Die ene Champions League finale. Die ene wedstrijd om promotie. De openingswedstrijd van een nieuw seizoen. Niets spreekt zo tot de verbeelding als de wedstrijddagen in Football Manager. Daarom is er nóg meer energie gestoken in het verbeteren van de wedstrijddagervaring, om die ervaring zo goed mogelijk bij jou thuis over te brengen.
In het moderne voetbal, waar positiespel en tactische flexibiliteit steeds belangrijker worden, heeft de "inverted full-back" zich ontpopt als een cruciale rol. Deze tactische innovatie, gepopulariseerd door managers als Pep Guardiola, heeft de manier waarop we over backs denken veranderd en biedt teams nieuwe mogelijkheden in zowel de opbouw als de verdediging. Dit artikel duikt diep in de rol van de inverted full-back, onderzoekt de voordelen, de vereisten en de impact op het moderne voetbal.
De Opkomst van de Inverted Full-Back
Van oudsher positioneren de backs zich meestal aan de zijlijn van het veld om het spel breed te houden. Steeds vaker krijgen zij een wat complexere rol, waarbij een back aan de binnenkant opduikt. Dit vergt wat oefening, maar als zij dit eenmaal onder de knie hebben, kan het voor veel verrassing zorgen. Dankzij managers als Pep Guardiola is het positiespel belangrijker dan ooit geworden. Het is nu een benadering waarbij spelers bepaalde posities op het veld innemen om hun ploeg te helpen een numeriek voordeel te creëren. De tactische speciaalrol die Pep Guardiola bij Manchester City populariseerde, is nu ook veelvuldig terug te zien op de Nederlandse velden.
De verschuiving naar de inverted full-back is een logisch gevolg van de toenemende nadruk op controle over het middenveld. De strijd om de middelste zones van het veld, daar waar de afstand tot het doel relatief het kortst zijn, is alsmaar belangrijker geworden. "Als back ligt de ruimte aan de binnenkant als zij met twee aanvallers en vijf verdedigers spelen. Dat is van tevoren tegen ons gezegd", aldus Mazraoui na Ajax - Vitesse, waarin hij een assist gaf.
Wat is een Inverted Full-Back?
Een 'inverted back' is een vleugelverdediger die in balbezit naar binnen beweegt in plaats van op de flank te spelen. Het idee hierachter is duidelijk: door een back naar binnen te trekken, ontstaat numeriek overwicht in het middenveld, waardoor het team controle krijgt over het tempo van de wedstrijd. De meest simpele manier om met een back aan de binnenkant te spelen is door hem in de opbouw te laten fungeren als derde centrale verdediger. Dat betekent logischerwijs dat de andere back juist hoog aan de zijlijn speelt. De buitenspeler aan die kant komt naar binnen, waardoor de veldbezetting wat asymmetrisch wordt.
Lees ook: Meer over Hockey Toernooien
In verdedigend opzicht is het een normale back maar in balbezit verandert de speler naar een derde centrale verdediger zodat er ruimte is voor een centrale verdediger om in te schuiven naar het middenveld.
Voordelen van de Inverted Full-Back
Het gebruik van inverted full-backs biedt verschillende voordelen:
- Creëren van een numeriek voordeel op het middenveld: Door een extra speler naar het middenveld te brengen, kan het team de controle over het balbezit vergroten en de passing mogelijkheden verbeteren.
- Verbeterde opbouw: De inverted full-back kan helpen bij het opbouwen van het spel van achteruit, door als extra aanspeelpunt te dienen en de druk van de tegenstander te verminderen.
- Tactische flexibiliteit: Het stelt teams in staat om te schakelen tussen verschillende formaties, zoals een driemansverdediging in balbezit en een viermansverdediging zonder bal.
- Verdedigende stabiliteit: Als de Inverted Full-Back samenwerkt met je andere centrale verdedigers om een driemansverdediging te vormen, functioneren de twee buitenste als Wide Centre-Backs. Deze nieuwe rol stelt je in staat te experimenteren met driemansverdedigingsvormen tijdens het verdedigen in een viermansverdediging, iets dat momenteel door veel van ’s werelds beste teams wordt gedaan.
Vereisten voor een Inverted Full-Back
Niet elke back is geschikt voor de rol van inverted full-back. De volgende eigenschappen zijn cruciaal:
- Techniek en passing: Een goede passing is essentieel om de bal veilig naar het middenveld te kunnen brengen.
- Tactisch inzicht: De speler moet in staat zijn om de juiste momenten te herkennen om naar binnen te bewegen en de juiste posities in te nemen.
- Balvaardigheid: De speler moet comfortabel zijn met de bal aan de voet en in staat zijn om onder druk te spelen.
- Verdedigende kwaliteiten: Ondanks de aanvallende rol moet de speler nog steeds in staat zijn om zijn verdedigende taken uit te voeren.
- Fysiek vermogen: Het vereist een speler die fysiek sterk is en over een goede conditie beschikt.
Voorbeelden van Succesvolle Inverted Full-Backs
Een aantal spelers hebben zich bewezen als uitstekende inverted full-backs:
- João Cancelo: De Portugese speler van Manchester City is een van de meest bekende voorbeelden van een succesvolle inverted full-back.
- Noussair Mazraoui: De voormalige rechtsback van Ajax, nu actief bij Bayern München, heeft ook indruk gemaakt in deze rol.
- Joshua Kimmich: Hoewel hij voornamelijk als middenvelder speelt, kan Kimmich ook als inverted full-back functioneren.
Inverted Full-Backs in Football Manager 2024
Misschien wel de meest uitgebreide voetbalgame komt op 6 november met een nieuwe versie, Football Manager 2024. Voor echte liefhebbers van het spel is er een Early Access die 23 oktober beschikbaar is. Zoals ieder jaar zitten er weer kleine aanpassingen in het spel. De ‘Inverted Full-Back’ is een nieuwe rol in Football Manager 2024. In verdedigend opzicht is het een normale back maar in balbezit verandert de speler naar een derde centrale verdediger zodat er ruimte is voor een centrale verdediger om in te schuiven naar het middenveld. In de nieuwe Football Manager zullen spelers zich meer bewust zijn van hun rol en zich hierop aanpassen.
Lees ook: Wat is Tackle Back Hockey?
Alternatieven voor Jorrel Hato bij Ajax
De zomertransferperiode staat voor de deur, en er wordt volop getrokken aan spelers van Ajax. Eén van hen is Jorrel Hato, van wie de kans behoorlijk aanwezig is dat hij zal vertrekken. Om te beginnen heb ik gekeken naar spelers met een maximale transferwaarde van 8 miljoen euro (bron: Transfermarkt). Dit omdat ik niet verwacht dat Ajax meer dan dit bedrag zal uitgeven aan een eventuele vervanger van Hato. Ik heb bewust gekozen voor spelers die nog niet zo bekend zijn. Daarnaast geldt dat ik de spelers ofwel zelf al kende, of dat ze in eerste instantie gescout zijn op basis van data (een selectie van zo’n 20+ spelers). Na het bekijken van de beelden ben ik over deze vijf het meest enthousiast. Een kanttekening blijft uiteraard dat spelers uit een andere cultuur (in dit geval toevallig allemaal Zuid-Amerikaans, hoewel de selectie van 20 spelers ook spelers uit Europa bevatte) vaak tijd nodig hebben om te integreren. Ook blijft het niveau een lichte onzekerheid. Dit zijn de kaders die ik vooraf heb gehanteerd - tijd om in de spelers te duiken.
Bryan González
Deze speler uit de eigen jeugd van Pachuca is al enige tijd een vaste waarde in het elftal van de Mexicaanse club. Hoewel hij af en toe als centrale verdediger speelt, is hij voornamelijk actief als linksback. Bryan González is een atypische Mexicaanse back: hij is zeer comfortabel aan de bal en speelt bij Pachuca vrijwel altijd als extra centrale verdediger in de opbouw. Verderop in het veld schuift hij geregeld door naar het middenveld als een inverted back. Een nadeel is echter dat hij nauwelijks ondersteuning biedt aan zijn buitenspeler, en qua timing van zijn loopacties nog onvoldoende ontwikkeld is. Dit geldt eigenlijk voor alle acties in het laatste derde van het veld: hij is niet gewend voorzetten te geven, en wanneer hij dat wel doet, zijn die vaak niet van het gewenste niveau. Dit is zeker aan te leren, maar zal wel enige tijd kosten. Positief is dat hij zich opvallend goed positioneert en ruimtes op het veld uitstekend weet te herkennen.
Bryan González is een prima verdediger. Met zijn lengte (1,81 m) wint hij het overgrote deel van zijn duels vrij gemakkelijk, mede door zijn fysieke overwicht. Toch is het geen speler die zonder moeite elk duel wint. Zijn postuur is wat houterig, en hij staat vaak hoog op zijn benen, wat zijn wendbaarheid beperkt. Het grote voordeel van González is dat hij voor een relatief laag bedrag (4,5 miljoen euro transferwaarde) op te pikken zal zijn. Bovendien komt hij over van partnerclub Pachuca, waardoor Ajax voldoende informatie zal kunnen inwinnen over zijn ontwikkeling en karakter. Tegelijkertijd is hij verdedigend nog niet altijd op niveau, terwijl hij aan de bal - vooral als inverted back - al grotendeels voldoet.
Juan Sanabria
Deze pas 25-jarige linksback uit Uruguay, die beschikt over een Spaans paspoort, heeft al een aardige carrière achter de rug. In 2018 werd hij vanuit Nacional verkocht aan Atlético Madrid. In 2021 werd hij uitgeleend aan Real Zaragoza. Na nog een aantal jaar onder contract te hebben gestaan bij Atlético - zonder daar veel speeltijd te krijgen - vertrok hij in 2021 op huurbasis naar Atlético de San Luis. In 2023 werd hij definitief overgenomen van de Madrilenen.
Juan Sanabria is een back die bij Atlético de San Luis zowel hoog als laag op het veld wordt gepositioneerd, en op beide plekken comfortabel aan de bal is. Hij beschikt over een meer dan prima techniek en is zeer nauwkeurig in zijn passing. Tegelijkertijd neemt hij weinig risico in zijn dribbels: hij kiest er vaak voor om de bal af te schermen en terug te spelen. Ook is zijn positionering niet altijd sterk; in de opbouw mist hij regelmatig kansen om ergens een overtal te creëren, en speelt hij vrijwel uitsluitend aan de buitenkant.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
In verdedigend opzicht heeft Sanabria meerdere pluspunten. Hij is fysiek behoorlijk sterk, snel op zowel de eerste meters als op langere afstanden, en bovendien zeer fel in de duels. Diezelfde felheid is echter ook soms zijn valkuil: hij jaagt zichzelf geregeld voorbij, of gaat te gretig het duel aan - wat leidt tot veel 50/50-situaties die niet altijd in zijn voordeel uitpakken. Opvallend is dat hij ondanks zijn geringe lengte (1,72 m) een degelijke kopper is: hij wint meer dan 55% van zijn kopduels - een percentage waar bijvoorbeeld Youri Baas niet aan komt. Dat dankt hij aan zijn goede sprongkracht en dezelfde felheid. Al met al is deze Spaans-Uruguayaanse linksback een meer dan prima optie. Door zijn jaren in Spanje heeft hij wellicht minder tijd nodig om zich aan te passen aan het Europese voetbal dan sommige andere kandidaten. Wel zal hij zich moeten aanpassen aan de manier van fluiten in Nederland. Sommige acties die in Mexico worden toegestaan, zullen hier sneller worden bestraft.
Román Vega
Deze Argentijnse jeugdinternational is ooit verhuurd geweest aan Barcelona B en speelde daardoor bijna een jaar in Spanje. In die periode kwam hij tot 17 wedstrijden voor het tweede elftal, dat uitkomt op het tweede Spaanse niveau. Tegelijkertijd werd hij al eerder gelinkt aan Ajax in Argentijnse media, en zouden er rond de winter zelfs gesprekken zijn gevoerd over een mogelijke komst.
Aan de bal is Román Vega misschien wel het meest gewend aan de rol van inverted back van alle opties in dit rijtje. Bij Argentinos Juniors speelt hij over grote delen van het veld vaak aan de binnenkant en fungeert hij daar als passer. Daar staat tegenover dat hij in zijn dribbels soms te veel risico neemt. Het gebeurt te vaak dat hij zijn directe tegenstander opzoekt zonder oog te hebben voor wat er gebeurt bij balverlies. Ook is hij nog niet sterk ontwikkeld in het maken van underlaps - iets wat sowieso nog relatief weinig voorkomt in het Zuid-Amerikaanse voetbal.
Verdedigend is Román Vega een echte pitbull die zich vastbijt in elk duel. Als hij eenmaal in een één-tegen-één belandt, doet hij er alles aan om de bal te veroveren en stapt hij er met volle overgave in. Dat heeft z’n voordelen, maar ook duidelijke nadelen. Toch kan zijn agressiviteit ook als wapen worden ingezet, met name bij het druk zetten. Positioneel staat hij over het algemeen prima, al is hij zeker nog geen meester in het lezen van het spel. In de lucht is hij niet altijd stabiel: hij valt de bal vaak niet krachtig genoeg aan, waardoor tegenstanders hem soms voor zijn.
Román Vega biedt aanvallend veel van wat Ajax zoekt: sterk aan de bal, comfortabel aan de binnenkant en iemand die risico durft te nemen in zijn dribbels. Op dat vlak lijkt hij perfect te passen binnen het spel van Ajax. Tegelijkertijd zijn er verdedigend nog flink wat twijfels: hij is nog te wild om structureel betrouwbaar te zijn op topniveau. De vraag voor Ajax is dan ook: durf je het aan om op verdedigend vlak een concessie te doen, zodat je aanvallend zo min mogelijk inboet?
Vanderlan
Vanderlan is inmiddels bezig aan zijn derde seizoen als basisspeler bij Palmeiras. Hij komt uit de jeugdopleiding van de Braziliaanse club en is geleidelijk doorgebroken naar het eerste elftal. Naast zijn gebruikelijke positie als linksback, kan hij eventueel ook als centrale verdediger uit de voeten. Hij heeft nog een relatief langlopend contract (tot december 2028), maar ondanks dat is zijn transferwaarde relatief laag.
Als linksback is Vanderlan een vrij ‘pure’ back: zijn grootste kwaliteiten komen tot uiting op de helft van de tegenstander, waar hij over de buitenspeler heen komt of juist binnendoor snijdt. Tegenover deze kwaliteiten staan wel beperkingen. Zijn passing is degelijk, en ook zijn handelingssnelheid is oké, maar nog niet goed genoeg om als spelverdelende inverted back op Ajax-niveau te functioneren. Op de eigen helft zou hij op dit vlak dus nog flinke stappen moeten zetten. Ook is hij niet bijzonder technisch, en speelt hij geregeld een bal te ver voor zich uit, of kiest een verkeerd moment om een dribbel in te zetten.
In verdedigend opzicht is Vanderlan al behoorlijk ver ontwikkeld. Hij weet goed waar hij moet staan en maakt daarin zelden fouten. Toch zijn er ook verbeterpunten. In fysieke duels kan hij nog wel eens afgetroefd worden op pure kracht. Daarnaast laat hij tijdens het druk zetten zijn tegenstander soms net iets te ver van zich weglopen, waardoor het drukmoment verloren gaat.
Vanderlan is op veel vlakken al behoorlijk volwassen voor zijn leeftijd (22), en zou een prima optie kunnen zijn om Jorrel Hato te vervangen. Hij mist vooralsnog wel de passingskills en handelingssnelheid om comfortabel als inverted back te functioneren in de opbouw.
Lucas Piton
Afkomstig uit de jeugdopleiding van Corinthians is deze Braziliaan - die ook een Italiaans paspoort bezit - inmiddels al enige tijd een vaste waarde bij Vasco da Gama. Sinds januari 2023 staat hij onder contract bij de club uit Rio de Janeiro, al maakte hij zijn profdebuut nog voor Corinthians. Ondanks zijn leeftijd van pas 24 jaar heeft hij al ruim 150 wedstrijden op het hoogste niveau gespeeld.
Lucas Piton oogt bijna als een middenvelder in plaats van een linksback. Hij beschikt over een zuivere pass en weet daarmee moeiteloos linies over te slaan. Daarnaast beweegt hij slim rondom de bal om zichzelf of medespelers vrij te spelen, wat hem tot een echte meerwaarde maakt in de opbouw. Toch zijn er ook beperkingen. In de kleine ruimte is hij technisch niet heel verfijnd en zijn handelingssnelheid laat soms te wensen over.
Verdedigend oogt Lucas Piton wat log. Hij mist de explosiviteit op de eerste meters en zal daardoor moeite hebben met wendbare, snelle buitenspelers. Wel weet hij dit deels te compenseren met slim positioneren, waardoor hij veel van dat soort duels voorkomt. In de lucht is hij echter kwetsbaar: zijn lengte en beperkte sprongkracht zorgen ervoor dat hij regelmatig kopduels verliest.
Bij het bekijken van zijn beelden kwam één naam meteen naar boven: Daley Blind. Net als Blind heeft Piton een uitstekende pass, overzicht en het vermogen om het spel te versnellen door linies over te slaan. Tegelijkertijd deelt hij ook enkele van Blinds nadelen, zoals gebrek aan snelheid en fysieke dominantie. Waar Blind echter nog regelmatig de juiste loopacties maakte aan de bal, laat Piton dat momenteel nog te vaak na.
De Rol van de Backs in het Systeem van Francesco Farioli bij Ajax
Het is weer eens tijd om de diepte in te duiken rondom de speelwijze van Francesco Farioli met dit Ajax. Ditmaal is het de beurt aan de rol van de backs in het Ajax-systeem. Een rol die de laatste jaren enorm veranderd is. Pep Guardiola heeft al eens gezegd dat de backs bij hem vaak de ‘echte’ spelmakers zijn. Om te beginnen is enige duiding nodig over hoe formaties tegenwoordig werken in het moderne voetbal. Kort gezegd zijn formaties altijd een extreme versimpeling van de werkelijkheid. Een 1-4-3-3 is bij geen enkele ploeg over het hele veld precies hetzelfde, en zelfs nauwelijks op één moment daadwerkelijk herkenbaar als zodanig. Tijdens het aanvallen schuift bijvoorbeeld een van de backs mee naar voren, waardoor het systeem al geen 1-4-3-3 meer is. Toch zit hier vaak een patroon achter, gebaseerd op het opdelen van het veld in verticale zones. Trainers hanteren hierbij hun eigen indeling, maar meestal wordt het veld opgedeeld in drie of vier zones in de lengte.
In de eerste fase van de opbouw neemt de back bij Ajax vaak een traditionele positie in: aan de zijkant van het veld. Daarbij vallen twee zaken op. Ten eerste staat de back zelden volledig tegen de zijlijn aan, maar houdt bewust 1 à 2 meter afstand van de lijn. Ten tweede staan beide backs laag in de opbouw. Het doel hiervan is om de tegenstander maximaal op te rekken in de lengte, en tegelijkertijd passopties te creëren. Deze zone draait voor de backs vooral om het creëren van ruimte. Als ze nu al naar binnen bewegen, wordt het voor de tegenstander gemakkelijker om druk te zetten, omdat de ruimte kleiner wordt. Vanaf zone B en C verandert het beeld. Ajax schakelt over naar een 1-2-3-2-3-systeem, waarbij de backs zich naast de nummer 6 positioneren. De backs spelen aan de binnenkant om de tegenstander tot keuzes te dwingen. Gaat de directe tegenstander van de back mee, dan komt de passlijn naar de buitenspeler open te liggen. Gaat hij niet mee, dan komt de back vrij op het middenveld. Naarmate het seizoen vorderde, werd Farioli hierin flexibeler. Na de verkoop van Devyne Rensch beschikt Ajax met Anton Gaaei over een rechtsback die minder comfortabel is in deze rol. Farioli laat hem daarom vaker aan de flank spelen, terwijl de rechter controleur wat lager speelt en de rechtsbuiten meer naar binnen trekt.
Rondom de zestien van de tegenstander is het vaak de taak van de back om afleiding te creëren en de buitenspeler te ondersteunen met loopacties. Staat de buitenspeler breed, dan maakt de back een loopactie naar binnen om ruimte te creëren. Ook lokt hij hiermee een directe tegenstander weg, waardoor de buitenspeler meer ruimte krijgt. Sinds het vertrek van Rensch duikt ook de buitenspeler regelmatig aan de binnenkant op. Dan is het aan de back om er aan de buitenkant overheen te komen.
Al met al is de rol van de back in balbezit dus breder dan alleen die van ‘inverted back’.
In deze zone is het simpel: de backs moeten hun directe tegenstander uitschakelen. In de meeste wedstrijden blijven zij op hun vleugel, zonder naar het centrum te trekken - iets wat je bij andere ploegen soms wel ziet. De middenvelders en buitenspelers verdedigen bij Ajax de binnenkant. Farioli kiest er bewust voor om de back 1-op-1 te laten verdedigen, omdat het belangrijker is om het centrum gesloten te houden. Soms wijkt hij hiervan af, zoals tegen PSV, toen Davy Klaassen regelmatig Lucas Rosa kwam ondersteunen tegen Noa Lang.
De Inverted Full-Back in de Eredivisie
Als we kijken naar de Eredivisie-backs die het best scoren in diezelfde statistieken (passes die ploeggenoot bereiken in laatste 30 meter van het veld), zien we iets opvallends. Want liefst 6 van de 8 backs die minstens 200 van zulke passes verstuurden, mogen binnen hun teamtactiek naar binnen komen (aangegeven met sterretje).
Waar een passende specialist als Daley Blind dat naar binnen komen vooral doet in de achterste linie, als een soort derde centrale verdediger in de Ajax-opbouw, heeft zijn ploegmaat Noussair Mazraoui een rol die veel meer lijkt op Cancelo. De rechtsback speelt gaandeweg het Ajax-balbezit vaak mee als een soort extra centrale middenvelder. Niet alleen geeft dit Ajax een extra mannetje in de belangrijkste middelste zone van het veld, ook isoleert het de moeilijk tembare Antony in één-op-één-situaties op de flank tegenover een linksback. Niet geheel verrassend komt Mazraoui in de data dan ook naar voren als verreweg de gevaarlijkste Eredivisie-back qua positionering en aanspeelbaarheid.