De geschiedenis van PSV Honkbal in Eindhoven is rijk en veelzijdig, geworteld in de bedrijfscultuur van Philips en uitgegroeid tot een belangrijke speler in de Nederlandse honkbalwereld. Van de bescheiden beginjaren op een parkeerplaats tot de organisatie van het Wereldkampioenschap Honkbal, PSV Honkbal heeft een opmerkelijke ontwikkeling doorgemaakt.
De Oprichting en Vroege Jaren
De Philips Sport Vereniging (PSV) werd officieel opgericht op 31 augustus 1913, als een vereniging voor en door medewerkers van Philips. De basis voor de vereniging werd echter al eerder gelegd. In 1910 werd het Philips Elftal opgericht, wat later zou uitgroeien tot de voetbalclub PSV. De oprichting van PSV was een direct gevolg van de Onafhankelijkheidsfeesten in Nederland, waarbij Philips een tweedaags sportevenement organiseerde voor haar personeel. Dit evenement, genaamd "Honderd jaar Nederland Onafhankelijk", bood diverse sporten aan voor zowel mannen als vrouwen. Naar aanleiding van dit evenement werd PSV opgericht in een kapperszaak aan de Vrijstraat 13 te Eindhoven.
De clubkleuren werden rood en wit, en de vereniging werd gesteund door Gerard en Anton Philips, die het belang van sportbeoefening voor lichaam en geest onderkenden. Anton Philips zei: 'Sport leert men snel te beslissen en kweekt een goede geest voor samenwerking'. In de beginjaren lag de focus voornamelijk op atletiek, gymnastiek en voetbal.
De Beginjaren van Honkbal bij PSV
Hoewel de exacte startdatum van de honkbalafdeling bij PSV moeilijk te pinpointen is, werd er in de jaren '30 al honkbal gespeeld binnen de Hazenkamp. In mei 1950 sloot De Hazenkamp zich aan bij de Nederlandse Honkbal Bond (NHB) met een honkbalafdeling. De populariteit van softbal nam in de jaren '80 enorm toe, mede doordat oud-honkballers zoals Dingelhoff, Francissen en van Hal weer actief werden bij de club.
De Honkbalafdeling van De Hazenkamp
In de jaren '30 werd er al honkbal gespeeld binnen De Hazenkamp, maar pas in mei 1950 werd de honkbalafdeling officieel opgericht toen De Hazenkamp zich aansloot bij de Nederlandse Honkbal Bond (NHB). In die tijd was er een groeiende behoefte aan meer trainingsmogelijkheden om het honkbalniveau te verhogen. Een werpmachine zou hieraan bij kunnen dragen, maar de financiële middelen ontbraken. Daarom besloten enkele enthousiaste honkballers in het begin van de jaren '60 om zelf een werpmachine te bouwen op zaterdagochtenden, naar een verkregen ontwerp.
Lees ook: Het leven van Harry Kruyssen
Net als bij de meeste veldsporten binnen De Hazenkamp, ontstond de softbalafdeling in de vroege jaren '50. Hierbij waren enkele cruciale factoren aanwezig, zoals oud softbalmateriaal dat overgebleven was van de geallieerde strijdkrachten (softbalhandschoenen en -knuppels) en een enthousiaste sportleider die begaan was met honk- en softbal.
Van Parkeerplaats tot Permanent Veld
Lang voordat PSV Honkbal officieel werd opgericht op 1 april 1941, werd er in Eindhoven al enthousiast gehonkbald. In de beginjaren vond het spel plaats op een eenvoudig parkeerterrein van het sportpark aan de Aalsterweg. In 1943 kreeg de club de kans om haar eerste officiële wedstrijden te spelen op een bijveld van PSV Voetbal, maar in 1957 moest PSV Honkbal dit veld verlaten. Pas in 1959 keerde de rust terug, toen de club haar intrek mocht nemen op de huidige locatie: sportpark De Heihoef in Eindhoven.
