Handbal is een dynamische en snelle teamsport die wereldwijd beoefend wordt. Het vereist teamgeest, snelheid en fysieke kracht. Dit artikel beschrijft de belangrijkste speeltijden en regels die van toepassing zijn op dames handbal, van de afmetingen van het speelveld tot de nuances van overtredingen en straffen.
Het Speelveld
Het speelveld in handbal is een rechthoek van 40 meter lang en 20 meter breed. Dit oppervlak bestaat uit het speelveld zelf en twee doelgebieden. De lange zijden worden zijlijnen genoemd, terwijl de korte zijden achterlijnen zijn. Het deel van de achterlijn tussen de doelpalen wordt de doellijn genoemd.
- Veiligheidszone: Rondom het speelveld is een veiligheidszone vereist van minimaal 1 meter langs de zijlijnen en 2 meter achter de achterlijnen.
- Doelen: De doelen moeten stevig aan de grond of muur verankerd zijn en hebben een opening van 2 meter hoog en 3 meter breed. De palen zijn verbonden door een dwarslat. De achterkant van de palen valt samen met de achterzijde van de doellijn. Doelpalen en dwarslat zijn vierkant (8 cm) en geverfd in twee contrasterende kleuren aan de zichtbare zijden. Elk doel is voorzien van een net.
- Lijnen: Alle lijnen op het speelveld maken integraal deel uit van het vlak dat ze begrenzen. De doellijnen tussen de doelpalen zijn 8 cm breed, alle andere lijnen zijn 5 cm breed.
- Doelgebied: Voor elk doel bevindt zich een doelgebied, dat alleen door de doelverdediger mag worden betreden.
- Vrijeworplijn: De vrijeworplijn (9-meterlijn) ligt op 3 meter afstand evenwijdig aan de doelgebiedlijn.
- 7-meterlijn: De 7-meterlijn is een 1 meter lange lijn voor het doel.
- Doelverdedigersgrenslijn: De doelverdedigersgrenslijn (4-meterlijn) is een 15 cm lange lijn voor het doel.
Speeltijd
De normale speeltijd voor dames handbal, net als bij heren teams met spelers van 16 jaar en ouder, is 2 x 30 minuten. De speeltijd start met het fluitsignaal van de scheidsrechter voor de beginworp en eindigt bij het automatische eindsignaal van de elektronische klok of het eindsignaal van de tijdwaarnemer. Bij de jeugd kunnen kortere speeltijden gelden.
- Verlengingen: Als een wedstrijd een winnaar moet opleveren en de stand na de reguliere speeltijd gelijk is, volgen er twee verlengingen van elk 5 minuten. Indien er na de tweede verlenging nog geen winnaar is, wordt de wedstrijd beslist door 7-meterworpen. Uitgesloten of gediskwalificeerde spelers mogen hieraan niet deelnemen. Elk team wijst 5 spelers aan die om de beurt een 7-meterworp uitvoeren.
De Bal en Uitrusting
- De Bal: De bal is gemaakt van leer of kunststof en moet rond zijn. Het buitenmateriaal mag niet glanzend of glad zijn, zodat spelers een goede grip hebben. De grootte en het gewicht van de bal variëren afhankelijk van de leeftijdscategorie.
- Speelkleding: Alle veldspelers van een team moeten gelijke speelkleding dragen. De kleuren van de kleding van beide teams moeten duidelijk verschillend zijn. De doelverdediger draagt een shirt in een kleur die duidelijk afsteekt tegen die van beide teams en de doelverdediger van de tegenpartij.
Team Samenstelling en Wissels
- Team: Een team bestaat uit maximaal 14 spelers, waarvan er maximaal 7 tegelijkertijd op het speelveld mogen staan (zes veldspelers en één doelverdediger). De overige spelers zijn wisselspelers.
- Wissels: Wisselspelers mogen op elk moment en herhaaldelijk worden ingezet zonder melding aan de secretaris/tijdwaarnemer, mits de te vervangen spelers het speelveld hebben verlaten. Het betreden en verlaten van het speelveld mag alleen via de eigen wissellijn plaatsvinden. Een speler die ongeoorloofd de wissellijn overschrijdt, begaat een wisselfout, wat resulteert in een straf.
Spelregels en Spelverloop
Het handbalreglement is complex en bevat vele situatiespecifieke regels. Hieronder een overzicht van de belangrijkste regels:
- Begin van het Spel: De wedstrijd begint met een afworp in het midden van het veld.
- Balbezit: Spelers mogen de bal passen, vangen, dribbelen en schieten om doelpunten te maken. Met de bal in de hand mag men slechts drie stappen zetten. Staande mag de bal slechts drie seconden worden vastgehouden.
