De Geschiedenis van Frankrijk en Volleybal op de Olympische Spelen

De Olympische Spelen, een wereldwijd sportevenement met een rijke historie, hebben door de eeuwen heen vele landen en atleten in de schijnwerpers gezet. Dit artikel duikt in de geschiedenis van volleybal op de Olympische Spelen, met een focus op de prestaties van Frankrijk en een blik op de moderne ontwikkelingen van deze sport.

De Oude Olympische Spelen: Een Religieus en Sportief Feest

De oorsprong van de Olympische Spelen ligt in de religieuze ceremoniën van de oude Grieken, die de legendarische conflicten tussen de goden wilden uitbeelden. Historisch bewijs suggereert dat de Spelen rond 900 v.Chr. begonnen, hoewel er aanwijzingen zijn dat er al vier eeuwen eerder soortgelijke festiviteiten plaatsvonden. De eerste gedocumenteerde Spelen dateren van 776 v.Chr., met Coroibos van Elis als de eerste bekende Olympische kampioen, winnaar van de wedloop over de stadie van ongeveer 192 meter.

De Spelen vonden plaats in Olympia, een heilige vallei ongeveer 500 km ten zuidwesten van de berg Olympus, de thuisbasis van de Griekse goden. De oude Grieken beschouwden de Olympische Spelen als een religieus en sportief feest ter ere van Zeus, de vader van alle Griekse goden. Eeuwenlang was Griekenland verdeeld in onafhankelijke staten, die vaak met elkaar in oorlog waren. Tijdens de Spelen werd echter een vredesverdrag, de "Ekecheiria", afgesloten, waardoor atleten veilig door Griekenland konden reizen.

Tot 50.000 mensen kwamen naar Olympia om de atleten te bekijken en deel te nemen aan de religieuze feesten en rituelen. Het heilige gebied "Altis" herbergde tempels, altaren en honderden standbeelden, waaronder de tempel van Zeus, een van de zeven wereldwonderen, met een standbeeld van Zeus dat groter was dan een flat van twee verdiepingen.

De Spelen vonden plaats in de zomer, en na het vaststellen van de datum vertrokken boden vanuit Olympia om de Spelen in de Griekse wereld aan te kondigen en de 'heilige wapenstilstand' bekend te maken. Tienduizenden mensen stroomden naar Olympia, waaronder toeschouwers, leveranciers, vertegenwoordigers van stadstaten, klantenlokkers, gokkers, marskramers, bloemenverkopers, zangers, dansers en redenaars. De Spelen hadden daardoor ook wel iets weg van een jaarmarkt of kermis. De meeste bezoekers sliepen in de open lucht of in tenten en waren afhankelijk van rondreizende kooplieden voor eten en drinken. Een officieel corps van 'zweepdragers' hield dag en nacht toezicht op de menigte.

Lees ook: De impact van Griezmann op het Franse elftal

Prijzen en Regels

Alleen de winnaars ontvingen een prijs, een eenvoudige kroon van takken van een olijfboom. De winnaars bedankten het publiek en Zeus voor hun overwinning. Deelnemers moesten man zijn, de wettige zoon van vrije Griekse ouders, en een schoon strafblad hebben. Ze moesten officieel staan ingeschreven op de burgerlijst van hun geboortestad. Vrouwen mochten niet deelnemen, hoewel Cynisca, de dochter van koning Agesilaus II van Sparta, in 396 en 392 v.Chr. de wagenrace won. Deelnemers moesten minstens een maand van tevoren in Olympia aanwezig zijn en verplicht trainen onder toezicht van de Olympische jury. Al te zwakke deelnemers werden uitgeselecteerd. Deelnemers traden naakt in actie, behalve bij de wagenrennen. Vrouwelijke deelnemers en toeschouwers waren verboden, op straffe van strenge straffen.

Het Einde van de Oude Spelen

De oude Olympische Spelen bestonden ongeveer 1000 jaar. In 394 n.Chr. werden ze verboden door de Romeinse keizer Theodosius I, die alle heidense festivals verbood.

