De ontwikkeling van jonge voetballers is een traject van lange adem. Om spelers gemotiveerd te houden, zijn doelgerichte voetbal oefeningen essentieel. Het samenstellen van een goede en uitdagende training kan echter tijdrovend zijn. Gelukkig zijn er hulpmiddelen en inzichten beschikbaar om dit proces te vereenvoudigen en te verbeteren. Dit artikel biedt een overzicht van trainingsmethoden en oefeningen, afgestemd op de verschillende leeftijdscategorieën binnen het jeugdvoetbal: onderbouw, middenbouw en bovenbouw.
Het Belang van Motorische Vaardigheden en Voetbalfit
De KNVB benadrukt dat iedereen zo lang mogelijk met plezier moet kunnen voetballen. De motorische ontwikkeling van kinderen speelt hierbij een cruciale rol. De Voetbalfit-methode is ontwikkeld om op een passende en plezierige manier bij te dragen aan het verbeteren van de motorische vaardigheden van spelers. Deze vormen vinden plaats tijdens de opstart van een training of als instuif-oefening wanneer nog niet alle spelers aanwezig zijn. Voetbalfit kan, in het kader van 'hoe meer beweging, hoe beter', zeer goed worden ingezet als extra aanbod voor spelers. Het draagt bij aan een brede motorische ontwikkeling, wat weer kan leiden tot meer sportplezier en meer participatie. Het is belangrijk te onthouden dat Voetbalfit je niet per definitie een betere voetballer maakt; het is een aanvulling op de voetbaltraining.
Leeftijdsspecifieke Benadering
Iedere doelgroep vereist een andere benadering als het gaat om het ontwikkelen van motorische vaardigheden.
Onderbouw (t/m O12)
Spelers in de onderbouw beschikken nog niet altijd over de motoriek om zichzelf op te vangen bij een valpartij. De KNVB verwijst voor de allerjongsten naar het nijntje Beweegdiploma. Dit beweegprogramma is bedoeld voor kinderen van 2-5 jaar en leert ze spelenderwijs alle belangrijke basisvormen van bewegen. Voor oudere kinderen in de onderbouw biedt de KNVB verschillende Voetbalfit-vormen aan.
Praktische tools voor verschillende leeftijdscategorieën: Stimuleer talent voor iedereen
Onder 5 tot en met Onder 9:
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
- Geen selectie. Zorg ervoor dat de training voor alle spelers van hetzelfde niveau is. Even goede trainers en even vaak per week, zodat iedereen gelijke kansen heeft.
- Geen competitie spelen, maar twee- tot driemaal per week toernooidagen invoeren waarbij de spelers in relatief kleine vormen (5:5, 4:4, 3:3) met en tegen elkaar spelen.
- Continu de omgeving veranderen waarin de kinderen spelen: wisselende teams waardoor ze telkens met en tegen anderen spelen, wisselende elementen zoals de spelvorm, de bal en de ondergrond.
- Spelen op verschillende posities. Bij AZ willen we dat spelers op minimaal drie posities leren spelen.
Onder 10 tot en met Onder 13:
- Start met selecteren wanneer een speler echt positief opvalt maar blijf iedereen evenveel aandacht en kansen geven.
- Ook nu nog een- tot tweemaal per week een toernooivorm in kleine teams, maar ook één tot twee keer training in circuitvorm.
- Verander ook hier doorlopend de omstandigheden: de vormen, de ondergrond en de bal.
- Het spelen op verschillende posities blijft belangrijk.
- Eén keer per week een wedstrijd.
Middenbouw (t/m O15)
Spelers in de leeftijdscategorie tot en met O15 kenmerken zich door de groeispurt. Dit kan zorgen voor groeipijn, maar ook leiden tot acute blessures die ontstaan doordat de kinderen minder controle hebben over hun motorische vaardigheden. De oefeningen voor deze doelgroep zijn gericht op knie- en enkelstabilisatie, op een soepelere manier van voortbewegen en op flexibiliteit en coördinatie.
Bovenbouw (t/m senioren)
Voor spelers in de bovenbouw wordt het belangrijk om spierblessures te voorkomen, door de spieren goed op te warmen en juist te belasten. Ook blijft balanceren, vallen, springen en landen een aandachtspunt om knie- en enkelblessures te voorkomen.