- Toegestane Acties: De bal mag met de handen, armen, hoofd, romp, bovenbeen of knie worden geworpen, opgevangen, gestopt en met de hand of vuist worden geslagen. Contact met onderbenen en voeten is niet toegestaan.
- Doelpunt: Een doelpunt wordt gescoord wanneer de bal volledig de doellijn passeert.
- Verdediging: Verdedigers proberen de bal te onderscheppen, schoten te blokkeren en aanvallers te hinderen. Het is niet toegestaan een speler op een onsportieve manier te hinderen door vastgrijpen, omklemmen, stoten of vasthouden.
- Overtredingen en Worpen:
- Vrije Worp: Een vrije worp wordt toegekend na een overtreding en wordt genomen op de plek waar de overtreding plaatsvond.
- Inworp: Een inworp wordt toegekend wanneer de bal buiten het speelveld gaat.
- Uitworp: De uitworp wordt uitgevoerd door de doelverdediger wanneer de bal over de doellijn gaat en voor het laatst is aangeraakt door een speler van de aanvallende ploeg of de doelverdediger zelf.
- 7-meterworp: Een 7-meterworp wordt toegekend wanneer een duidelijke doelkans wordt verhinderd door een overtreding of het betreden van het doelgebied.
- Strafmaatregelen:
- Gele Kaart: Een gele kaart is een waarschuwing voor een speler.
- 2-minuten Uitsluiting: Een 2-minuten uitsluiting volgt na een tweede overtreding die een gele kaart rechtvaardigt. Het team speelt gedurende deze tijd met een speler minder.
- Rode Kaart: Een rode kaart betekent diskwalificatie voor de rest van de wedstrijd en volgt na een tweede 2-minuten uitsluiting of bij ernstig onsportief gedrag. De speler mag niet meer worden ingewisseld.
Specifieke Situaties
- Doelgebied: Het doelgebied mag alleen door de doelverdediger worden betreden. Een 7-meterworp wordt toegekend als een verdediger het doelgebied betreedt en daardoor een vrije doelkans verhindert.
- Passief Spel: Passief spel is niet toegestaan. Als een team de aanval vertraagt zonder serieuze poging tot scoren, kan de scheidsrechter een waarschuwing geven. Als er geen actie volgt, krijgt de tegenpartij een vrije worp.
Handbal Vormen
Er bestaan verschillende vormen van handbal, waaronder:
Lees ook: Alles over speeltijden in het KNVB voetbal
- Zaalhandbal: De meest voorkomende vorm, gespeeld in een sporthal.
- Veldhandbal: Minder gebruikelijk, gespeeld op een groter veld.
- Beachhandbal: Een variant gespeeld op zand, met aangepaste regels.
- Straathandbal: Een informele variant, vaak gespeeld op straat of pleinen.
- Mini-handbal: Een vereenvoudigde versie voor jonge kinderen.
- Rolstoelhandbal: Een aangepaste versie voor sporters in een rolstoel.
Handbal voor de Jeugd
Voor de jeugd gelden aangepaste regels en speeltijden, afhankelijk van de leeftijdscategorie. De balgrootte en het gewicht zijn ook aangepast aan de leeftijd. Bij de F-jeugd (mini’s) ligt de focus op spelplezier en kennismaking met de sport. Er wordt vaak gespeeld met een zachte bal en de regels zijn vereenvoudigd. Naarmate de kinderen ouder worden, worden de regels complexer en de speeltijden langer.
| Categorie | Leeftijd | Speeltijd | Gewicht wedstrijdbal | Omtrek bal | Maat |
|---|---|---|---|---|---|
| Senioren Dames | 19+ | 2 × 30 minuten | 325 - 375 gram | 54 - 56 cm | 2 |
| A-jeugd Dames | 17-18 jaar | 2 × 30 minuten | 325 - 375 gram | 54 - 56 cm | 2 |
| B-jeugd Dames | 15-16 jaar | 2 x 25 minuten | 325 - 375 gram | 54 - 56 cm | 2 |
| C-jeugd Dames | 13-14 jaar | 2 x 25 minuten | 325 - 375 gram | 54 - 56 cm | 1 |
| D-jeugd | 11-12 jaar | 2 × 20 minuten | 290 - 330 gram | 50 - 52 cm | 1 |
| E-jeugd | 9-10 jaar | 2 × 20 minuten | 290 - 330 gram | 50 - 52 cm | 1 |
| F-jeugd | 7-8 jaar | 2 × 15 minuten | max. 300 gram | 46 - 48 cm | 0 |
Lees ook: Overzicht KNVB speeltijden
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
tags: #speeltijden #dames #handbal #regels