De Moderne Olympische Spelen: Een Nieuw Begin

Eeuwen later, rond 1890, ontwikkelde de Fransman Pierre de Coubertin een Olympisch idee, wat leidde tot de moderne Olympische Spelen. De eerste Spelen vonden plaats in Athene (Griekenland) op 6 april 1896, geopend door de Griekse koning George I. Er verschenen 311 deelnemers uit 13 landen aan de start. James Connolly werd de eerste kampioen van de moderne Spelen en ontving een lauwerkrans. De deelnemende landen spraken af om de Spelen om de vier jaar in een andere grote stad te laten plaatsvinden. De Spelen in Athene waren een groot succes, en er werd een tweede editie gepland in Parijs (1900). In Athene stonden 9 sporten op de agenda, en in de loop der tijd kwamen er steeds meer sporten bij.

Symbolen en Tradities

De Olympische Spelen hebben verschillende symbolen en tradities, waaronder:

  • De Olympische vlam: Het meest bekende symbool, dat staat voor het streven naar perfectie, de strijd voor overwinning, vrede en vriendschap. Tijdens de oude Spelen brandde een heilige vlam continu op het altaar van de godin Hera.
  • De Olympische ringen: Vijf verbonden ringen in de kleuren blauw, zwart, rood, geel en groen, ontworpen door Pierre de Coubertin in 1913. De ringen symboliseren de vijf werelddelen: Europa, Afrika, Amerika, Azië en Australië.

De Olympische Spelen tijdens de oorlog

Tijdens de eerste en tweede wereldoorlog (1916, 1940 en 1944) gingen de Olympische spelen niet door.

Lees ook: Uitgebreide Gids Rugby Clearance

Prijzen

Vroeger was er alleen een prijs voor de winnaar, een krans van takken van de heilige olijfboom. De overwinnaars hadden recht op een standbeeld in Altis, het gewijde bos bij Olympia, en werden in hun geboorteplaats met vreugde binnengehaald. Soms werden ze vrijgesteld van belastingen. Tegenwoordig krijgen de nummers 1, 2 en 3 een gouden, zilveren en bronzen medaille. De nummers 4, 5 en 6 ontvangen een diploma.

De Winterspelen

De eerste Winterspelen vonden plaats in 1924 in Chamonix, Frankrijk.

Volleybal op de Olympische Spelen: Een Moderne Sport

Volleybal werd in 1964 voor het eerst opgenomen in het programma van de Olympische Spelen in Tokio, zowel voor mannen als vrouwen.

De Geschiedenis van Volleybal

De geschiedenis van het volleybal begint in Massachusetts, waar het spel is uitgevonden. Bij het Springfield College zochten ze naar een geschikte sport voor oudere mensen en kwamen ze met het spel ‘mintonette’, de voorloper van het volleybal van nu. Het spel werd snel populair in de VS en vervolgens in andere landen. Begin 20ste eeuw speelden de Canadezen het spel al fanatiek mee, gevolgd door Japan en Cuba. In 1947 werd de Internationale Volleybal Federatie (FIVB) opgericht. De eerste wereldkampioenschappen voor mannen werden georganiseerd, en in 1952 volgden de kampioenschappen voor vrouwen.

Regels van Olympisch Volleybal

De Olympische volleybalwedstrijden worden gespeeld op een veld in de zaal, verdeeld door een net. Elk team (6 atleten) moet als eerste 25 punten halen om een set te winnen. Een team moet 3 sets winnen om de wedstrijd te winnen. Bij een gelijkspel (2-2) wordt er een beslissende set gespeeld tot 15 punten. De bal moet tussen de antennes aan de zijkanten van het net doorgespeeld worden.

Lees ook: Hoeveel sterren Frankrijk?

Onderdelen Volleybal tijdens de Olympische Spelen 2024

In Parijs doen 12 teams mee aan de Olympische Spelen in twee rubrieken:

  • Mannen volleybaltoernooi
  • Vrouwen volleybaltoernooi

Beide toernooien beginnen met een poulesysteem, gevolgd door kwartfinales, halve finales en de finale. Er wordt ook een wedstrijd om de bronzen medaille gespeeld.

Deelnemers en kwalificatie volleybal Olympische Spelen Parijs

Twaalf landen zullen deelnemen aan de Olympische Spelen, waarbij het gastland Frankrijk automatisch gekwalificeerd is.

