De finale van het Wereldkampioenschap Rugby staat voor de deur en belooft een spektakel te worden. De eindstrijd wordt een herhaling van de beroemde finale van 1995, wat de wedstrijd extra lading geeft. Na spannende halve finales, waarin Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika hun tegenstanders versloegen, staan deze twee rugbygrootmachten tegenover elkaar in het Stade de France in Saint-Dénis.
De Weg naar de Finale
Nieuw-Zeeland plaatste zich voor de finale na een ruime zege op Argentinië. Zuid-Afrika daarentegen, won in een thriller met 16-15 van Engeland. Drie minuten voor het einde schopte Handre Pollard de Zuid-Afrikanen uit een strafschop van bijna 50 meter voor het eerst op voorsprong. En dat volstond voor de titelverdediger, die ook in de halve finales tegen Frankrijk al met een punt verschil had gewonnen. Pollard zei na afloop: "Dit is mijn werk, hiervoor sta ik in het veld. Het was leuk."
Engeland domineerde de eerste helft in hun halve finale tegen Zuid-Afrika. Met twee penalty's van captain Owen Farrell liepen ze uit naar een 6-0 voorsprong. Ondanks het sterke spel van Engeland in de eerste helft, bleek het maken van een try een probleem. Met dominant spel en uitstekend schopwerk van Farrell gingen de Engelsen met 12-6 de rust in.
Zuid-Afrika veranderde echter hun plannen in de tweede helft. Coach Jacques Nienaber bracht tien minuten voor rust fly-half Pollard in, die zich kon meten aan Farrell als het gaat om het benutten van vrije trappen. Tien minuten voor tijd bracht invaller Rudolph Snyman met een try de marge terug tot drie punten, en dankzij de benutte conversie van Pollard volstond vervolgens een succesvolle trap voor de overwinning.
De Zuid-Afrikaanse aanvoerder Siya Kolisi vond het een lelijke wedstrijd, net als vorige week tegen Frankrijk. "Maar daar worden kampioenschappen van gemaakt. We moeten de Engelsen de credits geven, ze overklasten ons in de eerste helft met hun kicking game. Maar we hebben ons teruggeknokt en daar ben ik heel erg trots op."
Lees ook: Analyse van de Ierse hockey finale kwalificatie
Een Historische Herhaling: WK-finale 1995
De finale is een reprise van de beroemde WK-finale van 1995. Dat jaar organiseerde Zuid-Afrika voor het eerst sinds de afschaffing van de Apartheid het WK. Onder toeziend oog van Nelson Mandela, gekleed in een groen rugbyshirt van de Springbokken en met Chester Williams als de eerste gekleurde speler in de tot dan als blank bekendstaande sport, versloegen de Zuid-Afrikanen toen Nieuw-Zeeland met legende Jonah Lomu.
Kolisi, de eerste zwarte aanvoerder die Zuid-Afrika naar de wereldtitel leidde, blikte alvast vooruit op die finale. "Het wordt heel erg zwaar tegen de All Blacks, want die hebben heel goed gespeeld."
Nieuw-Zeeland tegen Zuid-Afrika: Een Strijd der Titanen
De Zuid-Afrikaanse ‘Springbokken’ zijn titelverdediger en verzekerden zich ook dit jaar op de valreep van een plek in de finale tegen de All Blacks (Nieuw-Zeeland). De teams sleepten beide al drie keer eerder de wereldtitel binnen. Het team dat dit er bij dit 10e WK met de wereldtitel vandoor gaat, is het eerste team met vier wereldtitels op zijn naam.
Beide teams hebben een indrukwekkend rugby-verleden. De Springboks hebben nog nooit een finale verloren en streven ernaar om het tweede team ooit te worden dat twee jaar na elkaar de titel wint. De All Blacks, met al vier eerdere finaleoptredens, zullen hun ultieme vierde titel nastreven. Hun enige nederlaag in deze fase was in 1995 tegen Zuid-Afrika.
De All Blacks konden het zelf nauwelijks geloven toen ze naar de cijfers op het scorebord van het met 80.000 toeschouwers gevulde Twickenham-stadion in Londen keken: 35-7. Een oorwassing was het voor de Nieuw-Zeelandse rugbyers, deze laatste oefenwedstrijd voor het WK eind augustus. Nog wel tegen hun grote rivaal Zuid-Afrika. De media repten na afloop over het gebrek aan discipline, dat werd geïllustreerd door de rode kaart (twee keer geel) voor Scott Barrett vlak voor de rust. Daardoor speelde Nieuw-Zeeland in de tweede helft met een man minder.
Lees ook: Voorbeschouwing op de bekerstrijd
Sleutel tot de Overwinning
Het belooft een spannende finale te worden. Het verschil op de wereldranglijst tussen twee WK-finalisten was sinds de invoering van de ranking in 2003 niet zo klein: iets meer dan een punt in het voordeel van de Springbokken. Dat zowel Zuid-Afrika als Nieuw-Zeeland drievoudig wereldkampioen is, geeft de wedstrijd extra lading. Welke ploeg pakt het recordaantal titels?
De Nederlandse bondscoach Sylke Haverkorn, die een voorkeur heeft voor de speelstijl van de Zuid-Afrikanen, zegt: „Het zijn twee totaal verschillende teams. Zij gaan het gevecht aan, gaan rammen. Ik was zelf als speelster ook een specialist in de scrum en de line-out.” Bij deze zogeheten set pieces, spelhervattingen, ligt de kracht van Zuid-Afrika. Haverkorn: „Nieuw-Zeeland moet heel gedisciplineerd spelen. Ze moeten niet te veel penalty’s tegen krijgen. Door één fout kun je een wedstrijd verliezen.”
Dat overkwam Engeland in de halve finale. Bij een 15-13 voorsprong maakten de Engelsen vlak voor tijd een overtreding bij een scrum en dat leverde Zuid-Afrika een penalty op. Handré Pollard schoot vanaf een meter of vijftig de bal voor drie punten tussen de palen. „Die goede kickers van tegenwoordig gaan op de helft van de tegenstander negen van de tien keer voor de palen”, zegt Haverkorn. „En anders betekent een penalty dat je zomaar vijftig, zestig, soms wel tachtig meter cadeau geeft en je op je eigen trylijn staat te verdedigen. Terwijl in het profrugby juist om elke meter wordt gestreden.”
Waar Zuid-Afrika er een gevecht van wil maken, speelt Nieuw-Zeeland volgens Haverkorn gevarieerder rugby. „Zij zijn het creatieve team. Ze spelen met snelheid van zijlijn naar zijlijn, maken echt gebruik van de breedte van het veld.” Een belangrijke rol tijdens de finale is daarom weggelegd voor het weer; in de Franse herfst hebben de All Blacks de meeste vrees voor een regenachtige avond, denkt Haverkorn. „Bij droog weer kan Nieuw-Zeeland zijn snelle spel spelen. Op een nat veld, met een gladde bal, kan Zuid-Afrika juist goed in de wedstrijd komen.”
De Symboliek van 1995
De wedstrijd van zaterdag is hoe dan ook bijzonder. Sinds 2007 hebben beide landen de wereldtitels verdeeld, maar ze staan pas voor de tweede keer in de historie van het WK tegenover elkaar in de finale. In 1995 versloeg Zuid-Afrika voor eigen publiek Nieuw-Zeeland met 15-12. Deze prestatie wordt vooral herinnerd door de prijsuitreiking, waarbij de zwarte president Nelson Mandela, gekleed in een rugbyshirt van de overwegend witte nationale ploeg, de wereldbeker overhandigde aan captain François Pienaar - een symbolisch moment na decennia van apartheid.
Lees ook: Terugblik op de KNVB Bekerstunts van Spakenburg
Zuid-Afrika aast nu op een tweede wereldtitel op rij, een prestatie die Nieuw-Zeeland leverde in 2011 en 2015. Die teamprestaties maakten de All Blacks tot een voorbeeld voor veel sportcoaches en -ploegen. Maar de laatste jaren is Nieuw-Zeeland wat weggezakt - bij het WK van vier jaar geleden pakten ze brons - en het huidige team heeft nog niet de mythische status van de gouden generatie voor hen. „Bij Nieuw-Zeeland hadden ze een lichting die elkaar blind kon vinden”, zegt Haverkorn. „Maar toen een aantal legendes ermee stopte, moesten ze opnieuw gaan bouwen. Die nieuwe, vaak jonge spelers moesten leren met de druk omgaan.”
Wat dat betreft lijkt Zuid-Afrika in het voordeel, zaterdag staat de meest ervaren nationale ploeg ooit aan de aftrap. Toch zal het verschil zeer waarschijnlijk worden gemaakt door de wisselspelers, zegt Haverkorn. „In het rugby heb je iedereen nodig, wissels zijn ook altijd in het teambelang.
Rugby in Nederland en België
In Nederland heeft de betaalzender Ziggo Sports alle uitzendrechten van Rugby in bezit. De Rugby World Cup 2023 is daarom in Nederland ook live via deze zender te bekijken. Klanten van Ziggo krijgen gratis toegang tot Ziggo Sports. In België liggen de uitzendrechten bij de betaalzender bij Telenet Play Sports. Hierdoor is het volledige WK Rugby in België live via uitzendingen van deze zender te volgen.
Nederland en België zijn geen deelnemers aan het WK Rugby 2023 in Frankrijk. Nederland staat rond plek 26 op de wereldranglijst, een paar plekjes boven België, dat rond plek 29 staat.