Jan Mulder, geboren op 4 mei 1945 in Bellingwolde, is een naam die resoneert in de Nederlandse en Belgische voetbalwereld, en later ook in de literaire- en televisiewereld. Zijn levensverhaal is er een van succes, tegenslag, en een opmerkelijke transformatie van begenadigd voetballer tot scherpzinnig columnist en geliefd tv-persoonlijkheid.
Een Voetbalcarrière vol Belofte
Mulder verwierf faam als een tweebenige doelpuntenmachine bij de Belgische topclub Anderlecht. In de paarswitte kleuren van Anderlecht speelde hij zo goed dat Europese topclubs, waaronder Real Madrid en Barcelona, interesse toonden. Met zijn talent en doelgerichtheid speelde hij zich in de harten van de Anderlecht-supporters. Paul van Himst, door velen beschouwd als de beste Belgische voetballer aller tijden, bevestigde Mulders exceptionele kwaliteiten. Van Himst vertelde een anekdote over de periode waarin hij een sportauto kocht, net als Jan Mulder, een MG.
Na zijn succesvolle periode in België keerde Mulder terug naar Nederland om voor Ajax te spelen. Echter, een hardnekkige knieblessure en aarzelend medisch ingrijpen stonden een glansrijke carrière bij Ajax en het Nederlands elftal in de weg. Het gevecht tegen de blessure werd een ware lijdensweg. Afkeuring volgde, en een periode van tegenslag diende zich aan. Bijna was het Feyenoord geworden, bekent Mulder in zijn biografie. De Rotterdammers schrikken zich echter een hoedje van zijn salariseisen. 'Daar krijgt een paard de hik van', zegt manager Fred Blankemeijer. Feyenoord en Anderlecht hebben een deal, maar Mulder heeft z’n zinnen gezet op Ajax.
Zijn jeugd werd gekenmerkt door de legendarische trainer Engel Wubs, die hem de beginselen van discipline en tweebenigheid bijbracht. "Iedere jongen die bij WVV komt, leert met links en rechts schieten," aldus Mulder over Wubs' trainingsmethoden.
De Gebroeders Mulder: Talent en Rivaliteit
Henk Mulder, de broer van Jan, deelt herinneringen aan hun jeugd in Bellingwolde. Hoewel Henk ook voetbaltalent had, bereikte hij niet hetzelfde niveau als Jan. Henk speelde op zijn zeventiende al in het eerste van WVV. Natúúrlijk hoorde Henk Mulder af en toe wel wat er langs de kant van het veld gezegd werd. ‘Hij is nait zo goud as zien bruier, werd er dan geroepen. Dat hoorde ik best, maar dat interesseerde me niks. Moeder Mulder deed eens een opvallende ontboezeming. Zoon Henk: ‘M’n moeder is 95 geworden, en toen ze al dik in de 80 was, werd ze eens geïnterviewd door een blad dat Het Noorden heette. En daarin had ze gezegd dat ik de betere voetballer was. Belde Jan op. ‘Wat lees ik nou? Jaren later, op haar crematie, kwam dat nog eens ter sprake. ‘Daar sprak Jan eerst, en daarna ik. ‘Mijn moeder had meer verstand van voetbal dan Louis van Gaal’, zei Jan tijdens zijn speech. Toen ik na hem het woord kreeg kon ik Jan alleen maar gelijk geven, en haalde die uitspraak van haar in dat blad nog maar eens aan. Maar jaloers, op zijn profvoetballende broer? Welnee joh! ‘Nee, natuurlijk niet. Dat gun je elkaar toch? Andersom ook hoor. Ik zat laatst in een podcast met de broer van Luciano Valente, toen werd er ook naar gevraagd.
Lees ook: Het leven van Jan Mulder in Groningen
Ondanks de verschillen in hun carrières, bleven de broers een sterke band houden. Als er tussen Jan en Henk Mulder wordt gepraat, dan gaat het nog altijd vaak over voetbal. ‘Waarbij Jan de romanticus is en ik de pragmaticus’, zegt de laatste. ‘Net als zijn zoon Youri trouwens. Dan kijken we elkaar aan als Jan weer wat roept.
