie, of een ander letsel van de knie kunnen hoffitis veroorzaken.
Lees ook: Recente ontwikkelingen Turks voetbal O21
Symptomen
- Scherpe pijn aan de voorzijde van de knie.
- De pijn kan aanwezig zijn bij traplopen, wandelen, lang staan of lopen op hoge hakken.
- De buiging van de knie kan beperkt zijn.
- Soms is er sprake van een schurend gevoel bij het buigen en strekken van de knie.
Behandeling
- Aanpakken van de oorzaak: Het vermijden van herhaalde overbelasting en het corrigeren van een verkeerde sporing van de knieschijf.
- Oefeningen: Specifieke oefeningen om de knie te stabiliseren en de sporing van de knieschijf te verbeteren.
Ziekte van Sever
Omschrijving
De ziekte van Sever, ook wel apophystitis calcanei genoemd, is een ontsteking van de groeischijf aan de achterzijde van het hielbeen. Het komt vooral voor bij kinderen tussen de 5 en 15 jaar die veel sporten.
Oorzaken
De klachten ontstaan door overbelasting van de Achillespees, vooral tijdens sporten waarbij veel gesprongen en gesprint wordt. De trekkracht van de kuitspieren op de groeischijf kan leiden tot microtrauma’s en ontstekingsverschijnselen.
Symptomen
- Pijn aan de achterzijde van de hiel, ongeveer op het punt waar de Achillespees is aangehecht.
- Pijn bij sporten waarbij veel gerend en gesprongen wordt, zoals basketbal.
- Pijn kan ook optreden tijdens gewone dagelijkse handelingen zoals traplopen.
Behandeling
- Rust: Het is belangrijk om rust te nemen en de sportbelasting aan te passen.
- Goede schoenen: Schoenen met de juiste ondersteuning zijn essentieel.
- Inlegzolen: Inlegzolen kunnen de voet ondersteunen en de belasting verminderen.
Algemene Preventieve Maatregelen
Naast de specifieke behandelingen voor de verschillende aandoeningen, zijn er algemene preventieve maatregelen die jonge basketballers kunnen nemen om kniepijn te voorkomen:
- Goede warming-up: Een goede warming-up bereidt de spieren en gewrichten voor op de inspanning.
- Geleidelijke opbouw van de training: Vermijd een te snelle toename van de trainingsintensiteit en -duur.
- Voldoende rust: Zorg voor voldoende rust tussen de trainingen om het lichaam te laten herstellen.
- Goede schoenen: Draag schoenen die goede ondersteuning bieden en geschikt zijn voor basketbal.
- Spierversterkende oefeningen: Versterk de spieren rondom de knie, zoals de bovenbeenspieren, hamstrings en kuitspieren.
- Rekoefeningen: Doe regelmatig rekoefeningen om de spieren soepel te houden.
- Luister naar je lichaam: Negeer pijn niet en neem rust als je pijn voelt.
Het Belang van een Goede Diagnose
Kniepijn kan verschillende oorzaken hebben, en een goede diagnose is essentieel voor een effectieve behandeling. Het is belangrijk om een arts, fysiotherapeut of podoloog te raadplegen om de oorzaak van de kniepijn vast te stellen en een passend behandelplan op te stellen.