De Beker van België is een prestigieuze competitie in de Belgische handbalwereld, zowel voor heren- als damesteams. Door de jaren heen hebben verschillende clubs gestreden om deze felbegeerde trofee, waarbij successen en memorabele momenten de rijke geschiedenis van het Belgische handbal hebben gevormd.
Initia HC Hasselt: Een overzicht
Initia HC Hasselt is een handbalvereniging met een rijke historie, opgericht in 1971 door oud-leerlingen van het Sint-Jozefscollege in Hasselt. Aanvankelijk stond de club bekend als OLSJOC (Oud Leerlingen Sint-JOzefsCollege). Initia Hasselt komt uit in de BENE-League bij de heren en in de eerste nationale bij de dames. De club heeft een trouwe supporterschare en stond oorspronkelijk bekend als Initia-tief. Rond 2019 waren er plannen voor een fusie tussen Initia Hasselt en Tongeren.
Vroege Jaren en Opkomst
Na één jaar in de provinciale klasse promoveerde OLSJOC in 1973 naar derde nationale, waar het drie seizoenen speelde. In 1976 werd de club, inmiddels omgedoopt tot Initia Hasselt, kampioen onder leiding van Vuc Roganovic. Het eerste seizoen in tweede nationale, met Jos Schouterden als opvolger van Roganovic, werd afgesloten op een zesde plaats. Een hoogtepunt was de winst in de achtste finale van de Beker van België tegen landskampioen Seraing. Het seizoen daarop promoveerden de heren naar de eerste nationale.
Eerste Nationale en Europese Ambities
In het seizoen 1979/1980 speelde Initia Hasselt voor het eerst in de eerste nationale, met overwinningen op onder meer Sporting Neerpelt. Het seizoen werd afgesloten met een vijfde plaats. Bert Berghs nam de voorzittershamer over van Piet Bamelis in een moeilijk seizoen waarin de club haar 10-jarig bestaan vierde.
Vanaf het seizoen 1981/1982 ging het definitief opwaarts met Initia, mede dankzij de komst van de Poolse keeper Mieczysław Wojczak. Mede door zijn sterke keeperswerk werd Hasselt derde in de competitie en plaatste zich voor een Europees clubhandbalcompetitie. In het eerste Europese seizoen stootte Initia door tot de kwartfinale, waar het verloor van het Finse Karis, ondanks overwinningen op Stella Saint-Maur (Frankrijk) en Cassana Magnano (Italië). In de Belgische competitie werd Hasselt voor het eerst tweede. Aan het einde van het seizoen werd het trainersduo Schouterden en Friant vervangen door Wojczak en Swaeb, en kwamen Jaak Schuurmans en Karel Vanloo de ploeg versterken.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
Dominantie en Verval
Door het winnen van de landstitel werd de hegemonie van Neerpelt, die vier keer op rij landskampioen was, doorbroken. Ook de twee daaropvolgende seizoenen bleek Initia de sterkste van België. Na deze drie titels viel de succesvolle lichting uiteen, met vertrekken van Jo Smeets en Luc Brouwers naar het Nederlandse Sittardia en Mieczysław Wojczak naar Sporting Neerpelt. Het seizoen hierna versterkte Hasselt zich met Luc Brouwers (terug van Sittardia) en de Roemeense Cesar Draganita. In Europa schakelde Hasselt het Hongaarse Debrecen uit, maar werd in de tweede ronde uitgeschakeld door het Spaanse Caja Madrid.
Nieuwe Generatie en Bekerwinst
Na het vertrek van vier basisspelers door financiële problemen, moest de nieuwe trainer Draganita verder met de eigen jeugd. Na een memorabele wedstrijd in Overpelt tegen Beynoise, na twee verlengingen en strafworpen, werd toch de nationale beker naar Hasselt gehaald.