Dankzij de inzet van Jan Sibille en de steun van Philips-topman Ir. Otten en KNBSB-voorzitter Wout Posthuma, werd op De Heihoef het eerste permanente honkbalveld in Nederland aangelegd. In 1960 werd zelfs de eerste Amerikaanse coach, Ron Fraser, naar Nederland gehaald. Zijn opvolger, Bill Arce, organiseerde in 1963 het eerste jeugdkamp in Eindhoven.
Sportpark De Heihoef: Een Mijlpaal
De verhuizing naar Sportpark De Heihoef was een mijlpaal voor PSV Honkbal en de Nederlandse honkbalsport. Het was het eerste permanente honkbalveld in Nederland, wat de professionalisering van de sport ten goede kwam. De komst van Amerikaanse coaches en de organisatie van jeugdkampen zorgden voor een verdere impuls.
Talenten en Internationale Doorbraken
Door de jaren heen hebben talloze spelers van PSV Honkbal de top bereikt. Velen maakten deel uit van het Nederlands (jeugd)team, en sommigen tekenden zelfs profcontracten bij Amerikaanse clubs. De meest bekende onder hen is Rick van den Hurk, die de Major League Baseball in de Verenigde Staten bereikte. Veel van deze spelers zijn nog steeds betrokken bij de club.
Lees ook: Wendy Bussum Honkbal: Jouw nieuwe team?
Het Wereldkampioenschap Honkbal in Eindhoven
Eindhoven heeft een bijzondere plek in de Nederlandse honkbalgeschiedenis, omdat de stad twee keer gastheer was van het Wereldkampioenschap Honkbal. De eerste keer was in 1986, toen Nederland voor het eerst het WK organiseerde. Sportpark De Heihoef was een van de belangrijkste speellocaties. Spelers als Charles Urbanus, Win Remmerswaal en Marcel Joost namen het op tegen profspelers van wereldklasse.
Het absolute hoogtepunt volgde in 2005, toen Nederland opnieuw het WK organiseerde en Eindhoven wederom een sleutelrol speelde. Nationale teams uit alle windstreken betraden het veld op De Heihoef. De Nederlandse ploeg presteerde boven verwachting en bereikte de halve finales, waar het uiteindelijk op een vierde plaats eindigde.
De Betekenis van het WK voor PSV Honkbal
Voor PSV Honkbal waren beide toernooien mijlpalen. Ze bevestigden de positie van de club als een toonaangevende vereniging met een sterke organisatie en een veld dat niet onderdoet voor internationale standaarden. Het liet generaties jonge spelers dromen van wat mogelijk is.
Een Sportieve Gemeenschap
PSV Honkbal is meer dan alleen een club; het is een gemeenschap waar saamhorigheid, sportiviteit en groei centraal staan. Het is een plek waar je leert winnen en verliezen, samenwerken en volhouden. Nieuwe spelers zijn welkom, ongeacht leeftijd of ervaring. Oud-leden, vrijwilligers, ouders en supporters zorgen samen voor een levendige clubcultuur.
PSV in de Eredivisie, KNVB Beker en Europa
PSV staat bekend om zijn aanvallende speelstijl, getalenteerde spelers en de nauwe band met de stad Eindhoven. De club speelt zijn thuiswedstrijden in het Philips Stadion, dat een capaciteit heeft van ruim 35.000 zitplaatsen. Tegenwoordig behoort PSV tot een van de drie traditionele topclubs in Nederland, naast Ajax en Feyenoord.
Lees ook: Wat is het verschil?
PSV Eindhoven in de Eredivisie: Een OverzichtVan spannende thuisduels tot cruciale uitwedstrijden, beleef het Eredivisie-seizoen van PSV Eindhoven intenser dan ooit. Ontdek het complete speelschema, leer welke tegenstanders de Boeren dit seizoen zullen trotseren en wanneer deze wedstrijden plaatsvinden. Voel de energie, de passie en de ongeëvenaarde sfeer bij elke wedstrijd.
PSV Eindhoven KNVB Beker: De Weg naar de FinaleVolg PSV Eindhoven op hun pad in de KNVB Beker. Van de eerste spannende rondes tot de mogelijke finale, mis geen moment van PSV's jacht op de nationale beker.
PSV Eindhoven in Europa: De Lichtstad op het Internationale ToneelZet je schrap voor PSV's avontuur op het Europese toneel. Ontdek welke teams de Boeren uitdagen in de UEFA Champions League of Europa League. Blijf op de hoogte van alle internationale wedstrijden en juich PSV toe in hun strijd om Europese glorie.
De Geschiedenis van PSV Voetbal
De Philips Sport Vereniging (PSV) werd opgericht op 31 augustus 1913 door werknemers van het elektronicabedrijf Philips. Echter, de voetbalclub zelf bestond al langer onder de naam Philips Elftal, dat in 1910 werd opgericht. De club is onlosmakelijk verbonden met de stad Eindhoven en Philips, wat terug te zien is in de naam en de clubkleuren.
De eerste grote prijs werd gewonnen in 1929, toen PSV landskampioen werd. De jaren '70 en '80 betekenden de definitieve doorbraak, met als hoogtepunten de winst van de UEFA Cup in 1978 en de Europacup I in 1988. In datzelfde jaar won PSV ook de Eredivisie en de KNVB Beker, waardoor het seizoen 1987/88 het meest succesvolle in de clubgeschiedenis is.
Door de jaren heen heeft PSV vele legendarische spelers voortgebracht en aangetrokken, waaronder Romário, Ronaldo, Ruud Gullit, Phillip Cocu en Ruud van Nistelrooij.
PSV's Prestaties: Een Palmares Om Van Te DromenPSV behoort tot de meest succesvolle clubs in Nederland. De club heeft 26 keer de landstitel gewonnen, 11 keer de KNVB Beker en 14 keer de Johan Cruijff Schaal. Op Europees niveau won PSV de UEFA Cup in 1978 en de Europacup I in 1988. Daarnaast vestigde PSV een Nederlands record door twaalf opeenvolgende seizoenen deel te nemen aan de Champions League, van seizoen 1997/98 tot en met 2008/09.
Peter Bosz: De Architect van het Huidige PSVDe huidige hoofdtrainer van PSV is Peter Bosz, een ervaren coach die bekend staat om zijn aanvallende speelfilosofie. Onder zijn leiding speelt PSV aantrekkelijk en dominant voetbal, met veel nadruk op balbezit, snelle combinaties en hoge druk. In zijn eerste seizoen als hoofdtrainer won hij direct de Johan Cruijff Schaal en de Eredivisie. Bosz heeft in het verleden al successen geboekt bij onder andere Ajax, Borussia Dortmund en Bayer Leverkusen.
De Jaren Voor de Oprichting van PSV
Drie jaar eerder, op 12 december 1910, werd de basis gelegd voor wat zou uitgroeien tot de huidige voetbalclub PSV. Mogelijk is de persoon rechts J.W. Hofkes, de eerste voorzitter van PSV. Zondag 15 januari 1911 speelde het elftal haar eerste wedstrijd, tegen Hollandia uit Woensel. De aftrap van deze wedstrijd werd gedaan door de destijds vijfjarige Frits Philips. Het veld was een stuk braakliggend terrein aan de Frederiklaan dat geschonken was door Philips aan het elftal. Die locatie is dezelfde plaats waar nu het Philips Stadion staat.
Nadat het tweede elftal met 1-0 en 4-3 werd verslagen, liet EVV de volgende vier wedstrijden het eerste selectie. Al deze vier wedstrijden werden gewonnen door EVV. In het seizoen 1911/1912 was het Philips Elftal ingedeeld in de tweede klasse B van de Brabantse Voetbalbond. In het daaropvolgende seizoen speelde men ook competitie, maar werden vele wedstrijden niet gespeeld vanwege geldgebrek. Het is niet zeker, maar de aanleiding zou een meningsverschil zijn tussen de leider van de elftalcommissie die, als bestuurslid van een vakbond, in aanvaring komt met Anton Philips.