Er zijn zes teams die zich kwalificeren via de Olympische Kwalificatie Toernooien (OKT’s), die plaatsvinden van 16 tot en met 24 september 2023. Deze OKT’s zijn onderverdeeld in drie poules van elk acht landen, waarbij de top-2 van elke poule een rechtstreeks olympisch ticket krijgt.

De resterende vijf tickets zullen worden toegewezen op basis van de wereldranglijst, die wordt opgesteld in juni 2024 na de groepsfase van de Nations League.

In eerste instantie zal gekeken worden naar de best geplaatste landen van continenten die nog geen ticket hebben toegewezen gekregen. Zodra alle continenten vertegenwoordigd zijn, zullen de hoogst gerangschikte landen de laatste tickets ontvangen. Op moment van schrijven staat Nederland negende op die ranglijst (september 2023).

Olympische volleybal geschiedenis

Het was de eerste keer in 1964 dat volleybal zich bij de Olympische Spelen liet zien. De Spelen vonden toen plaats in Tokio. Daarnaast werden er veel volleybal competities gehouden, zowel voor mannen als voor vrouwen. Met goed bekeken kampioenschappen, goed bekend en goed bezocht. Natuurlijk zorgde een deelname aan de Olympische Spelen voor nog meer enthousiasme rondom de sport. Daarom bleef het volleybal in die tijd alsmaar groeien.

De standaard kampioenschappen waren ook bij de Olympische Spelen de norm. Bij deze wedstrijden speelden alle teams tegen elkaar. Maar na 8 jaar de Spelen op deze manier te hebben ingevuld, werd er toch een verandering in het format gebracht. De eerste ronde bestond uit poules, gevolgd door kwartfinales. Daarna volgde er de halve finale, en de beslissende finale waarbij de gouden medaille op het spel stond.

Lange tijd, tot ver in de jaren tachtig, werd de sport gedomineerd door Cuba en de Sovjet-Unie. Italië en China namen daarna de leiding over en wonnen de gouden medailles. Ook Brazilië deed zijn intrede bij het Olympisch volleybal en was de dominante speler in 2000.

Locatie in Parijs 2024

Voor de Spelen in 2024 staan de wedstrijden voor het volleybal gepland in de South Paris Arena (nr.1). Deze Zuid Parijs arena is een expositie en tentoonstellingscentrum. Hier worden congressen gehouden en activiteiten georganiseerd die mensen vanuit de hele wereld trekken. Het is een van de meeste bezochte arena’s in Frankrijk. De beurshallen zijn gigantisch, daar passen wel meer dan 12000 volleybalvelden in.

Niet alleen het volleybal vindt hier plaats. Het wordt een belangrijk knooppunt voor de Olympische Spelen in 2024. Er zijn namelijk 3 grote hallen voor de logistiek en organisatie van de Spelen gereserveerd.

Op dit moment is een groot en ambitieus renovatieproject gestart. Hiervan zullen de laatste werkzaamheden in 2023 worden uitgevoerd. Hierdoor is de hal tiptop in orde gemaakt en klaar voor de Olympische Spelen.

Deze hal, die omgetoverd wordt tot groot logistiek centrum voor de Spelen, is zeer centraal gelegen. Met andere grote arena’s (zoals het Roland Garros stadion en Champ de Mars arena) in de buurt maakt deze Zuid Parijs arena het Olympische dorp gevoel compleet. Dankzij de centrale ligging zijn toeristische attracties ook binnen handbereik.

Programma volleybal OS 2024 Parijs

De volleybalwedstrijden in Parijs 2024 vinden plaats van 27 juli tot en met 11 augustus.

Frankrijk en Volleybal: Een Gouden Moment in Tokio 2020

De Olympische Spelen van Tokio in 2020 (gehouden in 2021 vanwege de pandemie) waren een historisch moment voor het Franse volleybal.

De Weg naar de Finale

In de mannenfinale streed Frankrijk tegen het team van het Russisch Olympisch Comité (Rusland). Frankrijk had nog nooit eerder een olympische medaille gewonnen, terwijl Rusland maar liefst acht keer goud had gewonnen (7 keer als Sovjet-Unie, 1 keer als Rusland, in 2012).