Wisselende Successen
Na het vertrek van Draganita nam Eddy De Smedt opnieuw de leiding. Twee Polen kwamen de ploeg versterken, maar hun integratie verliep stroef en de play-offs werden gemist. Het seizoen 1991/1992 kende een slechte heenronde en een betere terugronde. De Smedt werd om beroepsredenen vervangen door de Pool Tadek Szymczyk, die echter niet geïntegreerd raakte en halverwege zijn ontslag aanbood. Arthur Lipka verving Szymczyk, terwijl Jos Schouterden (toen trainer van de dames) de verantwoordelijkheid voor de heren erbij kreeg.
Semi-Professionalisme en Titels
In 1992 brak een topseizoen aan. Onder leiding van Jos Schouterden, die de dames na zeven jaar had overgedragen aan Ivana Bucan, waagden de heren de stap naar het semi-professionalisme. Jongeren kregen de kans, waaronder Diethard Huygen. Aan het eind van het seizoen werd Jos Schouterden opnieuw manager, terwijl Guus Cantelberg (Nederlander) trainer/coach werd. Met Robert Goliat en David Polfliet haalde Initia twee uitstekende doelmannen naar Hasselt.
In het seizoen 1994/1995 werd Initia als favoriet bestempeld en loste de verwachtingen in door zowel de titel als de beker te winnen. Jos Schouterden fungeerde opnieuw als eerste verantwoordelijke voor het herenteam nadat Guus Cantelberg vertrok.
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
Dominantie Eind Jaren '90
In 1996 werd gevreesd dat het vertrek van Darek Wolak, Robert Goliat en Jean-Luc Grandjean de ploeg zou verzwakken, maar het tegendeel bleek waar. De ploeg, een mix van ervaring en jong talent, behaalde de zevende landstitel na een bloedstollende finale tegen Neerpelt. Aan het einde van het seizoen 1997/1998 namen Diethard Huygen (naar de Bundesliga) en Guy Smeets (stopte) afscheid. Zowel de beker als de landstitel werden binnengehaald.
Nieuwe Uitdagingen
Pedrag Dosen nam het roer over van Jos Schouterden in het seizoen 1998/1999. Na een moeizame start werd toch de dubbel gewonnen. Neerpelt dwong een derde play-off wedstrijd af, waarin Jo Delpire in de laatste seconde de titel naar Hasselt bracht. Om sportieve redenen werd Dosen voor het seizoen 1999/2000 vervangen door Jos Schouterden. Dit bleek een zware erfenis, want met nagenoeg dezelfde ploeg werd geen prijs gewonnen. Een noodzakelijke verjonging en vernieuwing werd in het nieuwe millennium doorgevoerd.
Nieuwe Millennium
Een enthousiaste speler-trainer Luc Boiten, gesteund door Eddy De Smedt, bereikte verrassend de finale van de play-offs, maar verloor van Eynatten. Het vertrek van Jo Delpire naar Vlug en Lenig bleek een te grote aderlating en het gebrek aan ervaring was een onoverkomelijk probleem, waaraan ook Max Horvat niets kon verhelpen. Zelfs het ontslag van Luc Boiten bracht geen verbetering. In de play-downs werd wel het behoud verzekerd.
2003-2013
Met Jos Schouterden in 2003 opnieuw als trainer gaf de reguliere competitie een "onregelmatige" aanblik met ups en downs. Toch haalde Initia de play-offs en bemachtigde een ticket voor de finale. Na enkele prijsloze jaren vond Initia Hasselt in het seizoen 2012/2013 de weg terug naar de prijzen. Onder leiding van Jean-Luc Grandjean bleef de ploeg lang actief op vier fronten: de Beker, de competitie, de Beneluxliga en de Challenge Cup. In de achtste finale van de Challenge Cup werd KS Azoty Pulawy (Polen) uitgeschakeld. Initia won in drie spannende finalewedstrijden de 12e titel tegen Achilles Bocholt.