Trainingsvormen en Oefeningen
Er zijn diverse trainingsvormen en oefeningen die geschikt zijn voor de verschillende leeftijdscategorieën. Hieronder een overzicht van enkele voorbeelden:
Techniektraining
- Hook-Turn: Deze techniektraining bevat de beweging Hook-Turn.
- Side-step en Schaar: Een volledige uitgewerkte techniektraining waarbij de focus ligt op side-step en schaarbeweging.
- Passing, Balaanname en Handelingssnelheid: Een technische training op passing, balaanname en handelingssnelheid, gemaakt met passing in de as.
- Groepstraining op Techniek en Korte Passing: Werken op technische bewegingen en op korte passing. De spelers moeten leren op snelheid acties uit te voeren en juiste passing te geven.
- Pasvorm met Gerichte Balcontrole: De gerichte balcontrole is vaak een probleem bij spelers. Deze pasvorm is gemaakt om die eerste baltoets in de juiste richting te krijgen.
Groepstraining
- Give en Go: Een training op Give en Go, die gebruikt kan worden bij elke leeftijd, vooral vanaf middenbouw.
- Flankverandering: Een training die volledig gebaseerd is op flankveranderingen.
- Pasvormen: Driehoekspassing: De focus ligt op de pasvormen, met name diagonale passing. Geschikt voor middenbouw en bovenbouw.
- Pasvorm en Frontale Beweging: De focus ligt op passing en een frontale beweging.
- Kleine Groepstraining - Korte Passing: De focus ligt op korte passing en snelle handeling.
Afwerken op Voorzet
Een volledige training die gebruikt kan worden bij middenbouw, bovenbouw en eerste elftallen.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Afschermen van de Bal
Deze training gaat over het afschermen van de bal.
1-2 Passing
Een voetbaltraining die wekelijks wordt gepubliceerd.
Individuele Training
Individuele trainingen kunnen gericht zijn op technische vaardigheden en passing.
Training bij AZ en FC Mainz
AZ: Waarde van Chaos en Variatie
Robert Franssen van AZ benadrukt het belang van variatie in de training, vooral in de jongere leeftijdscategorieën. Een training die voor de buitenstaander chaotisch overkomt, maar niet tot frustratie bij de spelers leidt, is vaak een goede training. Het is belangrijk dat spelers ervaren wat het spelen van voetbal precies inhoudt.
FC Mainz: Leeftijdscategorieën en Individualisering
FC Mainz legt de focus op verschillende aspecten per leeftijdscategorie. In de onderbouw ligt de nadruk op technische en coördinatieve vaardigheden, terwijl in de middenbouw individualisering en het duel 1:1 belangrijk zijn. In de bovenbouw staat het team centraal en wordt er rekening gehouden met individuele, vooral fysieke, verschillen. Vanaf Onder 16 geven ze specifieke positietraining.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Tips voor het Samenstellen van een Voetbaltraining
Bij het samenstellen van een voetbaltraining is het belangrijk om rekening te houden met de volgende factoren:
- Leeftijd: Zorg ervoor dat de oefeningen op maat zijn voor de leeftijd van de spelers.
- Duur: Pas de duur van de oefeningen aan op de leeftijd en het niveau van de spelers.
- Categorie: Kies oefeningen die passen bij de categorie (techniek, tactiek, fysiek).
- Veldgrootte: Houd rekening met de beschikbare veldgrootte.
- Aantal Spelers: Pas de oefeningen aan op het aantal spelers.
Online Hulpmiddelen en Inspiratie
Er zijn diverse online hulpmiddelen beschikbaar om inspiratie op te doen en voetbal oefeningen te vinden. Rinus is een platform van de KNVB waar je oefenvormen kunt vinden voor alle leeftijdscategorieën. Daarnaast zijn er tools om zelf voetbal oefeningen te ontwerpen en op te slaan. Ook via social media kanalen vind je veel inspiratie voor je volgende voetbaltraining.
tags: #onderbouw #middenbouw #bovenbouw #voetbal #training