Laurent Tillie werd in 2012 aangesteld als bondscoach van de Fransen en bracht het team binnen een paar jaar naar de wereldtop. Frankrijk won in 2015 en 2017 de World League en werd in 2015 Europees Kampioen.

In de poulefase had Frankrijk het erg moeilijk en verloor maar liefst drie keer, van de Verenigde Staten, Argentinië en Brazilië. Met twee overwinningen uit vijf wedstrijden plaatste het team van Tillie zich ternauwernood voor de kwartfinale.

De Ommekeer

Vanaf de kwartfinale kwam de ommekeer. Frankrijk won met 3-2 van regerend wereldkampioen Polen en sloeg in de halve finale Argentinië met 3-0 van het veld. Zo was een eerste Franse volleybalmedaille alvast een feit.

De Finale tegen Rusland

In de finale tegen Rusland nam Frankrijk een 2-0 voorsprong, maar liet het Rusland in de slotfase van de derde set onnodig terugkomen in de wedstrijd. Rusland won ook de vierde set, waardoor een kopie van de olympische finale van 2012 in de maak leek. In Londen kwam Rusland immers ook met 2-0 achter (tegen Brazilië), en won het uiteindelijk met 3-2.

De Ontknoping

Dat scenario werd echter geen bewaarheid, want Frankrijk was weer bij de les in set vijf en eiste gedecideerd het goud op. Superster Earvin Ngapeth, aankomend seizoen teamgenoot van Nimir Abdelaziz bij Modena, werd topscorer met 26 punten en uitgeroepen tot MVP van het toernooi.

Andere Memorabele Momenten

Vrouwentoernooi 2020

In het vrouwentoernooi was de overmacht van de Verenigde Staten en Brazilië groot. Team USA verloor slechts een wedstrijd, in de poule tegen Rusland (0-3). In de finale was de Verenigde Staten duidelijk te sterk. Het team van coach Karch Kiraly hield Brazilië constant onder druk, en won verdiend met 3-0. De legendarische Karch Kiraly won zijn vierde gouden medaille in zijn illustere carrière. Annie Drews werd met 15 punten topscorer in de finale.

Vrouwentoernooi 2024

De finale was tegen de verwachting in een eenzijdige vertoning. Italië, dat eerder in het toernooi de tegenstander van TeamNL Volleybaldames was in de groepsfase, legde de Amerikanen op de pijnbank. Net zoals ze dat in de halve finale met Turkije hadden gedaan. De Verenigde Staten hadden een beduidend zwaardere halve finale tegen Brazilië achter de kiezen (3-2).

De Verenigde Staten begonnen als olympisch kampioen aan de finale. Italië had nog nooit eerder zelfs maar de laatste vier van het olympische volleybaltoernooi bereikt. De vraag was dus wat die eerste ervaring - ook al was het team al zeker van zilver - met de ploeg zou doen in de finale. Dat antwoord liet niet lang op zich wachten. Onder aanvoering van Paola Egonu klaarde Italië het karwei in drie sets (18-25, 20-25, 17-25). De Verenigde Staten kwam er niet aan te pas. Het werd eigenlijk nimmer spannend. Was in de wedstrijd tegen Nederland nog de 21-jarige Ekaterina Antropova de veelscorende gangmaker in de ploeg van Julio Velasco, in de finale was die rol weggelegd voor Egonu. De 25-jarige aanvalster was niet te stoppen voor de Amerikanen en sloeg uiteindelijk 22 van de 75 punten binnen. Ook een opvallende statistiek: Italië scoorde elf blokpunten, de Verenigde Staten niet één.

Voor de Verenigde Staten waren het sinds 2008 wel de vijfde Spelen op een rij waarop ze een medaille pakten (1x goud, 3x zilver en 1x brons).

Brons voor Brazilië

In de wedstrijd om het brons rekende Brazilië af met Turkije. Die wedstrijd werd zaterdag al gespeeld en was een stuk spannender. Nadat Turkije bij een 1-0 achterstand ook nipt de tweede set verloor, leek het Turkse even gebroken. Maar de Europese kampioen trok set 3 naar zich toe. Maar daarmee was ook direct het beste er bij de Turkse ploeg vanaf.

