Rugby, een sport die vaak geassocieerd wordt met brute kracht en mannelijkheid, heeft verrassende connecties met dans, en in het bijzonder met de traditionele Maori-dans, de Haka. Bovendien wint vrouwenrugby wereldwijd aan populariteit, waardoor er een interessante kruisbestuiving ontstaat tussen sport, cultuur en gender.
De Haka: Meer dan een Dans
De Haka is een ceremoniële dans van de Maoristammen uit Nieuw-Zeeland. Het is een krachtige expressievorm die nog steeds wordt beoefend door de Maori’s op het Noordereiland. Ook in Fiji en Samoa wordt de Haka nog steeds uitgevoerd om goden op te roepen, kracht te geven of toeristen welkom te heten. Omdat de Maori’s tot de negentiende eeuw geen schrift kenden, kozen ze ervoor om hun verhalen en geschiedenis uit te beelden door middel van innerlijke en uiterlijke kracht. De dans die toen is ontstaan, bestaat uit een combinatie van lichaam (krachtige bewegingen) en stem (krachtige kreten). Met dit dansritueel probeerden de Maori’s een boodschap over te brengen door middel van krachtige dansbewegingen en gebaren.
De Haka werd vaak in groepsverband uitgevoerd. Met een grote groep probeerden de Maori’s bijvoorbeeld indruk te maken op de vijand om deze te verjagen. Het bekendste voorbeeld van de traditionele dans van de Maori is de Ka Mate. Deze vorm van Haka eert Te Rauparaha, een krijger van één van de vele Maoristammen in Nieuw-Zeeland. De Ka Mate werd voor het eerst uitgevoerd toen Te Rauparaha ontsnapte aan een moordaanslag. Deze Haka wordt gezien als de overwinning van het leven op de dood.
Tegenwoordig wordt de Haka over de hele wereld gedanst tijdens verschillende ceremonies en vieringen. Zo kan een Haka worden opgevoerd om de gasten te eren bij gelegenheden als bruiloften en verjaardagen. Steeds vaker wordt de Maori-dans ingezet voor toeristische doeleinden, bijvoorbeeld om toeristen welkom te heten in Nieuw-Zeeland. Ook tijdens (sport)evenementen en teambuilding activiteiten wordt de traditionele stammendans gebruikt om dichter bij elkaar te komen.
De Haka in Rugby: Een Ritueel van Kracht en Respect
De Haka is wellicht het meest bekend geworden door het nationale rugbyteam van Nieuw-Zeeland, de All Blacks. De rugbyspelers dansen de Haka voor hun wedstrijden om krachtig en bedreigend over te komen richting de tegenstanders. Het is ook een prachtig gebaar om de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland te eren. Het uitvoeren van de Haka is een manier om kracht, trots en eenheid uit te stralen.
Lees ook: Opkomst van rugby in Papoea-Nieuw-Guinea
Ook de Nieuw-Zeelandse vrouwenrugbyteams voeren de Haka uit. Zo voerden de dames na het winnen van hun tweede Olympische gouden medaille op rij in het Rugby Sevens in Parijs 2024 vanzelfsprekend een Haka uit. Dit leverde een intens moment op voor kijkers, toeschouwers en de Nieuw-Zeelanders zelf.
Poi: De Dans van Maori Vrouwen
Naast de Haka hebben de Maori-vrouwen een eigen traditionele dans gecreëerd, namelijk de Poi. Poi betekent letterlijk "bal aan een touwtje". Vroeger dansten de vrouwen de Poi om hun handen en armen soepeler te maken voor het handarbeid of om hun coördinatievermogen te verbeteren. De vrouwen slingeren en jongleren met een Poi en zingen tegelijkertijd een bijbehorend lied.
De Link Tussen Dans en Rugby
Hoewel rugby en dans op het eerste gezicht tegenpolen lijken, zijn er verrassende overeenkomsten. Beide vereisen discipline, techniek en jarenlange training. Net als bij klassiek ballet en moderne dans is ook bij rugby techniek bepalend voor de uitvoering. Looppatronen worden eindeloos geoefend, net zoals de momenten van overspelen en de manier waarop. Een fractie van een seconde te vroeg of te laat en de bal gaat verloren.
Oud-rugbyer Tim Vissers omschreef een perfecte uitvoering zelfs als "Poetry in motion". Daarnaast is respect een cruciale waarde in beide disciplines. In rugby leer je respect voor de regels, voor de scheidsrechter en voor de tegenstander.
Vrouwenrugby: Een Sport in Opkomst
Rugby voor vrouwen is een sport in opkomst. Rugby Sevens, het rugby voor vrouwen, stond in 2016 in Rio voor het eerst op de Olympische Spelen. Voor de Rugbybond is het de ultieme kans om vrouwenrugby op de kaart te zetten en verder uit te breiden.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
Op dit moment beoefenen duizenden mannen en vrouwen rugby in Nederland. Omdat rugby nog een relatief kleine sport is, is de Bond op zoek naar rugbytalent dat kan schitteren in het Nederlandse vrouwenteam. De Rugbybond hoopt meer vrouwen en meisjes over te halen de sport te beoefenen door succesvol te zijn op de Spelen.
Ondanks de groeiende populariteit bestaan er nog steeds veel vooroordelen over rugby voor vrouwen. Zo wordt vaak gedacht dat rugby een mannensport is, pijnlijk, alleen voor grote en sterke personen, en agressief. Deze vooroordelen zijn onterecht. Rugby is een sport voor iedereen, ongeacht geslacht, lichaamsbouw of achtergrond.
Rugbyclinics: Teambuilding en Fun
Rugbyclinics zijn een leuke en interactieve manier om kennis te maken met de sport en de bijbehorende waarden. Onder begeleiding van rugbyprofessionals leren deelnemers de basistechnieken van rugby, werken ze aan teambuilding en hebben ze een ontspannen dag in de buitenlucht. Rugbyclinics zijn geschikt voor teams, afdelingen, scholen, vrienden, bedrijven en gezelschappen.
Een rugbyclinic draagt goed bij aan de teambuilding. Op het veld is immers iedereen gelijk én afhankelijk van elkaar. Ook wordt goed zichtbaar hoe ieders kwaliteiten bijdragen aan een succesvol team. In rugby zijn de rollen divers en wordt er optimaal gebruik gemaakt van verschillende fysieke vaardigheden. Of je nou groot, klein, slank of juist wat zwaarder bent, voor iedereen is een belangrijke rol weggelegd in rugby.
Lees ook: Van rugby naar media: JayJay Boske