Voetbalrellen zijn een terugkerend probleem in Nederland en daarbuiten. Deze incidenten, vaak gekenmerkt door geweld en vernieling, hebben een aanzienlijke impact op de veiligheid en het welzijn van burgers, evenals op het imago van de sport zelf. Dit artikel geeft een overzicht van recente ontwikkelingen rondom voetbalrellen in Nederland, waarbij specifieke casussen worden belicht en de bredere context van dit fenomeen wordt onderzocht.
Rellen rondom FC Utrecht - Go Ahead Eagles: Vervolgingen en Strafeisen
Op 26 mei 2024 liep de situatie na de voetbalwedstrijd tussen FC Utrecht en Go Ahead Eagles volledig uit de hand. Hooligans zochten de confrontatie met de politie, die probeerde te verhinderen dat de supporters van beide teams elkaar zouden treffen. De Mobiele Eenheid (ME) werd aangevallen met stenen, putdeksels en fietsen. Ook stewards, omstanders en politieagenten werden aangevallen, waarbij zwaar vuurwerk werd gegooid. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft naar aanleiding van deze rellen besloten om 57 mannen te vervolgen voor hun betrokkenheid.
Vervolgingen en Onderzoek
Na de rellen deelde de politie beelden via het televisieprogramma Opsporing Verzocht, waarna verdachten zichzelf meldden. Andere verdachten zijn opgespoord na analyse van camerabeelden. Uit een eerste analyse bleek al dat er bij de onlusten mensen betrokken waren die niet bij de wedstrijd aanwezig waren of een stadionverbod hadden. De rellende supporters worden verdacht van openlijke geweldpleging, maar sommigen worden ook beschuldigd van zware mishandeling of bedreiging.
Het OM heeft inmiddels in de eerste strafzaken tegen verdachten van de rellen gevangenisstraffen geëist. De strafeisen lopen uiteen, met de hoogste geëiste straf een gevangenisstraf van 18 maanden, waarvan 6 maanden voorwaardelijk. Tegen de andere verdachten zijn eveneens gevangenisstraffen geëist, al dan niet deels voorwaardelijk en al dan niet met een taakstraf. In enkele gevallen zijn er aanvullende verdenkingen. Zo acht het OM bewezen dat één verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan poging zware mishandeling, door een steen te gooien tegen het hoofd van een ME’er. Deze ME’er raakte buiten westen en liep licht hersenletsel en een hersenschudding op.
Schadevergoeding
Naast de strafrechtelijke vervolgingen is er ook een aanzienlijke schade geclaimd. In totaal is door 23 agenten schadevergoeding gevorderd, voornamelijk vanwege gehoorschade. Naast de persoonlijke schadevergoedingen zijn er ook vorderingen vanuit de politie, parkeergarage Q-park en stadion Galgenwaard voor de vernielingen. In totaal gaat het om een schadebedrag van 124.820,43 euro. Het OM is van mening dat deze schadeclaims hoofdelijk aan de verdachten moeten worden opgelegd.
Lees ook: Rellen Hyss: Een diepgaande analyse van de gebeurtenis.
Zittingsdagen en OM-Hoorzittingen
De rechtbank Midden-Nederland heeft voor de inhoudelijke behandeling van de zaken drie volledige zittingsdagen uitgetrokken. Op 4, 6 en 13 december 2024 zullen in totaal 28 verdachten voorkomen. De zittingen zijn openbaar en dus toegankelijk voor publiek en pers. Op 13 december gaat het in twee gevallen echter om minderjarige verdachten, deze zaken zullen achter gesloten deuren worden behandeld. De overige 24 verdachten zullen worden opgeroepen voor een OM-hoorzitting in februari. Dit is een besloten zitting waarbij geen rechter aanwezig is. De officier van justitie kan dan zelf een strafbeschikking opleggen. Van de in totaal 57 verdachten zijn vier verdachten supporters van Go Ahead Eagles. Zij worden vervolgd voor strafbare gedragingen voorafgaand aan de rellen, zoals het gooien van vuurwerk richting FC Utrechtsupporters.
Andere Incidenten en Maatregelen
Naast de rellen rondom FC Utrecht - Go Ahead Eagles zijn er in de afgelopen jaren diverse andere incidenten geweest waarbij voetbalrellen centraal stonden. Deze incidenten variëren van confrontaties tussen supporters onderling tot ongeregeldheden waarbij de politie betrokken raakte.
Voorbeelden van Voetbalrellen in Nederland
- FC Eindhoven - Helmond Sport (18 januari 2020): Na rellen rondom de voetbalwedstrijd FC Eindhoven - Helmond Sport zijn elf supporters aangehouden. Een van deze supporters zou een stoeltje hebben gegooid naar een agent die gewond naar het ziekenhuis is gebracht.
- RKC Waalwijk - Go Ahead Eagles (7 augustus 2019): Twee relschoppers die in mei stenen gooiden naar de politie na de wedstrijd RKC Waalwijk - Go Ahead Eagles, hebben zichzelf gemeld bij de politie.
- NAC Breda - Willem II (4 december 2018): Het onderzoek naar de relschoppers bij NAC lijkt voortvarend te verlopen. Nadat er dinsdag al drie mannen werden aangehouden, werd woensdag de achttiende verdachte in de kraag gevat. Ze worden verdacht van betrokkenheid bij de rellen na afloop van de wedstrijd tussen NAC en Willem II op 21 oktober.