Naar aanleiding van 100 jaar Onafhankelijkheidsfeesten werd een tweedaags sportevenement georganiseerd op 30 en 31 augustus 1913. Dit evenement stond open voor zowel mannen als vrouwen, jongens en meisjes en was aangeboden door Philips’ Gloeilampenfabrieken aan het personeel. Na het tweedaags evenement werd op zondagavond 31 augustus 1913 in een kapperszaak aan de Vrijstraat 13 te Eindhoven PSV opgericht. Aanwezig waren o.a. Gerard Eric Bouwmeester, Jan-Willem Hofkes, Jan Ketel, Willem Schouten en Hendrik Huiskens. Het werd een vereniging waar verschillende sporten beoefend konden worden voor personeelsleden van Philips.
Groei en Successen in de Vroege Jaren
In het seizoen 1915/1916 opent PSV haar houten tribune maar degradeert het naar de 3e klasse. In 1917/1918 speelde PSV in de 3e klasse, waaruit het promoveerde naar de tweede klasse. Om vervolgens in het seizoen 1920/1921 naar de eerste klasse door te stoten. In die jaren kwamen ook al de eerste personeelsleden uit verschillende delen van Nederland naar de lichtstad.
PSV blijft in de beginjaren een club voor personeelsleden van de N.V. Philips’ Gloeilampenfabrieken. Pas in 1928 mogen mensen van buiten het bedrijf bij de vereniging aansluiten. Het eerste kampioenschap van de Zuidelijke 1e klasse werd door PSV behaald in de periode 1928/1929.
Landskampioen in 1929
- Landskampioen PSV speelde in de volgende opstelling: Doelman: Bouwmans, achter: Van Run en Leenhouwers, Midden: Van Zeijl, Hermans en Klaassen. Voorhoede: Van Strien, Hermans, Van Eerd, v/d Broek en Visser. Het voetballandschap bestond uit vijf regio’s. Noord, Oost, Zuid en twee Westelijke districten. Toen in de nacompetitie Feijenoord, Go Ahead, Sparta reeds waren verslagen werd er uitgekeken naar het Groningse Velocitas . Voor ongeveer 5000 toeschouwers die vooraf de lekkernij ‘zoete lampjes’ kregen aangeboden werd het een eenzijdige ontmoeting. Slechts door veelvuldig de buitenspel te gebruiken wisten de tegenstanders het nerveuze spel van PSV de eerste helft te ontmoedigen. Vlak voor de rust wordt het dan toch door van de Broek en Van Strien 2-0. Na de rust werd het de Jan v.d. Broek show die met 3-0 en 4-0 het op zijn heupen krijgt en zich door de verdediging heen slingert. Na een tegengoal is de eindstand 5-1. Het is opnieuw matchwinner Jan van den Broek die met een zuivere hattrick PSV voor de eerste keer landskampioen maakt. Slechts twintig jaar na de oprichting en tien jaar 1e klasserschap werd de grootste en mooiste titel van Nederland behaald.
De jaren '30: Meer Successen en Clubiconen
PSV bouwde gestaag aan een indrukwekkende erelijst. Behalve in 1929 werd PSV ook kampioen van de Zuidelijke District in het totaal en acht regio kampioenschappen in 12 jaar tijds. In 1929 is PSV bekerfinalist met DFC. Een wedstrijd met een bizarre ontwikkeling. Tot vier maal toe wisten de Brabanders een voorsprong te nemen, mede door goals van Cees Visser, maar na 90 minuten stond er 4-4 op het bord.