Dameshandbal bij Initia Hasselt
In 1974 promoveerde de damesploeg van Initia Hasselt al snel naar de eerste nationale. Onder leiding van Ilona Venema werd er met wisselend succes steeds gestreden voor een plaats bovenaan de competitie. Ria Vrijsen en Linde Vrijsen bleken de ontbrekende schakels om van Initia Femina een echte winnaar te maken. Vanaf midden jaren 80 stootten de dames van Initia Hasselt definitief door naar de top van het Belgische handbal.
Lees ook: Hemelvaart Handbal: Programma en Meer
Dominantie en Verjonging
Onder leiding van Jos Schouterden haalden de dames in het seizoen 1985/1986 titels en bekers. In 1992 verliet Jos Schouterden na zeven jaar de damesploeg en werd vervangen door Ivana Bucan. De dames leden hun eerste competitienederlaag in vijf seizoenen, maar haalden niettemin de dubbel naar Hasselt. Na het vertrek van de Kroatische speelsters en het stoppen van doelvrouw Marleen Cuppens, moest een verjongd Initia plaatsmaken voor Visé en Meeuwen.
1994-2008
In het seizoen 1994/1995 behaalde Hasselt onder leiding van Cees Van Meurs de negende titel op rij, maar werd de beker opnieuw verloren. De verjongde damesploeg eindigde als zesde in de eindstand. Met nieuwkomers Gaëlle Boijmans en het Tongerse trio Jolien Moermans, Valérie Bruninx en Ellen Maes mocht coach Frank Jacobs (van BFC) in dit overgangsjaar niet veel verwachten. In de Beker werd de ploeg in de halve finale uitgeschakeld door DHW Antwerpen.
Voor het seizoen 2007/2008 werd het damesteam versterkt met Fanny Knooren, Iris Veraa en Katleen Thijs. De Initia dames bestendigden hun positie in de bovenste helft van de tabel en kroonden zich tot meest productieve ploeg. Ondanks overwinningen tegen Meeuwen en Antwerpen werd slechts de vijfde plaats behaald.
Fusieplannen
Rond 2019 begon een plan voor een fusie tussen Initia Hasselt en Tongeren, maar het is onduidelijk of deze fusie daadwerkelijk heeft plaatsgevonden.
Overige Belgische Handbalclubs
Naast Initia Hasselt zijn er nog andere handbalclubs in België die een belangrijke rol spelen in de Beker van België en de nationale competitie.
Sporting Neerpelt / Sporting Pelt
Sporting Neerpelt, sinds 2019 bekend als Sporting Pelt, is een begrip in het Belgisch handbal. De club werd 11 keer landskampioen en 9 keer bekerwinnaar. Raoul Lenders speelde van 1991 tot 1995 voor Sporting Neerpelt en werd twee keer vice-kampioen en één keer bekerwinnaar.
Andere Clubs
Andere opmerkelijke clubs zijn onder meer Achilles Bocholt, Hubo Handbal, Handbal Sint-Truiden en Elita Buggenhout, die ook een belangrijke rol spelen in de Belgische handbalwereld.
De Rol van de BENE-League
De BENE-League, een samenwerking tussen Belgische en Nederlandse handbalclubs, heeft de concurrentie en het niveau van het handbal in beide landen verhoogd. Tim Mullens, aanvoerder van OCI-LIONS, merkte op dat het winnen van de BENE-League moeilijker is dan het winnen van het landskampioenschap, omdat de BENE-League de acht beste ploegen uit Nederland en België omvat.
Nederlandse Handbalclubs
Naast de Belgische clubs spelen ook Nederlandse handbalverenigingen een belangrijke rol in de handbalgeschiedenis.
SEW
Handbalvereniging SEW (Sport En Wilskracht) werd opgericht in 1951 en heeft een rijke historie met meerdere landskampioenschappen en bekerzeges. De club is de langstzittende in de eredivisie.
VELO
Handbalvereniging VELO werd opgericht in 1949 en heeft zowel hoogtepunten als dieptepunten gekend. De club heeft een sterke jeugdopleiding en een grote betrokkenheid van leden en vrijwilligers.
tags: #handbal #beker #van #belgie #geschiedenis