Mannen 2024

Bij de mannen ging het goud naar Frankrijk, dat in een vol en uitzinnig South Paris Arena 1 Polen versloeg. De Polen hadden in de eerste twee sets weinig in de melk te brokkelen, maar leken er aan het einde van de derde set wel nog wel een echte wedstrijd van te maken. Maar het inlopen van de achterstand stikte toen Leon met een risicovolle service fout serveerde. Tot grote vreugde van de ‘Franse’ bondscoach Andrea Giani, die zelf in 1996 als speler van Italië tegen Nederland met een fout de olympische finale eindigde (25-19, 25-20, 25-23). De Fransen prolongeerden dus de olympische titel, die ze drie jaar eerder in Tokio voor de eerste keer ooit hadden gewonnen. In het mannentoernooi bleef Italië wél met lege handen achter.

De Nederlandse Vrouwen: Een Strijd om Kwalificatie

Het Nederlandse vrouwenvolleybalteam heeft een rijke geschiedenis op de Olympische Spelen, met deelnames in 1992, 1996 en 2016. In Rio 2016 behaalden ze hun beste resultaat tot nu toe, een vierde plaats.

Kwalificatie voor Parijs 2024

Onze volleyballers hebben weer een drukke zomer. Eind mei werd er voor het eerst geserveerd in de Nations League, die duurde tot begin juli. Daarna spelen zowel de mannen als de vrouwen het EK. Ten slotte volgt in september en oktober nog het kwalificatietoernooi voor de Olympische Spelen (OKT) volgend jaar in Parijs. Een logische gedachte zou zijn om alles te richten op het OKT. Want deelname aan de Spelen is ook voor volleyballers een ultiem doel. Maar als het daar niet lukt, dan kan ook de positie op de wereldranglijst nog een ticket opleveren. En daarvoor tellen ook de potjes in de Nations League en op het EK mee. Aan het olympisch volleybaltoernooi doen zowel bij de mannen als bij de vrouwen twaalf teams mee. De Franse teams zijn automatisch geplaatst voor de Olympische Spelen in eigen land. Voor beide seksen zijn er drie kwalificatietoernooien, waarvan de beste twee landen zich direct kwalificeren. De overige vijf olympische tickets worden op basis van de wereldranglijst in juni 2024 toegewezen. Continenten die na de kwalificatietoernooien nog niet zijn vertegenwoordigd in Parijs krijgen voorrang. De loting voor het OKT heeft in maart al plaatsgevonden. De Nederlandse volleybalteams gaan beide naar China, waar ze een zware kluif wacht. De vrouwen spelen in september onder meer tegen het gastland, de Dominicaanse Republiek en wereldkampioen Servië, die alle drie hoger staan op de wereldranglijst. In negen dagen spelen de nationale teams zeven wedstrijden.

Huidige Status (September 2023)

Update: Onze volleybalvrouwen hebben het olympisch kwalificatietoernooi inmiddels achter de rug. Ze zijn daar derde geworden en hebben zich dus niet rechtstreeks geplaatst voor de Spelen. Brazilië, Dominicaanse Republiek, Polen, Servië, Turkije en de Verenigde Staten hebben zich via de drie OKT's geplaatst. Frankrijk had al een ticket, dus blijven er nog vijf over. Die worden vergeven op basis van de (opgeschoonde) wereldranglijst opgemaakt op 17 juni 2024. Landen uit continenten waarvan nog geen team zich gekwalificeerd heeft, krijgen voorrang.

Op dit moment (september 2023) staat Nederland tiende. De volleybalsters hebben een drukke sportzomer, met de Volleybal Nations League én het WK in Apeldoorn. Met het vertrek van een aantal routiniers, zal een nieuwe generatie volleybalsters bij TeamNL de kar moeten gaan trekken. Als topvolleyballer heb je maar weinig momenten om je rust te pakken. Onze volleyballers grepen in augustus in Rotterdam net naast een felbegeerd ticket voor de Olympische Spelen in Tokio.

tags: #frankrijk #volleybal #olympische #spelen #geschiedenis