Het landskampioenschap van 1929 werd in 1935 geëvenaard. In de kampioenscompetitie bleek Go-Ahead de grootste rivaal. Het is op deze bloedhete zondag met 16.000 bezoekers een snelle wedstrijd die vlak voor rust het enige doelpunt oplevert. Het is Koopmans die voor 1-0 zorgt en Go-Ahead doet opveren. Het komt nu aan op de laatste wedstrijd uit tegen DWS. De Eindhovense ploeg is vermoeid door het lange seizoen en maakt een matte indruk. Het knollenveld in Amsterdam is niet in het voordeel van verfijnd veldspel. Uiteindelijk wist de Vereniging een benauwde 1-2 overwinning te halen. PSV doelpunten 0-1 penalty Hunting en Verkerk 0-2. Het zijn de jaren dat Feijenoord, Ajax , Go Ahead en PSV het voetbal in Nederland domineren. Tussen 1927 en 1940 verdeelden de vier clubs alle landstitels.
Trainers en Technische Commissie
Trainer tussen 1922 en 1926 was de Engelsman Herbert James “John” Leavey. Hij wordt gezien als de grondlegger van de jeugdafdeling. Een andere markante trainer was de Engelsman, John “Jack” Hall. Hij behaalde tussen 1929 en 1935 vier regiokampioenschappen. Overigens werd de opstelling in die tijd bepaald door de leden van de Technische Commissie en niet door de trainer. Dit was een landelijk verschijnsel.
Bekerfinales en Jan van den Broek
Op 18 juni 1939 is PSV opnieuw bekerfinalist en kan het zich revancheren voor het eerdere verlies tegen DFC. Op een bescheiden neutrale Eendracht terrein in Arnhem voor 3.500 toeschouwers is Wageningen de opponent. Twee gelijkwaardige ploegen bestrijden elkaar tot het einde. De 1-1 is dan ook een terechte tussenstand. Het is een paar minuten in de verlenging als Wageningenspeler Zittersteijn het duel beslist met zijn tweede goal, eindstand 2-1.
Jan van den Broek in Breda geboren op 8 juni 1907 was een fenomeen in die jaren dertig. Hij is met voetballen begonnen bij de lokale WSB en ’t zesde en stapt als zeventien jarig knaapje over naar NAC uit Breda. twee jaar later gaat Jan naar PSV waarvoor hij tien jaar zou gaan spelen. Van den Broek maakt als NAC-speler zijn debuut als international op 12 juni 1927 en er wordt hem een grote toekomst bedacht. Inmiddels zorgen knieproblemen voor beperkingen en het duurt twee en half jaar alvorens hij opnieuw door de KNVB wordt uitgenodigd. Uiteindelijk zal Jan 11 maal voor Nederland uitkomen en vier keer scoren. Jan valt in zijn veldspel op omdat geen enkel doelpunt eenvoudig is en kenmerkend zijn de afstandsschoten. Fameus is het doelpunt op 6 april 1930 tegen Italië. De Sportkroniek beschrijft het tafereel als volgt: ‘Het was een doelpunt die doelman Combi volledig verraste, want tien meter buiten het strafschopgebied werd Jan aangespeeld. Wat gebeurt is een verwoestende uithaal met zijn linkerbeen. Precies onder de lat suisde de bal hoog in het net. Dit was zelden gezien en zette het hele stadion in vuur en vlam. Jan van den Broek was een gedrongen linksbenige aanvaller die in 200 competitiewedstrijden maar liefst 154 maal scoorde. Een onwaarschijnlijk hoog gemiddelde van 0,77 per wedstrijd. Jan is een harde en zijn kwaliteiten zijn inmiddels ook internationaal bekend en befaamd. Hij krijgt op zijn 22e een aanbieding voor een profcontract bij Lille OSC uit Frankrijk, nog ver voordat Beb Bakhuys de eerste Nederlandse prof in Frankrijk wordt. Jan is niet helemaal zeker en twijfelt. Hij wil zijn baan bij Philips niet kwijt en is ook bang voor uitsluiting door de KNVB. Elke speler die zich liet betalen werd door de bond bestraft voor een aantal jaren. Jan blijft PSVer en blijft doelpunten maken.