- FC Oss - Achilles’29 (19 november 2016): Supporters van FC Oss hebben zich vrijdagavond misdragen rond de wedstrijd tegen Achilles’29. De Mobiele Eenheid (ME) moest in actie komen om de fans rustig te houden. Een steward werd mishandeld en een agent geslagen.
- FC Den Bosch - FC Oss (26 april 2016): Het Openbaar Ministerie gaat 54 voetbalsupporters vervolgen vanwege de rellen rondom de wedstrijd FC Den Bosch tegen FC Oss, in november 2014.
- PSV Kampioenschap (19 mei): Bij rellen rond het Philips Stadion in Eindhoven zijn 22 mensen opgepakt. Veertien politieagenten raakten gewond nadat een grote groep zich tegen de agenten had gekeerd.
Reacties en Maatregelen
De reacties op voetbalrellen zijn divers en omvatten zowel veroordelingen van het gedrag als pogingen om de oorzaken van de rellen aan te pakken. Gemeentebesturen en de politie balanceren vaak tussen hard ingrijpen en het vermijden van escalatie.
- Depla wil actie tegen hooligans: Sommige gemeentebestuurders benadrukken de noodzaak om hard op te treden tegen hooligans, die worden gezien als een bedreiging voor de openbare orde.
- Politieoptreden: Het optreden van de politie bij voetbalrellen is niet altijd zonder controverse. In sommige gevallen zijn er klachten over excessief geweld, terwijl de politie zelf benadrukt dat hun optreden noodzakelijk is om de openbare orde te handhaven.
- Stadionverboden en taakstraffen: Relschoppers worden vaak bestraft met stadionverboden en taakstraffen, in een poging om hen te weerhouden van verdere misdragingen.
- Schadevergoedingen: Naast strafrechtelijke vervolgingen worden relschoppers vaak verplicht om schadevergoedingen te betalen voor de vernielingen die ze hebben aangericht.
De Bredere Context van Voetbalrellen
Voetbalrellen zijn een complex fenomeen met verschillende oorzaken en gevolgen. Het is belangrijk om de bredere context van deze incidenten te begrijpen om effectieve maatregelen te kunnen nemen.
Oorzaken van Voetbalrellen
- Groepsdynamiek: Voetbalrellen vinden vaak plaats in groepen, waarbij individuen zich laten meeslepen door de massa en gedrag vertonen dat ze individueel niet zouden vertonen.
- Alcohol en drugs: Het gebruik van alcohol en drugs kan bijdragen aan agressief gedrag en het verlies van controle.
- Rivaliteit: De rivaliteit tussen verschillende voetbalclubs kan leiden tot spanningen en conflicten tussen supporters.
- Frustratie en teleurstelling: Frustratie en teleurstelling over de prestaties van een voetbalclub kunnen leiden tot agressief gedrag.
- Sociale problemen: In sommige gevallen zijn voetbalrellen een uiting van bredere sociale problemen, zoals armoede, werkloosheid en gebrek aan perspectief.
Gevolgen van Voetbalrellen
- Geweld en letsel: Voetbalrellen kunnen leiden tot geweld en letsel bij supporters, politieagenten en omstanders.
- Vernieling: Relschoppers richten vaak vernielingen aan aan eigendommen, zoals auto's, gebouwen en openbare voorzieningen.
- Angst en onveiligheid: Voetbalrellen kunnen leiden tot angst en onveiligheid bij burgers, met name in de omgeving van voetbalstadions.
- Schade aan het imago van de sport: Voetbalrellen schaden het imago van de sport en kunnen leiden tot een afname van het aantal supporters.
- Kosten: De kosten van voetbalrellen, waaronder de kosten van politie-inzet, schadevergoedingen en medische behandelingen, kunnen aanzienlijk zijn.
Preventie en Aanpak van Voetbalrellen
Het voorkomen en aanpakken van voetbalrellen vereist een integrale aanpak, waarbij verschillende partijen samenwerken om de oorzaken van de rellen aan te pakken en de gevolgen te beperken.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Preventieve Maatregelen
- Vroegtijdige signalering: Het is belangrijk om vroegtijdig signalen van mogelijke rellen te herkennen en hierop te anticiperen.
- Communicatie en dialoog: Het bevorderen van communicatie en dialoog tussen supporters, voetbalclubs, politie en gemeentebesturen kan bijdragen aan het verminderen van spanningen en het voorkomen van conflicten.
- Supportersbegeleiding: Het bieden van supportersbegeleiding kan helpen om supporters te informeren over de regels en normen rondom voetbalwedstrijden en om hen te weerhouden van misdragingen.
- Alcohol- en drugsbeleid: Het implementeren van een streng alcohol- en drugsbeleid rondom voetbalwedstrijden kan bijdragen aan het verminderen van agressief gedrag.
- Cameratoezicht: Het installeren van cameratoezicht rondom voetbalstadions kan helpen om relschoppers te identificeren en te vervolgen.
Repressieve Maatregelen
- Snelle en effectieve politie-inzet: Een snelle en effectieve politie-inzet kan helpen om rellen te onderdrukken en te voorkomen dat de situatie verder escaleert.
- Strafrechtelijke vervolging: Relschoppers moeten strafrechtelijk worden vervolgd voor hun misdragingen.
- Stadionverboden: Het opleggen van stadionverboden aan relschoppers kan hen weerhouden van verdere misdragingen.
- Schadevergoedingen: Het verplichten van relschoppers om schadevergoedingen te betalen kan hen bewust maken van de gevolgen van hun daden.
#
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda