Elk jaar, wanneer de lente nadert en de temperaturen beginnen te stijgen, komt het indoor handbalseizoen ten einde. Voor veel teams was dit jarenlang het teken om buiten op verharde velden te trainen en te spelen. Echter, beach handball wint snel aan populariteit als een aantrekkelijk alternatief. Hoewel beach handball veel overeenkomsten vertoont met het reguliere handbal, zijn er belangrijke verschillen in de spelregels. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de regels van beach handball, van de afmetingen van het veld tot de puntentelling en specifieke spelsituaties.
Algemene Informatie over Handbal
Handbal is een dynamische en snelle teamsport die fysieke inspanning en nauwe samenwerking vereist. Er bestaan verschillende vormen van handbal, waaronder zaalhandbal, veldhandbal, beach handball, straathandbal, mini-handbal, studentenhandbal en recreantenhandbal. Elke vorm heeft zijn eigen specifieke regels en speelstijl.
De oorsprong van handbal ligt in Duitsland. Max Heiser gaf de sport de eerste spelregels in 1917. Deze regels werden officieel vastgelegd door de turnbond onder de naam ‘Bestimmungen für die Abhaltung des Handbalspieles für die Damenabteilungen des Berliner Turnrathes’. Handbal was in eerste instantie bedoeld voor vrouwen, als uitbreiding van de gymnastiek. Later gingen ook mannen de sport beoefenen. De Duitse manier van handbal spelen vormt de basis voor de internationale sport. De spelregels zijn een combinatie van basketbal, korfbal en voetbal.
Handbal kwam naar Nederland via een uitwisseling tussen Hamburgse en Berlijnse turnverenigingen. In Groningen werd de basis gelegd voor het Nederlandse handbal. Aanvankelijk werd de sport op een aangepast voetbalveld gespeeld, met teams van 11 spelers. Het eerste landskampioenschap in Nederland vond plaats in 1930, en in 1935 werd de eerste interland tegen Duitsland gespeeld in Den Haag. In datzelfde jaar kreeg handbal een eigen bond: het Nederlands Handbal Verbond.
Het Beach Handball Veld
Het beach handballveld is een rechthoek van 27 meter lang en 12 meter breed. De laatste 6 meter aan beide kanten van het veld vormen het doelgebied. In tegenstelling tot het zaalhandbal, waar het doelgebied een cirkel is, is het doelgebied bij beach handball een rechthoek.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
Teams en Spelers
In beach handball spelen twee teams van elk vier spelers tegen elkaar, inclusief één keeper. Een team mag maximaal zes wisselspelers hebben.
Speeltijd en Sets
Een beach handballwedstrijd bestaat uit twee sets van 10 minuten, met 5 minuten rust tussen de sets. Elke set moet een winnaar hebben. Bij een gelijke stand wordt er doorgespeeld volgens het Golden Goal principe, waarbij het team dat als eerste scoort de set wint. Als een team beide sets wint, wint het automatisch de wedstrijd. Als elk team een set wint, worden er shoot-outs genomen om de winnaar van de wedstrijd te bepalen.
Puntentelling
De puntentelling bij beach handball wijkt af van het zaalhandbal. Een normaal doelpunt telt voor 1 punt. Echter, als een speler op spectaculaire wijze scoort, bijvoorbeeld via een vliegertje (een sprong waarbij de bal in de lucht wordt gevangen en gescoord) of een pirouette (een draai om de eigen as voor het schot), dan krijgt het team 2 punten voor dat doelpunt. Ook een doelpunt gescoord door de keeper levert 2 punten op. Deze manier van puntentelling maakt het spel aantrekkelijker en moedigt spectaculaire acties aan.
Dribbelen en Balbezit
Net als bij zaalhandbal mag een speler de bal maximaal 3 seconden in de hand houden of maximaal 3 stappen zetten met de bal in de hand. Omdat dribbelen in het zand moeilijk kan zijn, is het toegestaan om de bal op de grond te leggen en weer op te pakken. De bal mag echter niet langer dan 3 seconden op het zand liggen.
De Bal
Beach handballen zijn gemaakt van zacht rubber, hebben een goede grip en zijn verkrijgbaar in verschillende maten, net als bij zaalhandbal. De heren senioren en A-jeugd spelen met een maat 3 beach handball, terwijl de dames senioren, dames A-jeugd, jongens en meisjes B-jeugd en jongens C-jeugd spelen met een maat 2 beach handball.
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
Kleding
De kledingvoorschriften voor beach handball zijn anders dan bij zaalhandbal, vooral op internationaal niveau. Herenteams spelen in een tanktop en een short, terwijl damesteams een top en tight dragen. Er zijn ook speciale beachsokken beschikbaar voor extra comfort en grip in het zand.
De Rol van de Keeper
De keeper speelt een cruciale rol in handbal. De keeper mag zich vrij bewegen binnen het doelgebied, dat wordt gemarkeerd door de 6-meterlijn. Binnen dit gebied heeft de keeper speciale privileges om de bal te verdedigen en te voorkomen dat de tegenstander scoort. De keeper mag zelfs als veldspeler meedoen aan de aanval.
Doelgebiedregels
- Betreden van het doelgebied door veldspelers: Veldspelers mogen het doelgebied niet betreden. Als een veldspeler het doelgebied betreedt, krijgt de tegenpartij een vrije worp. Een uitzondering hierop is wanneer een speler na een schot op doel in het doelgebied terechtkomt, zonder de intentie te hebben om de keeper te hinderen.
- Verdedigen door de keeper: De keeper mag alle delen van zijn lichaam gebruiken om de bal te stoppen, inclusief voeten en benen. Het is echter niet toegestaan om opzettelijk een veldspeler te schoppen of te slaan.
- Verlaten van het doelgebied door de keeper: De keeper mag het doelgebied verlaten, maar zodra hij dit doet, wordt hij beschouwd als een veldspeler en moet hij zich aan dezelfde regels houden als de andere spelers. Dit betekent dat hij bijvoorbeeld niet met de bal in zijn hand het doelgebied weer mag betreden.
- Uitworp: Wanneer de bal over de achterlijn gaat en dus uit is, mag de keeper de uitworp nemen. Deze worp wordt uitgevoerd vanuit het doelgebied.
Specifieke Spelsituaties
Shoot-Outs
Als beide teams na de reguliere speeltijd elk één set hebben gewonnen, volgt er een shoot-out om de winnaar te bepalen. Tijdens de shoot-out staan er twee doelverdedigers en één speler in het veld. Elk team krijgt 5 kansen (5 verschillende spelers). Als een team nog maar 4 spelers over heeft, heeft het team ook maar 4 kansen. De teams spelen om en om. Tijdens de shoot-out staan de beide doelverdedigers op hun doellijn. De speler speelt de bal naar de doelverdediger.
Time-Out
In elke speelhelft mag elk team 1 keer een time-out van 1 minuut aanvragen. Dit verzoek wordt ingediend door de teamofficial door het tonen van een ‘groene kaart’ op het midden van de zijlijn, zodat de kaart goed te zien is. De groene kaart heeft een afmeting van 30×20 cm met aan de beide zijde een grote ‘T’. Een team kan alleen een time-out aanvragen wanneer zij in het balbezit is of bij een spelonderbreking.
Worpen
- Inworp: Een inworp wordt genomen met een voet op de zijlijn. Dit geldt ook bij een hoekworp.
- Penalty: Penalties worden toegekend wanneer een vrije doelkans wordt ontnomen.
Fair Play en Spectaculaire Acties
In beach handball worden fair play en spectaculaire acties aangemoedigd. De scheidsrechters letten op de intentie van de speler en belonen creatieve en sportieve acties. Dit draagt bij aan de aantrekkelijkheid van de sport.
Lees ook: Hemelvaart Handbal: Programma en Meer
Beach Handball in Nederland
In Nederland wordt door het NHV (Nederlands Handbal Verbond) de Beach Handball Tour georganiseerd. Alle in Nederland actieve handballers kunnen een team vormen en zich inschrijven voor deze toernooien. Het is niet nodig om bij dezelfde vereniging te spelen. Op de kwalificatietoernooien zijn punten te verdienen om je als team te kwalificeren voor het NK Beach Handball. Naast deze toernooien is de NHV ook gestart met een beachcompetitie voor handbalverenigingen.
Verschillen met Zaalhandbal
Hoewel beach handball veel overeenkomsten vertoont met zaalhandbal, zijn er enkele belangrijke verschillen:
- Veld: Het beach handballveld is kleiner dan een zaalhandbalveld.
- Teams: Een beach handballteam bestaat uit 4 spelers, inclusief de keeper, terwijl een zaalhandbalteam uit 7 spelers bestaat.
- Puntentelling: Bij beach handball kunnen spectaculaire acties met 2 punten worden beloond, terwijl bij zaalhandbal elk doelpunt 1 punt oplevert.
- Ondergrond: Beach handball wordt gespeeld op zand, wat de bewegingen en het dribbelen bemoeilijkt.
Regels voor de Jeugd
Net als bij zaalhandbal zijn er ook aangepaste regels voor jeugd beach handball. De speeltijd, de grootte van de bal en de teamgrootte variëren per leeftijdscategorie.