Hoewel het met zijn carrière voorspoedig gaat is het zijn lichaam die tegen blijft sputteren. Na 6 districtstitels en 2 landskampioenschappen stopt hij met voetballen. Hij maakt de overstap van voetballer naar voetbaltrainer en club. In 1938 bereikt hij met Helmondia 55 de halve finale van het KNVB-bekertoernooi. Vervolgens werd hij tussen 1938 en 1942 trainer van PSV met een goed oog voor de eigen jeugd. PSV doorbrak met de keuze voor Jan van den Broek de keten van voornamelijk Engelse trainers. Een gewoonte overigens bij vele andere Nederlandse clubs. Jan van den Broek was lid van verdienste van PSV en overleed op 7 november 1964 in zijn geboortestad .
Frans Otten en de Verenigingscultuur
Grote man achter de successen van PSV is Ir. Frans Otten, schoonzoon van Anton Philips. Voetbal kwam in een hoger aanzien te staan binnen PSV en binnen Eindhoven. Otten wilde door kwaliteit, zorgen voor een gezonde club. Hij zorgde voor nieuwbouw en uitbouw van tribunes, kleedlokalen en dergelijke. PSV had in die jaren concurrentie binnen Eindhoven van EVV Eindhoven en RKV Brabantia uit Strijp, een katholieke club. In 1939 is Jonkheer Carel Mollerus voorzitter geworden van PSV-voetbal en poogde met de oorlogsjaren voor de boeg met PSV een echte verenigingscultuur op te zetten door middel van activiteiten buiten het voetballen om.
PSV Tijdens de Tweede Wereldoorlog
PSV is dan nog altijd een amateurvereniging, maar laat spelers vaak via het bedrijf Philips naar Eindhoven komen. Tijdens de oorlog staat Philips onder druk van de Duitsers en gebruiken de bezetters het sportpark voor militaire trainingen. De voetbalcompetitie moest van de Duitse bezetter gewoon doorgaan ondanks de oorlogssituatie. Verenigingen konden vaak maar net een elftal samenstellen en ook het vervoer kende beperkingen.
De Rol van Philips
Philips was al snel overtuigd van de commerciële waarde van de sport, zoals de reclame en verdiensten voor de vereniging. Tijdens de oorlog staat Philips onder druk van de Duitsers en gebruiken de bezetters het sportpark voor militaire trainingen.
Terugblik op de Honkbalafdeling van De Hazenkamp
Het was in het voorjaar van 1985 dat ik me aanmeldde als lid bij de honkbalafdeling van De Hazenkamp. In 1971 leerde ik Dicky de Ruiter kennen. Uit een sportieve familie, naar later bleek. Zelf had ik ook nogal gesport: judo, boksen, schermen en tennis. Dat alles was wel individueel. Heel anders bij de familie de Ruiter. Met het stijgen van het honkbal niveau, ontstond een behoefte aan meer trainingsmogelijkheden. Een werpmachine kan de slagprestaties verhogen. Maar de financiën voor zo’n duur apparaat ontbrak.
Huidige Situatie en Toekomst
PSV Honkbal blijft een belangrijke rol spelen in de Nederlandse honkbalwereld. De club investeert in de jeugd en streeft ernaar om op een zo hoog mogelijk niveau te spelen. Met een rijke historie en een sterke gemeenschap, is PSV Honkbal klaar voor de toekomst.
Jammerlijke Ontwikkelingen
Jammer vind ik wel dat de belangstelling voor het honkbal in Nederland zoveel minder is geworden, niet alleen wat betreft ledenaantallen van clubs, maar ook qua bezoekersaantallen in de stadions en exposure in de media.
tags: #psv #honkbal #eindhoven #geschiedenis