De Schrijver en Columnist Jan Mulder
Na zijn actieve voetbalcarrière ontpopte Jan Mulder zich tot een begenadigd schrijver en columnist. Hij schreef columns voor onder andere de Volkskrant, Playboy en Hard Gras. Aanvankelijk sproten de meeste van deze columns nog voort uit zijn sportactiviteiten, maar allengs verbreedde zich zijn belangstelling en kreeg hij meer aandacht voor de literaire vormgeving. Zijn columns kenmerken zich door een cynische toon en een onomwonden manier van commentaar geven. Net als de voetballer gaat hij bij voorkeur in de aanval. Autobiografisch zijn de boeken Diva in Winschoten (1988) en De vuurspuger van Ootmarsum (1990). Ander literair proza werd gebundeld in De vrouw als karretje (2001).
Mulder werkte jarenlang samen met Remco Campert op de voorpagina van de Volkskrant, waar ze beurtelings een column schreven onder de initialen CaMu. Deze columns werden jaarlijks gebundeld onder de titel CaMu…: het jaaroverzicht, van 1997 tot 2006.
Jan Mulder schrijft zich vanaf midden jaren zeventig een slag in de rondte. Columns voor HP/De Tijd, Elsevier, Elf, de Volkskrant, Playboy, Dagblad van het Noorden. Een dagelijks CaMu’tje, samen met Remco Campert, op de voorkant van de Volkskrant. En Mulder schrijft ook boeken. Opmars der Strafschopgebieden, Tot u spreekt Jan Mulder, Chez Stans.
Jan Mulder als TV-Persoonlijkheid
Midden jaren negentig werd Jan Mulder ontdekt als praatjesmaker annex tv-persoonlijkheid. Frits Barend en Henk van Dorp zagen zijn potentieel en nodigden hem uit als sidekick in hun programma's. Zijn onbevangenheid en alertheid maakten hem tot een waardevolle toevoeging aan het team.
Lees ook: Carlijn Mulder: Handbaltalent
In Nederland werd Mulder nóg weer een stukje wereldberoemder dankzij De Wereld Draait Door. Daarin mag hij al mopperend, fulminerend en quasi boos iedere maand zijn top-5 aan ergernissen ventileren. Zijn mooiste ergernissen gaan over taal. ‘Beseffen is geen wederkerend werkwoord! Ik besef me… Ik word er stapel mesjokke van. Ik zou er bijna van naar Den Haag rijden om dit onder z’n neus te wrijven. Nog eentje dan? Jan Mulder over stopwoorden. ‘Die vuilnisbak aan stopwoordjes kent geen grenzen meer.’ Mulder somt op. ‘Eigenlijk. Gewoon. Nou ja. Ik heb iets van. Even. Beetje. Absoluut. Weet je wel. Gewoon is bezig aan een werkelijk stuitende opmars. En wat denk je van zeg maar? Even is er schrik.
Zelfs Johan Derksen steekt zijn bewondering voor Jan Mulder niet onder stoelen of banken. ‘Voor Mulder bestond er geen zwart gat. Nadat hij was afgekeurd als profvoetballer, begon zijn leven pas echt. Eigenlijk vond Derksen zichzelf een Ali Express-uitvoering van Mulder.
Terug naar de Geboortegrond
Na een rijkgevulde carrière keerde Jan Mulder terug naar zijn geboortegrond in Nieuwolda, waar hij woont in het geboortehuis van zijn vrouw Johanna. Hoewel hij in Nederland minder op televisie te zien is, wordt hij in België nog steeds gewaardeerd voor zijn voetbalanalyses.
Uitgerekend op de sterfdag van Johan Cruijff, op 24 maart 2016, voor een uitzending van DWDD, krijgt Mulder een tia. ‘Ik voelde me warm worden in mijn hoofd’, blikt hij er later op terug. ‘Ik wankelde, begon te transpireren. Mijn tijd is geweest.
In 2021 zei hij in het AD: ‘Zo gaat dat, mijn tijd is geweest.
Lees ook: Siemen Mulder's transitie: Scheidsrechter, waarnemer en meer
tags: #jan #mulder #voetballer #biografie